Danh mục

Củi hứa hôn, luật tục độc đáo của người Rơ Ngao

Thứ năm, 19/07/2012 08:47

Những cô gái khi đến tuổi cập kê, muốn cưới được một người chồng khỏe mạnh, tài giỏi và đẹp trai, bắt buộc phải chuẩn bị đủ 100 bó củi để tỏ tình.

Muốn có củi, những cô gái chân yếu tay mềm phải băng đèo lội suối, vào tận trong rừng sâu thăm thẳm để chặt củi gùi về nhà chất thành đống. Sau nhiều năm liền, khi số lượng củi đã đủ để ra mắt nhà chồng, cô gái sẽ đem sính lễ này sang biếu bố mẹ chồng trước một ngày bắt chàng về dinh.

Nhọc nhằn đi tìm củi hứa hôn

Đó là một luật vô độc đáo của cộng đồng người Rơ Ngao (dân tộc Ba Na, làng Tu Peng, xã Pô Cô, huyện Đắk Tô, Kon Tum). Dòng sông hiền hòa, thơ mộng của xã Pô Cô một ngày nắng giữa tháng 7 đã đưa chân chúng tôi về làng Tu Peng, ngôi làng chất cao ngút những đống củi dẻ thẳng tắp, đều và rất đẹp của những cô gái đang đến tuổi cập kê. Nhìn những đống củi được chất gọn gàng, đẹp mắt như vậy, ai cũng dễ dàng hình dung được những bàn tay khéo léo và sự tháo vát của người đẽo và chất củi.


Khi biết yêu, những cô gái làng Tu Peng phải băng đèo, lội suối
gùi cả trăm bó củi như thế này trên vai.

Mục đích xếp củi trước nhà của người dân Rơ Ngao chính là để khoe sự giỏi giang, chịu thương chịu khó của con gái họ. Tình yêu của các cô gái khi chớm nở chính là lúc mà họ mang trên lưng mình một chiếc gùi bằng tre, nứa để bắt đầu cho hành trình đi kiếm củi để xây dựng hạnh phúc gia đình. Khi tình yêu đối với người con trai mà mình yêu thương đã quá thắm thiết và sâu nặng, thì đó cũng chính là lúc mà cô gái phải phải thể hiện quyết tâm của mình để có được người chồng ưng ý. Thời gian này, cô gái phải cật lực và không quản vất vả khó khăn, đi vào rừng sâu hun hút để chặt những cây củi to đẹp mang về chất trước nhà mình để thể hiện tình yêu với chàng trai.

Theo luật tục của người Rơ Ngao, củi hứa hôn của người con gái bắt buộc phải là củi lấy từ cây dẻ khỏe mạnh. Vì củi của cây dẻ săn chắc nên rất đượm, nhất là than của nó luôn giữ ấm, đặc biệt củi dẻ thẳng và suôn nên rất thích hợp với việc nấu nướng và sưởi ấm. Nếu người con gái nào lấy củi từ cây dẻ bị cụt ngọn, thì đó sẽ là điềm xấu cho hôn nhân sau này. Chính vì vậy, khi đi kiếm củi hứa hôn, dù vất vả mấy, các cô gái cũng không bao giờ chặt những cây dẻ xấu xí hay bị cụt ngọn. Ngoài ra, củi hứa hôn phải tuân thủ đúng quy định như: mỗi thanh củi phải có chiều dài từ 70-80cm, thanh củi phải thẳng, chắc, tất cả vỏ ngoài phải được lột sạch sẽ, đầu của mỗi thanh củi phải được chặt bằng hoặc nhọn tất cả.

Chính vì những quy định khắt khe này, nên mỗi người con gái mới lớn đều phải chịu rất nhiều hiểm nguy, vất vả trong thời gian mấy năm liền để vào rừng kiếm đủ củi mới lấy được chồng. Đây cũng là thời gian thử thách khó khăn nhất cho tình yêu của người con gái dành cho người con trai mình yêu. Khi đã đủ 100 bó củi, các cô gái tự hào đem ra chất trước nhà để khoe về đức hạnh của mình trước khi đi bắt chồng.


Già A Hanh tự hào về người con dâu vì cô đã kiếm được đống củi
vừa đẹp vừa nhiều cho bố mẹ chồng đun trong nhiều năm
mà vẫn chưa hết.

Độc chiêu mang củi đi tỏ tình

Già làng A Hanh (72 tuổi) cho biết: Nếu đống củi của người con gái nào được chất cao, đều và vuông vắn thì chứng tỏ đó là một cô gái khỏe mạnh, giỏi giang và tháo vát. Nếu hai đầu của cây củi được đẽo đều, sắc sảo và đẹp mắt thì đó là tín hiệu cho biết người con gái ấy có đôi bàn tay vô cùng khéo léo. Được cả hai điều đó, thì cô gái ấy sẽ được mọi người đánh giá là người có hình thức đẹp và có một tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ.

Nhìn đống củi người ta sẽ biết được chủ nhân của nó sẽ là một cô đảm đang, cần cù, cẩn thận và chịu khó hay không, hay chỉ là một cô gái vụng về, hời hợt. Từ đó, làm cơ sở để đánh giá về phẩm hạnh của cô gái. Người dân ở làng Tu Peng cho rằng, cô gái nào đã đến tuổi cập kê mà có quá ít củi, thì chứng tỏ cô gái ấy không phải là người siêng năng. Điều đó cũng nói lên rằng, cô ta không quan tâm đến chuyện vun vén cho cho hạnh phúc của một gia đình. Những cô gái như vậy khi có chồng sẽ rất làm biếng, mọi việc sẽ phó thác hết cho người chồng.

Đến khi về làm vợ, cô gái ấy sẽ thiếu đi sự chịu khó, đảm đang và sự hy sinh cần thiết của một người mẹ. Những người con gái như vậy trong làng Tu Peng cũng có nhưng rất ít. Cũng có trường hợp, một số cô gái khi dạm hỏi để cưới chàng trai, được chàng và cha mẹ chàng đồng ý. Thế nhưng, đến khi cô gái đem củi qua tặng cha mẹ chồng làm của hồi môn mà ít quá, thì gia đình chàng trai sẵn sàng trả lễ.


Chị Y Na nhờ kiếm được nhiều củi nên luôn được chồng và bố mẹ chồng
yêu thương, tự hào.

Già A Hanh dẫn chúng tôi ra nhà chứa củi mà cô con dâu Y Na đã kiếm dòng rã 4 năm cho bố mẹ chồng, rồi tự hào nói: “Đây là củi con dâu mình biếu đấy, mình nấu hơn 5 năm nay mà vẫn còn rất nhiều. Con dâu mình khéo cái tay lắm, vợ chồng mình thương con dâu lắm”.

Chị Y Na cho biết, trước đây để kiếm củi cho bố mẹ chồng, chị phải mất 4 năm vào rừng kiếm củi. Hàng ngày, chị phải trèo qua mấy ngọn đồi, lội suối, mới đến được nơi có những cây dẻ đẹp chặt về làm củi hứa hôn. Để có được một đống củi lớn biếu bố mẹ chồng nấu hơn 5 năm nay, chị đã đi cả nghìn cây số gùi hàng trăm bó củi trên lưng mà không biết mệt nhọc. Bởi chị tin, có như vậy chị mới được bố mẹ chồng thương nhiều.

Luật tục được sửa đổi thoáng hơn

Già làng A Hanh cũng cho biết thêm, trước đây khi rừng còn nhiều cây cối, người con gái phải một mình vào rừng kiếm củi dẻ. Nếu người con trai nào mà đi kiếm củi giúp người con gái, bị làng phát hiện thì sẽ bị phạt vạ. Còn bây giờ, khi rừng đã bị tàn phá nhiều, để kiếm được củi cho nhà chồng, người con gái phải vào tận rừng sâu mới kiếm được củi, thời gian sẽ rất lâu. Thế nên, làng đã quyết định ra một luật mới, đó là người con gái có thể mượn bất cứ ai trong làng đi kiếm củi giúp mình. Củi cũng không nhất thiết phải là của cây dẻ như trước đây mà chỉ cần cây củi tròn đẹp và thẳng là được.

Người Đưa Tin

Tin được quan tâm

Theo nghị định 168, xe máy không có bộ phận này sẽ bị phạt tới 3.000.000 đồng, nhiều người vẫn cứ tháo ra

Từ 1/1/2025 áp theo quy định mới, nếu xe máy mà không có đủ bộ phận này sẽ bị CSGT xử phạt hành chính.
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Từ tháng 5/2025: Người dân đã mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc mà không làm việc này vẫn bị CSGT xử phạt

Bước sang tháng 5/2025, nhiều người dù đã mua bảo hiểm đúng hạn vẫn có thể bị Cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt nếu...
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Tại sao khi giết chim bồ câu, không được làm chảy máu như cắt tiết gà và vịt... mà phải dìm chúng xuống nước?

Nếu bạn lớn lên ở nông thôn, tôi tin rằng bạn đã từng chứng kiến ​​những người lớn tuổi trong gia đình mình giết gà...
Kiến thức 3 ngày, 15 giờ trước

Từ ngày 1/7/2025, thành phố nhỏ nhất Việt Nam dự kiến sẽ bị 'xóa tên' khỏi bản đồ hành chính

Theo dự kiến chỉ chưa đầy 3 tháng nữa, thành phố có diện tích nhỏ nhất Việt Nam với diện tích 44,94km2 sẽ bị xóa...
Kiến thức 2 ngày, 13 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 4 âm lịch Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Mùng 1 tháng 4 âm lịch 2025 là ngày 28/4/2025 dương lịch. Trong ngày này thắp hương vào khung giờ nào đẹp nhất để 'gọi'...
Đời sống số 2 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Hai, 28 tháng 4, tức ngày mùng 1 tháng 4 âm lịch

Vào cuối tháng 4 là mùa xuân, khi cả gỗ và đất đều phát triển tươi tốt. Ngày 28 tháng 4 là thứ Hai, ngày...
Đời sống số 2 ngày, 5 giờ trước

Tin cùng mục

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay mái nhà

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay trên mái nhà khiến nhiều người ghê sợ. Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn là trường...
KỲ QUẶC 15.12.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.
KỲ QUẶC 18.09.2015

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Trận đấu bò tót cuối cùng ở xứ Catalonia

Trận đấu bò tót cuối cùng trong lịch sử xứ Catalonia diễn ra ngày 25.9 tại vũ đài "Monumental" ở Barcelona, Tây Ban Nha với...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Tin mới cập nhật

Quy định mới nhất về đổi giấy phép lái xe tại công an cấp xã, ai cũng nên biết

Từ 1/3/2025, công an cấp xã là cơ quan tiếp nhận hồ sơ đổi, cấp lại giấy phép lái xe để phục vụ nhân dân...
Kiến thức 21 phút trước

Sao Việt 29/4: 'Cục trưởng' Xuân Bắc là người như thế nào trong mắt bà xã? Nữ diễn viên VTV thoát chết khi gặp sự cố trên cao tốc

Tin sao Việt 29/4/2025: Trên trang cá nhân, bà xã nghệ sĩ Xuân Bắc đã có chia sẻ gây chú ý về chồng. Diễn viên...
Chuyện làng sao 49 phút trước

Tôi hỏi chồng, theo quan điểm của một người đàn ông, anh sẽ chọn ai làm vợ, Vương Phi hay Trương Bá Chi? Chồng tôi không do dự trả lời thế này...

Trong một cuộc trò chuyện vui giữa hai vợ chồng, câu hỏi tưởng chừng đơn giản: "Chọn Vương Phi hay Trương Bá Chi làm vợ?"...
Tâm sự 51 phút trước

Tại sao đầu giường phải kê dựa vào tường? Đây hoàn toàn không phải là mê tín!

Chúng ta dành gần một phần ba thời gian trên giường mỗi ngày và chất lượng giường có thể ảnh hưởng gián tiếp đến cuộc...
Phong thủy 4 giờ, 28 phút trước

Mặc 'nâu' vào đầu mùa hè rất đẹp, ba tông màu tiên tiến và trẻ hóa, bạn không thể sai lầm nếu mặc chúng theo chúng

Vào đầu mùa hè, khi thời tiết ấm áp, mọi người thường thích trang phục sáng màu. Thực ra thời điểm này không quá nóng,...
Đời sống số 4 giờ, 28 phút trước

Tiền lương đóng bảo hiểm xã hội dự kiến gồm những khoản nào từ ngày 1/7?

Theo dự thảo Nghị định mới nhất do Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (hiện do Bộ Nội vụ phụ trách sau sáp...
Kiến thức 5 giờ, 43 phút trước

Bác sĩ tâm lý: Ba kiểu gia đình này rất dễ khiến con cái trở thành kẻ thù, sau khi kết hôn rất dễ không hạnh phúc!

Nhà tâm lý học Adler nói: "Người hạnh phúc dùng tuổi thơ để chữa lành cả cuộc đời, còn người bất hạnh phải dùng cả...
Kiến thức 5 giờ, 43 phút trước

Người hoạt động không chuyên trách cấp xã là ai? Họ có được hưởng chế độ theo Nghị định 178 hay không?

Nhóm hưởng chính sách Nghị định 178 có bao gồm những người hoạt động không chuyên trách cấp xã hay không?
Kiến thức 5 giờ, 43 phút trước

Mối quan hệ giữa tuổi thọ và cân nặng đã được phát hiện? Sau 60 tuổi, cân nặng như thế này là vừa chuẩn, bạn đạt chưa?

Cân nặng và tuổi thọ, thoạt nhìn là hai khái niệm không liên quan, nhưng nghiên cứu phát hiện rằng giữa chúng có mối liên...
Kiến thức 5 giờ, 43 phút trước

Người dân Vĩnh Long làm chuồng ngoài đồng cho con đặc sản bình dân đẻ la liệt, mỗi năm thu lợi lớn

Hiện tại, toàn tỉnh Vĩnh Long có khoảng 200 hộ nuôi sản xuất và ươm dưỡng con vật này với diện tích 45ha. Trung bình...
Kiến thức 5 giờ, 44 phút trước