Danh mục

Các món chín men đầy mê hoặc của người Việt

Thứ năm, 17/04/2014 09:51

Yếu tố địa lý của vùng đất nhiệt đới ôn hòa kiến tạo nên nét văn hóa đặc trưng cho ẩm thực Việt. Thời tiết đa vùng là nóng ẩm nên người Việt ưa thích các món ăn chua, mát có tác dụng giải nhiệt.

Ngoài ra, người Việt cũng có những sáng tạo tuyệt vời trong việc lưu trữ đồ ăn, hoặc tạo ra những hương vị mới mẻ. Một trong những cách chế biến được vận dụng linh hoạt trong ẩm thực Việt là lên men, để đồ ăn chín bằng quá trình tạo ra các loại men sinh vật. Dưới đây là một vài món chín men hấp dẫn của ẩm thực Việt. 

Dưa muối

Dưa muối có nguyên liệu chính là một hay nhiều loại thực vật (rau, củ, quả) trộn với muối và một số gia vị khác, để lên men vi sinh tạo chua. Dưa muối thường có hai dạng chính là  dưa muối xổi (dưa góp) thời gian ngắn và dưa muối mặn có thời gian muối lâu và sử dụng dài. Tuy nhiên, chỉ có dưa muối nén là vận dụng nhiều tới quá trình lên men chua từ vi sinh, còn dưa muối xổi có vị chua chủ yếu bởi chanh hoặc giấm.

Dưa muối nén có vị mặn cao nhưng giòn, ngon và có màu sắc hấp dẫn. Dưa muối không chỉ là món ăn ghém hấp dẫn mà còn là món ăn bình dị, gắn với lịch sử dài lâu của người Việt.

Mắm

Có thể nói Việt Nam từ thời xa xưa đã là xứ sở của các loại mắm. Phổ biến hơn cả là mắm nước. Nước mắm có thể làm từ cá sống, cá khô; hoặc từ cả các loại sò hến, tôm cua hay trái cây khi làm nước mắm chay. Một số loại nước mắm được làm từ cá nguyên con, một số khác thì chỉ được từ tiết hay nội tạng cá. Một số loại nước mắm chỉ có cá và muối, một số khác có thể có thêm dược thảo và gia vị. Nước mắm lên men ngắn ngày có mùi tanh đặc trưng của cá. Quá trình lên men dài ngày sẽ giảm được mùi tanh và tạo ra vị thơm, ngậy hơn.

Mắm ngon là mắm có vị mặn vừa phải, không chát kèm hậu vị đạm cao, tỏa hương thơm đặc trưng, mất hoàn toàn vị tanh hôi. Chén nước mắm dùng chung giữa mâm cơm được coi là nét đặc trưng cho văn hoá chia sẻ trong ẩm thực Việt Nam.

Nem chua

Nem chua, nem bì hay tré (món ăn của người miền Trung) đều có đặc điểm chung là sử dụng thịt lợn, lợi dụng men của thính gạo và của một vài loại lá (lá ổi, lá sung...) để ủ chín, tạo nên món ăn có vị chua ngậy, thơm ngon nổi tiếng và là đặc sản của nhiều địa phương.

Thịt lợn băm nhuyễn cùng bì lợn thái chỉ được giã nhuyễn cùng các gia vị như thính, muối, tiêu, đường, tỏi...rồi đem gói bằng lá men (lá cây ổi, sung, đinh lăng...), thêm nhiều lớp lá chuối dày bên ngoài, để nem chín trong men khoảng 3-5 ngày là có thể ăn được. Nem có thể ăn tươi, chấm với tương ớt, mắm ớt hoặc nướng qua lửa than hồng. Loại nem ủ ít ngày có thể dùng làm nem chua rán. Nem chua có mùi vị đặc trưng rất hấp dẫn,là món yêu thích của không ít người người từ trẻ tới già.

Tương Việt Nam

Tương là một loại nước chấm lên men thịnh hành trong ẩm thực Việt Nam, được làm từ gạo nếp đồ xôi, đậu tương, nước sạch, muối. Chế biến tương không quá cầu kì. Đỗ tương rang thơm, xay nhuyễn rồi ngâm nước muối. Gạo nếp đồ chín, đem ủ tới khi lên mốc vàng hoa cau thì đem ngâm cũng nước đỗ tương trong chum kín. 

Tương chín bằng men và bằng ánh sáng mặt trời. Càng đủ nắng, tương càng ngấu, càng thơm. Tương có thể dùng làm nước chấm hoặc gia vị chế biến các món kho, nấu. Tương phổ biến ở phía Bắc và cũng là một trong những hình ảnh gắn liền với quá khứ gian khó nhiều thập kỉ trước ở các vùng quê nghèo.

Chao

Chao là một loại đậu phụ lên men có xuất xứ từ Trung Quốc. Ở Việt Nam, chao phổ biến hơn cả là ở miền Trung và miền Nam. Chao có lớp mốc bên ngoài ngậy béo, thường được sử dụng trong các món ăn chay, làm gia vị ướp thay cho nước mắm. 

Chao cũng có thể dùng ướp thịt, cá, tôm, các món xào bởi hàm lượng muối có sẵn trong lúc lên men đồng thời có tác dụng kích thích vị giác, lại cung cấp nhiều protein hơn so với nước tương, nước mắm.

Thịt chua

Giống với nem chua, thịt chua cũng sử dụng thính gạo, lá ổi làm thịt tươi sống lên men chín tự nhiên. Món ăn tuy không phổ biến rộng rãi nhưng là đặc sản không thể không nhắc tới của nhiều vùng trung du Bắc Bộ. 

Thịt chua có cách làm khá đơn giản nhưng để có một lọ thịt chua hấp dẫn và đạt yêu cầu lại là cả một nghệ thuật, và nó thể hiện qua sự chọn lọc kỹ càng để có các nguyên liệu tốt nhất cũng như quy trình thực hiện chính xác, nghiêm ngặt. Thịt chua có vị khá giống nem bì, cũng ăn kèm nước mắm, lá sung...Đây cũng là món "nhậu" khoái khẩu đi kèm rượu đế rất được lòng cánh mày râu.

Rượu nếp cái

Rượu nếp cái hay rượu nếp, cơm rượu là món đồ ăn có cồn không qua chưng cất, được chế biến từ gạo nếp theo cách dùng gạo nếp đồ chín thành xôi, để nguội và ủ với men rượu cho lên men thành rượu. Rượu nếp dùng men ngọt, khác với men đắng dùng cho rượu chưng cất. 

Cơm rượu có vị ngọt, chua, cay vừa phải; là món rượu mà người lớn, trẻ em đều có thể dùng được. Người Việt thường làm rượu nếp và sử dụng trong ngày "giết sâu bọ" (5/5 âm lịch). Rượu nếp cái, đặc biệt là cơm rượu nếp cẩm, là món ăn, đồ uống bổ dưỡng nên được ưa chuộng tại nhiều nơi.

Theo Depplus/MASK

Tin được quan tâm

Theo nghị định 168, xe máy không có bộ phận này sẽ bị phạt tới 3.000.000 đồng, nhiều người vẫn cứ tháo ra

Từ 1/1/2025 áp theo quy định mới, nếu xe máy mà không có đủ bộ phận này sẽ bị CSGT xử phạt hành chính.
Kiến thức 2 ngày, 7 giờ trước

Từ tháng 5/2025: Người dân đã mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc mà không làm việc này vẫn bị CSGT xử phạt

Bước sang tháng 5/2025, nhiều người dù đã mua bảo hiểm đúng hạn vẫn có thể bị Cảnh sát giao thông (CSGT) xử phạt nếu...
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Tại sao khi giết chim bồ câu, không được làm chảy máu như cắt tiết gà và vịt... mà phải dìm chúng xuống nước?

Nếu bạn lớn lên ở nông thôn, tôi tin rằng bạn đã từng chứng kiến ​​những người lớn tuổi trong gia đình mình giết gà...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Từ ngày 1/7/2025, thành phố nhỏ nhất Việt Nam dự kiến sẽ bị 'xóa tên' khỏi bản đồ hành chính

Theo dự kiến chỉ chưa đầy 3 tháng nữa, thành phố có diện tích nhỏ nhất Việt Nam với diện tích 44,94km2 sẽ bị xóa...
Kiến thức 1 ngày, 12 giờ trước

Ngày mùng 1 tháng 4 âm lịch Ất Tỵ 2025, thắp hương vào khung giờ nào đẹp?

Mùng 1 tháng 4 âm lịch 2025 là ngày 28/4/2025 dương lịch. Trong ngày này thắp hương vào khung giờ nào đẹp nhất để 'gọi'...
Đời sống số 2 ngày, 3 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Hai, 28 tháng 4, tức ngày mùng 1 tháng 4 âm lịch

Vào cuối tháng 4 là mùa xuân, khi cả gỗ và đất đều phát triển tươi tốt. Ngày 28 tháng 4 là thứ Hai, ngày...
Đời sống số 2 ngày, 3 giờ trước

Tin cùng mục

Dưa cải mà muối theo cách này vừa chua vàng, giòn ngon, lại để lâu không nổi váng

Dưa cải chua không chỉ là một món ăn kèm giúp kích thích vị giác, tạo sự ngon miệng khi ăn, mà còn có thể...
Địa chỉ ăn ngon 5 giờ, 35 phút trước

Đừng bỏ qua 4 điểm ăn sáng tấp nập này ở Hà Nội: Có quán “phở xếp hàng” nói không với chanh, khách ăn bún phải tự mang thịt bò

"Văn hóa ăn sáng" đã trở thành một nét đẹp riêng, thể hiện sự kỳ công và kỹ lưỡng của người Hà Nội trong việc...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 10 giờ trước

Ăn món này còn hơn nhân sâm, kiện tỳ dưỡng vị, ngọt bùi mềm dẻo, nhớ ăn nhiều!

Củ mài rất bổ dưỡng và có thể chế biến thành nhiều món ngon khác nhau.
Địa chỉ ăn ngon 4 ngày, 10 giờ trước

Đuôi lợn hầm với khoai môn, chứa đầy collagen, món ngon bổ máu nhất

Nói đến đuôi lợn hầm khoai môn là nói đến một tuyệt phẩm dân dã mà vừa ngon, béo ngậy, lại cực kỳ bổ dưỡng...
Địa chỉ ăn ngon 5 ngày, 13 giờ trước

Không ngâm mực khô trong nước! Những ngư dân kinh nghiệm cho biết thêm 2 thành phần nữa sẽ làm cho thịt nở nhanh hơn, tăng kích thước lên gấp nhiều lần và vẫn tươi mềm

Để chế biến mực khô, bạn hãy cùng tham khảo mẹo nhỏ sau đây, đảm bảo khi ăn vừa thơm ngon vừa ngậy.
Địa chỉ ăn ngon 6 ngày, 8 giờ trước

Hấp khoai lang trực tiếp vào nồi là không đạt. Hãy ghi nhớ mẹo này để làm khoai lang ngọt và mềm hơn

Khi nói đến việc chế biến khoai lang, có rất nhiều cách để thực hiện, nhưng những cách phổ biến và được ưa chuộng nhất...
Địa chỉ ăn ngon 7 ngày, 14 giờ trước

Tin mới cập nhật

Tại sao đầu giường phải kê dựa vào tường? Đây hoàn toàn không phải là mê tín!

Chúng ta dành gần một phần ba thời gian trên giường mỗi ngày và chất lượng giường có thể ảnh hưởng gián tiếp đến cuộc...
Phong thủy 3 giờ trước

Mặc 'nâu' vào đầu mùa hè rất đẹp, ba tông màu tiên tiến và trẻ hóa, bạn không thể sai lầm nếu mặc chúng theo chúng

Vào đầu mùa hè, khi thời tiết ấm áp, mọi người thường thích trang phục sáng màu. Thực ra thời điểm này không quá nóng,...
Đời sống số 3 giờ, 1 phút trước

Tiền lương đóng bảo hiểm xã hội dự kiến gồm những khoản nào từ ngày 1/7?

Theo dự thảo Nghị định mới nhất do Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (hiện do Bộ Nội vụ phụ trách sau sáp...
Kiến thức 3 giờ, 15 phút trước

Bác sĩ tâm lý: Ba kiểu gia đình này rất dễ khiến con cái trở thành kẻ thù, sau khi kết hôn rất dễ không hạnh phúc!

Nhà tâm lý học Adler nói: "Người hạnh phúc dùng tuổi thơ để chữa lành cả cuộc đời, còn người bất hạnh phải dùng cả...
Kiến thức 3 giờ, 15 phút trước

Người hoạt động không chuyên trách cấp xã là ai? Họ có được hưởng chế độ theo Nghị định 178 hay không?

Nhóm hưởng chính sách Nghị định 178 có bao gồm những người hoạt động không chuyên trách cấp xã hay không?
Kiến thức 3 giờ, 16 phút trước

Mối quan hệ giữa tuổi thọ và cân nặng đã được phát hiện? Sau 60 tuổi, cân nặng như thế này là vừa chuẩn, bạn đạt chưa?

Cân nặng và tuổi thọ, thoạt nhìn là hai khái niệm không liên quan, nhưng nghiên cứu phát hiện rằng giữa chúng có mối liên...
Kiến thức 3 giờ, 16 phút trước

Người dân Vĩnh Long làm chuồng ngoài đồng cho con đặc sản bình dân đẻ la liệt, mỗi năm thu lợi lớn

Hiện tại, toàn tỉnh Vĩnh Long có khoảng 200 hộ nuôi sản xuất và ươm dưỡng con vật này với diện tích 45ha. Trung bình...
Kiến thức 3 giờ, 17 phút trước

Hồ Quang Hiếu khuấy động sự kiện ra mắt BYD Sealion 6 tại BYD An Giang

Sự kiện ra mắt BYD Sealion 6 tại An Giang không chỉ thu hút giới yêu xe mà còn bùng nổ với màn trình diễn...
Đi gì 4 giờ, 38 phút trước

3 ngành học 'làm mưa làm gió' trong tương lai, vừa dễ xin việc, vừa có thu nhập khủng

Giữa vô vàn lựa chọn, đâu là những ngành vừa đón đầu xu hướng, vừa đảm bảo cơ hội việc làm rộng mở cùng mức...
Kiến thức 4 giờ, 5 phút trước

Cận cảnh căn biệt thự 800m2 của đại gia giàu nhất phố cổ Hà Nội xưa: Nội thất toàn gỗ quý

Căn biệt thự có tuổi đời 100 năm này vẫn được giữ gìn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay.
Nội thất - Ngoại thất 4 giờ, 5 phút trước