Danh mục

Các món chín men đầy mê hoặc của người Việt

Thứ năm, 17/04/2014 09:51

Yếu tố địa lý của vùng đất nhiệt đới ôn hòa kiến tạo nên nét văn hóa đặc trưng cho ẩm thực Việt. Thời tiết đa vùng là nóng ẩm nên người Việt ưa thích các món ăn chua, mát có tác dụng giải nhiệt.

Ngoài ra, người Việt cũng có những sáng tạo tuyệt vời trong việc lưu trữ đồ ăn, hoặc tạo ra những hương vị mới mẻ. Một trong những cách chế biến được vận dụng linh hoạt trong ẩm thực Việt là lên men, để đồ ăn chín bằng quá trình tạo ra các loại men sinh vật. Dưới đây là một vài món chín men hấp dẫn của ẩm thực Việt. 

Dưa muối

Dưa muối có nguyên liệu chính là một hay nhiều loại thực vật (rau, củ, quả) trộn với muối và một số gia vị khác, để lên men vi sinh tạo chua. Dưa muối thường có hai dạng chính là  dưa muối xổi (dưa góp) thời gian ngắn và dưa muối mặn có thời gian muối lâu và sử dụng dài. Tuy nhiên, chỉ có dưa muối nén là vận dụng nhiều tới quá trình lên men chua từ vi sinh, còn dưa muối xổi có vị chua chủ yếu bởi chanh hoặc giấm.

Dưa muối nén có vị mặn cao nhưng giòn, ngon và có màu sắc hấp dẫn. Dưa muối không chỉ là món ăn ghém hấp dẫn mà còn là món ăn bình dị, gắn với lịch sử dài lâu của người Việt.

Mắm

Có thể nói Việt Nam từ thời xa xưa đã là xứ sở của các loại mắm. Phổ biến hơn cả là mắm nước. Nước mắm có thể làm từ cá sống, cá khô; hoặc từ cả các loại sò hến, tôm cua hay trái cây khi làm nước mắm chay. Một số loại nước mắm được làm từ cá nguyên con, một số khác thì chỉ được từ tiết hay nội tạng cá. Một số loại nước mắm chỉ có cá và muối, một số khác có thể có thêm dược thảo và gia vị. Nước mắm lên men ngắn ngày có mùi tanh đặc trưng của cá. Quá trình lên men dài ngày sẽ giảm được mùi tanh và tạo ra vị thơm, ngậy hơn.

Mắm ngon là mắm có vị mặn vừa phải, không chát kèm hậu vị đạm cao, tỏa hương thơm đặc trưng, mất hoàn toàn vị tanh hôi. Chén nước mắm dùng chung giữa mâm cơm được coi là nét đặc trưng cho văn hoá chia sẻ trong ẩm thực Việt Nam.

Nem chua

Nem chua, nem bì hay tré (món ăn của người miền Trung) đều có đặc điểm chung là sử dụng thịt lợn, lợi dụng men của thính gạo và của một vài loại lá (lá ổi, lá sung...) để ủ chín, tạo nên món ăn có vị chua ngậy, thơm ngon nổi tiếng và là đặc sản của nhiều địa phương.

Thịt lợn băm nhuyễn cùng bì lợn thái chỉ được giã nhuyễn cùng các gia vị như thính, muối, tiêu, đường, tỏi...rồi đem gói bằng lá men (lá cây ổi, sung, đinh lăng...), thêm nhiều lớp lá chuối dày bên ngoài, để nem chín trong men khoảng 3-5 ngày là có thể ăn được. Nem có thể ăn tươi, chấm với tương ớt, mắm ớt hoặc nướng qua lửa than hồng. Loại nem ủ ít ngày có thể dùng làm nem chua rán. Nem chua có mùi vị đặc trưng rất hấp dẫn,là món yêu thích của không ít người người từ trẻ tới già.

Tương Việt Nam

Tương là một loại nước chấm lên men thịnh hành trong ẩm thực Việt Nam, được làm từ gạo nếp đồ xôi, đậu tương, nước sạch, muối. Chế biến tương không quá cầu kì. Đỗ tương rang thơm, xay nhuyễn rồi ngâm nước muối. Gạo nếp đồ chín, đem ủ tới khi lên mốc vàng hoa cau thì đem ngâm cũng nước đỗ tương trong chum kín. 

Tương chín bằng men và bằng ánh sáng mặt trời. Càng đủ nắng, tương càng ngấu, càng thơm. Tương có thể dùng làm nước chấm hoặc gia vị chế biến các món kho, nấu. Tương phổ biến ở phía Bắc và cũng là một trong những hình ảnh gắn liền với quá khứ gian khó nhiều thập kỉ trước ở các vùng quê nghèo.

Chao

Chao là một loại đậu phụ lên men có xuất xứ từ Trung Quốc. Ở Việt Nam, chao phổ biến hơn cả là ở miền Trung và miền Nam. Chao có lớp mốc bên ngoài ngậy béo, thường được sử dụng trong các món ăn chay, làm gia vị ướp thay cho nước mắm. 

Chao cũng có thể dùng ướp thịt, cá, tôm, các món xào bởi hàm lượng muối có sẵn trong lúc lên men đồng thời có tác dụng kích thích vị giác, lại cung cấp nhiều protein hơn so với nước tương, nước mắm.

Thịt chua

Giống với nem chua, thịt chua cũng sử dụng thính gạo, lá ổi làm thịt tươi sống lên men chín tự nhiên. Món ăn tuy không phổ biến rộng rãi nhưng là đặc sản không thể không nhắc tới của nhiều vùng trung du Bắc Bộ. 

Thịt chua có cách làm khá đơn giản nhưng để có một lọ thịt chua hấp dẫn và đạt yêu cầu lại là cả một nghệ thuật, và nó thể hiện qua sự chọn lọc kỹ càng để có các nguyên liệu tốt nhất cũng như quy trình thực hiện chính xác, nghiêm ngặt. Thịt chua có vị khá giống nem bì, cũng ăn kèm nước mắm, lá sung...Đây cũng là món "nhậu" khoái khẩu đi kèm rượu đế rất được lòng cánh mày râu.

Rượu nếp cái

Rượu nếp cái hay rượu nếp, cơm rượu là món đồ ăn có cồn không qua chưng cất, được chế biến từ gạo nếp theo cách dùng gạo nếp đồ chín thành xôi, để nguội và ủ với men rượu cho lên men thành rượu. Rượu nếp dùng men ngọt, khác với men đắng dùng cho rượu chưng cất. 

Cơm rượu có vị ngọt, chua, cay vừa phải; là món rượu mà người lớn, trẻ em đều có thể dùng được. Người Việt thường làm rượu nếp và sử dụng trong ngày "giết sâu bọ" (5/5 âm lịch). Rượu nếp cái, đặc biệt là cơm rượu nếp cẩm, là món ăn, đồ uống bổ dưỡng nên được ưa chuộng tại nhiều nơi.

Theo Depplus/MASK

Tin được quan tâm

Bắt đầu từ 15/5/2025: Người dân phải dùng sang Căn cước, không được dùng Căn cước công dân, đúng không?

Việc cấp đổi từ Căn cước công dân sang Căn cước cần được thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
Kiến thức 1 ngày, 6 giờ trước

Luật mới năm 2025: Không còn Sổ đỏ hộ gia đình, người dân phải đi đổi sang mẫu mới, nếu không bị phạt 12 triệu?

Theo Luật đất đai 2024, thì từ nay không còn sổ đỏ ghi hộ gia đình, vậy người dân có bắt buộc phải đi đổi...
Kiến thức 2 ngày trước

Tin vui: Công chức, viên chức được hưởng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới

Nhiều công chức, viên chức tại Hà Nội đang hưởng lợi từ chính sách tăng thu nhập theo Luật Thủ đô 2024, giúp cải thiện...
Kiến thức 1 ngày trước

5 ngành học mà 'con nhà nghèo' không nên chọn

Trong bối cảnh hiện tại, có những ngành học có nguy cơ thất nghiệp cao, chi phí theo học lớn... nếu gia cảnh không khá...
Kiến thức 2 ngày trước

Cán bộ, công chức từ 30/6/2025 không thực hiện điều này sẽ bị xem là không đáp ứng yêu cầu công việc

Theo Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số yêu cầu, đến ngày 30/6, toàn bộ lãnh đạo, cán bộ, công chức phải xử lý...
Kiến thức 1 ngày, 3 giờ trước

Những con giáp nào may mắn trong Tết Thanh Minh 4/4, tức thứ sáu, ngày 7 tháng 3 âm lịch

Đêm nay chúng ta bước vào tiết Thanh Minh (20:48) và tháng Canh Thân. Trong thời gian chuyển giao tiết khí, hãy chú ý nghỉ...
Đời sống số 2 ngày, 20 giờ trước

Tin cùng mục

Dùng cơm thừa để làm bánh ăn vừa giòn giòn vừa ngon hơn nhiều so với cơm rang hoặc cháo

Trong thời đại của vô vàn món ăn ngon như hiện nay, bạn có thấy chán những món cơm và cháo cũ kỹ không? Hôm...
Địa chỉ ăn ngon 19 giờ, 3 phút trước

Món ăn duy nhất của Việt Nam lọt top 100 món rau ngon nhất thế giới

Một món ăn quen thuộc với mọi người Việt Nam được bình chọn ở vị trí 24 trong danh sách 100 món rau ngon nhất...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 3 giờ trước

Gà luộc xong còn đỏ có phải là chưa chín? Lần này tôi đã học được điều mới

Trên thực tế, phần màu đỏ mà chúng ta thấy là do chất myoglobin trong tủy xương gà phản ứng với không khí trong quá...

Tại sao mắm tôm lại sủi bọt sau khi vắt chanh vào?

Mắm tôm kết hợp với chanh tạo nên một hương vị độc đáo trong món ăn dân giã của Việt Nam. Hãy cùng tìm hiểu...

Cách làm bánh trôi, bánh chay ngon đúng chuẩn cho ngày Tết Hàn thực

Bánh trôi, bánh chay là hai món không thể thiếu trong Tết Hàn thực. Tuy nhiên, để làm món bánh này ngon không bị cứng...

Ăn món này thường xuyên hơn vào mùa xuân, đơn giản và dễ làm, mát và không làm bạn béo. Nó giàu dinh dưỡng và tươi ngon

Súp lơ xanh là một trong những nguyên liệu thường xuyên xuất hiện trong gia đình tôi. Món ăn này dễ chế biến, bổ dưỡng,...

Tin mới cập nhật

Loại gỗ từng làm củi đốt, chuồng lợn nay thành 'vàng trắng', bán một cây mua được '10 căn chung cư'

Khó tin là lại gỗ được săn lùng bởi giới sưu tầm và người giàu hiện nay lại từng có giá rẻ bèo, một thời...
Kiến thức 6 phút trước

Thủy điện lớn nhất Đông Nam Á thế kỷ 20 đang thần tốc về đích sau khi được rót 9.220 tỷ đồng để mở rộng

Mới đây, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đại diện chủ đầu tư - Ban Quản lý dự án Điện 1 (EVNPMB1) và các...
Tin trong ngày 8 phút trước

Cho mượn xe bị phạt nguội, chủ xe hay người lái phải nộp phạt?

Bạn có biết, khi cho mượn xe mà bị ghi nhận lỗi vi phạm giao thông qua hệ thống camera phạt nguội, chủ xe (người...
Kiến thức 11 phút trước

5 ngôi sao nổi tiếng đến từ Thái Bình, nhắc tên cả nước đều biết

NSND Thu Hiền, NSƯT Việt Hoàn, Uyên Linh, Sơn Tùng M-TP và Anh Tú - góp phần tạo nên diện mạo đa dạng cho nền...
Chuyện làng sao 20 phút trước

Chủ nợ xâm phạm chỗ ở gia đình 'con nợ' có thể bị phạt 40 triệu đồng?

Tình trạng chủ nợ lợi dụng việc con nợ chậm trả để có những hành vi xâm phạm đến chỗ ở của gia đình họ,...
Kiến thức 28 phút trước

Phát hiện 8 tấn vàng, 500kg đá quý, hơn 1.000 thỏi bạc, 32kg ngọc lục bảo dưới đáy biển

Sách Kỷ lục Guinness Thế giới từng ghi nhận đây là tàu đắm có giá trị lớn nhất từng được phát hiện dưới đáy đại...
Kiến thức 33 phút trước

9 trường hợp bị xóa đăng kí thường trú: Thẻ căn cước có bị thu hồi không?

Nhiều người băn khoăn, đã xóa đăng ký thường trú có bị thu hồi thẻ căn cước không? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Kiến thức 38 phút trước

Tại sao nên hạn chế ăn thịt gà và thịt bò vào tháng 4?

Tháng Tư, thời điểm giao mùa, mang đến những thay đổi về nhiệt độ và độ ẩm, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của...
Chăm sóc sức khỏe 48 phút trước

Phụ nữ có hai thời điểm bộc phát 'nhu cầu' mạnh nhất, đàn ông tinh tế nhất định phải biết

Đàn ông nắm được những thời điểm vàng sẽ giúp người bạn đời 'thỏa mãn nhu cầu', đời sống vợ chồng sẽ viên mãn, hạnh...
Tâm sự 49 phút trước

Lần đầu tiên Việt Nam có 2 thành phố trực thuộc Trung ương liền kề nhau, là thành phố nào?

Từ năm 2025, Việt Nam có tổng cộng 6 thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, TP...
Kiến thức 49 phút trước