Danh mục

Giải mã nghề 'cái bang' trong dân gian

Thứ sáu, 13/01/2012 10:26

Danh từ "cái bang" vốn được biết đến qua những bộ phim cổ trang của Trung Quốc, nhưng thực chất "cái bang" là một hình tượng văn hóa xã hội tồn tại lâu đời trong dòng chảy lịch sử.


"Cái bang" vốn là một hình tượng đậm chất
kiếm hiệp cổ trang.

Khởi nguồn của "cái bang" là một nhóm nam nhi nặc danh. Họ tiến hành xin xỏ chủ yếu là hành vi cá nhân, và ngày nay đã phát triển bùng phát thành các băng nhóm. Từ một nhóm nặc danh tới băng nhóm cái bang là cả một quá trình diễn biến có quan hệ mật thiết tới văn hóa, xã hội, lịch sử. Đồng thời, sự hình thành của "cái bang" còn phản ánh thân phận từ vô gia cư, không nghề nghiệp tiến hóa trở thành một nghề trong xã hội.

Từ quá trình lịch sử cụ thể cho thấy, "cái bang" được hình thành từ thời kỳ Lưỡng Tống, chủ yếu là vào đời nhà Tống, khi kinh tế thương phẩm khá phát triển, xuất hiện những thành thị kinh tế thịnh vượng, đời sống sinh hoạt giàu có, sung túc. Bên cạnh đó, dưới tác động của những yếu tố như giao lưu giữa các nhóm người, quần thể trong xã hội cũng đã góp phần tạo nên bối cảnh cho "cái bang" trở thành một quần thể xã hội.


Cái bang từng được ghi chép trong những tài liệu lịch sử Trung Quốc.

Một nghiên cứu lịch sử xã hội gần đây cho thấy, thời kỳ Lưỡng Tống là một thời kỳ chuyển hình quan trọng trong sự phát triển của xã hội phong kiến Trung Quốc. Hoạt động của "cái bang" đã được hình thành trong chính thời kỳ phồn thịnh này. Bang chủ, thủ lĩnh của "cái bang" cũng từ đây mà xuất hiện. Điều này đã được ghi chép lại trong sử sách, điển hình là trong cuốn Thiên cổ kỳ quan: "Những năm đầu thời Tống, tại thành phố Hàng Châu có một vị bang chủ cái bang kế tục đời thứ 7 tên là Kim lão đại. Ông cai quản cái bang trong toàn kim thành Hàng Châu, thu lệ phí và lo liệu cho cuộc sống của họ. Ông là người có quyền lực trong giới cái bang và được tôn sùng, tuy không giàu có nhất vùng nhưng cũng được xếp vào hàng phú gia". Điều này chứng minh rằng, cái bang đã xuất hiện từ rất lâu đời và có địa vị nhất định trong xã hội xưa.


Cái bang thật sự phồn thịnh trong những năm thuộc đời nhà Thanh.

Một phát hiện lịch sử quan trọng còn bổ sung thêm, cái bang tuy hình thành từ thời kỳ Lưỡng Tống nhưng thực sự phát triển vào những thời kỳ sau này, như đời nhà Nguyên, nhà Minh và đỉnh cao hưng thịnh là vào đời nhà Thanh. Do đặc trưng của nghề này nên ngay từ xa xưa, cái bang phần lớn đều tập trung tại những thành phố lớn, những trung tâm thành thị đông đúc. Tuy họ không hình thành những tổ chức mang tính toàn quốc, nhưng đại đa số đều thể hiện rõ đặc tính địa phương.

Cái bang là hình thành tổ chức xã hội của những người ăn xin, đây cũng chính là thành viên chủ yếu của cái bang. Cái bang có thể phân thành 3 loại. Thứ nhất là tổ chức tự phát trong dân gian, thành viên chủ yếu là những người ăn xin phổ thông. Loại này có thể gọi đơn giản là “cái bang điển hình” hay “loại hình tổ chức cái bang dân gian”.

Thứ hai là do quan địa phương đứng ra tổ chức hoặc gián tiếp gia nhập tổ chức, cung cấp kinh phí tương ứng hoặc cho họ một số quyền lợi nào đó. Thành viên của tổ chức này chủ yếu là những người ăn xin tàn tật và được gọi là “loại hình cái bang nửa quan nửa dân”. Loại hình cái bang này xuất hiện trong xã hội xưa với những tên gọi như: “Phường dưỡng bệnh”, “Phúc điền viện”, “Dưỡng tế viện”…

Tổ chức cái bang thứ ba chủ yếu hình thành vào đời Thanh, thành viên của nó đa số là ăn xin nhưng không hành nghề ăn xin chuyên nghiệp, mà là những người tay ngang như nông dân, tiểu thủ công, dân nghèo thành thị… trong lúc nhàn rỗi đi ăn xin kiếm thêm thu nhập. Tổ chức của họ hoạt động khá quy củ và mang đặc tính chính trị rõ ràng, hành vi ăn xin không chỉ giới hạn ở nhu cầu mưu sinh và còn thể hiện rõ nhu cầu tố tụng chính trị, bởi vậy thường xảy ra xung đột với quan địa phương. Tổ chức cái bang thứ ba này được gọi là “loại hình cái bang đoàn thể”.


Cái bang giờ đã là một nghề trong xã hội hiện đại, thậm
chí có những cái bang còn  "danh nổi như cồn"
trong thế giới mạng.

Cho đến xã hội hiện đại ngày nay, cái bang đã thực sự trở thành một nghề, tuy địa vị của nó trong xã hội chưa được công khai thừa nhận, nhưng nó đã được mặc định trở thành một bộ phận trong cơ cấu dân cư, nghề nghiệp. Thậm chí, tổ chức cái bang đã và đang âm thầm lớn mạnh với những tồn tại biến tướng ảnh hưởng tới xã hội. Danh từ cái bang giờ lại mang nghĩa trang trọng hơn so với những thuật ngữ bình dân sau này như ăn xin, ăn mày, hành khất…

Infonet

Tin được quan tâm

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 24 tháng 7 là thứ Năm, tức 30 tháng 6 âm lịch?

Thời tiết là biểu hiện của tự nhiên, người xưa đã mô phỏng nó bằng con giáp và các tiết khí. Ngày 24 tháng 7...
Đời sống số 3 ngày, 17 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 6 âm lịch (nhuận) Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Thắp hương ngày mùng 1 tháng 6 âm lịch năm Ất Tỵ (2025), đặc biệt là tháng nhuận vào khung giờ này được coi là...
Làm sao 2 ngày, 4 giờ trước

Có nên xây nhà trong năm nhuận, tháng nhuận không? Câu trả lời từ chuyên gia sẽ khiến nhiều người bất ngờ

Nhiều người băn khoăn trong năm nhuận, tháng nhuận có nên xây nhà không?
Phong thủy 3 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch

Sau Đại Nhiệt, nhiệt độ và độ ẩm sẽ hòa quyện, và đất sẽ trở thành trung tâm của sức mạnh. Thứ Sáu, ngày 25...
Đời sống số 1 ngày, 2 giờ trước

Trưởng thôn, Tổ trưởng dân phố có được hưởng chính sách tinh giản biên chế sau khi sáp nhập xã không?

Căn cứ theo Nghị định 29, Trưởng thôn, Tổ trưởng dân phố có được hưởng chính sách tinh giản biên chế hay không?
Dòng sự kiện 3 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào may mắn Ngày 24 tháng 7 là thứ Năm, tức ngày 30 tháng 6 âm lịch?

Ngày 24 tháng 7 là thứ Năm, ngày 30 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp của thiên can và địa chi là năm Tỵ,...
Đời sống số 3 ngày, 19 giờ trước

Tin cùng mục

5 quốc gia cho phép tiêu tiền Việt Nam, người dân thoải mái du lịch không lo đổi tiền

Người dân Việt Nam đi du lịch ở những quốc gia này chẳng cần phải đổi tiền, mà vẫn thoải mái sử dụng.
Tin trong ngày 5 phút trước

Xe không chính chủ: Vợ chồng đi xe của nhau cũng bị CSGT xử phạt và tịch thu phương tiện, đúng không?

Theo quy định, có những trường hợp đi xe không chính chủ sẽ không bị CSGT xử phạt.
Kiến thức 2 giây trước

Chính thức từ tháng 7/2025: Có 3 nhóm đối tượng được nhận lương hưu 75% khi nghỉ hưu trước tuổi

Người lao động nghỉ hưu trước tuổi vẫn có cơ hội hưởng trọn mức lương hưu 75% nếu thuộc nhóm đối tượng được quy định...
Kiến thức 1 phút trước

Tốn đúng 100 nghìn đồng khi làm sổ đỏ, áp dụng với những đối tượng nào?

Hiện nay, vẫn có nhiều trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) mà chỉ phải nộp 100.000 đồng tiền...
Kiến thức 22 phút trước

Ngành học mới toanh, lương vượt 100 triệu/tháng: Cơ hội vàng cho sĩ tử 2K7, mạnh dạn đăng ký nhé!

Hệ thống nhúng và Internet vạn vật (IoT) hiện là một lĩnh vực then chốt, vừa mang tính ứng dụng cao, vừa tạo ra cơ...
Kiến thức 37 phút trước

Nhất định phải kết bạn với 3 kiểu người này sau khi nghỉ hưu! Đặc biệt là kiểu thứ hai, có thể giúp bạn sống lâu hơn 10 năm

Ba kiểu bạn sau đây như "ba dòng nước ấm" sưởi ấm tuổi già, khiến cuộc sống bớt cô đơn, thêm hy vọng và an...
Đời sống số 52 phút trước

Tin mới cập nhật

Em bé được Trấn Thành mời đóng phim trăm tỷ khi mới 10 tuổi giờ gây ngỡ ngàng với diện mạo trưởng thành

Sao nhí này hoạt động nghệ thuật khi mới 4 tuổi, càng lớn càng tạo được ấn tượng đậm nét với khán giả.
Chuyện làng sao 30 giây trước

Chỉ có một nguyên tắc xác định xem hai người có phù hợp để kết hôn hay không: 2 từ

Hôn nhân là chuyện hệ trọng cả đời, không thể quyết định một cách vội vàng. Dù là đàn ông hay phụ nữ, khi đứng...
Yêu 35 phút trước

Đừng chỉ bật chế độ 'làm lạnh' khi bật điều hòa, làm điều này sẽ giúp bạn mát mẻ và hóa đơn tiền điện sẽ giảm đáng kể

Việc sử dụng điều hòa không đúng cách không chỉ khiến hóa đơn tiền điện tăng chóng mặt, mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến...
Xài gì 41 phút trước

Đằng sau vẻ ngoài trẻ mãi không già, Jang Nara tiết lộ bí mật cuộc đời: 'không biết sống tiếp thế nào'

Sở hữu vẻ ngoài trẻ trung, rạng rỡ như thiếu nữ đôi mươi dù đã bước sang tuổi 43, Jang Nara tiết lộ về những...
Chuyện làng sao 44 phút trước

Xây nhà có đường luồng bên hông gia chủ cần đặc biệt lưu ý điều này

Khi thiết kế đường luồng bên hông nhà nếu biết kết hợp đúng phong thủy không gian trong nhà sẽ đón được nhiều sinh khí...
Phong thủy 46 phút trước

Từ nay, người từ 75 tuổi không có lương hưu được hưởng trợ cấp 500.000 đồng/tháng nếu đáp ứng được điều kiện này

Người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được hưởng trợ cấp trợ hưu trí xã hội khi người đó đáp ứng các điều...
Kiến thức 53 phút trước

Năm 2025, không chỉ mức phạt ô tô hay xe máy vi phạm tăng cao, xe đạp nếu mắc lỗi này cũng bị phạt tới 600.000 đồng

Nghị định 168 có nhiều điều chỉnh đáng chú ý về mức phạt. Một số hành vi, nhóm hành vi vi phạm tăng mức phạt...
Tin trong ngày 1 giờ trước

Chi tiết mẫu hợp đồng mua bán nhà gắn liền với đất mới nhất năm 2025

Hợp đồng mua bán nhà bao gồm thông tin về nhà ở và thửa đất, quyền và nghĩa vụ của các bên, cách giải quyết...
Kiến thức 1 giờ, 2 phút trước

Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa trong trường hợp nào khi tăng hơn gấp đôi tiền lương của người lao động trong khu vực nhà nước từ ngày 1/1/2026?

Từ ngày 01/01/2026, mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa cho người lao động, đặc biệt là trong khu vực...
Tin trong ngày 2 giờ, 30 phút trước

Con phố nào ở Hà Nội chỉ có duy nhất một số nhà? Phố nào ngày xưa từng làm nghề đóng quan tài?

Mảnh đất Hà Nội nghìn năm văn hiến là nơi lưu giữ truyền thống, lịch sử và văn hóa lâu đời với những đặc trưng...
Kiến thức 2 giờ, 33 phút trước