Danh mục

Giải mã nghề 'cái bang' trong dân gian

Thứ sáu, 13/01/2012 10:26

Danh từ "cái bang" vốn được biết đến qua những bộ phim cổ trang của Trung Quốc, nhưng thực chất "cái bang" là một hình tượng văn hóa xã hội tồn tại lâu đời trong dòng chảy lịch sử.


"Cái bang" vốn là một hình tượng đậm chất
kiếm hiệp cổ trang.

Khởi nguồn của "cái bang" là một nhóm nam nhi nặc danh. Họ tiến hành xin xỏ chủ yếu là hành vi cá nhân, và ngày nay đã phát triển bùng phát thành các băng nhóm. Từ một nhóm nặc danh tới băng nhóm cái bang là cả một quá trình diễn biến có quan hệ mật thiết tới văn hóa, xã hội, lịch sử. Đồng thời, sự hình thành của "cái bang" còn phản ánh thân phận từ vô gia cư, không nghề nghiệp tiến hóa trở thành một nghề trong xã hội.

Từ quá trình lịch sử cụ thể cho thấy, "cái bang" được hình thành từ thời kỳ Lưỡng Tống, chủ yếu là vào đời nhà Tống, khi kinh tế thương phẩm khá phát triển, xuất hiện những thành thị kinh tế thịnh vượng, đời sống sinh hoạt giàu có, sung túc. Bên cạnh đó, dưới tác động của những yếu tố như giao lưu giữa các nhóm người, quần thể trong xã hội cũng đã góp phần tạo nên bối cảnh cho "cái bang" trở thành một quần thể xã hội.


Cái bang từng được ghi chép trong những tài liệu lịch sử Trung Quốc.

Một nghiên cứu lịch sử xã hội gần đây cho thấy, thời kỳ Lưỡng Tống là một thời kỳ chuyển hình quan trọng trong sự phát triển của xã hội phong kiến Trung Quốc. Hoạt động của "cái bang" đã được hình thành trong chính thời kỳ phồn thịnh này. Bang chủ, thủ lĩnh của "cái bang" cũng từ đây mà xuất hiện. Điều này đã được ghi chép lại trong sử sách, điển hình là trong cuốn Thiên cổ kỳ quan: "Những năm đầu thời Tống, tại thành phố Hàng Châu có một vị bang chủ cái bang kế tục đời thứ 7 tên là Kim lão đại. Ông cai quản cái bang trong toàn kim thành Hàng Châu, thu lệ phí và lo liệu cho cuộc sống của họ. Ông là người có quyền lực trong giới cái bang và được tôn sùng, tuy không giàu có nhất vùng nhưng cũng được xếp vào hàng phú gia". Điều này chứng minh rằng, cái bang đã xuất hiện từ rất lâu đời và có địa vị nhất định trong xã hội xưa.


Cái bang thật sự phồn thịnh trong những năm thuộc đời nhà Thanh.

Một phát hiện lịch sử quan trọng còn bổ sung thêm, cái bang tuy hình thành từ thời kỳ Lưỡng Tống nhưng thực sự phát triển vào những thời kỳ sau này, như đời nhà Nguyên, nhà Minh và đỉnh cao hưng thịnh là vào đời nhà Thanh. Do đặc trưng của nghề này nên ngay từ xa xưa, cái bang phần lớn đều tập trung tại những thành phố lớn, những trung tâm thành thị đông đúc. Tuy họ không hình thành những tổ chức mang tính toàn quốc, nhưng đại đa số đều thể hiện rõ đặc tính địa phương.

Cái bang là hình thành tổ chức xã hội của những người ăn xin, đây cũng chính là thành viên chủ yếu của cái bang. Cái bang có thể phân thành 3 loại. Thứ nhất là tổ chức tự phát trong dân gian, thành viên chủ yếu là những người ăn xin phổ thông. Loại này có thể gọi đơn giản là “cái bang điển hình” hay “loại hình tổ chức cái bang dân gian”.

Thứ hai là do quan địa phương đứng ra tổ chức hoặc gián tiếp gia nhập tổ chức, cung cấp kinh phí tương ứng hoặc cho họ một số quyền lợi nào đó. Thành viên của tổ chức này chủ yếu là những người ăn xin tàn tật và được gọi là “loại hình cái bang nửa quan nửa dân”. Loại hình cái bang này xuất hiện trong xã hội xưa với những tên gọi như: “Phường dưỡng bệnh”, “Phúc điền viện”, “Dưỡng tế viện”…

Tổ chức cái bang thứ ba chủ yếu hình thành vào đời Thanh, thành viên của nó đa số là ăn xin nhưng không hành nghề ăn xin chuyên nghiệp, mà là những người tay ngang như nông dân, tiểu thủ công, dân nghèo thành thị… trong lúc nhàn rỗi đi ăn xin kiếm thêm thu nhập. Tổ chức của họ hoạt động khá quy củ và mang đặc tính chính trị rõ ràng, hành vi ăn xin không chỉ giới hạn ở nhu cầu mưu sinh và còn thể hiện rõ nhu cầu tố tụng chính trị, bởi vậy thường xảy ra xung đột với quan địa phương. Tổ chức cái bang thứ ba này được gọi là “loại hình cái bang đoàn thể”.


Cái bang giờ đã là một nghề trong xã hội hiện đại, thậm
chí có những cái bang còn  "danh nổi như cồn"
trong thế giới mạng.

Cho đến xã hội hiện đại ngày nay, cái bang đã thực sự trở thành một nghề, tuy địa vị của nó trong xã hội chưa được công khai thừa nhận, nhưng nó đã được mặc định trở thành một bộ phận trong cơ cấu dân cư, nghề nghiệp. Thậm chí, tổ chức cái bang đã và đang âm thầm lớn mạnh với những tồn tại biến tướng ảnh hưởng tới xã hội. Danh từ cái bang giờ lại mang nghĩa trang trọng hơn so với những thuật ngữ bình dân sau này như ăn xin, ăn mày, hành khất…

Infonet

Tin được quan tâm

Tại sao hầu hết nhà ở Mỹ đều được xây bằng gỗ? Cuối cùng tôi đã hiểu sau khi đọc nó

Việc xây nhà rất đơn giản đối với chúng ta, và hầu hết đều sử dụng bê tông cốt thép làm vật liệu chính, vì...
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Khi chiên trứng, đừng đổ dầu vào chảo trước. Cách làm mới của đầu bếp nhà hàng rất ngon, học sớm sẽ có lợi sớm

Nhiều người thích ăn trứng chiên. Một mặt, nó rất tiện lợi và có thể hoàn thành chỉ trong vài phút. Ngược lại, trứng chiên...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 20 giờ trước

Việt Nam sắp có thêm khu du lịch tâm linh vốn đầu tư 35.000 tỷ đồng, nằm ở tỉnh thành nào?

Toàn bộ dự án Huyền tích Am Tiên sẽ được hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 2027 - 2030 với số vốn đầu...
Tin trong ngày 2 ngày, 12 giờ trước

Từ nay tới 31/12: Trường hợp này bị xóa hộ khẩu thường trú, người dân nên biết kẻo thiệt thòi

Theo quy định, những trường hợp này bị xóa hộ khẩu thường trú, ai cũng nên biết kẻo thiệt thòi.
Kiến thức 2 ngày, 14 giờ trước

Trong năm 2025, người đi xe máy phải đổi bằng lái theo mẫu mới nếu không sẽ bị phạt đến 6 triệu đồng, đúng không?

Nhiều thông tin cho rằng, người đi xe máy bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới nếu không sẽ bị phạt đến...
Kiến thức 1 ngày, 10 giờ trước

Kể từ nay: Nhà nghỉ, khách sạn có được quyền giữ thẻ Căn cước, CCCD của khách lưu trú không?

Khi lưu trú tại nhà nghỉ, khách sạn, chúng ta thường nhận được yêu cầu cung cấp thông tin trên thẻ Căn cước, Căn cước...
Kiến thức 20 giờ, 57 phút trước

Tin cùng mục

Tử vi ngày 5/5/2025 của 12 con giáp: Tuổi Sửu tài lộc dễ dàng về tay, Mão phải đối mặt với thử thách

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 5/5/2025.
Đời sống số 3 giờ, 47 phút trước

Theo quy định mới, xe gắn máy vi phạm lỗi này khi đi trên cầu có thể bị phạt 600.000 đồng, nhiều người rất hay mắc phải

Nghị định 168 quy định rõ về mức xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe mô tô, xe gắn...
Kiến thức 3 giờ, 21 phút trước

5 ngành nghề không lo thất nghiệp trong tương lai, lương cao lại có nhiều cơ hội phát triển

Hiện, nhiều ngành nghề đang thiếu số lượng lớn nguồn nhân lực chất lượng, mang lại cơ hội việc làm tốt cho các bạn trẻ....
Kiến thức 4 giờ, 52 phút trước

Tại sao người giàu lại bí mật mua căn hộ chung cư? Người trong cuộc nói sự thật, hóa ra có điều gì đó mờ ám đang diễn ra đằng sau hậu trường

Tại sao người giàu lại bắt đầu bí mật mua căn hộ không có thang máy? Một người trong cuộc nói ra sự thật, lý...
Kiến thức 4 giờ, 14 phút trước

Có một số ngành nghề mới nổi và đang phát triển, cũng như một số ngành nghề đang suy giảm mạnh. Tiếp viên hàng không đứng đầu

Trong thời đại thông tin ngày nay, các công nghệ mới nổi như Internet, Internet di động và trí tuệ nhân tạo đã tạo ra...
Kiến thức 4 giờ, 14 phút trước

Kể từ 1/7/2025: Người có BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh?

Từ ngày 1/7/2025, Luật BHYT có những sửa đổi bổ sung mang lại nhiều quyền lợi hơn cho người tham gia, người dân nên chú...
Kiến thức 4 giờ, 22 phút trước

Tin mới cập nhật

Phát hiện loại gỗ có thể tự phát sáng trong bóng tối gây ngỡ ngàng giới khoa học

Các nhà khoa học Thụy Sĩ đã thành công trong việc tạo ra một loại gỗ có khả năng phát sáng tự nhiên, hứa hẹn...
Kiến thức 5 giờ, 52 phút trước

Minh Triệu lại ẩn ý về tình cũ khiến 2 Hoa hậu bị gọi tên

Loạt bài đăng liên quan đến chuyện tình cảm mới đây khiến Minh Triệu vấp phải loạt bình luận trái chiều.
Chuyện làng sao 5 giờ, 9 phút trước

Bật điều hòa vào ban đêm: Để nhiệt độ bao nhiêu là lý tưởng để tránh sốc nhiệt, tốt cho sức khỏe, lại tiết kiệm điện?

Mùa hè nắng nóng khiến điều hòa trở thành thiết bị không thể thiếu trong mỗi gia đình, đặc biệt vào ban đêm, thời điểm...
Kiến thức 5 giờ, 21 phút trước

'Biệt phủ' 5 tầng ở Hà Tĩnh làm toàn bằng loại gỗ quý, cột nhà 2 người ôm không xuể, trả 30 tỷ gia chủ quyết không bán

Gia chủ đã cất công vận chuyển các khối gỗ từ khắp mọi nơi về nước để xây dựng ngôi nhà hoành tráng của mình....
Kiến thức 6 giờ, 51 phút trước

Tín hiệu đèn chuyển màu vàng khi xe đã đi qua vạch dừng, nếu đi tiếp sẽ bị phạt đến 6 triệu đồng, đúng không?

Khi tín hiệu đèn màu vàng, người tham gia giao thông phải dừng lại trước vạch dừng. Trường hợp đang đi trên vạch dừng hoặc...
Kiến thức 7 giờ, 51 phút trước

Ghi âm cuộc gọi Zalo chỉ với 1 nút bấm, cực kỳ đơn giản nhưng hàng triệu người dùng chưa chắc đã biết

Dưới đây là cách giúp bạn ghi âm cuộc gọi Zalo, cách làm rất đơn giản mà nhanh đến bất ngờ.
Xài gì 7 giờ, 1 phút trước

Từ 2025, xe ô tô lắp thêm đèn này có thể bị phạt tới 2 triệu theo quy định mới?

Lắp đặt hoặc sử dụng đèn không đúng tiêu chuẩn là vi phạm luật giao thông và sẽ bị xử lý theo quy định.
Kiến thức 7 giờ, 2 phút trước

Người dùng iPhone xóa ngay ứng dụng phổ biến này, nhiều người Việt dùng hàng ngày mà không biết mối nguy hại

Mới đây, Apple đã cảnh báo đến người dùng iPhone, yêu cầu xóa ứng dụng phổ biến do lo ngại về các vấn đề liên...
Xài gì 8 giờ, 51 phút trước

Thứ Hai, ngày 5 tháng 5 là ngày mùng 8/4 âm lịch, bắt đầu mùa hè. Những con giáp nào cần phải thận trọng?

Văn hóa truyền thống coi sự thống nhất giữa con người và thiên nhiên là mô hình tư tưởng cao nhất và nhấn mạnh sự...
Đời sống số 9 giờ, 31 phút trước

Sáp nhập tỉnh, thành không bắt buộc làm lại CCCD, người thuộc trường hợp này thì phải đổi

Để thuận lợi cho các giao dịch cá nhân, đi lại của công dân, Bộ Công an khuyến khích người dân nên cấp đổi, cấp...
Kiến thức 9 giờ, 34 phút trước