Dễ dàng tìm thấy những người trong "vòng kết nối nhỏ"
Những người nông dân cổ đại, nếu họ có thể sống và làm việc trong hòa bình trong phạm vi quyền hạn của họ, thì họ sẽ bị "trói buộc" trên đất đai. Một cuộc sống có trật tự trên mảnh đất của chính mình không chỉ có thể bớt được sự lo lắng của quan phủ mà còn tránh được những rắc rối không cần thiết cho chính gia đình mình.
(Ảnh minh họa)
Đồng thời, hệ thống đăng ký hộ khẩu cổ đại phản đối việc di chuyển dân số quy mô lớn. Vì nếu xảy ra nạn đói, mất đất thì nông dân sẽ thành người tị nạn. Người tị nạn là nhân tố gây bất ổn cho chính quyền và sự tồn tại của xã hội. Họ là những đối tượng mà triều đình cần phải tiêu tốn nhân lực, vật lực và tài chính để duy trì sự ổn định. Họ cũng là những người khởi xướng chính các cuộc nổi dậy của nông dân, điều này không có lợi cho việc cai trị đất nước của người cai trị.
Bởi vì di chuyển dân số đại diện cho sự hỗn loạn, quan phủ cổ đại sẽ không khuyến khích di chuyển dân số. Tương tự như vậy, chỉ có hỗn loạn chiến tranh mới gây ra các cuộc di cư quy mô lớn, khiến người dân phải di dời, và người dân sẽ không có kế sinh nhai.
Sau đó, dưới tiền đề của sự di chuyển dân số tối thiểu, "vòng tròn" mà mọi người sống được phân loại. Những người và những thứ có thể liên lạc tương ứng bị hạn chế rất nhiều và thường những người trong phạm vi quyền hạn là gia đình, họ hàng và thị tộc của nhau.
Những người không cùng họ đã quen biết nhau trong sinh hoạt và sản xuất. Thật thuận tiện để tìm người quen trong "vòng tròn người quen". Những kẻ chạy trốn chỉ cần rời khỏi "vòng tròn người quen" là điểm nổi bật cho bất kỳ vòng tròn nào, và sẽ sớm bị phát hiện.
Cư dân cổ đại còn giữ giấy tờ nhận dạng thân phận
Giấy tờ nhận dạng thân phận sớm nhất được phát minh trong cuộc cải cách của Nhà nước Tần, do triều đình ban hành, có khắc tên và quê quán của người giữ. Thông tin được đánh bóng mịn vào bảng tre dày đặc.
Trong các triều đại nhà Tùy và nhà Đường, một loại "biểu tượng cá" làm bằng gỗ hoặc kim loại là chứng nhận danh tính do triều đình cấp cho các quan lại. Bắt đầu từ thời nhà Tống, các đồ vật được các quan chức Trung Quốc cổ đại sử dụng để chứng minh danh tính của họ đã phát triển thành huy hiệu thắt lưng. Vào thời nhà Minh, thẻ căn cước được đổi thành “huy hiệu răng”, trên thẻ này có khắc tên, chức vụ, lý lịch và chức vụ của người được cấp.
(Ảnh minh họa)
Từ thời nhà Minh, đã có quy định: nếu người sống trong một khu vực pháp lý cần phải ở xa khu vực họ thường sống, thì chính quyền địa phương cần cấp cho họ một loại văn bản như giấy giới thiệu và giấy thông hành.
Vào thời nhà Thanh, giấy chứng nhận danh tính sử dụng đỉnh mũ, được gọi là "hạt mũ". Chất liệu của hạt mũ bao gồm đá quý, san hô, pha lê, ngọc bích, kim loại... Các chất liệu khác nhau thể hiện những bản sắc khác nhau.
Trong lệnh truy nã, không chỉ có một bức chân dung đơn độc mà còn có những thông tin cá nhân chi tiết như nguyên quán, tên tuổi, tội danh mà tên tội phạm chạy trốn đã gây ra.
Khi nhìn thấy nghi phạm có ngoại hình tương tự, bạn chỉ cần kiểm tra chéo hoặc trực tiếp tìm ra "giấy tờ nhận dạng thân phận " của hắn để đối chiếu là có thể bắt được chính xác tên tội phạm.
Treo phần thưởng cao
Trên thực tế, khi các quan chức chính phủ muốn vẽ lệnh truy nã, họ cũng có thể nhận ra rằng việc tìm ra ai đó theo một bức chân dung kỹ thuật thô sơ như vậy quả thực là mò kim đáy bể. Chọn cách phóng đại và khuếch đại những đặc điểm cực kỳ khác biệt và dễ nhận biết của bọn tội phạm chẳng hạn như tóc dài hay đầu hói, mặt tròn hay mặt dài, có nốt ruồi hay vết bớt rõ ràng, vết sẹo, có râu... để mọi người có thể nhìn thấy chân dung trong nháy mắt và khi gặp những người có cùng đặc điểm, con người có thể phản ứng nhanh chóng, từ đó nâng cao hiệu quả và độ chính xác của việc nắm bắt.
Ngoài ra, còn có một hệ thống phần thưởng khổng lồ. Phải có một phần không thể thiếu trên nội dung truy nã: nếu bắt được tội phạm thì thưởng vài trăm lạng bạc, thậm chí cả ngàn lạng bạc. Đây là một khoản tiền khá lớn vào thời phong kiến, đặc biệt là đối với người dân bình thường.
Với sức hút của tiền thưởng cao, hầu hết dân thường sẽ có xu hướng không che giấu tội phạm. Họ không chỉ giúp quan phủ lật tẩy những kẻ trông giống nghi phạm mà còn vận động gia đình tìm ra tội phạm bị truy nã.
Tuy nhiên, để giành được số tiền này cũng không dễ dàng. Bởi các đối tượng đang bị truy nã đều phạm trọng tội, rất nguy hiểm. Thế nhưng, vào thời đại đó, vẫn có rất nhiều người lao vào ''săn'' tiền treo thưởng bắt tội phạm để 1 bước lên mây, trở nên giàu có.
Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)