Tai nạn giao thông khi cả hai cùng sai: Ai chịu trách nhiệm bồi thường?

Tại một ngã tư, một thanh niên điều khiển xe máy đã đi vào đường cấm ngược chiều để tiết kiệm thời gian. Cùng lúc đó, một người phụ nữ đi xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm đã vượt đèn đỏ. Vụ va chạm xảy ra khiến cả hai đều bị thương, trong đó người phụ nữ bị chấn thương nặng hơn do không có mũ bảo hiểm.

Sau tai nạn, hai bên đã tranh cãi gay gắt về trách nhiệm. Gia đình người phụ nữ cho rằng lỗi của thanh niên "nặng hơn" và yêu cầu bồi thường toàn bộ. Ngược lại, nam thanh niên lập luận rằng nếu người phụ nữ chấp hành tín hiệu đèn giao thông và đội mũ bảo hiểm thì đã không có hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Sự việc này đặt ra vấn đề pháp lý: Khi cả hai người cùng vi phạm luật giao thông dẫn đến tai nạn, việc bồi thường sẽ được giải quyết như thế nào? Liệu có phải người "sai nhiều hơn" sẽ chịu toàn bộ chi phí, hay trách nhiệm sẽ được phân chia?

Theo Luật sư Phạm Quốc Bảo, công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội, quy định tại khoản 1 Điều 10 Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ 2024 về quy tắc chung: "Người tham gia giao thông đường bộ phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đi đúng làn đường, phần đường quy định, chấp hành báo hiệu đường bộ và các quy tắc giao thông đường bộ khác".

Hai người lái xe cùng đi sai, xảy ra tai nạn cả hai đều phải bồi thường​ (Ảnh minh hoạ)

Khoản 3 Điều 31 và khoản 2 Điều 33 Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ 2024 cũng quy định: Người tham gia giao thông bằng các phương tiện như xe đạp máy, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm theo đúng quy chuẩn quốc gia và cài quai đúng quy cách.

Theo quy định nêu trên, rõ ràng các trường hợp bạn vừa nêu thì cả hai bên đều đã vi phạm pháp luật.

Về bồi thường thiệt hại

Khoản 1 Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về một trong những căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau: "Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác".

Bên cạnh đó, khoản 4 Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định một trong những nguyên tắc bồi thường thiệt hại là: "Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra".

Như vậy, trong trường hợp xảy ra tai nạn giao thông do lỗi của cả hai bên, cả hai đều phải bồi thường thiệt hại tương ứng với mức độ lỗi của mình. Mức độ lỗi của mỗi bên lỗi sẽ do cơ quan công an xác định, căn cứ vào biên bản lập tại hiện trường vụ tai nạn.

Về xử lý hành vi vi phạm

Như đã phân tích nêu trên, hành vi đi ngược chiều và không đội mũ bảo hiểm đều vi phạm pháp luật. Do đó, ngoài việc bồi thường thiệt hại, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm, người vi phạm vẫn bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự theo quy định pháp luật.

(Ảnh minh hoạ)

Xử phạt hành chính:

a) Hành vi đi ngược chiều sẽ bị phạt tiền:

+ Từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng đối với người điều khiển xe đạp, xe đạp máy theo quy định điểm c khoản 3 Điều 9 Nghị định 168/2024/NĐ-CP

+ Từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy theo quy định tại điểm đ khoản 3 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP

b) Hành vi không đội mũ bảo hiểm sẽ bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với cả người điều khiển xe đạp, xe đạp máy lẫn người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy theo quy định tại điểm d khoản 4 Điều 9 và điểm h khoản 2 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP.

Xử lý hình sự:

Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ như sau: Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác... sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 đến tối đa 15 năm.

Bên cạnh đó, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm nếu thuộc một trong trường hợp vi phạm có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả sau:

- Làm chết 3 người trở lên;

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

- Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

T.Hà (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)