Danh mục

Ếch giun không chân kỳ lạ nhất Việt Nam

Chủ nhật, 22/07/2012 06:50

Thiên nhiên đôi khi có những ngoại lệ, một ví dụ là loài ếch không chân kỳ lạ nhất Việt Nam: ếch giun Ichthyophis bannanicus.


Ếch giun Ichthyophis bannanicus bảo vệ trứng. Ảnh: thetexanherper.com

Trong thế giới các loài lưỡng cư, việc thay đổi hình thái từ trứng – nòng nọc đến trưởng thành là một chu kỳ độc đáo. Nòng nọc nở ra từ trứng phải trải qua một chu trình đời sống dưới nước, đến lúc trưởng thành chúng bắt đầu phát triển các cơ quan thích nghi với đời sống trên cạn, còn chiếc đuôi rất hữu ích khi sống dưới nước dần biến mất. Nhưng thiên nhiên đôi khi có những ngoại lệ, một ví dụ là loài ếch không chân kỳ lạ nhất Việt Nam: ếch giun Ichthyophis bannanicus.

Dung nhan kẻ khác lạ

Ếch giun Ichthyophis bannanicus thuộc họ ếch giun Ichthyophiidae, bộ không chân Gymnophiona. Loài này có cơ thể hình giun song cỡ lớn hơn. Chúng khác giun ở chỗ: đầu nhỏ hơi dẹp, có mắt như hai chấm đen, mõm tương đối nhọn và có hàm rõ. Lưng ếch giun màu xám xanh, bụng nhạt hơn. Phần giữa lưng và bụng có dải trắng đục hay vàng chạy dài từ góc hàm tới góc đuôi. Chiều dài cơ thể có thể tới 100mm.

Ếch giun thường sống ở những nơi có độ cao 900 – 1.000m. Thức ăn của chúng là loài giun đất, côn trùng.


Sống chui luồn trong đất như giun, hang của chúng thường được bắt gặp ở những nơi đất
xốp sâu 20 – 30cm gần ao hồ. Ảnh: eol.org

Bà mẹ nặng tình

Khi những cơn mưa đổ xuống vào khoảng tháng 5 đến tháng 6 trên các cánh rừng, lớp mùn trong đất mặt của tầng rừng trở nên ẩm ướt, là nơi ếch giun có điều kiện tốt nhất để kết đôi và sinh sản. Chúng chọn nơi đẻ trứng gần chỗ có nước, độ ẩm cao với số lượng trứng chừng 20 – 30 quả nối với nhau bằng chất nhầy. Ếch giun cái có nhiệm vụ cuốn lấy trứng để bảo vệ trứng khỏi khô, đồng thời điều tiết nhiệt độ thích hợp cho con non phát triển.

Những nàng ếch giun cái được coi là người mẹ nặng tình mẫu tử nhất trong các loài lưỡng cư, vì hầu hết các loài khác trong thế giới lưỡng cư sẽ phó mặc những gì mình “mang nặng đẻ đau” cho tự nhiên ngay sau khi hoàn tất thiên chức làm mẹ.

Trong những năm gần đây, loài ếch giun đã được phát hiện ở vài địa điểm phân bố mới: Xuân Sơn (Phú Thọ), Ba Vì (Hà Nội), Tân Lập (Hoà Bình)… nhưng với số lượng rất ít. Loài này chỉ sống ở những nơi đất ẩm xốp nên dễ bị đe doạ bởi rừng bị thu hẹp, đất bị xói mòn, bởi thuốc trừ sâu và phân hoá học, do lũ lụt kéo dài làm chúng chết ngạt trong đất.

Ếch giun đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam và các nghị định của Chính phủ, nhằm bảo vệ loài lưỡng cư kỳ lạ này trong tự nhiên.


Ếch giun nguyễn- Ichthyophis nguyenorum. Ảnh: Nguyễn Quảng Trường

Khám phá thêm loài ếch giun mới ở Việt Nam

Các nhà khoa học Nhật Bản và Nga đã phát hiện và công bố một loại ếch giun mới dựa vào ba tiêu bản thu được trong chuyến khảo sát thực địa tại vùng cao nguyên Kon Tum năm 2006. Mô tả về loài này được đăng trên tạp chí Current Herpetology của Nhật Bản, số 31 năm 2012. Loài ếch giun mới có tên là “ếch giun nguyễn” – Ichthyophis nguyenorum Nishikawa, Matsui & Orlov 2012, đặt theo tên hai nhà nghiên cứu Nguyễn Quảng Trường (viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật) và Nguyễn Thiên Tạo (bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam), những người đã có nhiều đóng góp trong việc phát hiện nhiều loài mới ở Việt Nam. Đây cũng là loài ếch giun thứ hai được ghi nhận ở Việt Nam bên cạnh loài Ichthyophis bannanicus ghi nhận ở miền Bắc.

Theo mô tả của Nishikawa và các đồng tác giả (2012) thì loài ếch giun mới có chiều dài 265 – 307mm, cơ thể hình trụ, hơi dẹp ở mặt bụng; đuôi dài 2,5 – 3,1mm, rộng 3,4 – 4,3mm, mút đuôi tròn, không có núm che; 312 – 318 đốt dọc thân trong đó có bốn đốt ở phần đuôi; số răng trước hàm và răng hàm trên khoảng 27 – 37, số răng lá mía – vòm miệng khoảng 23 – 28, số răng chính thức 24 – 28, số gờ răng khoảng 21 – 25. Mặt lưng có màu tím đen, dưới bụng nhạt hơn màu hoa cà, hai bên sườn có sọc vàng liên tục chạy từ khoảng giữa hàm trên (mấu xúc tu) đến gần mút đuôi. Mắt có viền mỏng màu trắng đục.

Ếch giun sọc Ichthyophis nguyenorum có một số điểm khác biệt: so với Ichthyophis bannanicus thì loài mới có tổng số đốt ít hơn (312 – 318) và sọc vàng dọc thân liên tục (Ichthyophis bannanicus có số đốt khoảng 340 và sọc vàng dọc bị đứt đoạn ở phần sau cơ thể).

So với hai loài Ichthyophis kohtaoensis và Ichthyophis supachaii thì Ichthyophis nguyenorum có phần thân chắc mập hơn với tỷ lệ tổng chiều dài cơ thể/chiều rộng thân dưới 25, sọc màu vàng rộng hơn 3,4mm, trong khi ở hai loài Ichthyophis kohtaoensis và Ichthyophis supachaii tỷ lệ này là trên 25 và sọc màu vàng thường dưới 2,3mm.

Sài Gòn Tiếp Thị

Tin được quan tâm

Theo nghị định 168, xe máy không có bộ phận này sẽ bị phạt tới 3.000.000 đồng, nhiều người vẫn cứ tháo ra

Từ 1/1/2025 áp theo quy định mới, nếu xe máy mà không có đủ bộ phận này sẽ bị CSGT xử phạt hành chính.
Kiến thức 2 ngày, 3 giờ trước

Từ tháng 5/2025: Người dân đã mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc mà không làm việc này vẫn bị CSGT xử phạt

Bước sang tháng 5/2025, nhiều người dù đã mua bảo hiểm đúng hạn vẫn có thể bị Cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt nếu...
Kiến thức 2 ngày, 23 giờ trước

Tại sao khi giết chim bồ câu, không được làm chảy máu như cắt tiết gà và vịt... mà phải dìm chúng xuống nước?

Nếu bạn lớn lên ở nông thôn, tôi tin rằng bạn đã từng chứng kiến ​​những người lớn tuổi trong gia đình mình giết gà...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Từ ngày 1/7/2025, thành phố nhỏ nhất Việt Nam dự kiến sẽ bị 'xóa tên' khỏi bản đồ hành chính

Theo dự kiến chỉ chưa đầy 3 tháng nữa, thành phố có diện tích nhỏ nhất Việt Nam với diện tích 44,94km2 sẽ bị xóa...
Kiến thức 1 ngày, 7 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 4 âm lịch Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Mùng 1 tháng 4 âm lịch 2025 là ngày 28/4/2025 dương lịch. Trong ngày này thắp hương vào khung giờ nào đẹp nhất để 'gọi'...
Đời sống số 2 ngày, 22 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Hai, 28 tháng 4, tức ngày mùng 1 tháng 4 âm lịch

Vào cuối tháng 4 là mùa xuân, khi cả gỗ và đất đều phát triển tươi tốt. Ngày 28 tháng 4 là thứ Hai, ngày...
Đời sống số 2 ngày, 23 giờ trước

Tin cùng mục

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay mái nhà

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay trên mái nhà khiến nhiều người ghê sợ. Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn là trường...
KỲ QUẶC 15.12.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.
KỲ QUẶC 18.09.2015

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Trận đấu bò tót cuối cùng ở xứ Catalonia

Trận đấu bò tót cuối cùng trong lịch sử xứ Catalonia diễn ra ngày 25.9 tại vũ đài "Monumental" ở Barcelona, Tây Ban Nha với...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Tin mới cập nhật

Chỉ 4 tháng nữa, cây cầu gần 7.000 tỷ đồng cách cầu dây văng đầu tiên do Việt Nam thiết kế 3,8km sẽ đưa vào vận hành

Chỉ còn 4 tháng nữa, cây cầu Rạch Miễu 2 trị giá gần 7.000 tỷ đồng, một dự án hạ tầng trọng điểm của khu...
Kiến thức 2 phút trước

‘Kho báu trời cho’ ở tỉnh rộng gần 8.000km2 của Việt Nam, có cả loại khoáng sản thay thế kim cương với trữ lượng 4 triệu tấn

Tỉnh thành này là một trong những địa phương sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và trữ lượng thuộc hàng đầu cả...
Kiến thức 3 phút trước

Dưa cải mà muối theo cách này vừa chua vàng, giòn ngon, lại để lâu không nổi váng

Dưa cải chua không chỉ là một món ăn kèm giúp kích thích vị giác, tạo sự ngon miệng khi ăn, mà còn có thể...
Địa chỉ ăn ngon 3 phút trước

WHO cảnh báo: 2 món rau hấp dẫn nhưng 'đầu độc' mạch máu nhanh hơn cả thịt mỡ

Dù có hương vị hấp dẫn và hình thức bắt mắt, hai món rau dưới đây thực sự không hề "thân thiện" với sức khỏe,...
Chăm sóc sức khỏe 3 phút trước

Quy định bỏ 'biên chế suốt đời', liên thông trong công tác cán bộ

Dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) quy định rõ việc đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức phải căn...
Kiến thức 41 phút trước

5 lời khuyên vàng của tỷ phú Warren Buffett mà người nghỉ hưu nên ghi nhớ

Warren Buffett không chỉ nổi tiếng với tài năng đầu tư cổ phiếu mà còn được biết đến với những lời khuyên đầu tư sâu...
Làm sao 42 phút trước

Ngành Đông phương học là thế nào? Học xong ra trường sẽ làm nghề gì?

Với nhiều ưu điểm, Đông phương học hiện đang là một trong những lựa chọn hàng đầu cho những ai đam mê khám phá và...
Kiến thức 42 phút trước

Khách hàng Vietcombank sẽ không thể chuyển tiền, rút tiền từ 1/7/2025 nếu không làm điều này

Vietcombank đưa ra thông báo quan trọng tới các khách hàng tổ chức về việc cập nhật thông tin cá nhân và sinh trắc học,...
Kiến thức 42 phút trước

8 chuyên ngành y khoa 'phù hợp với con gái' để nộp đơn, mặc dù có nhiều tranh cãi, triển vọng phát triển khá tốt

Trong quá trình đăng ký nguyện vọng, nữ sinh thường đối mặt với sự lựa chọn ngành nghề hạn chế hơn so với nam sinh....
Kiến thức 43 phút trước

Hoa hậu H'Hen Niê sở hữu khối tài sản thế nào giữa nghi vấn mang bầu ở tuổi 33?

H'Hen Niê thường xuyên để lộ dấu hiệu khiến dân tình đoán cô đang có tin vui.
Chuyện làng sao 43 phút trước