Danh mục

Bí mật bẽ bàng của Mỹ sau 5 thập kỷ chôn giấu

Thứ hai, 15/10/2012 20:53

Nửa thế kỷ trước, Chiến tranh Lạnh đã bị đẩy cao lên đến đỉnh điểm khi mà Mỹ bố trí hơn 100 tên lửa có đầu đạn hạt nhân trên khắp châu Âu với đích ngắm bắn là Moscow.

Đáp lại, Liên Xô cũng bí mật triển khai tên lửa hạt nhân ở Cuba, nhằm thẳng vào Mỹ. Vào lúc Chiến tranh Lạnh tiến sát tới một cuộc chiến hạt nhân thì bất ngờ ngòi nổ được tháo êm thấm đến mức ngoạn mục.

Sau 13 ngày trong tháng Mười năm 1962, phần lớn thế giới (và hầu như toàn bộ người Mỹ) tin rằng bằng một sức mạnh Mỹ đầy tính huyền thoại nào đó, Tổng thống John. F. Kennedy đã khiến Liên Xô phải lẳng lặng rút lui và giỡ các tên lửa tại Cuba mà không phải đánh đổi bất kỳ điều gì.

Trên thực tế, một thỏa thuận ngầm đã được đưa ra, một cuộc đổi chác đã được giữ kín. Đổi lại là ảo tưởng về sức mạnh bất khả của Mỹ trong các cuộc thương thảo được bảo toàn. Niềm tin đó vô tình đã thiết lập nên một tiêu chuẩn trong cách Washington xây dựng chính sách đối ngoại khi đối phó với các đối thủ của Mỹ. Và giờ là lúc sự thật được phơi bày và cũng là lúc lập kỷ lục cho cách mà Tổng thống Kennedy đã xử lý cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba.

Vào một mùa thu 50 năm trước, cách Tổng thống John F. Kennedy (JFK) xử lý đầy khéo léo cuộc khủng hoảng tên lửa tại Cuba đã trở thành một huyền thoại tâm điểm trong Chiến tranh Lạnh. Cốt truyện được vẽ nên là, với sức mạnh ưu việt của quân đội Mỹ và ý chí sắt thép của mình, Kennedy đã buộc Thủ tướng Liên Xô Nikita Khrushchev phải đầu hàng và di rời các tên lửa hạt nhân đã bí mật triển khai ở Cuba.

Như Ngoại trưởng Mỹ Dean Rusk hùng hổ: Mỹ đã “mặt đối mặt” còn những người Liên Xô “chỉ biết lảng tránh”. Nói một cách hoang đường thì Khrushchev đã bỏ cuộc, còn Kennedy thì chẳng mất gì. Do đó, cuộc khủng hoảng đã chấm dứt với phần thắng giành cho một nước Mỹ không nao núng, và Liên Xô phải gánh chịu thất bại tuyệt đối.

Chiến thắng của Kennedy trong một cuộc Chiến tranh Lạnh đầy hỗn loạn và không thuyết phục bỗng nhiên trở nên thống trị về mặt chính trị trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Nó tôn sùng sức mạnh quân sự và sức mạnh ý chí, phỉ báng vào chính sách đối ngoại kiểu đổi chác. Nó thiết lập nên một tiêu chuẩn cho kiểu tranh chấp tay đôi dữ dội và đầy nguy hiểm khi Mỹ đương đầu với các địch thủ có thể không xứng tầm – vì ngay từ đầu điều đó đã không xảy ra.

Tất nhiên, từ lâu nước Mỹ đã quá nghiện việc không thỏa hiệp với những đối tượng mà Washington cho là ‘kẻ xấu’, nhưng rốt cuộc lại thỏa hiệp. Tổng thống Harry Truman còn đi xa hơn thế khi đề xuất hẳn một vị trí cho Moscow trong Kế hoạch Marshall.

Ngoại trưởng đương thời là Dean Acheson biện hộ rằng khi đó bạn chỉ có thể đối phó với Moscow bằng cách tạo ra “sức mạnh về tình thế”. Và tất cả mọi vấn đề này ít hay nhiều đều nguôi dần cho tới khi xảy ra khủng hoảng tên lửa Cuba, cách JFK xác lập sức mạnh Mỹ đã gây thêm sức ép cho những người kế nhiệm quyết không chịu thỏa hiệp với đối thủ.

Về cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba, mọi người vẫn tin rằng JKF đã thắng lợi mà không hề nhượng bộ một li một lai nào. Ý nghĩ đó tự nó ăn sâu vào các cuộc bàn cãi về chính sách và tranh luận về chính trị của Mỹ dù nói ra hay không.

Nó hiện hữu ngay lúc đó và cả những thập kỷ sau này, trong các lo ngại phải đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào với chương trình hạt nhân của Iran hay là vai trò của Taliban ở Afghanistan. Lãnh đạo Mỹ không hề thích việc thỏa hiệp, và sẽ còn rất nhiều việc phải giải quyết với hiểu nhầm còn rơi rớt lại sau 13 ngày trong tháng Mười năm 1962.

Trên thực tế, cuộc khủng hoảng này kết thúc không phải với sự rút lui vô điều kiện của Moscow, mà với sự nhượng bộ của cả hai phía. Liên Xô rút các tên lửa của họ khỏi Cuba, đổi lại Mỹ phải hứa không tấn công Cuba và rút các tên lửa Jupiter khỏi Thổ Nhĩ Kỳ. Về các nguyên nhân có vẻ như đã rõ, phe Kennedy đã giữ kín vụ rút tên lửa Jupiter trong thỏa thuận bí mật suốt hơn hai thập kỷ, và thậm chí coi đó chỉ là một việc vặt.

Về những nguyên nhân còn chưa tiết lộ, phía Liên Xô cũng kín tiếng. Các học giả như Graham Allison của Đại học Harvard công bố sự thật trong suốt nhiều năm, nhưng các nỗ lực của họ hiếm khi chiếm ưu thế trong các cuộc tranh luận công khai cũng như trong các cuộc họp của Nhà Trắng về việc làm thế nào để Mỹ có thể đẩy lui kẻ thù chỉ với một cái ‘quắc mắt’.

Ngay từ lúc đầu, phe của Kennedy đã tìm cách che đậy phần nhượng bộ đối với tên lửa Jupiter. Việc này bắt đầu khi mà anh trai của Tổng thống là Chưởng lý Robert F. Kennedy có cuộc gặp với Đại sứ Liên Xô Anatoly Dobrynin vào ngày 27/10 để trình bày về việc đổi tên lửa Jupiter lấy tên lửa Liên Xô.

Ông nói với Dobrynim rằng: Chúng tôi sẽ rút các tên lửa Jupiter ra, nhưng đó không phải là phần nằm trong thỏa thuận, và anh sẽ không bao giờ được nhắc tới việc này. Liên Xô rút tên lửa khỏi Cuba, và Mỹ cũng cho tên lửa Jupiter lui, và bí mật đó được giữ kín suốt 16 năm, cho tới khi một đoạn nhỏ trong cuốn sách của Arthur Schlesinger có đề cập sơ qua.

Bốn năm sau đó, các cố vấn chính của Kennedy viết một bài báo trên tờ Times nhân dịp kỷ niệm 20 năm cuộc khủng hoảng. Trong đó, họ thừa nhận rằng việc rút tên lửa Jupiter có nằm trong thỏa thuận với Moscow. Tuy nhiên, họ nói rằng họ làm vậy là để hạ thấp tầm quan trọng của sự việc, cho thấy rằng vụ thỏa thuận Jupiter chỉ là một động thái ‘vuốt đuôi’ khi mà JFK trước đó đã quyết định rút các tên lửa này khỏi Thổ Nhĩ Kỳ rồi.

Sau đó, họ lại hoàn toàn mâu thuẫn với chính mình khi thừa nhận rằng việc giữ kín nội dung về Jupiter với tư cách là một phần của thỏa thuận này rất quan trọng, đến mức nếu thông tin này mà rò rỉ, nó “có thể làm nổ tung và phá hủy các nỗ lực về an ninh của Mỹ và các đồng minh”.

Những phụ tá của Kennedy dù đã quay lưng lại với lời giáo huấn thì rất lâu sau đó vẫn tiếp tục truyền bá về chiến thắng này. Hầu hết đều phản đối cuộc chiến tranh VIệt Nam mà JFK vẫn đang vật lộn cho tới khi bị ám sát. Họ đều nghi ngờ về giá trị của sức mạnh quân sự và các cuộc đối đầu giữa nước lớn, và họ trở thành những người bênh vực dữ dội cho các thỏa hiệp ngoại giao.

Tuy nhiên, không phải mãi cho tới năm 1988 thì một trong số họ mới cởi mở và nói rõ ràng về hành động đạo đức giả của họ suốt nhiều thập kỷ và cả cái giá mà họ phải trả. Trong suốt sách Danger and Survival (tạm dịch ‘Hiểm nguy và Sống sót’), cố vấn an ninh quốc gia của Kennedy là McGeorge Bundy than rằng:

“Bí mật kiểu này đều có cái giá của nó. Bằng cách giữ cho riêng mình lời bảo đảm về Jupiter, chúng tôi đã đánh lừa các đồng nghiệp, người dân, người kế nhiệm và các đồng minh của mình”, khiến họ hiểu rằng “chỉ cần thể hiện quan điểm cứng rẵn vào ngày thứ Bảy đó đã là đủ rồi”. 26 năm che dấu một sự thật, nhưng rồi nó cũng được thừa nhận.

VNN

Tin được quan tâm

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ sáu ngày 9 tháng 5, tức ngày 12 tháng 4 âm lịch?

Trong văn hóa truyền thống, việc chọn ngày lành để tổ chức các hoạt động quan trọng đã trở thành một phong tục ăn sâu...
Đời sống số 2 ngày, 5 giờ trước

Nghiên cứu của Harvard phát hiện ra rằng có hai tháng trong năm mà trẻ em sinh ra rất thông minh và thật may mắn khi gặp được chúng

Là cha mẹ, tất cả chúng ta đều hy vọng con mình sẽ thông minh và có chỉ số IQ cao. Để đạt được mục...
Chăm con 3 ngày, 17 giờ trước

Hàng triệu người đón tin vui: Sẽ được hưởng thêm một quyền lợi đặc biệt theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Theo quy định mới của Luật Đất đai 2024, sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có...
Kiến thức 1 ngày, 12 giờ trước

Từ 1/7/2025: Người từ 60 tuổi không có lương hưu sẽ được cấp BHYT miễn phí, đúng không?

Theo quy định của luật Người cao tuổi, người từ đủ 60 tuổi trở lên được nhà nước quan tâm về chính sách xã hội....
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Khi nào CCCD hết hiệu lực, người dân buộc phải cấp đổi sang Căn cước?

Việc cấp đổi CCCD sang Căn cước vẫn là vấn đề nhiều người quan tâm lo lắng. Thực hư thông tin CCCD sẽ bị khai...
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

Câu tục ngữ cổ “Bạn không thể ngủ khi đầu quay về hướng tây và chân quay về hướng đông”, câu này có nghĩa là gì? Đi về phía tây có thực sự tệ không?

Khi xây nhà ở vùng nông thôn, người ta thường hướng nhà về hướng bắc và hướng nam. Những ngôi nhà hướng về phía bắc...
Kiến thức 2 ngày trước

Tin cùng mục

Sự khác biệt lớn nhất giữa người nghèo và người giàu không phải là họ có bao nhiêu tiền, mà là 5 điểm sau

Tìm khoảng cách giữa bạn và người giàu, đó là nơi bạn cần phải tiến bộ và đó là sự giàu có của bạn.
Đời sống số 10 giờ, 54 phút trước

Có phải đổi lại sổ đỏ khi phát hiện kích thước các cạnh sai nhưng diện tích đúng?

Tình trạng sai sót thông tin trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đặc biệt là sai lệch về kích thước các cạnh của...
Kiến thức 10 giờ, 24 phút trước

Việt Nam có loại cây hàng nghìn năm tuổi: Sản sinh ‘báu vật’ 680 triệu/kg, sống ở độ cao gần 3.000m, cả nước chỉ còn 60 gốc

Loại cây này lặng lẽ hấp thụ tinh túy của đất trời để sản sinh ra thành phẩm đắt đỏ bậc nhất Việt Nam.
Kiến thức 10 giờ, 29 phút trước

Trưởng thôn, tổ trưởng dân phố dôi dư khi sáp nhập xã sẽ được hưởng bao nhiêu tiền?

Đối tượng tinh giản biên chế là người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố dôi dư do sắp...
Kiến thức 11 giờ, 39 phút trước

'Vua xì hơi' có thể tự do điều khiển cơ thắt hậu môn: Thổi nến, chơi nhạc bằng xì hơi và trở thành một nghệ sĩ kiếm nhiều tiền

Nhiều người cho rằng xì hơi là khiếm nhã, nhưng một số người lại "nâng cấp" nó thành nghệ thuật.
Tin trong ngày 11 giờ, 43 phút trước

Kể từ nay, có bảo hiểm xe máy vẫn bị CSGT xử phạt tối đa 600.000 đồng nếu không làm điều này, nhiều người đang mắc phải

Ngay cả khi đã mua bảo hiểm xe máy đúng hạn, nhiều người vẫn có thể bị Cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt nếu...
Kiến thức 11 giờ, 53 phút trước

Tin mới cập nhật

Những con giáp này có mối quan hệ tốt với những người quyền quý. Họ sẽ có người giúp đỡ ở bất cứ nơi đâu họ đến và sớm muộn gì họ cũng sẽ trở nên giàu có!

Con đường đời quanh co và không thể tránh khỏi việc gặp phải những khó khăn, bối rối trên con đường phía trước. Lúc này,...
Đời sống số 11 phút trước

Từ nay, có 1 lỗi vi phạm giao thông nhiều người hay mắc phải có thể bị phạt tới 150 triệu đồng

Hành vi tự ý thay đổi kết cấu xe ô tô sai quy định sẽ bị phạt tiền từ 65 - 75 triệu đồng đối...
Kiến thức 24 phút trước

Năm 2025, có 2 trường hợp đất chưa có sổ đỏ nhưng vẫn được bồi thường khi bị thu hồi đất

Theo Luật Đất đai 2024 đang áp dụng năm 2025, có 02 trường hợp đất không có sổ đỏ mà vẫn được bồi thường khi...
Kiến thức 34 phút trước

Sử dụng giấy phép lái xe máy đã trừ hết điểm, tài xế bị phạt đến 8 triệu đồng và tịch thu phương tiện?

Nhiều ý kiến cho rằng việc sử dụng giấy phép lái xe máy bị trừ hết điểm sẽ bị phạt đến 8 triệu đồng và...
Kiến thức 36 phút trước

Tâm lý: Hãy tránh xa những anh chị em có khoảng cách thu nhập quá lớn với mình. Lý do thật đau lòng và thực tế

Trong cuộc sống thực, anh chị em có thể bề ngoài tỏ ra hòa thuận nhưng thực chất trong lòng lại rất bất mãn. Tệ...
Kiến thức 38 phút trước

Không cần hộ chiếu, công dân Việt Nam có thể thoải mái đi những nước này chỉ bằng CCCD

Người dân có thể được dùng Căn cước công dân khi xuất cảnh thay cho hộ chiếu (passport), giấy thông hành…
Kiến thức 53 phút trước

Trong cuộc sống vợ chồng, hai điều này không nên làm quá nhiều! Càng làm nhiều, bạn sẽ chia tay càng nhanh!

Vợ chồng không tránh khỏi cãi vã trong hôn nhân. Tuy nhiên, nếu bạn làm hai điều này quá nhiều, mối quan hệ sẽ nhanh...
Đàn ông yêu 1 giờ, 23 phút trước

Xuýt xoa trước vẻ đẹp như búp bê của con gái Đàm Thu Trang, nhan sắc ngày càng trổ mã gây sốt

Visual đúng chuẩn một "tiểu công chúa" của ái nữ Suchin khiến dân tình tan chảy.
Nhí 1 giờ, 25 phút trước

Nhiếp ảnh gia Tuấn Khôi công khai khoảnh khắc đầu tiên khi gặp H'Hen Niê, nàng hậu liền nói một câu gây sốt

Ông xã H’Hen Niê kể lại lần đầu gặp vợ khiến công chúng không khỏi thích thú.
Chuyện làng sao 2 giờ, 44 phút trước

Chính thức từ 1/7: Nghỉ hưu sớm bị trừ 2% lương mỗi năm, chỉ có 2 trường hợp này được giữ nguyên

Theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, vẫn có trường hợp được nghỉ hưu sớm mà...
Kiến thức 2 giờ, 54 phút trước