Danh mục

Các món chín men đầy mê hoặc của người Việt

Thứ năm, 17/04/2014 09:51

Yếu tố địa lý của vùng đất nhiệt đới ôn hòa kiến tạo nên nét văn hóa đặc trưng cho ẩm thực Việt. Thời tiết đa vùng là nóng ẩm nên người Việt ưa thích các món ăn chua, mát có tác dụng giải nhiệt.

Ngoài ra, người Việt cũng có những sáng tạo tuyệt vời trong việc lưu trữ đồ ăn, hoặc tạo ra những hương vị mới mẻ. Một trong những cách chế biến được vận dụng linh hoạt trong ẩm thực Việt là lên men, để đồ ăn chín bằng quá trình tạo ra các loại men sinh vật. Dưới đây là một vài món chín men hấp dẫn của ẩm thực Việt. 

Dưa muối

Dưa muối có nguyên liệu chính là một hay nhiều loại thực vật (rau, củ, quả) trộn với muối và một số gia vị khác, để lên men vi sinh tạo chua. Dưa muối thường có hai dạng chính là  dưa muối xổi (dưa góp) thời gian ngắn và dưa muối mặn có thời gian muối lâu và sử dụng dài. Tuy nhiên, chỉ có dưa muối nén là vận dụng nhiều tới quá trình lên men chua từ vi sinh, còn dưa muối xổi có vị chua chủ yếu bởi chanh hoặc giấm.

Dưa muối nén có vị mặn cao nhưng giòn, ngon và có màu sắc hấp dẫn. Dưa muối không chỉ là món ăn ghém hấp dẫn mà còn là món ăn bình dị, gắn với lịch sử dài lâu của người Việt.

Mắm

Có thể nói Việt Nam từ thời xa xưa đã là xứ sở của các loại mắm. Phổ biến hơn cả là mắm nước. Nước mắm có thể làm từ cá sống, cá khô; hoặc từ cả các loại sò hến, tôm cua hay trái cây khi làm nước mắm chay. Một số loại nước mắm được làm từ cá nguyên con, một số khác thì chỉ được từ tiết hay nội tạng cá. Một số loại nước mắm chỉ có cá và muối, một số khác có thể có thêm dược thảo và gia vị. Nước mắm lên men ngắn ngày có mùi tanh đặc trưng của cá. Quá trình lên men dài ngày sẽ giảm được mùi tanh và tạo ra vị thơm, ngậy hơn.

Mắm ngon là mắm có vị mặn vừa phải, không chát kèm hậu vị đạm cao, tỏa hương thơm đặc trưng, mất hoàn toàn vị tanh hôi. Chén nước mắm dùng chung giữa mâm cơm được coi là nét đặc trưng cho văn hoá chia sẻ trong ẩm thực Việt Nam.

Nem chua

Nem chua, nem bì hay tré (món ăn của người miền Trung) đều có đặc điểm chung là sử dụng thịt lợn, lợi dụng men của thính gạo và của một vài loại lá (lá ổi, lá sung...) để ủ chín, tạo nên món ăn có vị chua ngậy, thơm ngon nổi tiếng và là đặc sản của nhiều địa phương.

Thịt lợn băm nhuyễn cùng bì lợn thái chỉ được giã nhuyễn cùng các gia vị như thính, muối, tiêu, đường, tỏi...rồi đem gói bằng lá men (lá cây ổi, sung, đinh lăng...), thêm nhiều lớp lá chuối dày bên ngoài, để nem chín trong men khoảng 3-5 ngày là có thể ăn được. Nem có thể ăn tươi, chấm với tương ớt, mắm ớt hoặc nướng qua lửa than hồng. Loại nem ủ ít ngày có thể dùng làm nem chua rán. Nem chua có mùi vị đặc trưng rất hấp dẫn,là món yêu thích của không ít người người từ trẻ tới già.

Tương Việt Nam

Tương là một loại nước chấm lên men thịnh hành trong ẩm thực Việt Nam, được làm từ gạo nếp đồ xôi, đậu tương, nước sạch, muối. Chế biến tương không quá cầu kì. Đỗ tương rang thơm, xay nhuyễn rồi ngâm nước muối. Gạo nếp đồ chín, đem ủ tới khi lên mốc vàng hoa cau thì đem ngâm cũng nước đỗ tương trong chum kín. 

Tương chín bằng men và bằng ánh sáng mặt trời. Càng đủ nắng, tương càng ngấu, càng thơm. Tương có thể dùng làm nước chấm hoặc gia vị chế biến các món kho, nấu. Tương phổ biến ở phía Bắc và cũng là một trong những hình ảnh gắn liền với quá khứ gian khó nhiều thập kỉ trước ở các vùng quê nghèo.

Chao

Chao là một loại đậu phụ lên men có xuất xứ từ Trung Quốc. Ở Việt Nam, chao phổ biến hơn cả là ở miền Trung và miền Nam. Chao có lớp mốc bên ngoài ngậy béo, thường được sử dụng trong các món ăn chay, làm gia vị ướp thay cho nước mắm. 

Chao cũng có thể dùng ướp thịt, cá, tôm, các món xào bởi hàm lượng muối có sẵn trong lúc lên men đồng thời có tác dụng kích thích vị giác, lại cung cấp nhiều protein hơn so với nước tương, nước mắm.

Thịt chua

Giống với nem chua, thịt chua cũng sử dụng thính gạo, lá ổi làm thịt tươi sống lên men chín tự nhiên. Món ăn tuy không phổ biến rộng rãi nhưng là đặc sản không thể không nhắc tới của nhiều vùng trung du Bắc Bộ. 

Thịt chua có cách làm khá đơn giản nhưng để có một lọ thịt chua hấp dẫn và đạt yêu cầu lại là cả một nghệ thuật, và nó thể hiện qua sự chọn lọc kỹ càng để có các nguyên liệu tốt nhất cũng như quy trình thực hiện chính xác, nghiêm ngặt. Thịt chua có vị khá giống nem bì, cũng ăn kèm nước mắm, lá sung...Đây cũng là món "nhậu" khoái khẩu đi kèm rượu đế rất được lòng cánh mày râu.

Rượu nếp cái

Rượu nếp cái hay rượu nếp, cơm rượu là món đồ ăn có cồn không qua chưng cất, được chế biến từ gạo nếp theo cách dùng gạo nếp đồ chín thành xôi, để nguội và ủ với men rượu cho lên men thành rượu. Rượu nếp dùng men ngọt, khác với men đắng dùng cho rượu chưng cất. 

Cơm rượu có vị ngọt, chua, cay vừa phải; là món rượu mà người lớn, trẻ em đều có thể dùng được. Người Việt thường làm rượu nếp và sử dụng trong ngày "giết sâu bọ" (5/5 âm lịch). Rượu nếp cái, đặc biệt là cơm rượu nếp cẩm, là món ăn, đồ uống bổ dưỡng nên được ưa chuộng tại nhiều nơi.

Theo Depplus/MASK

Tin được quan tâm

Theo quy định mới nhất, người dân phải dùng sang Căn cước không được dùng Căn cước công dân, đúng không?

Có nhiều thông tin cho rằng người dân phải dùng sang Căn cước không được dùng Căn cước công dân, vậy điều đó có đúng...
Tin trong ngày 2 ngày, 1 giờ trước

Tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam hiện nay là bao nhiêu?

Người dân Việt Nam có tuổi thọ trung bình tương đối cao nếu so với các quốc gia có cùng mức sống.
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Có 1 cục vàng lộ thiên nặng tới 45 tấn nằm sát Việt Nam nhưng không ai dám khai thác, lý do là gì?

Khi được phát hiện, cục vàng này được đưa lên và đặt giữa lối đi của công viên nhưng không ai lấy.
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Từ nay, người dân sẽ bị phạt nặng khi sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ?

Người dân có được sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ không? Đây là điều được rất nhiều người...
Tin trong ngày 2 ngày, 23 giờ trước

Từ bây giờ: Người đóng BHXH trên 20 năm đón tin vui lớn, cụ thể là gì?

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) quy định việc hưởng Bảo hiểm xã hội một lần cho những người...
Kiến thức 3 ngày, 12 giờ trước

Theo quy định mới nhất: Mức phụ cấp của Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố là bao nhiêu?

Cụ thể, mức phụ cấp hằng tháng với Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố từ năm 2025 vẫn được tính theo mức khoán tại...
Kiến thức 2 ngày, 23 giờ trước

Tin cùng mục

3 món ăn 'ngọ nguậy' của Việt Nam khiến du khách nước ngoài 'khóc thét', lại là đặc sản mà người Việt mê tít

Chỉ cần nhìn là muốn "quay xe", nhưng những món đặc sản này lại được nhiều người Việt yêu thích.
Địa chỉ ăn ngon 57 phút trước

Khi luộc tôm, nên dùng nước sôi hay lạnh? Nhiều người mắc sai lầm này, đó là lý do tại sai tôm dai và cứng

Luộc tôm tưởng đơn giản nhưng nếu không nắm được bí quyết, tôm sẽ dai và không ngon. Cùng tìm hiểu nhé!
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 13 giờ trước

Thứ bốc mùi khiến thực khách 'chạy mất dép' lại là đặc sản Gia Lai, ăn một miếng mê không lối thoát

Bên cạnh phở khô hai tô, gà nướng cơm lam, ẩm thực Gia Lai còn có một "thử thách" mang tên bún cua thối. Với...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 13 giờ trước

Dù là loại cá nào thì cũng phải loại bỏ 5 bộ phận này! Nhiều người không hiểu, chẳng trách mùi tanh của cá lại nồng đến vậy

Tuy cá rất bổ dưỡng và ngon miệng, nhưng nó lại có mùi tanh. Khi chế biến cá, điều chúng ta lo sợ nhất là...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 15 giờ trước

Loạt món ăn sống ám ảnh nhất Việt Nam: Có món là đặc sản lừng danh nhưng vẫn khiến nhiều người khiếp sợ

Không chỉ đa dạng và độc đáo, ẩm thực Việt còn có những món sống đủ sức khiến thực khách mạnh mẽ nhất cũng phải...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 11 giờ trước

Danh sách 3 món ăn Việt nằm trong top 100 món ăn từ gạo ngon nhất thế giới, đó là?

Một chuyên trang ẩm thực nổi tiếng Taste Atlas đã công bố danh sách 100 món ăn từ gạo ngon nhất thế giới. Trong đó...
Địa chỉ ăn ngon 5 ngày, 12 giờ trước

Tin mới cập nhật

Đảo duy nhất ở Việt Nam có 5 ngọn núi lửa: Vẻ đẹp tựa 'Maldives', cách đất liền 30km, du khách nhận xét 'cảnh như trong phim'

Với cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, làn nước trong xanh, đảo Lý Sơn từ lâu đã được du khách ưu ái ví như một...
Du lịch Việt 3 phút trước

Quy định mới về sử dụng làn đường: Hàng triệu người đi xe máy, ô tô nên nắm rõ kẻo bị phạt lên tới 22 triệu đồng

Mức phạt lỗi chuyển làn đường không đúng quy định mới nhất sẽ áp dụng theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP. Người vi phạm sẽ bị phạt...
Kiến thức 5 phút trước

Loài vật quý hiếm chưa từng xuất hiện ở bất cứ đâu trên thế giới, nay được ghi nhận ở Việt Nam, lập tức được xếp vào tình trạng nguy cấp

Các nhà khoa học thuộc Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga cùng cộng sự đã công bố phát hiện một loài cá cóc hiếm...
Tin trong ngày 16 phút trước

YBA HCM phối hợp với Hawee tổ chức chương trình BUSINESS SUMMIT 2025 với chủ đề “Hội tụ vươn tầm”

BUSINESS SUMMIT 2025 sẽ chính thức diễn ra trong 4 ngày từ ngày 24/09/2025 đến ngày 27/09/2025 với chủ đề “Hội Tụ Vươn Tầm”, do...
Doanh nghiệp 24 phút trước

Thắp hương hàng ngày có 3 khung giờ đại kỵ tuyệt đối nên tránh

Nhiều gia đình nhất là các cơ sở kinh doanh, buôn bán thường thắp hương hàng ngày không cứ ngày rằm, mùng một. Tuy nhiên,...
Phong thủy 27 phút trước

Xây nhà tạm trên đất nông nghiệp để ở có thể bị xử phạt rất nặng, lên đến 400 triệu đồng

Việc xây nhà trên đất nông nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính lên đến 400...
Tin trong ngày 31 phút trước

Từ 1/7/2025: Nghỉ hưu sớm bị trừ 2% lương mỗi năm, chỉ có 2 trường hợp này được giữ nguyên, là ai?

Theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, vẫn có trường hợp được nghỉ hưu sớm mà...
Kiến thức 45 phút trước

Cường Đô La đáp nhanh một câu khi Đàm Thu Trang bị nghi thiên vị con ruột hơn Subeo

Cường Đô La chỉ nói 1 câu ngắn gọn là rõ thái độ giữa các thành viên bên trong gia đình.
Chuyện làng sao 1 giờ, 24 phút trước

Tuyển sinh ĐH năm 2025: Nhiều thí sinh đăng ký hơn 100 nguyện vọng, vì sao?

Số lượng nguyện vọng thí sinh đăng ký ở các trường đại học năm nay đều tăng vọt so với năm ngoái. Thậm chí có...
Tin trong ngày 1 giờ, 27 phút trước

Kể từ 31/12/2025: Đi xe máy không có 2 gương chiếu hậu bị xử phạt bao nhiêu tiền?

Mức xử phạt đối với lỗi xe không gương chiếu hậu được quy định như thế nào?
Kiến thức 2 giờ, 28 phút trước