Danh mục

"Xã hội đang có "bệnh", chân, thiện, mỹ bị đảo lộn"

Thứ sáu, 13/01/2012 09:12

Gần đây nhiều vụ việc "nóng" như hành hạ osin như thời trung cổ, ghen tuông xăm hình "quái thú" lên mặt nhân viên, liên tiếp các vụ cướp tiệm vàng giữa ban ngày… Cách hành xử của con người với nhau trong xã hội ngày càng gay gắt, khắc nghiệt hơn.

PV đã có cuộc trao đổi với TS. Trịnh Hoà Bình (Viện xã hội học Việt Nam) để "bắt bệnh" những điều bất thường đang diễn ra trong xã hội.


TS. Trịnh Hòa Bình

Minh bạch, văn minh để "trị" bệnh mông muội

Thưa ông, gần đây liên tiếp những vụ việc "nóng" phản ánh cách hành xử phi chuẩn của con người được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng, ông nói gì về điều này?

Xã hội đang có một lớp người muốn kiếm lợi ích cho bản thân nhưng lại không muốn lao động. Đó là thứ chủ nghĩa vị kỷ. ở bất cứ xã hội nào, lợi ích cá nhân vẫn hối thúc con người ta đi chệch quy chuẩn của pháp luật. Do vậy, cần có sự minh bạch trong nhiều mối quan hệ xã hội, pháp luật mới lập lại được trật tự công bằng xã hội.

Vậy thưa ông làm sao để loại bỏ được những vấn đề đó?

Đây là vấn đề khó, chúng ta đang tiến tới một xã hội văn minh hơn nên phải đi kèm với minh bạch. Chừng nào xã hội càng văn minh thì con người ta càng thoát khỏi sự mông muội, dã man bấy nhiêu.

Bây giờ, con người biết mọi việc quá nhanh, quá nhiều, quá cụ thể nên liệu tác động tiêu cực cũng nhanh và lan rộng hơn với xã hội không?

Tôi nghĩ rằng đây không phải là tiêu cực mà đó là chiến công của giới truyền thông khi thế giới phẳng hơn, khi mọi người đang gần nhau hơn, tất cả mọi thứ ở thế giới đã trở nên liên thông. Vì thế, cái gì đang diễn ra cũng sẽ trở thành sự quan tâm của nhiều người. Người ta bình luận phê phán những cách đối xử tiêu cực với nhau, đó là điều tích cực. Cuộc sống vẫn vậy thôi, nguyên tắc vẫn được vận hành theo chân, thiện, mỹ.

Nhưng từ những gì đang diễn ra được truyền tải một cách không chọn lọc trên internet làm giới trẻ bị nhầm lẫn các giá trị chân -thiện-mỹ khiến hành vi ứng xử của họ bị lệch chuẩn?

Đấy là mặt trái, chẳng hạn như vì sao có một số ít người trẻ tự lập nhóm trên mạng xã hội, câu kết với nhau, tự xưng là em của sát thủ Lê Văn Luyện, rồi chúng đưa ra những quy tắc hành xử hãi hùng... Điều này có thể lý giải, các quy chuẩn của xã hội thiếu minh bạch khiến cho con người ta chán ngán. Điều chúng tuyên bố muốn là em của Lê Văn Luyện, muốn giết người, muốn thành lập bang hội... chỉ là tuyên bố thế thôi chứ không phải là điều chúng kiên quyết thực hiện.

Cần có sự bổ sung, kích hoạt của giá trị nhân văn

Thưa ông, có những con người đã gây ra tội ác lại khoe khoang kể thành tích để kích động người khác?

Ở đây, tôi nghĩ đó là những hiện tượng không bình thường, những mầm hoạ của xã hội.

Điều này có đáng lo ngại không, thưa ông?

Tôi thấy đó là điều đáng báo động vì khi người ta không còn coi trọng đến những con người thân phận nghèo, hoàn cảnh khó khăn, đáng thương thì người ta sẵn sàng hành xử ác với nhau nhằm tranh giành lợi ích cho bản thân. Và thực tế, ở đâu đó trong xã hội con người đã hành xử tuỳ tiện, cơ học với nhau. Đó là tiếng chuông cảnh tỉnh của con người trong mối quan hệ người với người, con người với xã hội. Họ đang sống cuộc đời phần con lấn át đi phần người.

Qua những hiện tượng này, bài học sâu xa mang ý nghĩa xã hội là gì, thưa ông?

Xã hội của chúng ta đang có "bệnh", các giá trị đang bị đảo lộn. Đấy là sự rối loạn về giá trị, xuống cấp về đạo đức trong xã hội của chúng ta hiện nay. Tôi cho rằng xã hội phải minh bạch hơn nữa để giáo dục đúng - sai cho giới trẻ. Cần phải giáo dục kiến thức cơ bản về pháp luật đối với mọi công dân, các ứng xử trong xã hội để mọi người nắm được và ứng xử đúng pháp luật, phù hợp với xã hội. Vấn đề đặt ra là vừa giáo dục xã hội, vừa cần giáo dục chuẩn mực đạo đức.

Vậy, ông có cho rằng hiện nay lệch chuẩn đạo đức xuất phát từ môi trường gia đình, xã hội hay nhà trường?

Điều này có lỗi ở cả ba mối quan hệ trên. Gia đình bố mẹ mải kiếm sống, giáo dục trong nhà trường chưa chú trọng đến "học lễ", còn xã hội nhiều những chuyện xấu được phơi bày, miêu tả chi tiết đã phần nào tác động vào tâm lý của thanh thiếu niên. Tất cả điều này đã ngấm dần và ảnh hưởng đến suy nghĩ, hành động của giới trẻ. Và sự giành giật trong xã hội ở giới trẻ ngày càng nhiều hơn, vì đòi hỏi về vật chất, thoả mãn nhu cầu của họ cao hơn và dường như không có giới hạn.

Vậy rõ ràng, cách hành xử của con người trong một xã hội có "bệnh" khiến con người ta không kiểm soát được bản thân?

Đúng, con người đang hành xử với nhau theo kiểu cơ học. Xã hội càng tiến về phía trước thì những luật lệ, đòi hỏi của thế giới mới càng khắt khe hơn. Sự phát triển đó, cần có sự bổ sung, kích hoạt của giá trị nhân văn, nhân bản...

Xin cảm ơn ông!                        

Người đưa tin

Tin được quan tâm

Tại sao sau khi được thị tẩm, phi tần bắt buộc phải có người dìu về cung? Chẳng lẽ là do Hoàng đế quá sung mãn?

Trong xã hội phong kiến Trung Quốc, thân phận của Hoàng đế được đặt ở vị trí tối thượng. Chính vì vậy, triều đình thiết...
Hồ sơ tư liệu 2 ngày, 7 giờ trước

Tết Nguyên đán 2026 người dân được nhận 1 triệu đồng/người, có đúng không?

Thực hư thông tin người dân được nhận 1 triệu đồng/người dịp Tết Nguyên đán 2026 là như thế nào?
Tin trong ngày 2 ngày, 7 giờ trước

Trước 2026, người sinh 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ Căn cước mới: Là ai?

Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn...
Kiến thức 2 ngày, 17 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng ngày rằm - 15 tháng 7 âm lịch, tức ngày 6 tháng 9 dương lịch?

Thứ Bảy, ngày 6 tháng 9, ngày 15 tháng 7 âm lịch, tương ứng với sự kết hợp của Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và...
Đời sống số 2 ngày, 5 giờ trước

Chính thức từ 1/7/2025, tăng lương hưu lần 3 sau đợt tăng 15%: Ai là người nhận 140 triệu đồng/tháng?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực vào ngày 1/7/2025, việc điều chỉnh lương hưu tiếp nối đợt tăng 15%...
Kiến thức 2 ngày, 7 giờ trước

Bát hương có dấu hiệu này xin chúc mừng: Tổ Tiên ban lộc lớn nhà bạn sắp 'trúng số' giàu to

Quan sát bát hương gia đình bạn nếu có dấu hiệu này rất tốt về mặt phong thủy, gia chủ sắp đón lộc lớn.
Phong thủy 1 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

Lão nông câu trúng 'báu vật' 3.000 năm tuổi khi đang câu cá, lập tức được chuyên gia định giá 6.000 tỷ đồng

Đây được coi là "báu vật" vừa có tuổi đời lâu dài vừa mang giá trị kinh tế khủng.
Kiến thức 4 phút trước

Người từ 60 tuổi trở lên không có lương hưu hưởng thêm 1 quyền lợi lớn từ 1/7/2025, cao chưa từng có

Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, từ ngày 1-7-2025, người lao động nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì sẽ được...
Kiến thức 18 phút trước

Công chức, viên chức đón tin vui lớn: Nhận lương tăng thêm tới 9.000.000 đồng/tháng nhờ chính sách mới này

Khi áp quy định mới cho phép các viên chức và công chức ở Hà Nội nhận được mức thu nhập tăng thêm lên tới...
Kiến thức 36 phút trước

Từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện đón tin vui, sẽ được nhận ít nhất 2.000.000 đồng từ khoản trợ cấp mới

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện....
Kiến thức 49 phút trước

Người tham gia BHXH tự nguyện đón tin vui kể từ sau 1/7: Sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Việc bổ sung đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là một bước tiến lớn trong chính sách an sinh, đảm bảo quyền lợi thiết...
Dòng sự kiện 1 giờ, 4 phút trước

Đáp ứng điều kiện này, người dân xây nhà trên đất nông nghiệp sẽ không lo bị phạt

Để xây nhà trên đất nông nghiệp mà không lo bị phạt, người dân cần xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất...
Kiến thức 2 giờ, 32 phút trước

Tin mới cập nhật

Kể từ 31/12/2025: Đi xe máy không có 2 gương chiếu hậu sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền?

Mức xử phạt đối với lỗi xe không gương chiếu hậu được quy định như thế nào?
Kiến thức 2 giờ, 48 phút trước

12 nhóm ngành nghề 'siêu hot' rất triển vọng trong 5 năm tới

Đây là những ngành nghề được dự đoán có triển vọng nhất trong tương lai, dựa trên xu hướng phát triển, sự đầu tư và...
Tin trong ngày 2 giờ, 51 phút trước

Trường hợp cố tình không nộp phạt vi phạm giao thông, người vi phạm phải đối diện những hệ quả nào?

Quy định pháp luật hiện hành nêu rõ, nếu cá nhân, tổ chức cố tình không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm giao...
Tin trong ngày 2 giờ, 6 phút trước

Hà Nội khởi công tuyến cao tốc hơn 56.000 tỷ, hàng triệu người dân 3 tỉnh/thành sắp đón tin vui

Đường cao tốc Vành đai 4 - Vùng Thủ đô dài hơn 113km, đi qua 3 tỉnh, thành: Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh....
Dòng sự kiện 2 giờ, 19 phút trước

Được khán giả ủng hộ tái hợp sau ly hôn, vợ cũ Đan Trường nói gì?

Phản ứng gây chú ý của vợ cũ Đan Trường khi được netizen ủng hộ tái hợp hậu ly hôn.
Chuyện làng sao 2 giờ, 24 phút trước

Từ nay, phải đáp ứng điều kiện này mới được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, cụ thể là?

Để được chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, người sử dụng đất cần bảo đảm phù hợp với quy hoạch sử dụng...
Tin trong ngày 3 giờ, 36 phút trước

Người tham gia BHXH trên 20 năm sẽ được nhận quyền lợi đặc biệt này, ai cũng nên biết để hưởng đủ

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về việc hưởng BHXH một lần cho người đóng BHXH trên 20 năm.
Kiến thức 3 giờ, 49 phút trước

Loại gỗ này xưa được dùng làm chuồng lợn hoặc nhóm bếp, nay bán 2 cây đủ mua cả chục căn chung cư

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng trại, loại cây này giờ trở thành một biểu tượng mới của giới thượng lưu và nhà...
Kiến thức 3 giờ, 58 phút trước

5 quốc gia này tiêu tiền Việt Nam: Người dân tự tin xuất ngoại đi du lịch mà không mất thời gian đổi tiền

Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới...
Kiến thức 3 giờ, 1 phút trước