Danh mục

Tuyển dụng nhiều nhưng thất nghiệp tăng: Phải chăng do chọn nghề theo 'mốt', ngành 'giàu' mới học?

Chủ nhật, 10/08/2025 16:00

Một nghịch lý đang diễn ra trên thị trường lao động, dù nhu cầu tuyển dụng tăng, tỉ lệ thất nghiệp, đặc biệt ở người trẻ, vẫn đi lên. Nguyên nhân sâu xa được cho là đến từ những định kiến trong việc chọn ngành, chọn nghề, gây ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn lãng phí nguồn lực xã hội.

Theo bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, cả nước có 1,06 triệu người thất nghiệp, tăng 25.000 người so với quý trước và tăng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỉ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng 0,26% dù các công ty liên tục tuyển dụng. Nghịch lý này đặt ra một câu hỏi lớn về cách giới trẻ đang lựa chọn con đường sự nghiệp.

Những định kiến sai lầm

Khi đứng trước ngưỡng cửa chọn ngành, nhiều học sinh và phụ huynh đang bị chi phối bởi những quan niệm sai lầm, thay vì tập trung vào sở trường và đam mê thực sự của bản thân.

Một trong những xu hướng phổ biến nhất là chạy theo các ngành được cho là "hot", dễ giàu. Tâm lý này dẫn đến tình trạng cầu vượt quá cung, khi hàng loạt sinh viên tốt nghiệp từ cùng một vài ngành nhưng thị trường không thể hấp thụ hết.

Tuyển dụng, thất nghiệp, ngành nghề

Lựa chọn ngành nghề không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn lãng phí nguồn lực xã hội (Ảnh minh hoạ)

Bên cạnh đó, định kiến về giới tính, vốn chịu tác động từ văn hóa Á Đông, cũng là một rào cản lớn. Nhiều bạn trẻ phải từ bỏ ước mơ vì lo sợ áp lực giới tính trong quá trình học và tìm việc sau này. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tâm lý học và khoa học thần kinh đã khẳng định năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới, mà là do định hướng xã hội.

Tâm lý "sính danh tiếng" cũng là một vấn đề nhức nhối. Nhiều bạn trẻ sẵn sàng chọn một ngành trái sở thích chỉ để được vào một trường top, lấy tên trường làm thước đo thành công. Tương tự, nhiều ngành học có điểm chuẩn thấp nhưng phù hợp với năng lực học sinh lại bị bỏ qua chỉ vì chữ "danh".

Ngoài ra, tư duy bảo thủ của một số gia đình, khi cha mẹ ép con nối nghiệp hoặc can thiệp quá sâu vào lựa chọn của con, đã khiến nhiều sinh viên phải nghỉ học giữa chừng vì không tìm thấy hứng thú. Cùng với đó, tư duy trọng bằng cấp khiến việc học nghề tại các trường cao đẳng bị xem nhẹ. Trong khi các nước phát triển rất coi trọng đào tạo nghề, thì ở Việt Nam, học nghề vẫn bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại.

Lãng phí nguồn lực và tương lai cá nhân

Việc chọn sai ngành nghề không chỉ là câu chuyện cá nhân. Khi một người trẻ chán nản, bỏ học hoặc ra trường làm trái ngành, họ không chỉ mất niềm tin vào bản thân mà còn tạo ra sự lãng phí cho xã hội.

Ở góc độ vĩ mô, những định kiến này dẫn đến tình trạng mất cân đối cung - cầu lao động: ngành thì thừa, ngành lại thiếu nhân lực. Hệ quả là tỉ lệ thất nghiệp gia tăng, ngay cả với những người có bằng cử nhân. Thực trạng "người người đại học, nhà nhà đại học" nhưng vẫn khó tìm việc đang đặt ra dấu hỏi lớn cho hướng đi của thế hệ trẻ.

Chọn nghề là một hành trình cá nhân mang tính quyết định cuộc đời. Tương lai không dành cho những người đi theo lối mòn của định kiến. Để lựa chọn đúng, các bạn trẻ cần bắt đầu bằng việc thấu hiểu chính mình, thông qua việc trả lời những câu hỏi cốt lõi: "muốn gì?", "giỏi gì?", "sống vì giá trị nào?".

Tuyển dụng, thất nghiệp, ngành nghề

(Ảnh minh hoạ)

Các công cụ trắc nghiệm khoa học có thể hỗ trợ đắc lực trong quá trình này:

Trắc nghiệm Holland: Giúp xác định nhóm ngành nghề phù hợp với sở thích.

Trắc nghiệm MBTI: Giúp nhận diện tính cách để chọn môi trường làm việc lý tưởng.

Trắc nghiệm Big Five (OCEAN) và Enneagram: Giúp phân tích sâu hơn về đặc điểm tâm lý và động lực nội tại.

Bên cạnh đó, việc tìm hiểu thông tin đa chiều là vô cùng quan trọng. Hãy lắng nghe ý kiến từ phụ huynh, giáo viên, chuyên gia tư vấn, cựu sinh viên và cả những người đang làm việc trong ngành. Đồng thời, cần chủ động nghiên cứu thị trường lao động qua các báo cáo ngành nghề và dữ liệu từ các sàn tuyển dụng.

Cuối cùng, không gì tốt hơn trải nghiệm thực tế. Nếu có cơ hội, hãy tham quan doanh nghiệp, tham gia các hoạt động trải nghiệm nghề, hoặc thực tập ngắn ngày để có cái nhìn chân thực nhất trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Trường hợp duy nhất được cấp thẻ Căn cước mới vô thời hạn, đó là ai?

Theo quy định mới, sang năm 2026 có một đối tượng sẽ được cấp căn cước công dân gắn chip vô thời hạn và chỉ...
Kiến thức 3 ngày, 23 giờ trước

Chính thức áp dụng bảng giá đất mới từ tháng 1/2026, người nào thuộc 3 nhóm này sẽ bị mất nhiều tiền hơn

Từ ngày 1/1/2026, bảng giá đất mới sẽ bắt đầu có hiệu lực với mức giá tiệm cận giá thị trường. Đây là thay đổi...
Kiến thức 2 ngày, 7 giờ trước

Từ nay, đi xe đạp thiếu bộ phận này chủ xe sẽ bị phạt lên đến 400.000 đồng

Ngày 26/12/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông...
Kiến thức 3 ngày, 23 giờ trước

Quy định mới nhất: Người trên 60 tuổi không có lương hưu sẽ hưởng thêm 1 chính sách đặc biệt từ Nhà nước

Hiện nay, còn nhiều người lao động 60 tuổi chưa đáp ứng điều kiện được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và chưa đủ...
Kiến thức 1 ngày, 11 giờ trước

Sao Việt 30/8: Hoa hậu Đỗ Thị Hà sắp cưới chồng thiếu gia?; Minh Tú hé lộ tình trạng hiện tại sau chấn thương đứt dây chằng gối

Tin sao Việt 30/8/2025: Hoa hậu Đỗ Thị Hà tung loạt bằng chứng báo hiệu ngày lên xe hoa cùng chồng thiếu gia sắp cận...
Chuyện làng sao 3 ngày, 21 giờ trước

5 loài hoa muỗi ghét nhất, trồng 1 chậu trong nhà, muỗi sẽ không dám bén mảng đến

Mùa hè không chỉ nóng nực mà còn đầy rẫy muỗi và ruồi nhặng phiền phức. Chỉ cần một vài con muỗi cũng có thể...
Đời sống số 3 ngày, 23 giờ trước

Tin cùng mục

Kỳ lạ tòa nhà chung cư 'chứa cả thế giới', có thể sống cả đời mà không cần đi ra ngoài

Trong tòa nhà tự cung tự cấp chứa gần như toàn bộ một thị trấn, nơi mà 272 cư dân có thể sống thoải mái...
Kiến thức 8 giờ, 40 phút trước

Khung giờ cúng Rằm tháng 7 năm Ất Tỵ tốt nhất vào lúc nào?

Cúng Rằm tháng 7 năm Ất Tỵ rơi vào dịp cuối tuần, rất thuận tiện để các gia đình cùng quây quần chuẩn bị lễ...
Đời sống số 8 giờ, 54 phút trước

Từ 1/10, cấp giấy chứng sinh cho trẻ sinh ra do mang thai hộ thế nào?

Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 22/2025/TT-BYT quy định cấp và sử dụng giấy chứng sinh, trong đó quy định cấp mới giấy...
Tin trong ngày 8 giờ, 5 phút trước

BHYT phát cảnh báo khẩn: Ai cũng nên biết để tránh mất tiền

Gần đây, nhiều người dân tại Hà Nội đã phản ánh về việc nhận được các cuộc gọi từ những người tự xưng là cán...
Tin trong ngày 8 giờ, 9 phút trước

Người thuộc trường hợp này không Đăng kí thường trú bị phạt lên tới 1.000.000 đồng theo quy định mới nhất

Trường hợp người dân không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú sẽ bị phạt tiền từ 500.000...
Kiến thức 8 giờ, 24 phút trước

Chính thức từ bây giờ, người lao động sẽ được nhận 5 khoản tiền này khi nghỉ việc: Ai cũng nên biết để hưởng đủ

Việc nắm vững những thông tin này là vô cùng quan trọng để người lao động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình khi...
Kiến thức 9 giờ, 33 phút trước

Tin mới cập nhật

Nếu một người đàn ông có những đặc điểm này trên khuôn mặt, anh ta sớm muộn gì cũng sẽ thành công!

Người ta nói "ngoại hình phản ánh tâm hồn". Khuôn mặt của một người không chỉ bộc lộ tính cách mà còn thường ẩn chứa...
Đời sống số 6 giờ, 58 phút trước

Tại sao các loại vít mà chúng ta thường sử dụng lại được chia thành vít chữ thập và vít rãnh?

Vít là một trong những bộ phận công nghiệp phổ biến nhất. Trong cuộc sống của chúng ta, ốc vít có mặt ở khắp mọi...
Kiến thức 6 giờ, 58 phút trước

Tử vi ngày 2/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thìn may mắn trong công việc, Thân có thể gặp rắc rối về tiền bạc

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 2/9/2025.
Đời sống số 6 giờ, 28 phút trước

Từ 1/7/2025: Người từ 60 tuổi trở lên, không có lương hưu sẽ được mua Bảo hiểm y tế miễn phí?

Đại biểu Quốc hội kiến nghị mở rộng đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế, tập trung vào nhóm người cao...
Kiến thức 7 giờ, 47 phút trước

Cách xem lễ diễu binh ngày Quốc khánh 2/9 trên máy tính và điện thoại

Nếu không thể tham gia trực tiếp Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh...
Tin trong ngày 7 giờ, 48 phút trước

Rộ nghi vấn Midu đang mang thai con đầu lòng

Qua loạt chi tiết, đa số khán giả chắc nịch Midu đang mang thai con đầu lòng sau 1 năm kết hôn.
Chuyện làng sao 7 giờ, 57 phút trước

5 quốc gia này tiêu tiền Việt Nam: Người dân thoải mái xuất ngoại đi du lịch mà không mất thời gian đổi tiền

Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới...
Du lịch nước ngoài 7 giờ, 18 phút trước

Thẻ BHYT của học sinh, sinh viên có quy định riêng về thời hạn sử dụng theo từng cấp học, phụ huynh cần lưu ý

Thẻ BHYT của học sinh, sinh viên có quy định riêng về thời hạn sử dụng theo từng cấp học.
Tin trong ngày 9 giờ, 40 phút trước

Kể từ bây giờ, có được sang tên Sổ đỏ với đất nằm trong quy hoạch không?

Tùy theo tình trạng của thửa đất nằm trong quy hoạch mới có thể quyết định được thửa đất đó có được sang tên sổ...
Kiến thức 9 giờ, 43 phút trước

H'Hen Niê lộ mặt con đầu lòng, trông thế nào mà bị nói 'đẻ thuê'?

Hoa hậu H'Hen Niê gây bất ngờ khi công khai ảnh cận mặt con.
Chuyện làng sao 9 giờ, 51 phút trước