Loài cây ‘khát máu’, siêu quái dị ở Việt Nam
Đó là một loài cây có tên gọi là cây ổ kiến, bí kỳ nam hoặc kỳ nam kiến, xuất hiện tại các khu rừng ở Tây Nguyên. Loài cây thường này sống bám trên các cây thân gỗ lớn, có thân phình thành củ lớn, mặt ngoài sần sùi, thoạt nhìn trông như một khối u dị dạng xuất hiện trên thân cây chủ.
Bổ dọc “khối u” đó ra, những người “dị ứng” với côn trùng hẳn sẽ phải bổ ngửa với cảnh tượng hàng vạn con kiến và ấu trùng kiến bò lúc nhúc trong những đường hấm uốn lượn chằng chịt. Cây ổ kiến này thực sự là một tổ kiến theo đúng nghĩa đen của nó.
Đây chính là một hình thức cộng sinh ít gặp gữa thực vật và côn trùng để tồn tại trong thiên nhiên. Trong mối quan hệ, cây cung cấp một “pháo đài” trú ẩn và nước cho kiến, trong khi kiến tha mùn và thải phân làm nguồn nuôi dưỡng cây, cũng như bảo vệ cây trước sự đe doạ của những vị khách không mời.
Dưới đây là một số hình ảnh tổng hợp về loài cây ổ kiến lạ lùng:
Cây ổ kiến sống bám trên các cây thân gỗ lớn, có thân phình thành củ lớn
mặt ngoài sần sùi, thoạt nhìn trông như một khối u dị dạng
xuất hiện trên thân cây chủ.
Nhìn kĩ bề mặt khổi u, có thể thấy các cửa hang, là lối ra vào tổ
của các chú kiến.
Bổ dọc thân cây, những đường hầm xuất hiện chằng chịt với hàng vạn
con kiến và ấu trùng.
Đây là mối quan hệ cộng sinh được hình thành sau quá trình tiến hoá
lâu dài trong giới tự nhiên.
Trong mối quan hệ này, cây là nơi trú ẩn an toàn cho kiến, trong khi kiến
tha mùn, thải phân làm nguồn nuôi dưỡng cây và bảo vệ cây trước
sự xâm nhập của các loại côn trùng có hại.
Từ khi còn non, cây ổ kiến đã có phần thân phình to. Tuy nhiên, lúc này
chúng chưa “bắt tay” với loài kiến mà chỉ sống nhờ
dưỡng chất trên cây chủ.
Khi lớn lên, nguôn dinh dưỡng ngày càng cạn kiệt, trong thân cây dân dần
hình thành các lổ hang, đồng thời tiết ra những chất quyến rũ loài kiến
đến làm tổ. Cuộc cộng sinh giữa kiến và cây bắt đầu từ lúc đó.
Từ nhiều thế hệ, đồng bào dân tộc Tây Nguyên đã dùng cây ổ kiến
như một vị thuốc chữa nhiều loại bệnh khác nhau.
Do số lượng ngày càng ít, hiện nay cây ổ kiến đã được đưa vào
Sách Đỏ Việt nam.
Trên phương diện quốc tế, đây là một loài cây được giới sưu tầm
cây cảnh ưa chuộng vì dáng vẻ kỳ lạ của mình.
Đất Việt