Danh mục

Giải mã nghề 'cái bang' trong dân gian

Thứ sáu, 13/01/2012 10:26

Danh từ "cái bang" vốn được biết đến qua những bộ phim cổ trang của Trung Quốc, nhưng thực chất "cái bang" là một hình tượng văn hóa xã hội tồn tại lâu đời trong dòng chảy lịch sử.


"Cái bang" vốn là một hình tượng đậm chất
kiếm hiệp cổ trang.

Khởi nguồn của "cái bang" là một nhóm nam nhi nặc danh. Họ tiến hành xin xỏ chủ yếu là hành vi cá nhân, và ngày nay đã phát triển bùng phát thành các băng nhóm. Từ một nhóm nặc danh tới băng nhóm cái bang là cả một quá trình diễn biến có quan hệ mật thiết tới văn hóa, xã hội, lịch sử. Đồng thời, sự hình thành của "cái bang" còn phản ánh thân phận từ vô gia cư, không nghề nghiệp tiến hóa trở thành một nghề trong xã hội.

Từ quá trình lịch sử cụ thể cho thấy, "cái bang" được hình thành từ thời kỳ Lưỡng Tống, chủ yếu là vào đời nhà Tống, khi kinh tế thương phẩm khá phát triển, xuất hiện những thành thị kinh tế thịnh vượng, đời sống sinh hoạt giàu có, sung túc. Bên cạnh đó, dưới tác động của những yếu tố như giao lưu giữa các nhóm người, quần thể trong xã hội cũng đã góp phần tạo nên bối cảnh cho "cái bang" trở thành một quần thể xã hội.


Cái bang từng được ghi chép trong những tài liệu lịch sử Trung Quốc.

Một nghiên cứu lịch sử xã hội gần đây cho thấy, thời kỳ Lưỡng Tống là một thời kỳ chuyển hình quan trọng trong sự phát triển của xã hội phong kiến Trung Quốc. Hoạt động của "cái bang" đã được hình thành trong chính thời kỳ phồn thịnh này. Bang chủ, thủ lĩnh của "cái bang" cũng từ đây mà xuất hiện. Điều này đã được ghi chép lại trong sử sách, điển hình là trong cuốn Thiên cổ kỳ quan: "Những năm đầu thời Tống, tại thành phố Hàng Châu có một vị bang chủ cái bang kế tục đời thứ 7 tên là Kim lão đại. Ông cai quản cái bang trong toàn kim thành Hàng Châu, thu lệ phí và lo liệu cho cuộc sống của họ. Ông là người có quyền lực trong giới cái bang và được tôn sùng, tuy không giàu có nhất vùng nhưng cũng được xếp vào hàng phú gia". Điều này chứng minh rằng, cái bang đã xuất hiện từ rất lâu đời và có địa vị nhất định trong xã hội xưa.


Cái bang thật sự phồn thịnh trong những năm thuộc đời nhà Thanh.

Một phát hiện lịch sử quan trọng còn bổ sung thêm, cái bang tuy hình thành từ thời kỳ Lưỡng Tống nhưng thực sự phát triển vào những thời kỳ sau này, như đời nhà Nguyên, nhà Minh và đỉnh cao hưng thịnh là vào đời nhà Thanh. Do đặc trưng của nghề này nên ngay từ xa xưa, cái bang phần lớn đều tập trung tại những thành phố lớn, những trung tâm thành thị đông đúc. Tuy họ không hình thành những tổ chức mang tính toàn quốc, nhưng đại đa số đều thể hiện rõ đặc tính địa phương.

Cái bang là hình thành tổ chức xã hội của những người ăn xin, đây cũng chính là thành viên chủ yếu của cái bang. Cái bang có thể phân thành 3 loại. Thứ nhất là tổ chức tự phát trong dân gian, thành viên chủ yếu là những người ăn xin phổ thông. Loại này có thể gọi đơn giản là “cái bang điển hình” hay “loại hình tổ chức cái bang dân gian”.

Thứ hai là do quan địa phương đứng ra tổ chức hoặc gián tiếp gia nhập tổ chức, cung cấp kinh phí tương ứng hoặc cho họ một số quyền lợi nào đó. Thành viên của tổ chức này chủ yếu là những người ăn xin tàn tật và được gọi là “loại hình cái bang nửa quan nửa dân”. Loại hình cái bang này xuất hiện trong xã hội xưa với những tên gọi như: “Phường dưỡng bệnh”, “Phúc điền viện”, “Dưỡng tế viện”…

Tổ chức cái bang thứ ba chủ yếu hình thành vào đời Thanh, thành viên của nó đa số là ăn xin nhưng không hành nghề ăn xin chuyên nghiệp, mà là những người tay ngang như nông dân, tiểu thủ công, dân nghèo thành thị… trong lúc nhàn rỗi đi ăn xin kiếm thêm thu nhập. Tổ chức của họ hoạt động khá quy củ và mang đặc tính chính trị rõ ràng, hành vi ăn xin không chỉ giới hạn ở nhu cầu mưu sinh và còn thể hiện rõ nhu cầu tố tụng chính trị, bởi vậy thường xảy ra xung đột với quan địa phương. Tổ chức cái bang thứ ba này được gọi là “loại hình cái bang đoàn thể”.


Cái bang giờ đã là một nghề trong xã hội hiện đại, thậm
chí có những cái bang còn  "danh nổi như cồn"
trong thế giới mạng.

Cho đến xã hội hiện đại ngày nay, cái bang đã thực sự trở thành một nghề, tuy địa vị của nó trong xã hội chưa được công khai thừa nhận, nhưng nó đã được mặc định trở thành một bộ phận trong cơ cấu dân cư, nghề nghiệp. Thậm chí, tổ chức cái bang đã và đang âm thầm lớn mạnh với những tồn tại biến tướng ảnh hưởng tới xã hội. Danh từ cái bang giờ lại mang nghĩa trang trọng hơn so với những thuật ngữ bình dân sau này như ăn xin, ăn mày, hành khất…

Infonet

Tin được quan tâm

Người sinh vào 3 năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Từ nay đến hết năm 2025, những người sinh năm 2000, 1985 và 1965 sẽ lần lượt bước sang tuổi 25, 40 và 60 phải...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Tư, 23 tháng 7, tức ngày 29 tháng 6 âm lịch?

Ngày 23 tháng 7 là thứ Tư, ngày 29 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp của thiên can và địa chi là năm Tỵ,...
Đời sống số 2 ngày, 24 giờ trước

Từ nay, những trường hợp này xây nhà sẽ không cần xin Giấy phép xây dựng

Theo quy định hiện hành, sẽ có một số trường hợp xây nhà không cần xin Giấy phép xây dựng, người dân cần biết để...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Một tấm gỗ này mua được căn chung cư: Quý như ‘vàng ròng’ đắt đỏ nhất hành tinh

Bởi giá cao ngất ngưởng nên những cây gỗ loại này đang bị khai thác một cách triệt, phải đứng trước nguy cơ bị tuyệt...
Kiến thức 2 ngày, 24 giờ trước

Người từ 60 tuổi không có lương hưu phải đáp ứng điều kiện gì mới được nhận tiền trợ cấp hàng tháng?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, ngoài những người đủ điều kiện hưởng lương hưu và đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã...
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Tư, 23 tháng 7, tức ngày 29 tháng 6 âm lịch?

Ngày 23 tháng 7 là thứ Tư, ngày 29 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Quý Hợi....
Đời sống số 2 ngày, 2 giờ trước

Tin cùng mục

Điểm sàn xét tuyển đại học, cao đẳng các trường quân đội năm 2025, cao nhất 23 điểm

Ban Tuyển sinh quân sự (Bộ Quốc phòng) đã thông báo quy định mức điểm nhận hồ sơ xét tuyển đại học, cao đẳng vào...
Tin trong ngày 7 giờ, 58 phút trước

Nghề lạ ở Việt Nam: Nuôi loài vật kêu vang nhà, sau một tháng là bán lấy tiền, giá 200.000 đồng/kg, nhiều người thi nhau săn lùng

Từ tiếng kêu vang gọi cả ký ức tuổi thơ, dế mèn nay đã vươn mình trở thành một ngành nghề mang lại hiệu quả...
Tin trong ngày 7 giờ, 58 phút trước

Dự kiến điểm chuẩn nhóm ngành sư phạm năm 2025 sẽ tăng và rất cao

Theo các chuyên gia, ngành sư phạm tiếp tục là tâm điểm của mùa tuyển sinh đại học năm 2025 khi dự kiến điểm chuẩn...
Tin trong ngày 7 giờ, 58 phút trước

Lần đầu tiên phát hiện loài vật quý hiếm bậc nhất hành tinh tại Việt Nam: Ở tỉnh phía Bắc cách đây gần 100 năm, hiện cực kỳ nguy cấp

Đây được đánh giá là loài/phân loài đặc hữu của Việt Nam, có giá trị rất lớn.
Kiến thức 7 giờ, 59 phút trước

Nồi chiên không dầu có những nguy hiểm gì? 4 lời khuyên bạn nhất định phải nghe!

Nồi chiên không dầu ngày càng phổ biến nhờ sự tiện lợi và khả năng nấu ăn ít dầu mỡ. Tuy nhiên, đằng sau sự...
Làm sao 7 giờ, 59 phút trước

Những chuyên ngành đại học tệ nhất năm nay: nhà tuyển dụng không tuyển dụng, AI sẽ thay thế họ, các trường đại học đang rút bớt các chuyên ngành

Chuyên ngành tiếng Anh sẽ không còn nữa? Ngành tiếng Anh từng rất nổi tiếng giờ đây đang gặp rắc rối lớn và bị coi...
Kiến thức 7 giờ, 59 phút trước

Tin mới cập nhật

Phụ nữ có nên xem điện thoại của chồng không? Góc nhìn từ tâm lý học: Hai điều phụ nữ cần cân nhắc

Không ít phụ nữ từng âm thầm kiểm tra điện thoại của chồng vì cảm thấy "có gì đó không ổn". Nhưng hành động tưởng...
Tâm sự 40 phút trước

5 trường hợp này nhận tiền vào tài khoản cá nhân phải chịu thuế: Người dân cần nắm rõ!

Ngoài tiền lương, tiền công, những trường hợp nào khi nhận chuyển khoản sẽ phải nộp thuế theo quy định pháp luật?
Kiến thức 41 phút trước

Từ 1/1/2026 viên chức được tăng thêm ít nhất 5.550.000 đồng/tháng tiền trợ cấp thất nghiệp tối đa, cụ thể ra sao?

Từ năm 2026 khi lương cơ sở không đổi, lương tối thiểu vùng giữ nguyên hoặc tăng thì viên chức sẽ được tăng thêm ít...
Tin trong ngày 43 phút trước

Ở Việt Nam có một ngành học được tập đoàn Viettel, FPT, VNPT, Samsung săn đón, lương khởi điểm 18 triệu đồng/tháng

Đây là một ngành hot trên thị trường lao động, được săn đón ngay từ khi chưa tốt nghiệp. Thí sinh đăng ký nguyện vọng...
Tin trong ngày 43 phút trước

Ba kiểu gia đình khiến con cái không có thời kỳ nổi loạn: Kiểu thứ ba hiếm gặp nhưng rất quý giá

Tuổi dậy thì là giai đoạn khiến không ít cha mẹ đau đầu vì con trở nên bướng bỉnh, khó kiểm soát. Tuy nhiên, trẻ...
Kiến thức 44 phút trước

Nhà có dấu hiệu này được trả bao nhiêu tiền cũng nhất định đừng bán, càng ở càng may mắn, phát tài

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy ngôi nhà của bạn có phong thủy tốt, giúp gia đình ngày càng giàu có và bình...
Phong thủy 44 phút trước

Nhận lương hưu, trợ cấp qua ATM có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không?

Nhiều người dân hiện nay vẫn đang hiểu lầm rằng việc nhận lương hưu, trợ cấp qua thẻ ATM đồng nghĩa với việc phải đóng...
Tin trong ngày 1 giờ, 28 phút trước

'Á hậu có gương mặt phúc hậu nhất Vbiz' sau gần thập kỷ lấy chồng thiếu gia trẻ tuổi, hiện thế nào?

Hậu lấy chồng kém tuổi, Á hậu Dương Tú Anh vẫn giữ được sự viên mãn trong cả sự nghiệp lẫn cuộc sống gia đình,...
Chuyện làng sao 1 giờ, 28 phút trước

Trường hợp nào mua nhà bắt buộc phải chuyển khoản theo quy định mới nhất hiện nay?

Theo quy định, một số trường hợp giao dịch bất động sản bắt buộc chuyển khoản.
Kiến thức 1 giờ, 29 phút trước

Hình ảnh NSƯT Kim Tử Long gặp chấn thương phải băng bó đầu, thực hư ra sao?

Hình ảnh được cho là NSƯT Kim Tử Long nằm viện đã gây xôn xao cõi mạng.
Chuyện làng sao 1 giờ, 29 phút trước