Danh mục

Ăn uống dưỡng sinh mùa thu

Thứ sáu, 13/09/2013 15:41

Tiết thu, dương khí dần dần thu liễm bế tàng, âm khí từ từ tăng trưởng, thời tiết chuyển dần từ nóng sang lạnh, là giai đoạn quá độ của "dương tiêu âm trưởng". Lúc này, mưa ít gió nhiều, độ ẩm trong không khí giảm đi, "táo" với đặc tính khô hanh là chủ k

Do đó, ăn uống vào mùa thu trước hết cần phải tuân thủ nguyên tắc "thu đông dưỡng âm", "phòng táo giữ âm, tư thận nhuận phế", nghĩa là nên bổ sung đầy đủ tân dịch và trọng dụng những thực phẩm có công dụng dưỡng âm nhuận táo. Dưới đây, xin giới thiệu phép ăn uống dưỡng sinh mùa thu để bạn đọc tham khảo:

Đầu thu ôn táo nên chọn những thứ có tính mát để thanh nhiệt dưỡng âm, sinh tân dịch như củ cải, giá đỗ, củ đậu, ngó sen, khoai sọ, khoai môn, củ từ, mía, lê, táo, hồng xiêm, nho, trứng vịt, thịt thỏ, tiểu mạch, bách hợp, trà mạch môn...
Cuối thu lương táo nên chọn dùng những thực phẩm có tính bình hòa để tư âm dưỡng huyết nhuận táo như củ mài, vừng, mộc nhĩ trắng (ngân nhĩ), thịt rùa, thịt ba ba, sò, gà ác, tổ yến, sữa bò, mật ong, nước dâu, kỷ tử, hà thủ ô...


Cháo bách hợp hạt sen, cháo hồng táo - gạo nếp là món ăn bổ dưỡng
vào mùa thu rất có ích cho sức khỏe.

Để bồi bổ tân dịch, sách Y học nhập môn khuyên nên trọng dụng các loại cháo như cháo bách hợp hạt sen, cháo hồng táo gạo nếp, cháo đường phèn, cháo sa sâm, cháo hoàng tinh... với phương thức "sáng sớm dùng cháo có tác dụng tốt cho quá trình trao đổi chất, lợi cho dạ dày, sinh tân dịch...". Theo cổ nhân, ăn cháo vào mùa thu rất có ích cho sức khỏe, nhất là vào tiết đầu thu khi khí trời vẫn còn nóng ẩm dễ gây ra các bệnh lý đường tiêu hóa.

Để tư thận, nhuận phế, theo học thuyết Ngũ hành, vị chua vào can, vị cay vào phế. Phế thuộc kim, can thuộc mộc. Mùa thu, vạn vật thu vào, khí kim ở phế vượng thịnh. Nếu ăn uống nhiều đồ có vị cay thì sẽ trợ giúp cho phế khí khiến phế khí càng thịnh, phế kim khắc can mộc thái quá dẫn đến công năng của tạng can bị rối loạn. Vì vậy, cổ nhân khuyên về mùa thu nên ăn uống "thiểu tân tăng toan" (ít cay nhiều chua, cần trọng dụng nhiều thực phẩm có vị chua nhằm tăng cường chức năng của can và phòng ngừa phế khí quá thịnh làm hại đến can và dùng ít thực phẩm có vị cay như hành, gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu.

Thêm nữa, mùa thu là giai đoạn quá độ từ nóng chuyển sang lạnh, vì vậy, không nên ăn quá nhiều đồ sống lạnh hoặc bổ béo khó tiêu dễ gây thương tổn tỳ và vị.
Cuối cùng, mùa thu, ăn uống bồi bổ nên điều hòa (bình bổ) vì thời tiết mát mẻ, âm dương tương đối cân bằng, đồ ăn thức uống không nên quá nóng và quá lạnh. Ví như về mùa hạ, các loại dưa như dưa hấu, dưa chuột, dưa gang... là thực phẩm thượng hạng vì có tác dụng thanh nhiệt tiêu thử mạnh, nhưng sau tiết lập thu thì bất luận loại dưa nào dù ngon đến mấy cũng không nên ăn nhiều vì dễ làm cho dương khí của tỳ vị hư hao. Sách thuốc cổ đã viết: "Thu qua hoại đỗ" (mùa thu ăn dưa thì có hại cho đường tiêu hóa).

Mùa hạ đã qua, mùa thu đã tới, nhắc lại một vài quan niệm về ăn uống trong mùa thu của cổ nhân những mong chúng ta hiểu thêm đôi nét đặc sắc trong khoa học và nghệ thuật ẩm thực phương Đông xa xưa. Vẫn biết rằng trong thời buổi công nghiệp hiện nay, khi hội nhập và hòa đồng đang là xu thế của thời đại, nhiều nếp cũ không còn giữ nữa, người ta có thể ăn dưa hấu quanh năm, thịt chó, thịt dê và các loại rượu mạnh được tiêu thụ bốn mùa, đồ ăn Âu Mỹ không còn là của hiếm... nhưng ngẫm cho kỹ, con người ta đâu có dễ gì thoát khỏi sự chi phối của quy luật tạo hóa, bởi vậy, dưỡng sinh ăn uống theo mùa xem ra vẫn là điều khiến chúng ta phải lưu tâm nghiên cứu.
 
BS. Xuân Mai

Theo Suckhoedoisong.vn

Tin được quan tâm

Hàng nghìn người lao động ngoài 45 tuổi đón nhận tin vui: Hưởng quyền lợi cao chưa từng có từ BHXH

Từ 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực, mang lại nhiều thay đổi lớn cho người lao động.
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện....
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Ba, ngày 2 tháng 9, tức ngày 11 tháng 7 âm lịch?

Thứ Ba, ngày 2 tháng 9, ngày 10 một tháng bảy âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Tỵ. Với...
Đời sống số 3 ngày, 13 giờ trước

Zalo có 1 nút bấm đặc biệt không phải ai cũng biết: Ấn vào là thấy ngay số điện thoại bạn bè, không cần mất công tìm kiếm

Zalo có nhiều tính năng hay ho hơn bạn tưởng, một trong số đó là xem số điện thoại bạn bè mà không cần phải...
Xài gì 3 ngày, 16 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ tư ngày 3 tháng 9, tức ngày 12 tháng 7 âm lịch?

Thứ Tư, ngày 3 tháng 9, tức ngày 12 tháng 7 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Ất Hợi....
Đời sống số 1 ngày, 10 giờ trước

Từ bây giờ, người dân không đáp ứng các điều kiện này khi đi xe máy ra đường sẽ bị CSGT phạt hơn 10.000.000 đồng

Việc tham gia giao thông phải đáp ứng các điều kiện quy định để đảm bảo an toàn cho bản thân và cho những người...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Tin cùng mục

Cây mọc dại ở Việt Nam lại là ‘kho báu’ được thế giới ví như ‘vàng xanh’: Chứa 2 hợp chất đặc biệt chống ung thư

Tất cả các bộ phận của cây, từ lá, thân, đến hạt đều có thể sử dụng trong việc chế biến thực phẩm và dược...
Chăm sóc sức khỏe 6 giờ, 6 phút trước

Diễn viên Đoàn Minh Tài: Xác lập ba giá trị cốt lõi sống khỏe từ thức uống thương hiệu La Sams

Diễn viên Đoàn Minh Tài vừa ra mắt thương hiệu thương hiệu Coffee & Tea La Sams. Với xu hướng quay về với các thức...
Chăm sóc sức khỏe 14 giờ, 20 phút trước

Nhịn đói vừa đủ thực sự có thể giúp bạn sống lâu hơn! Nghiên cứu phát hiện: 3 căn bệnh có thể được loại bỏ bằng cách nhịn đói

"Ăn bảy phần, để bụng ba phần”, câu nói xưa tưởng chỉ là kinh nghiệm truyền miệng, nhưng khoa học hiện đại lại chứng minh...
Chăm sóc sức khỏe 19 giờ, 25 phút trước

Lời khuyên của chuyên gia: Đây là 4 loại rau củ ít thuốc trừ sâu nhất mùa thu, vừa ngon vừa an toàn cho sức khỏe

Mùa thu là thời điểm lý tưởng của nhiều loại rau củ tươi ngon. Đặc biệt, rất nhiều loại rau củ có khả năng kháng...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 7 giờ trước

Có thể cứu nạn nhân đột quỵ bằng cách chích kim vào đầu ngón tay không?

Một bài đăng trên mạng với tiêu đề "Cách cứu người bị đột quỵ chỉ bằng một cây kim" đã gây nhiều tranh cãi. Các...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 16 giờ trước

'Mẹ ơi, sao mẹ đi vệ sinh lại chảy máu?', câu trả lời này không hề gây xấu hổ cho người lớn và trẻ em cũng có thể hiểu được

“Mẹ ơi, sao mẹ đi vệ sinh lại chảy máu?” - câu hỏi tưởng chừng ngây ngô nhưng lại khiến không ít bà mẹ bối...
Chăm con 2 ngày, 19 giờ trước

Tin mới cập nhật

Đây là cách phân chia công việc nhà công bằng trong hôn nhân!

Trong đời sống hôn nhân, việc phân chia việc nhà luôn là một vấn đề nhạy cảm và quan trọng. Nó giống như viên đá...
Kiến thức 6 giờ, 56 phút trước

Cảm giác 'thoải mái' của mùa hè thật cao cấp, nhưng trang phục của bạn lại quá lòe loẹt? 2 'bãi mìn' để xem bạn có giẫm phải không?

Ngay khi mùa hè đến, các cô gái ở độ tuổi 40 và 50 đều yêu thích phong cách ăn mặc "thoải mái" đơn giản...
Thời trang + 6 giờ, 56 phút trước

Từ 15/4/2025: Đối tượng này được tăng lương khoảng 18%, có thể nhận lương 80.000.000 đồng mỗi tháng

Mức này tối đa bằng hai lần lương cơ bản. Như vậy, lương kế hoạch tối đa cho chức danh chủ tịch hội đồng là...
Kiến thức 6 giờ, 7 phút trước

Gia đình duy nhất ở Việt Nam có tới 4 nghệ sĩ cùng được lấy tên để đặt cho tên đường: Trong đó có một nữ nhà thơ nổi tiếng

Gia đình nhà thơ Lưu Quang Thuận là trường hợp hiếm hoi trong làng văn nghệ Việt Nam khi cả bốn thành viên đều là...
Tin trong ngày 6 giờ, 7 phút trước

4 tháng nữa, những người sinh năm này phải đổi Căn cước mới, ai cũng phải nhớ kẻo bị xử phạt hành chính

Theo Luật Căn cước 2023, nhiều công dân sẽ phải thực hiện thủ tục đổi thẻ Căn cước công dân (CCCD) trong năm 2025 theo...
Tin trong ngày 6 giờ, 8 phút trước

Tử vi ngày 4/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thân được quý nhân mang đến vận may tài lộc, Sửu hãy cẩn thận

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 4/9/2025.
Đời sống số 6 giờ, 9 phút trước

Phụ nữ tuổi 50 khi sống qua nửa đời người mới hiểu: Giữ chắc 2 điều này mới là trí tuệ đỉnh cao

Ở tuổi 50, khi không còn là cô gái của tuổi thanh xuân bồng bột, nhưng chính sự từng trải, trí tuệ và bản lĩnh...
Tâm sự 6 giờ, 9 phút trước

Thủ khoa 'chục năm có một' của Đại học Y Hà Nội tiếp tục đỗ chương trình hiếm

Điều 'siêu hiếm' là nữ sinh Ngô Thu Hà vừa thủ khoa đầu vào ở kỳ xét tuyển vào đại học cách đây 6 năm,...
Tin trong ngày 7 giờ, 37 phút trước

Đâu là quảng trường lớn nhất Việt Nam? Phố nào ở Hà Nội chỉ có duy nhất một số nhà, vô cùng nổi tiếng?

Hà Nội nghìn năm văn hiến nổi tiếng với những kiến trúc trăm tuổi và nền văn hóa phong phú. Với bề dày lịch sử,...
Kiến thức 7 giờ, 38 phút trước

Hậu hôn nhân đổ vỡ, chồng Tây Lan Phương vẫn đưa 2 con gái đi chơi lễ đầy ấm áp

Chồng Tây Lan Phương tự tay chăm 2 con gái trong kỳ nghỉ lễ khiến nhiều người quan tâm.
Chuyện làng sao 7 giờ, 39 phút trước