Danh mục

Các món chín men đầy mê hoặc của người Việt

Thứ năm, 17/04/2014 09:51

Yếu tố địa lý của vùng đất nhiệt đới ôn hòa kiến tạo nên nét văn hóa đặc trưng cho ẩm thực Việt. Thời tiết đa vùng là nóng ẩm nên người Việt ưa thích các món ăn chua, mát có tác dụng giải nhiệt.

Ngoài ra, người Việt cũng có những sáng tạo tuyệt vời trong việc lưu trữ đồ ăn, hoặc tạo ra những hương vị mới mẻ. Một trong những cách chế biến được vận dụng linh hoạt trong ẩm thực Việt là lên men, để đồ ăn chín bằng quá trình tạo ra các loại men sinh vật. Dưới đây là một vài món chín men hấp dẫn của ẩm thực Việt. 

Dưa muối

Dưa muối có nguyên liệu chính là một hay nhiều loại thực vật (rau, củ, quả) trộn với muối và một số gia vị khác, để lên men vi sinh tạo chua. Dưa muối thường có hai dạng chính là  dưa muối xổi (dưa góp) thời gian ngắn và dưa muối mặn có thời gian muối lâu và sử dụng dài. Tuy nhiên, chỉ có dưa muối nén là vận dụng nhiều tới quá trình lên men chua từ vi sinh, còn dưa muối xổi có vị chua chủ yếu bởi chanh hoặc giấm.

Dưa muối nén có vị mặn cao nhưng giòn, ngon và có màu sắc hấp dẫn. Dưa muối không chỉ là món ăn ghém hấp dẫn mà còn là món ăn bình dị, gắn với lịch sử dài lâu của người Việt.

Mắm

Có thể nói Việt Nam từ thời xa xưa đã là xứ sở của các loại mắm. Phổ biến hơn cả là mắm nước. Nước mắm có thể làm từ cá sống, cá khô; hoặc từ cả các loại sò hến, tôm cua hay trái cây khi làm nước mắm chay. Một số loại nước mắm được làm từ cá nguyên con, một số khác thì chỉ được từ tiết hay nội tạng cá. Một số loại nước mắm chỉ có cá và muối, một số khác có thể có thêm dược thảo và gia vị. Nước mắm lên men ngắn ngày có mùi tanh đặc trưng của cá. Quá trình lên men dài ngày sẽ giảm được mùi tanh và tạo ra vị thơm, ngậy hơn.

Mắm ngon là mắm có vị mặn vừa phải, không chát kèm hậu vị đạm cao, tỏa hương thơm đặc trưng, mất hoàn toàn vị tanh hôi. Chén nước mắm dùng chung giữa mâm cơm được coi là nét đặc trưng cho văn hoá chia sẻ trong ẩm thực Việt Nam.

Nem chua

Nem chua, nem bì hay tré (món ăn của người miền Trung) đều có đặc điểm chung là sử dụng thịt lợn, lợi dụng men của thính gạo và của một vài loại lá (lá ổi, lá sung...) để ủ chín, tạo nên món ăn có vị chua ngậy, thơm ngon nổi tiếng và là đặc sản của nhiều địa phương.

Thịt lợn băm nhuyễn cùng bì lợn thái chỉ được giã nhuyễn cùng các gia vị như thính, muối, tiêu, đường, tỏi...rồi đem gói bằng lá men (lá cây ổi, sung, đinh lăng...), thêm nhiều lớp lá chuối dày bên ngoài, để nem chín trong men khoảng 3-5 ngày là có thể ăn được. Nem có thể ăn tươi, chấm với tương ớt, mắm ớt hoặc nướng qua lửa than hồng. Loại nem ủ ít ngày có thể dùng làm nem chua rán. Nem chua có mùi vị đặc trưng rất hấp dẫn,là món yêu thích của không ít người người từ trẻ tới già.

Tương Việt Nam

Tương là một loại nước chấm lên men thịnh hành trong ẩm thực Việt Nam, được làm từ gạo nếp đồ xôi, đậu tương, nước sạch, muối. Chế biến tương không quá cầu kì. Đỗ tương rang thơm, xay nhuyễn rồi ngâm nước muối. Gạo nếp đồ chín, đem ủ tới khi lên mốc vàng hoa cau thì đem ngâm cũng nước đỗ tương trong chum kín. 

Tương chín bằng men và bằng ánh sáng mặt trời. Càng đủ nắng, tương càng ngấu, càng thơm. Tương có thể dùng làm nước chấm hoặc gia vị chế biến các món kho, nấu. Tương phổ biến ở phía Bắc và cũng là một trong những hình ảnh gắn liền với quá khứ gian khó nhiều thập kỉ trước ở các vùng quê nghèo.

Chao

Chao là một loại đậu phụ lên men có xuất xứ từ Trung Quốc. Ở Việt Nam, chao phổ biến hơn cả là ở miền Trung và miền Nam. Chao có lớp mốc bên ngoài ngậy béo, thường được sử dụng trong các món ăn chay, làm gia vị ướp thay cho nước mắm. 

Chao cũng có thể dùng ướp thịt, cá, tôm, các món xào bởi hàm lượng muối có sẵn trong lúc lên men đồng thời có tác dụng kích thích vị giác, lại cung cấp nhiều protein hơn so với nước tương, nước mắm.

Thịt chua

Giống với nem chua, thịt chua cũng sử dụng thính gạo, lá ổi làm thịt tươi sống lên men chín tự nhiên. Món ăn tuy không phổ biến rộng rãi nhưng là đặc sản không thể không nhắc tới của nhiều vùng trung du Bắc Bộ. 

Thịt chua có cách làm khá đơn giản nhưng để có một lọ thịt chua hấp dẫn và đạt yêu cầu lại là cả một nghệ thuật, và nó thể hiện qua sự chọn lọc kỹ càng để có các nguyên liệu tốt nhất cũng như quy trình thực hiện chính xác, nghiêm ngặt. Thịt chua có vị khá giống nem bì, cũng ăn kèm nước mắm, lá sung...Đây cũng là món "nhậu" khoái khẩu đi kèm rượu đế rất được lòng cánh mày râu.

Rượu nếp cái

Rượu nếp cái hay rượu nếp, cơm rượu là món đồ ăn có cồn không qua chưng cất, được chế biến từ gạo nếp theo cách dùng gạo nếp đồ chín thành xôi, để nguội và ủ với men rượu cho lên men thành rượu. Rượu nếp dùng men ngọt, khác với men đắng dùng cho rượu chưng cất. 

Cơm rượu có vị ngọt, chua, cay vừa phải; là món rượu mà người lớn, trẻ em đều có thể dùng được. Người Việt thường làm rượu nếp và sử dụng trong ngày "giết sâu bọ" (5/5 âm lịch). Rượu nếp cái, đặc biệt là cơm rượu nếp cẩm, là món ăn, đồ uống bổ dưỡng nên được ưa chuộng tại nhiều nơi.

Theo Depplus/MASK

Tin được quan tâm

Từ nay, công chức địa chính xã sẽ bị phạt rất nặng nếu để xảy ra vi phạm này trong quản lý đất đai

Trường hợp công chức địa chính xã buông lỏng quản lý, để xảy ra sai phạm về đất đai, hình thức xử lý có thể...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Từ bây giờ: Dừng xe mặc áo mưa khi đang đi trên đường sẽ bị phạt đến 5.000.000 đồng trong trường hợp nào?

Những người dừng xe mặc áo mưa phải tuân thủ các quy tắc dừng, đỗ xe. Nếu không, đây được xem là hành vi vi...
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Ngoài lương hưu hằng tháng, hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần kể từ 1/7/2025

Người lao động sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần khi nghỉ hưu ngoài lương hưu hằng tháng, với mức tăng có thể...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Hàng triệu người đón tin vui: Thêm một quyền lợi đặc biệt theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất, theo quy định mới...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Công chức, viên chức đón nhận tin vui lớn: Sẽ được thưởng hơn 8.000.000 đồng nếu đạt thành tích này

Công chức, viên chức được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, mức thưởng được nhận theo quy định tại Nghị định 152/2025/NĐ-CP.
Kiến thức 2 ngày, 1 giờ trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14.000.000 đồng nếu vi phạm lỗi này: Nhiều người chủ quan vẫn hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

10 món bánh có tên gọi kỳ lạ nhất Việt Nam: Toàn đặc sản nức tiếng

Có những món bánh Việt không chỉ ngon mà còn gây ấn tượng bởi tên gọi nghe là nhớ, bạn đã thử qua chưa?
Địa chỉ ăn ngon 9 giờ, 50 phút trước

Top món ăn đáng sợ nhất Việt Nam trong mắt du khách nước ngoài

Dưới con mắt du khách quốc tế, một số món ăn phổ biến ở Việt Nam lại trở thành "nỗi ám ảnh" vì quá khác...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 21 giờ trước

Đừng ướp thịt theo thói quen nữa, bếp trưởng khách sạn chỉ ra cách đúng giúp thịt mềm ngọt khó cưỡng

Ướp thịt hay cá tưởng chừng đơn giản nhưng lại là bí quyết quyết định món ăn ngon hay dở. Nhiều người vẫn làm sai...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 3 giờ trước

Một món ăn Việt vừa lọt Top ngon nhất thế giới, chưa tới 50.000 đồng/bát

Món ăn với nước dùng ngọt thanh và hương vị dân dã đã vượt ra khỏi ranh giới địa phương để được vinh danh trên...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 9 giờ trước

Món cơm 'trăm tuổi' chỉ có ở Huế, nghe tên ai cũng sợ khiếp vía, từ chế biến đến cách ăn đều cần sự khéo léo

Mặc dù sở hữu cái tên hơi đáng sợ, món cơm âm phủ vẫn là một đặc sản trứ danh của đất cố đô, thu...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 2 giờ trước

Món ăn quen thuộc của người Việt đứng đầu danh sách Top món ăn ngon, giàu dinh dưỡng tại Đông Nam Á

Phở của Việt Nam vừa được báo Thái Lan vinh danh ở vị trí số một trong danh sách ngon - bổ - khỏe của...
Địa chỉ ăn ngon 3 ngày, 7 giờ trước

Tin mới cập nhật

Tại Hà Nội: Có một loại côn trùng lạ được ví như 'đặc sản trời ban', thực khách khen ngon hơn cả tôm cua

Khi ăn, thực khách sẽ cảm nhận được độ mềm, vị béo ngậy của con vờ, xen lẫn mùi thơm đặc trưng được đánh giá...
Kiến thức 8 phút trước

Diện tích đất thực tế lớn hơn so với sổ đỏ, người dân có được xem xét cấp sổ đỏ cho phần chênh lệch?

Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể về việc xử lý thửa đất có diện tích chênh lệch.
Kiến thức 10 phút trước

'Không ai giàu 3 họ' nhưng gia tộc này lại thịnh vượng tới 15 đời, sở hữu hàng nghìn bất động sản: Dạy con bí quyết 'Tiền bạc là thứ giúp ích ít nhất'

Trái ngược với câu nói dân gian “Không ai giàu ba họ”, gia tộc họ Bối ở Trung Quốc đã chứng minh điều ngược lại...
Tin trong ngày 16 phút trước

Cây dại quý hiếm bậc nhất thế giới, vị ngon hơn thịt, cực bổ dưỡng, có giá 13 triệu đồng/kg

Dù có vẻ ngoài kém hấp dẫn nhưng loại cây này vẫn được giới nhà giàu yêu thích vì vị bùi béo như thịt, thơm...
Tin trong ngày 25 phút trước

Ngừng sử dụng Căn cước công dân từ năm 2026, buộc phải đổi sang Căn cước có phải không?

Luật Căn cước đã có hiệu lực từ 7/2024 nhưng trên thực tế nhiều người còn dùng căn cước công dân. Vậy khi nào CCCD...
Tin trong ngày 30 phút trước

Danh hài bỏ đại học theo đuổi đam mê nhưng ra trường thất nghiệp, giờ lấy vợ trẻ kém 26 tuổi

Gần đây, Tiết Cương bất ngờ rẽ hướng làm môi giới bất động sản. Anh lập hẳn một kênh Youtube riêng để chuyên review, môi...
Chuyện làng sao 37 phút trước

Bộ Công an có đề xuất quan trọng liên quan tới giấy phép lái xe của hàng triệu tài xế trên toàn quốc

Theo dự thảo, người được cấp giấy phép lái xe có hành vi gian dối để được cấp, đổi, cấp lại giấy phép lái xe...
Tin trong ngày 42 phút trước

Người EQ thấp rất hay nói 5 câu này: 100% người nghe thấy 'chối tai'

Người có EQ cao thường biết lựa chọn ngôn từ khéo léo, phù hợp để giữ sự tôn trọng và tạo thiện cảm. Ngược lại,...
Đời sống trẻ 45 phút trước

Hai kiểu đàn ông này không thể chiều chuộng được, càng chiều chuộng thì càng trở nên khốn nạn

Tình yêu đích thực phải là sự trân quý lẫn nhau, cùng chia sẻ trách nhiệm, cùng giữ lời đã hứa. Đừng để sự nuông...
Yêu 1 giờ, 14 phút trước

Truy thu BHXH bắt buộc là gì? 3 trường hợp truy thu theo quy định mới nhất

Truy thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc không chỉ là nghĩa vụ tài chính phát sinh thêm, mà còn ảnh hưởng trực tiếp...
Tin trong ngày 1 giờ, 20 phút trước