Danh mục

Điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Chủ nhật, 26/10/2014 08:35

Trong tất cả những mặt văn hóa Việt Nam, có lẽ ẩm thực là một trong số những mảng dễ tiếp cận nhất, đồng thời cũng thể hiện những nét văn hóa đặc trưng độc đáo của đất nước ta.

Vẻ đẹp của sự cân bằng

Thời đại mở cửa cho phép người Việt Nam hiện nay tiếp cận với nhiều nền ẩm thực tên thế giới. Đặc biệt tại các đô thị lớn, những dịch vụ ăn uống chuyên món nước ngoài ngày một phát triển về số lượng, quy mô lẫn độ phong phú. Ta có chợ Campuchia, có phố người Hoa, có khu ẩm thực Nhật “Little Japan”, cùng hàng loại nhà hàng tiêu chuẩn 5 sao phục vụ món Âu cao cấp. Thế nhưng, trước tình hình “tấn công” ồ ạt của các luồn văn hóa ẩm thực bên ngoài, ẩm thực bản địa Việt Nam lại không hề yếu thế. Chúng ta một ngày 3 bữa vẫn không thể thiếu cơm, và những món truyền thống như cá kho hay canh chua luôn đủ sức hấp dẫn bất kì người Việt nào. Vị trí vững chắc của ẩm thực Việt Nam trong làn sóng toàn cầu hóa và pha trộn văn hóa nằm ở bí quyết đơn giản: vừa miệng và hài hòa.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam
Khi so sánh với những nền ẩm thực nước ngoài, chúng ta mới thấy
rõ được giá trị của cái hài hòa vừa phải trong món ăn Việt.

Ẩm thực Trung Hoa – nền ẩm thực được coi là có ảnh hưởng đến ẩm thực Việt – thực chất vẫn luôn cho cảm giác bị quá nhiều dầu mỡ. Người Hoa ưa dùng dầu mỡ trong các món ăn, không chỉ công thức chiên xào mà cả hầm, nướng cũng có lượng chất béo rất cao. Mặt khác, chế độ phong kiến với lối sinh hoạt xa hoa đã tạo ra đặc trưng sử dụng quá nhiều nguyên liệu quý hiếm, bổ dưỡng vào món ăn, không chỉ gây ngán ngấy cho thực khách mà đôi khi còn phản tác dụng, làm bội thực, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Người Việt không dùng dầu mỡ nhiều, cũng không sử dụng những nguyên liệu quý hiếm như vi cá, bào ngư hay chuột bao tử. Ẩm thực Việt Nam chinh phục người ta bằng sự thanh đạm, vừa phải trong hương vị lẫn lượng dinh dưỡng từ các nguyên liệu.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Lại nói về hương vị và sự gia giảm, nêm nếm trong nấu ăn, ẩm thực Việt cũng thể hiện đặc trưng hài hòa của mình với việc cân bằng rất tốt chua – cay – mặn – ngọt. Không có một vị nào chiếm thế áp đảo trong đĩa thức ăn của người Việt. Canh chua có cái cay của ớt, nhưng cũng có cái ngọt của dứa và chua của me hoặc giấm, mẻ cùng kết hợp, tạo nên sự đồng đều và vừa phải.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Trong tương quan so sánh với các nước Châu Âu – nơi được xem là ông lớn của ẩm thực thế giới với bề dày lịch sử nấu ăn quý tộc, ẩm thực Việt Nam vẫn có những nét vượt trội của nó. Trong khi món ăn Pháp nổi tiếng với nguyên tắc giữ trọn hương vị tươi ngon của nguyên liệu, việc nêm nếm hầu như dựa trên ba loại gia vị cơ bản là muối – tiêu – đường, thì gia vị Việt Nam lại đậm đà và phong phú hơn nhiều. Miếng bít tết của người Pháp có thể rất hấp dẫn nhờ cái ngọt nhè nhẹ của thịt bò tái, nhưng cũng “kẻ tám lạng, người nửa cân” khi so với bò lá lốt mỡ chài hay bún bò Huế đậm đà của người Việt.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Triết lý phối hợp trong món ăn

Không nổi tiếng với những nguyên liệu quý hiếm, đắt đỏ hoặc quá “độc”, bữa ăn người Việt được xây dựng trên nền tảng thực phẩm giản dị, bình dân nhưng phong phú. Phối hợp nhiều loại đạm, chất xơ và đặc biệt là gia vị, món ăn Việt Nam trở nên hài hòa và ngon miệng lạ thường.

Đặc biệt ở gia vị, chúng ta có hàng loạt thể loại khác nhau như hành, rau mùi, tía tô, thì là, kinh giới hay sản phẩm lên men với mẻ, dấm, bỗng rượu; từ gia vị thực vật như tỏi, sả, riềng, gừng đến gia vị từ động vật như hàng chục loại mắm và nước chấm. Chính sự đa dạng và kết hợp linh hoạt giữa các loại gia vị trên đã tạo ra hương vị rất vừa phải, không quá ngọt, béo, cay hay mặn cho ẩm thực Việt Nam.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Ưu điểm hài hòa của ẩm thực Việt còn đến từ tư tưởng truyền thống âm dương cân bằng. Với âm đại diện cho cái tối tăm, mềm mại, thụ động, còn dương là tươi sáng, cứng rắn, chủ động, triết lý này cho rằng mọi sự trên đời đều có âm có dương, và hai yếu tố đó luôn hòa quyện với nhau làm nên bản chất tồn tại của thế giới.

Ăn uống cũng không nằm ngoài nguyên lý này. Một món ăn hay một mâm cơm của người Việt chứa đựng trong mình những giá trị triết học sâu sắc với âm dương phối triển và ngũ hành tương sinh – hai nguyên tắc kết hợp trong nấu nướng nhằm đạt đến vẻ đẹp hài hòa theo đúng tiêu chuẩn mỹ học của người Việt.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Cụ thể, một món ăn phải chứa đựng cả hai trạng thái âm dương cho cần bằng. Nguyên liệu chính có tính lạnh (âm) như trứng vịt lộn phải đi cùng với rau thơm có tính nóng (dương) như rau răm, thịt vịt mang tính lạnh (âm) phải có gừng mang tính nóng (dương) mới ngon. Trên bình diện rộng hơn là mâm cơm hàng ngày, quy tắc âm – dương này càng thể hiện rõ nét: món kho, rán, hoặc nướng mang vị mặn, kết cấu sệt, khô (dương) đã có món canh rau thanh mát, dạng nước lỏng (âm) cân bằng lại.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Đi sâu một chút nữa vào nguyên tắc phối triển nguyên liệu và phương thức nấu nướng của người Việt, ta sẽ bất ngờ khi biết đến luật tương sinh Ngũ hành khá nghiêm ngặt trong nấu ăn. Ngũ hành sinh ra từ Âm Dương, đại diện cho 5 trạng thái luân phiên thay đổi của vũ trụ: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Từng cặp yếu tố trong Ngũ hành nếu kết hợp đúng sẽ tương sinh – hỗ trợ và nâng đỡ lẫn nhau, trái lại sẽ gây ra tương khắc – triệt tiêu lẫn nhau. Trong nấu ăn, người Việt rất chú trọng đến việc lựa chọn từng cặp nguyên liệu và gia vị thích hợp sao cho đạt đến trạng thái Ngũ hành tương sinh, đưa hương vị và tác dụng bổ dưỡng của món ăn đến giá trị cao nhất của nó.

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Người Việt đã phân loại vị chua, chất bột và phần mật động vật vào Mộc, vị đắng, chất béo và lòng non vào Hỏa, vị ngọt, chất đạm và dạ dày vào Thổ, vị cay, muối khoáng và lòng già vào Kim, cuối cùng vị mặn, chất lỏng và thận thuộc về Thủy. Hảo hợp Thổ, nên những nguyên liệu có vị ngọt tự nhiên như cá lóc đồng rất ăn ý với rau đắng.

Món ngon của người Việt đôi khi còn là sự tổng hòa cả 5 yếu tố của trời đất, vừa truyền tải trọn vẹn mọi sắc độ phong phú của hương vị tự nhiên, vừa cân bằng giá trị dinh dưỡng trong cơ thể. Trong một bát phở, ta thấy có sự kết hợp của mọi chất liệu, mùi, vị, màu sắc: thịt bò nạc (Thổ), nạm gàu béo (Hỏa), nước dùng mặn (Kim), cái cay của dấm ớt va gừng (Thủy), cùng cái chua của chanh tươi vắt trên mặt (Mộc).

Ẩm thực,ẩm thực Việt Nam,điều tuyệt vời khiến bạn tự hào về ẩm thực Việt Nam

Dù không mang những yếu tố hào nhoáng, sang trọng hoặc quá độc đáo kì thú, nhưng ẩm thực Việt Nam vẫn “ghi điểm” nhờ vị ngon hài hòa của những điều giản dị. Ẩn chứa trong mình những giá trị triết học sâu sắc mang đậm tinh thần Á Châu, món ăn Việt ngày nay vẫn luôn là lựa chọn thích hợp nhất cho chúng ta – dân tộc với tính cách ngàn đời vẫn luôn quý trọng cái hòa hợp, bình ổn giữa con người và thiên nhiên.

Maskonline.vn

Tin được quan tâm

Người từ 60 tuổi không có lương hưu: Để nhận được tiền trợ cấp hàng tháng phải đáp ứng điều kiện gì?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, ngoài những người đủ điều kiện hưởng lương hưu và đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng quê gốc ở đâu?

Trong giới kinh doanh, ông Phạm Nhật Vượng được biết đến là một trong những doanh nhân giàu nhất Việt Nam. Nhưng vị tỷ phú...
Kiến thức 3 ngày, 19 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào Chủ Nhật, ngày 10 tháng 8, tức ngày 17 tháng 6 âm lịch?

Chủ nhật ngày 10 tháng 8, ngày 17 tháng 6 nhuận âm lịch, tương ứng với Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Tân Hợi....
Đời sống số 3 ngày, 17 giờ trước

Kể từ bây giờ: Vi phạm lỗi này, người tham gia giao thông có thể bị phạt tới 70.000.000 đồng, tịch thu phương tiện

Theo khoản 13, điểm c khoản 15 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, vi phạm này mức phạt sẽ tăng lên từ 50 triệu đồng đến...
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Ba con giáp kiếm được nhiều tiền nhất sẽ gặp nhiều may mắn trong hai năm tới, dẫn đầu và sự giàu có của họ tăng lên từng ngày

Trong hai năm tới, theo chiêm tinh học, ba con giáp sau được dự đoán sẽ có vận may tài chính vượt trội, dễ gặt...
Đời sống số 3 ngày, 24 giờ trước

Tin vui với hàng triệu người đang hưởng lương hưu: Tăng lần 3 sau đợt tăng 15%, ai sẽ được nhận?

Đợt điều chỉnh tăng lương hưu 2 lần từ 1/7/2024. Đến mới đây nhiều người sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu lần...
Kiến thức 3 ngày, 20 giờ trước

Tin cùng mục

Thứ bốc mùi khiến thực khách 'chạy mất dép' lại là đặc sản Gia Lai, ăn một miếng mê không lối thoát

Bên cạnh phở khô hai tô, gà nướng cơm lam, ẩm thực Gia Lai còn có một "thử thách" mang tên bún cua thối. Với...
Địa chỉ ăn ngon 3 giờ, 32 phút trước

Dù là loại cá nào thì cũng phải loại bỏ 5 bộ phận này! Nhiều người không hiểu, chẳng trách mùi tanh của cá lại nồng đến vậy

Tuy cá rất bổ dưỡng và ngon miệng, nhưng nó lại có mùi tanh. Khi chế biến cá, điều chúng ta lo sợ nhất là...
Địa chỉ ăn ngon 4 giờ, 16 phút trước

Loạt món ăn sống ám ảnh nhất Việt Nam: Có món là đặc sản lừng danh nhưng vẫn khiến nhiều người khiếp sợ

Không chỉ đa dạng và độc đáo, ẩm thực Việt còn có những món sống đủ sức khiến thực khách mạnh mẽ nhất cũng phải...
Địa chỉ ăn ngon 24 giờ, 46 phút trước

Danh sách 3 món ăn Việt nằm trong top 100 món ăn từ gạo ngon nhất thế giới, đó là?

Một chuyên trang ẩm thực nổi tiếng Taste Atlas đã công bố danh sách 100 món ăn từ gạo ngon nhất thế giới. Trong đó...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 1 giờ trước

7 quán lòng lợn ngon nức tiếng quận Cầu Giấy, Hà Nội

Lòng lợn là món ăn dân dã quen thuộc của người Việt, được chế biến thành nhiều món ngon, góp phần tạo nên nét ẩm...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 5 giờ trước

Phải làm sao nếu canh quá mặn? Chỉ cần mẹo nhỏ này là có thể làm súp bớt mặn mà vẫn giữ được hương vị

Trong cuộc sống, ai cũng rất thích uống canh. Nhưng không biết bạn đã từng gặp trường hợp này chưa. Đôi khi khi nấu canh,...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 17 giờ trước

Tin mới cập nhật

Việt Nam đứng thứ bao nhiêu trong danh sách 'quốc gia giàu nhất thế giới năm 2025'?

The Economist gần đây đã công bố bảng xếp hạng 178 quốc gia theo ba tiêu chí phản ánh mức độ “giàu có” toàn diện:...
Tin trong ngày 4 phút trước

Giáo viên mầm non sắp đón nhận 1 tin vui đặc biệt chưa từng thấy

Kể từ 1/1/2026, giáo viên mầm non đáp ứng điều này được nghỉ hưu trước 5 năm không bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu....
Tin trong ngày 4 phút trước

'Hoa hậu tiểu tam' 7 năm quỳ lạy cha mẹ chồng tỷ phú, cuối cùng lại 'công dã tràng' không được hưởng 1 đồng thừa kế nào

Được mệnh danh là "Hoa hậu đẹp nhất lịch sử Hong Kong (Trung Quốc)", Lý Gia Hân đã làm đủ mọi cách để bước chân...
Chuyện làng sao 4 phút trước

Sắp có 2 cầu vượt trên dự án đường 'đắt nhất hành tinh' ở Hà Nội, tiến độ hiện tại thế nào?

Khi hoàn thành, đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục không chỉ giúp giảm áp lực trên tuyến Đê La Thành vốn kẹt cứng giờ cao...
Tin trong ngày 5 phút trước

Cá sấu và khủng long sống cùng thời, tại sao cá sấu lại sống sót trong khi khủng long tuyệt chủng? Có phải do cá sấu mạnh hơn?

Khoảng 66 triệu năm trước, tiểu hành tinh khổng lồ đã "quét sạch" khủng long khỏi Trái Đất, nhưng cá sấu vẫn sống sót. Bí...
Kiến thức 5 phút trước

Cristiano Ronaldo chính thức cầu hôn bạn gái Georgina Rodriguez với chiếc nhẫn hột xoàn trị giá hơn 131 tỷ đồng

Rạng sáng 12/8, người mẫu Georgina Rodriguez đã chính thức xác nhận lời cầu hôn từ bạn trai, siêu sao bóng đá Cristiano Ronaldo. Cô...
Chuyện làng sao 5 phút trước

Tháng Tám mang đến một luồng tài lộc bất ngờ! Ba con giáp này sẽ có cơ hội kiếm tiền 6 năm một lần. Đừng bỏ lỡ

Vào tháng 8 năm 2025, sự thay đổi của các vì sao sẽ hé lộ một điều bí ẩn, và chiếc ví siết chặt của...
Đời sống số 48 phút trước

Phát hiện 'báu vật sống' tưởng đã tuyệt chủng 11 triệu năm tại Việt Nam, gây chấn động giới khoa học

Một phát hiện xem là chấn động giới khoa học được công bố tại Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Trị), khi...
Tin trong ngày 50 phút trước

Không nhường đường khi điều khiển xe từ đường không ưu tiên ra đường ưu tiên, từ đường nhánh ra đường chính bị phạt bao nhiêu tiền?

Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định rõ việc xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô, xe chở người...
Tin trong ngày 50 phút trước

Cảnh báo: Tính năng này trên điện thoại cần phải tắt ngay nếu không muốn tiền trong tài khoản ngân hàng 'bốc hơi' sạch

Chỉ một cú click cấp nhầm quyền cho một tính năng tưởng như vô hại trên điện thoại Android, người dùng có thể bị chiếm...
Tin trong ngày 50 phút trước