Bởi vì địa vị quốc tế của Hoa Kỳ, ảnh hưởng của tổng thống Hoa Kỳ trên thế giới là rất lớn, và sự cạnh tranh của Hoa Kỳ trong mỗi cuộc tổng tuyển cử là rất khốc liệt. Có thể trở thành Tổng thống Hoa Kỳ đồng nghĩa với việc trở thành lãnh đạo của một quốc gia hùng mạnh bậc nhất thế giới.
Vậy sau khi tổng thống Mỹ nghỉ hưu, liệu ông có được hưởng những đặc quyền và lợi ích trước đây không? Trên thực tế, Tổng thống Mỹ sẽ giữ lại một số đặc quyền nhất định ngay cả khi về hưu, trong đó có việc được bảo vệ trọn đời.
Địa vị của các tổng thống Mỹ rất đặc biệt, và sự an toàn của họ cũng là một vấn đề rất quan trọng. Trong lịch sử Hoa Kỳ, đã có 4 tổng thống bị ám sát. Tổng thống Mỹ có thể coi là nghề "rủi ro cao", vệ sĩ là cận vệ riêng của tổng thống, không chỉ bảo vệ an toàn cho tổng thống mà còn bảo vệ thể diện của nước Mỹ với tư cách là một siêu cường quốc.
Mọi người thường thấy trên TV rằng Tổng thống Hoa Kỳ bị bao vây bởi một nhóm người bất cứ lúc nào, trên thực tế, phần lớn là để ngăn chặn các vụ ám sát. Ngay cả sau khi Tổng thống Mỹ nghỉ hưu, ông ấy vẫn sẽ duy trì những hành động như vậy. Đảng chính trị đứng sau Tổng thống sẽ không bao giờ cho phép "người phát ngôn" của mình bị ám sát.
Bên cạnh việc được bảo vệ, lương hưu của các cựu Tổng thống Mỹ cùng là điều luôn được đem ra mổ xẻ. Luật pháp Hoa Kỳ quy định rõ ràng rằng lương hưu của một Tổng thống đã nghỉ hưu là 200.000 đô la Mỹ, ngoài một khoản thanh toán chuyển tiếp khác. Số tiền cụ thể của quỹ chuyển tiếp không được công bố, nhưng để quá trình chuyển giao quyền lực diễn ra suôn sẻ, số tiền này sẽ chỉ nhiều hơn chứ không phải ít hơn.
Một ưu đãi khác cho cựu Tổng thống chính là dịch vụ y tế. Ngành y ở Mỹ rất phát triển, tuy nhiên nếu bạn là người Mỹ bình thường thì việc đặt lịch hẹn khám bác sĩ cũng không hề đơn giản. Nếu bệnh viện tốt hơn thì bạn có thể phải đợi hơn sáu tháng, vì vậy người Mỹ bình thường vẫn rất khó đi khám. Tuy nhiên, sau khi Tổng thống nghỉ hưu, ông không cần phải trả chi phí y tế và ông cũng có thể thuê một bác sĩ riêng.
Sau khi Tổng thống Mỹ qua đời, ông vẫn có thể được hưởng tang lễ cấp nhà nước, đây là lễ tang cấp cao nhất trong một quốc gia.
Thực tế, những quyền lợi này không phải nghiễm nhiên mà có được. Trong gần 200 năm, các cựu Tổng thống Mỹ không có lương hưu hay bất kỳ trợ cấp hưu trí nào khác.
Những ưu đãi cho cựu Tổng thống không phải nghiễm nhiên mà có
Năm 1912, ông trùm thép Andrew Carnegie từng đề nghị tài trợ một khoản lương hưu hàng năm trị giá 25.000 USD cho các cựu Tổng thống. Tuy nhiên, Quốc hội đã bác bỏ vì cho rằng để các cựu Tổng thống nhận trợ cấp cá nhân như vậy thì thật "khó coi".
Sau khi rời nhiệm sở, các cựu Tổng thống Mỹ trở về cuộc sống đời thường, mỗi người một cảnh. Một số người sống giàu có, sung túc, trong khi số khác phải vật lộn về tài chính.
Mãi đến năm 1958, Quốc hội quyết định "duy trì phẩm giá" của chức vụ Tổng thống bằng việc thông qua Đạo luật Cựu Tổng thống (FPA). Theo đó, các Tổng thống và người hôn phối của họ được Sở Mật vụ bảo vệ suốt đời.
Không chỉ Tổng thống mà người hôn phối và con cái cũng sẽ được bảo vệ
Kể từ đó, Tổng thống Mỹ mới được hưởng các phúc lợi hưu trí trọn đời bao gồm lương hưu hàng năm, nhân viên phục vụ, các khoản phụ cấp cho văn phòng làm việc, chi phí đi lại, mật vụ bảo vệ và một số quyền lợi khác.
Đến năm 1994, trong bối cảnh thắt lưng buộc bụng, Quốc hội Mỹ đã thông qua việc hạn chế thời gian bảo vệ các cựu Tổng thống xuống còn 10 năm. Tổng thống George W. Bush và phu nhân Laura Bush là những người đầu tiên đối mặt với sự cắt giảm này.
8 năm sau, những mối đe dọa khủng bố từ cuộc tấn công ngày 11/9 đã làm thay đổi tình hình và khiến Quốc hội Mỹ phải xem xét lại.
"Thế giới đã thay đổi nhanh chóng kể từ các cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9. Chúng ta phải đảm bảo rằng sự an toàn của những người từng điều hành đất nước không bị đe dọa" - Lamar Smith, dân biểu bang Texas, phát biểu trong một cuộc tranh luận tại Hạ viện cuối năm 2002.
Với sự đe dọa từ các vụ khủng bố, Quốc hội phải thông qua việc bảo vệ trọn đời cho các cựu Tổng thống
Cuối năm 2012, với sự ủng hộ rộng rãi của cả 2 đảng, Quốc hội đã thông qua dự luật đảo ngược đạo luật năm 1994. Đạo luật mới được Tổng thống Obama ký vào đầu năm 2013 đã khôi phục việc bảo vệ trọn đời của Sở Mật vụ đối với các cựu Tổng thống Mỹ.
Các cựu Đệ nhất phu nhân cũng được bảo vệ tương tự trừ khi họ ly dị hoặc tái hôn sau khi chồng qua đời. Ngoài ra, con cái của họ cũng được bảo vệ đến năm 16 tuổi.
(Từ trái sang) Tổng thống Mỹ Barack Obama, cựu Tổng thống George W. Bush, Bill Clinton, George H.W. Bush và Jimmy Carter - cả 5 người đều được mật vụ bảo vệ suốt phần đời còn lại nhờ đạo luật được Obama ký vào năm 2013
Theo Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ (CRS), ngân sách cho năm tài khóa 2017 của Tổng thống Obama để phân bổ cho các cựu Tổng thống là gần 4 triệu USD, tăng gần 600.000 USD so với năm 2016. Số liệu này chưa bao gồm chi phí bảo vệ của Sở Mật vụ, khoản chi không được tiết lộ vì lý do an ninh.
Theo ước đoán, số tiền trên có thể lên tới vài chục triệu USD mỗi năm cho mỗi cựu Tổng thống. Đây cũng là lý do khiến một số thành viên Quốc hội muốn xem xét lại vấn đề này.
Minh Tâm (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)