Danh mục

Ếch giun không chân kỳ lạ nhất Việt Nam

Chủ nhật, 22/07/2012 06:50

Thiên nhiên đôi khi có những ngoại lệ, một ví dụ là loài ếch không chân kỳ lạ nhất Việt Nam: ếch giun Ichthyophis bannanicus.


Ếch giun Ichthyophis bannanicus bảo vệ trứng. Ảnh: thetexanherper.com

Trong thế giới các loài lưỡng cư, việc thay đổi hình thái từ trứng – nòng nọc đến trưởng thành là một chu kỳ độc đáo. Nòng nọc nở ra từ trứng phải trải qua một chu trình đời sống dưới nước, đến lúc trưởng thành chúng bắt đầu phát triển các cơ quan thích nghi với đời sống trên cạn, còn chiếc đuôi rất hữu ích khi sống dưới nước dần biến mất. Nhưng thiên nhiên đôi khi có những ngoại lệ, một ví dụ là loài ếch không chân kỳ lạ nhất Việt Nam: ếch giun Ichthyophis bannanicus.

Dung nhan kẻ khác lạ

Ếch giun Ichthyophis bannanicus thuộc họ ếch giun Ichthyophiidae, bộ không chân Gymnophiona. Loài này có cơ thể hình giun song cỡ lớn hơn. Chúng khác giun ở chỗ: đầu nhỏ hơi dẹp, có mắt như hai chấm đen, mõm tương đối nhọn và có hàm rõ. Lưng ếch giun màu xám xanh, bụng nhạt hơn. Phần giữa lưng và bụng có dải trắng đục hay vàng chạy dài từ góc hàm tới góc đuôi. Chiều dài cơ thể có thể tới 100mm.

Ếch giun thường sống ở những nơi có độ cao 900 – 1.000m. Thức ăn của chúng là loài giun đất, côn trùng.


Sống chui luồn trong đất như giun, hang của chúng thường được bắt gặp ở những nơi đất
xốp sâu 20 – 30cm gần ao hồ. Ảnh: eol.org

Bà mẹ nặng tình

Khi những cơn mưa đổ xuống vào khoảng tháng 5 đến tháng 6 trên các cánh rừng, lớp mùn trong đất mặt của tầng rừng trở nên ẩm ướt, là nơi ếch giun có điều kiện tốt nhất để kết đôi và sinh sản. Chúng chọn nơi đẻ trứng gần chỗ có nước, độ ẩm cao với số lượng trứng chừng 20 – 30 quả nối với nhau bằng chất nhầy. Ếch giun cái có nhiệm vụ cuốn lấy trứng để bảo vệ trứng khỏi khô, đồng thời điều tiết nhiệt độ thích hợp cho con non phát triển.

Những nàng ếch giun cái được coi là người mẹ nặng tình mẫu tử nhất trong các loài lưỡng cư, vì hầu hết các loài khác trong thế giới lưỡng cư sẽ phó mặc những gì mình “mang nặng đẻ đau” cho tự nhiên ngay sau khi hoàn tất thiên chức làm mẹ.

Trong những năm gần đây, loài ếch giun đã được phát hiện ở vài địa điểm phân bố mới: Xuân Sơn (Phú Thọ), Ba Vì (Hà Nội), Tân Lập (Hoà Bình)… nhưng với số lượng rất ít. Loài này chỉ sống ở những nơi đất ẩm xốp nên dễ bị đe doạ bởi rừng bị thu hẹp, đất bị xói mòn, bởi thuốc trừ sâu và phân hoá học, do lũ lụt kéo dài làm chúng chết ngạt trong đất.

Ếch giun đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam và các nghị định của Chính phủ, nhằm bảo vệ loài lưỡng cư kỳ lạ này trong tự nhiên.


Ếch giun nguyễn- Ichthyophis nguyenorum. Ảnh: Nguyễn Quảng Trường

Khám phá thêm loài ếch giun mới ở Việt Nam

Các nhà khoa học Nhật Bản và Nga đã phát hiện và công bố một loại ếch giun mới dựa vào ba tiêu bản thu được trong chuyến khảo sát thực địa tại vùng cao nguyên Kon Tum năm 2006. Mô tả về loài này được đăng trên tạp chí Current Herpetology của Nhật Bản, số 31 năm 2012. Loài ếch giun mới có tên là “ếch giun nguyễn” – Ichthyophis nguyenorum Nishikawa, Matsui & Orlov 2012, đặt theo tên hai nhà nghiên cứu Nguyễn Quảng Trường (viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật) và Nguyễn Thiên Tạo (bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam), những người đã có nhiều đóng góp trong việc phát hiện nhiều loài mới ở Việt Nam. Đây cũng là loài ếch giun thứ hai được ghi nhận ở Việt Nam bên cạnh loài Ichthyophis bannanicus ghi nhận ở miền Bắc.

Theo mô tả của Nishikawa và các đồng tác giả (2012) thì loài ếch giun mới có chiều dài 265 – 307mm, cơ thể hình trụ, hơi dẹp ở mặt bụng; đuôi dài 2,5 – 3,1mm, rộng 3,4 – 4,3mm, mút đuôi tròn, không có núm che; 312 – 318 đốt dọc thân trong đó có bốn đốt ở phần đuôi; số răng trước hàm và răng hàm trên khoảng 27 – 37, số răng lá mía – vòm miệng khoảng 23 – 28, số răng chính thức 24 – 28, số gờ răng khoảng 21 – 25. Mặt lưng có màu tím đen, dưới bụng nhạt hơn màu hoa cà, hai bên sườn có sọc vàng liên tục chạy từ khoảng giữa hàm trên (mấu xúc tu) đến gần mút đuôi. Mắt có viền mỏng màu trắng đục.

Ếch giun sọc Ichthyophis nguyenorum có một số điểm khác biệt: so với Ichthyophis bannanicus thì loài mới có tổng số đốt ít hơn (312 – 318) và sọc vàng dọc thân liên tục (Ichthyophis bannanicus có số đốt khoảng 340 và sọc vàng dọc bị đứt đoạn ở phần sau cơ thể).

So với hai loài Ichthyophis kohtaoensis và Ichthyophis supachaii thì Ichthyophis nguyenorum có phần thân chắc mập hơn với tỷ lệ tổng chiều dài cơ thể/chiều rộng thân dưới 25, sọc màu vàng rộng hơn 3,4mm, trong khi ở hai loài Ichthyophis kohtaoensis và Ichthyophis supachaii tỷ lệ này là trên 25 và sọc màu vàng thường dưới 2,3mm.

Sài Gòn Tiếp Thị

Tin được quan tâm

Hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: Từ nay, 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Trẻ em lớn lên “bất hiếu” từ nhỏ đã có ba đặc điểm sau, cha mẹ không nên lầm tưởng con mình thông minh, hiểu biết

Vấn đề giáo dục trẻ em luôn là một tảng đá lớn lơ lửng trong lòng các bậc phụ huynh. Giáo dục như thế nào,...
Kiến thức 3 ngày, 21 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Bảy, ngày 23 tháng 8 là ngày đầu tiên của tháng Bảy âm lịch

Ngày 23 tháng 8, thứ Bảy, là ngày đầu tiên của tháng 7 âm lịch, tương ứng với Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày...
Đời sống số 2 ngày, 20 giờ trước

Thắp hương ngày mùng 1 nhất định cần chú ý: Không được đặt bình hoa ở bên trái, lý do vì sao?

Trong văn hóa thờ cúng, rất nhiều nhà không đặt bình hoa ở bên trái bàn thờ khi thắp hương, nhất là vào mùng 1,...
Làm sao 2 ngày, 5 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 7 âm lịch Ất Tỵ 2025, thắp hương khung giờ nào đẹp nhất?

Từ xa xưa, vào ngày mùng 1, các gia đình Việt vẫn chuẩn bị lễ vật để làm lễ cúng Gia Thần, Gia Tiên để...
Làm sao 2 ngày, 10 giờ trước

Sau ngày 15/8/2025: Người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được trợ cấp lên đến 6 triệu/tháng, đúng không?

Có nhiều thông tin cho rằng, sau ngày 15/8, người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được nhận tiền trợ cấp lên...
Tin trong ngày 2 ngày, 10 giờ trước

Tin cùng mục

Nhìn thấy một lỗ hổng lớn trên ruộng, người phụ nữ can đảm cho tay vào trong, ai ngờ kéo ra được thứ này

Sống ở nông thôn thực sự là một điều rất thú vị, mặc dù vất vả tay chân với công việc đồng áng, ít được...

Thương hiệu Gucci ra mắt váy áo cho nam giới, liệu có đấng mày râu nào bỏ ra 50 triệu để mua chiếc váy này?

Thương hiệu thời trang cao cấp Gucci gần đây lại khiến dân tình 'mắt tròn mắt dẹt' với mẫu thiết kế dành cho nam có...

Cách nhận biết những căn bệnh tâm thần kỳ lạ

Trong số những bệnh rối loạn tâm thần, có những bệnh phổ biến và những bệnh rất hiếm gặp. Thậm chí, các thể bệnh tâm...

Bà ngoại mệt mỏi nhất thế giới: Ba đứa con gái sinh ba, tổng cộng có 9 đứa cháu, đủ để mở trường mẫu giáo

Đối với cuộc sống ở những thành phố lớn, việc bà ngoại lên trông cháu là điều hết sức phổ biến. Nhiều người chọn bà...

Chơi trội cho đầu vào mồm chó tự sướng, cô gái nhận hậu quả khâu 40 mũi

Cô gái Lara Sanson đến từ Argentina phải khâu 40 mũi ở mặt sau khi bị chó cưng tấn công khi cô đang cố gắng...

Đi ăn hàu, người đàn ông 'đổi đời' khi cắn phải cả nhóm hạt 48 viên ngọc trai

Thấy ngọc trai trong những con trai, sò biển là chuyện không có gì lạ. Nhưng để thấy được 48 viên ngọc khi ăn một...

Tin mới cập nhật

Tử vi ngày 25/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Hợi có tham vọng lớn, Mùi không nên cho vay tiền

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 25/8/2025.
Đời sống số 4 giờ, 3 phút trước

Chú ý: 4 thông tin trên thẻ Căn cước công dân tuyệt đối không được để lộ

Nếu để lộ những thông tin này trên thẻ căn cước công dân, người dân có thể đối mặt với nhiều rủi ro.
Kiến thức 4 giờ, 29 phút trước

Tin vui với 86.000 Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố: Được hưởng chính sách mới đặc biệt có lợi này từ 1/7/2025

Theo quy định mới bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố sẽ được...
Kiến thức 5 giờ, 31 phút trước

Những trường hợp này được miễn tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ, người dân cần biết để tránh thiệt thòi

Theo quy định, sẽ có một số trường hợp được miễn tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ.
Tin trong ngày 5 giờ, 48 phút trước

Đèn pha ô tô nháy mấy lần có ý nghĩa gì? Nhiều người lái xe vẫn chưa hiểu đúng

Khi lái xe, hẳn bạn từng thấy xe phía sau “nháy” đèn pha một, hai hay ba lần. Mỗi số lần nháy đều mang một...
Đi gì 5 giờ, 53 phút trước

Chính thức từ 1/7: Lương 15 triệu phải trích lại 1.575.000 đồng/tháng, hàng triệu người nhận lương bị hụt tiền đừng bỡ ngỡ

Từ ngày 1/7/2025, người có mức lương 15 triệu đồng/tháng sẽ phải trích lại 1.575.000 đồng/tháng để đóng bảo hiểm bắt buộc.
Kiến thức 5 giờ trước

Việt Nam sắp có tòa tháp cao nhất Đông Nam Á

Trong tương lai, Việt Nam sẽ có 2 tòa tháp cao kỷ lục có thể "soán ngôi" Landmark 81 là tòa Empire 88 Tower và...
Tin trong ngày 5 giờ, 2 phút trước

Năm 2025, có 2 trường hợp đất chưa có sổ đỏ nhưng vẫn được bồi thường khi bị thu hồi đất, cụ thể là?

Theo Luật Đất đai 2024 đang áp dụng năm 2025, có 02 trường hợp đất không có sổ đỏ mà vẫn được bồi thường khi...
Tin trong ngày 5 giờ, 9 phút trước

Kể từ bây giờ: Những trường hợp này xây nhà sẽ không cần xin Giấy phép xây dựng

Theo quy định hiện hành, sẽ có một số trường hợp xây nhà không cần xin Giấy phép xây dựng, người dân cần biết để...
Kiến thức 5 giờ, 15 phút trước

Lương hưu thấp nhất được ấn định ở mức 2.340.000 đồng/tháng: Ai là người được hưởng?

Theo quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức lương hưu thấp nhất hàng tháng từ ngày 1/7 đã có sự thay đổi....
Kiến thức 5 giờ, 20 phút trước