Bộ Tài chính gửi Bộ Tư pháp dự thảo Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN để thẩm định. Theo đó, Bộ đề xuất nâng mức giảm trừ cho người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ Tài chính, mức giảm trừ này được xây dựng trên cơ sở tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người giai đoạn 2020 đến nay, đều tăng khoảng 40-42%.
Nếu đề xuất này được thông qua, người lao động sẽ được hưởng lợi ngay lập tức. Cụ thể, với phương án điều chỉnh này, một người có thu nhập 15 triệu đồng/tháng sẽ không phải nộp thuế sau khi trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc. Nếu có thu nhập 20 triệu đồng/tháng, số thuế phải nộp chỉ còn khoảng 120.000 đồng.
Tác động của đề xuất này rất lớn. Hầu hết người nộp thuế ở bậc 1 (chiếm tới 95% số người hiện thuộc bậc này) sẽ không còn phải đóng thuế. Một phần người nộp thuế ở bậc 2 cũng sẽ được chuyển sang bậc 1 hoặc không phải nộp thuế. Như vậy, nghĩa vụ thuế của người lao động ở tất cả các bậc đều sẽ giảm đáng kể.
Thu ngân sách sẽ giảm khoảng 21.000 tỷ với mức giảm trừ gia cảnh mới (Ảnh minh hoạ)
Theo tính toán của Bộ Tài chính, nếu áp dụng mức giảm trừ mới, số người phải nộp thuế sẽ giảm mạnh xuống còn 2,21 triệu người, tức ít hơn 2,18 triệu người so với hiện tại (giảm 49,66%). Thu ngân sách từ thuế TNCN dự kiến sẽ giảm khoảng 21.000 tỷ đồng, còn khoảng 84.477 tỷ đồng/năm.
Về lộ trình, dự kiến Luật Thuế TNCN (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tháng 10 tới và có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Tuy nhiên, riêng mức giảm trừ gia cảnh sẽ được thực hiện trước theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nếu được thông qua, mức giảm trừ mới sẽ áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.
Mặc dù được đánh giá là một bước tiến tích cực, nhiều chuyên gia cho rằng mức đề xuất 15,5 triệu đồng của Bộ Tài chính vẫn chưa phản ánh đầy đủ thực tế chi phí sinh hoạt ngày càng đắt đỏ.
Chia sẻ với báo chí, PGS.TS Phan Hữu Nghị, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng trong bối cảnh thu nhập và chi phí thay đổi nhanh, mức 15,5 triệu đồng vẫn chưa theo kịp thực tế. Ông Nghị lý giải rằng nhóm thu nhập 18 - 23 triệu đồng/tháng đang chiếm tỷ trọng lớn nhất trong lực lượng lao động. Do đó, ông đề xuất mức giảm trừ cho người nộp thuế nên bắt đầu từ 20 triệu đồng và mức thu nhập bị đánh thuế nên được cân nhắc điều chỉnh lên 20 - 25 triệu đồng/tháng để tránh đánh thuế nặng vào nhóm trung lưu và giúp quy định không bị lạc hậu quá nhanh.
(Ảnh minh hoạ)
Cùng quan điểm, TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, nêu quan điểm trên báo Đại đoàn kết rằng nên nâng mức giảm trừ gia cảnh lên khoảng 18 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 9 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc.
Đặc biệt, TS Nguyễn Ngọc Tú nhấn mạnh việc áp dụng từ kỳ tính thuế 2026 là quá chậm trễ. Theo ông, việc tính giảm trừ gia cảnh ngay từ năm 2025 sẽ tạo nguồn thu nhập bổ sung cho người lao động, giúp họ chi tiêu nhiều hơn, từ đó kích thích tiêu dùng và tăng năng suất lao động.
Không chỉ các chuyên gia, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên cũng đánh giá mức phù hợp nên là 20 triệu đồng cho người nộp thuế và 10 triệu đồng cho người phụ thuộc. Việc này nhằm đảm bảo công bằng, nuôi dưỡng nguồn thu và hỗ trợ người dân vượt qua áp lực chi phí sinh hoạt ngày càng lớn.
Nhìn chung, các ý kiến đều cho rằng mức giảm trừ 15,5 triệu đồng/tháng chỉ phù hợp trong ngắn hạn và chưa phản ánh đúng chi phí sinh hoạt thực tế của người dân, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)