Danh mục

Người Việt “khoe hàng” từ bao giờ?

Thứ bảy, 26/11/2011 09:05

Khi các giáo sĩ phương tây sang Việt Nam truyền đạo vào đầu thế kỷ XVII, họ rất ấn tượng với tổ chức gia đình, tục thờ cúng tổ tiên, và nền nếp Nho giáo của làng.

Gia hiến, gia giáo xưa

Alexandre de Rhodes cho rằng một hệ thống (đạo lý) như vậy nếu có ở châu Âu sẽ làm giảm đi tới ¾ số vụ kiện. Những người (Việt) giàu có nhiều vợ và cha mẹ nghèo phải bán con để trả nợ, nhưng gắn bó về (tình cảm và) nghĩa vụ cha con, anh chị em trong gia hệ là vô cùng bền chặt (theo Rome và các sứ mạng truyền giáo, tác giả Chapoulie).


Một quán bar ở miền nam thời tạm chiếm.

Nhưng nếu như ở Nhật hơn trăm năm trước, kẻ cắp bị chôn sống cùng với… cả họ (từ Việt: “cả lò”) nhà mình, kể cả đứa bé nằm trong bụng người con dâu, thì ở Việt Nam, hình phạt gọt đầu bôi vôi dành cho phụ nữ có hoang thai. Và khoe thân xác, khác với ở châu Âu lúc đó đã có thể xem như “tốt đẹp bày ra”, những cặp ngoại tình Việt tới giữa thế kỷ XX, nếu bị phát hiện, vẫn có thể phải chịu hình phạt lột trần như nhộng giữa làng, rồi trói lên bè chuối thả trôi sông… Họ khó có hy vọng được ai cứu.

Thách thức đầu tiên về một hình tượng “nuy”, nhưng kiểu Tây, có thể là Đấu xảo (Triển lãm thuộc địa) năm 1902. Theo tác giả Jean Ajalbert trong Những định mệnh của Đông Dương (Les destinées de l’Indochine, xuất bản 1911), trong gian Mỹ thuật nước Pháp, đã có cả đám người đứng ngẩn ra, hoặc ngượng ngùng che miệng cười trước tấm hình khoả thân, “Người Annam xem ra còn chưa biết tất cả những gì là cơ thể phụ nữ…”. Thời đó, phụ nữ Việt mặc áo cài tới tận cổ và gấu quần phải chấm mắt cá chân.

Nhưng tệ nạn DAI BAY (đi vệ sinh ở nơi công cộng) thì cho tới hôm nay vẫn còn dai dẳng, cho dù nó thể hiện chủ yếu ở đàn ông. Người nước ngoài cho tới hôm nay vẫn không “tiêu hoá” được sự công khai và tuỳ tiện này của các công tử “Hà lội”, ở nhiều góc phố tại Thủ đô văn hiến.

Ràng buộc bởi tập quán

Trong tiến trình “Mỹ hoá” ở miền Nam Việt Nam trong chiến tranh Đông Dương lần thứ II, các tác giả phương Tây vẫn muốn chỉ rõ sự khác biệt giữa “gái ba” ở các đô thị, và phụ nữ Việt Nam.


Thoát y trong một căn cứ Mỹ ở Đà Nẵng, 1967.

Tác giả Richard West trong Thắng lợi ở Việt Nam (Victory in Vietnam) viết rằng không mấy phụ nữ Việt nam, kể cả những ai học tiếng Anh, chấp nhận “lối sống Mỹ”.

West viết: “Phái nữ Việt không hút thuốc, hoặc uống rượu; họ trinh trắng, tiết hạnh; khi khiêu vũ, họ muốn nhảy các điệu tango, rumba cổ, hay foxtrots, hơn là uốn éo một cách lười nhác theo cách mà hiện nay người Mỹ gọi là nhảy (dance). Tất cả những phụ nữ Việt đều nhất quyết mặc áo dài.

Khi tạp chí Playboy ra một số báo về phụ nữ châu Á, trong khi đại diện của nước khác ở châu này hoặc khoả thân, hoặc nửa khoả thân, một phụ nữ Việt Nam (được chụp) vẫn mặc áo dài, kín cổ, dài tay, và chấm đến đầu gối.

Sau sự kiện này, diễn viên điện ảnh Kiều Chinh (được thể hiện mặc áo dài dân tộc trên Playboy) nói rằng cô ta đã giận dữ khi thấy ảnh mình xuất hiện cùng trang với các phụ nữ (nước khác) không mặc quần áo. Cùng kỳ với hàng ngàn phụ nữ Việt làm gái mại dâm cho lính Mỹ, Playboy đã không thể thuyết phục được một diễn viên, một người mẫu, hoặc một nữ thư ký người Việt nào thoát y. Người Việt bảo thủ về trang phục đến mức đề xuất làm trễ cổ áo dài xuống một inch sẽ làm nổ ra một cuộc tranh luận tương đương với tranh cãi ở phương Tây về áo tắm không có nửa trên (topless swim – suit)… Các tranh luận vẫn tiếp tục, nhưng (tới năm 1974), vẫn chưa hề có đề xuất rằng người Việt sẽ chuyển sang mặc các trang phục phương tây”.

Thần “đô la” giáng thế

Tuy nhiên, chỉ thế hệ tới lúc đó đã trưởng thành có cơ đứng vững. Từ năm 1965 chính quyền VNCH cho phép các giải trí trường kinh doanh nghề mại dâm. Nghề tú bà, ma cô từng hình thành từ thời quân đội viễn chinh Pháp, nay công khai phát triển.

Cùng với sự xuất hiện của đồng đô la, lan tràn các quán rượu kiểu Mỹ, hộp đêm, nhà chứa, phòng tắm hơi… Tại đây công khai trao đổi xác thịt, kể cả kiểu đồng tính, mãi xoá đi những điệu vũ thướt tha và chuyện tình “dị chủng” vụng trộm, hoa lá cành kiểu Pháp, tự truyện Continenetal Saigon (xuất bản 1976) của chủ cũ của Hôtel Cotinental đổi phận thành nhà văn Phillippe Franchini, than thở.

Nhưng tìm gạch nối cho hai phong cách ăn chơi Pháp và Mỹ đâu có thiếu. Chẳng hạn, các quán ba có nhảy go – go khá phổ biến ở miền Nam Việt Nam. Đây là điệu nhảy à gogo tiếng Pháp, có nghĩa là (chơi) hết mình, thoải mái (abudance, galore). Vũ nữ có khi mặc hai mảnh, thậm chí một mảnh (topless).

Theo báo Tiền tuyến, Sài Gòn 11/12/1969 nửa triệu lính Mỹ, như trên trời rớt xuống, tiêu tới 30 triệu USD/tháng (tính trượt giá - khảng hơn 200 triệu USD hôm nay). Đây là hiện tượng được các cơ cấu đánh giá thời cuộc của chính quyền Sài Gòn cho là đã làm “thay đổi bộ mặt xã hội miền Nam”, khi một bộ phận dân cư làm “dịch vụ” tại những nơi quân đội nước ngoài trú đóng kiếm tiền “dễ dàng” hơn .

Trong những thay đổi lớn nhất chắc phải kể đến nhân sinh quan. Từ nay, sắc đẹp, kể cả nhờ đồng tiền (mỹ viện), là “tư bản”, xác thịt là hàng hoá. Khoe xác thịt là quảng cáo, là show hàng. Rải rác trong lưu trữ của Mỹ là các tin, ảnh về “thoát y phục vụ binh lính Mỹ” thời tạm chiếm.

Nhảy với… thần chết

Dịch vụ giải trí, theo các tác gia phương tây, là điểm nhấn của hoạt động kinh doanh ở miền Nam thời tạm chiếm. Nhưng nó còn là sự vỡ oà về nếm trải lạc thú theo kiểu yến tiệc trong nguy nan của cả một số người Việt, như chiêm nghiệm cảm giác mạnh một cách “sành điệu”.


Một ban nhạc rock ở Biên Hoà thờii tạm chiếm.

Cuốn “Cuộc chiến của Australia ở Việt Nam” (Vietnam The Australian war, NXB Happer Collins, 815 trang), tác giả Paul Ham đã dành cả một chương mang tên “R&R” (rest and relaxation) để nói về nghỉ ngơi - giải trí của quân đội viễn chinh phe Mỹ tại Nam Việt Nam. Sách có đoạn viết về Sài Gòn những năm cuối thập kỷ 60: “Bên những đại lộ lớn, rợp bóng những hàng cây, cánh nhà giàu Việt Nam mở những tiệc tùng phô phang, đàng điếm, với sò huyết, rượu Pháp, gan ngỗng (foie gras), và trứng cá ngập bàn, trong khi dân đen chui rúc trong những ổ chuột dựng từ vỏ hộp Coke đập bẹt, trệu trạo nắm cơm chim.

Bên bờ sông, rạp Majestic và khách sạn Continental, công trình rập khuôn theo thềm lục địa (Continental Shelf), vẫn còn khét mùi của mốt “nhái” theo Pháp (faux - French) đã suy tàn. Chúng là sân chơi của trác táng thâu đêm, với vài xen có thể mua nổi cả một bạn nhảy tango. Tình dục, á phiện, cờ bạc, nhảy đầm và rock’n roll được xài dữ, theo phong cách Hoàng đế Xê za. ‘Tiệc tùng, yến ẩm, hội hè liên miên’, một nữ y tá người Úc thốt lên, ‘cả Sài Gòn như đều ngấu nghiến những thời khắc mông muội giát vàng của cái thành phố hoang dâm vô độ này, dù vẫn cảm nhận được rằng ngày tận diệt (apocalypse) đã cận kề’.

Được bộ máy chiến tranh của Mỹ tài trợ, mọi thứ thú vui đã xả láng đến mức khản giọng. Nam Việt Nam đã có một quá khứ đủ hùng hậu để làm hài lòng ông chủ Mỹ theo cung cách chợ đen, với hối lộ, đút lót là luật chơi phổ biến…”

Các tác giả phương Tây cho rằng dịch vụ thoát y là cung xuất hiện đáp ứng nhu cầu thanh toán được của các cụm quân viễn chinh. Vẫn theo Richard West, người Mỹ nhận thấy phụ nữ Việt “vụ lợi và có khuynh hướng thương mại (mercenary and commercially minded)”.

Tác giả Paul Ham kể “một vũ nữ ‘hàng ngoại’ (exotic) đến ‘khoe hàng’ (strutted her stuff) trên sân khấu ở trại lính Úc (ở Việt Nam). Đột nhiên, cô gái Việt nhỏ nhắn này giật bỏ cái xu chiêng, cưỡi lên vai một cảnh sát chiến đấu to như bò mộng, ngả người ra đằng sau hắn, và bắt đầu làm tình giả vờ với cái cổ của tay MP này... Đám đông lính tráng sôi lên, chồm lên phía sàn diễn, để rồi bị cảnh sát chiến đấu và ‘các cha tuyên uý giận dữ’ chặn đứng”.

Mới biết một tập thể, từng được dạy dỗ cả về tình dục học và kỹ năng sống, vẫn phải được canh giữ về phần xác, bởi cảnh sát vũ trang, và phần hồn, bởi các linh mục khổ hạnh. Nhưng đám đông lính tráng vẫn “nóng máy”, đến mức súng đạn đã nhiều lần nổ trong các sô diễn này. Truyền thông phương Tây cho hay diễn viên Cathy Wayne đã thiệt mạng trong một vụ như vậy ngay trên sàn diễn.

Năm 1975, Mỹ rút quân hoàn toàn khỏi Nam Việt Nam trên những “chiếc trực thăng cuối cùng”. “Người Mỹ ra đi, nhưng đồng đô la ở lại”, truyền thông Pháp chiêm nghiệm. Ai đó vẫn tìm cách show hàng không vì nghệ thuật đâu, chủ yếu vì tiền xanh thôi.

VietNamNet

Tin được quan tâm

Từ 1/7: Ngoài lương hưu hàng tháng, hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần, đó là khoản nào?

Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm Xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến những thay đổi đáng chú ý, đặc biệt...
Kiến thức 1 ngày, 6 giờ trước

Trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng cho người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục từ 1/7/2025, đúng không?

Thông tin việc tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được nhận tiền trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng, thực hư ra...
Kiến thức 2 ngày, 24 giờ trước

Kể từ bây giờ, rút tiền tại ATM có 3 thay đổi lớn, ai không nắm rõ dễ bị dừng giao dịch

Hiện nay, có 3 thay đổi quan trọng liên quan đến giao dịch tại máy ATM mà khách hàng cần nắm rõ để tránh bị...
Kiến thức 1 ngày, 4 giờ trước

Ngành học 'vàng' tại Việt Nam 4 năm liên tiếp lọt top thế giới, ra trường có mức lương cực khủng

Ngoài kiến thức chuyên môn và kỹ năng làm việc nhóm, sức khỏe tốt cũng là yếu tố quan trọng đối với những người lựa...
Doanh nghiệp 2 ngày, 15 giờ trước

Khi ở khách sạn vào ban đêm, tại sao chúng ta nên bật đèn nhà vệ sinh? Đừng hỏi, hãy hành động

Khi đi xa, chúng ta sẽ chọn ở lại khách sạn để nghỉ ngơi, nơi có thể cung cấp cho chúng ta nơi trú ẩn...
Kiến thức 1 ngày, 6 giờ trước

Tin vui trong năm 2025: Viên chức nghỉ việc được lĩnh trợ cấp thất nghiệp đến gần 12 triệu đồng/tháng

Đây là mức trợ cấp thất nghiệp mà viên chức, người lao động có thể được hưởng trong năm 2025.
Kiến thức 1 ngày, 6 giờ trước

Tin cùng mục

Từ nay: Mở cửa ô tô gây tai nạn có thể bị phạt gấp 50 lần so với trước đây! Mách bạn kinh nghiệm mở cửa ô tô an toàn, tránh gây họa

Theo nghị định 168, mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi mở cửa xe ô tô gây tai nạn giao thông...
Làm sao 2 phút trước

Người cao tuổi ở Hà Nội không có lương hưu sẽ hưởng thêm 1 quyền lợi đặc biệt từ 1/1/2026

BHXH Hà Nội đề xuất tiếp tục hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, BHYT cho người yếu thế, gồm người cao tuổi không lương hưu....
Kiến thức 12 phút trước

Đây là huyện rộng nhất Việt Nam, diện tích lớn hơn 20 tỉnh, thành phố trong cả nước

Huyện này có diện tích lớn nhất trong số các huyện ở Việt Nam, thậm chí còn rộng hơn 20 tỉnh, thành phố trong cả...
Dòng sự kiện 14 phút trước

Đề xuất bỏ Bảo hiểm xe máy bắt buộc: Từ 30/4/2025 chỉ cần có BH tự nguyện sẽ không bị phạt, có đúng không?

Có thông tin cho rằng từ 30/4/2025, người dân không cần mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc có đúng không?
Kiến thức 14 phút trước

Bổ sung 1 trường hợp xe không chính chủ theo quy định mới nhất, người thân cho nhau mượn xe cũng phải lưu ý

Nghị định 168/2024/NĐ-CP bổ sung thêm 1 trường hợp xác minh xử phạt xe không chính chủ.
Kiến thức 15 phút trước

TP HCM sẽ hạn chế đăng kiểm với ô tô không nộp phí đỗ dưới lòng đường?

Sở Giao thông Công chính TP.HCM vừa trình lên Bộ Xây dựng và Cục Đường bộ kiến nghị về việc bổ sung chế tài xử...
Kiến thức 30 phút trước

Tin mới cập nhật

Bà là Hoa hậu Việt Nam duy nhất từng được đích thân Tổng thống Donald Trump tặng quà và khen mặc áo dài đẹp

Bà đã từng có cuộc gặp gỡ quan trọng với tỷ phú Donald Trump để vận động tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ...
Chuyện làng sao 17 phút trước

Với giá hơn 232 nghìn tỷ, đây là nắm đất đắt nhất thế giới, vượt xa sức tưởng tượng của mọi người

Có những vật chất vì sự hiếm có và tiềm năng khoa học to lớn, mà giá trị của chúng vượt xa sức tưởng tượng....
Kiến thức 43 phút trước

Tuổi Tý kiếm tiền ở thời điểm nào tốt nhất năm 2025

Người tuổi Tý thường rất thông minh, gia đình đông con nên gia đình thịnh vượng, giàu có. Vậy đối với những người sinh năm...
Đời sống số 48 phút trước

Hà Nội: Tăng hàng trăm chỉ tiêu vào lớp 10 THPT chuyên năm 2025

Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội vừa có quyết định về việc giao chỉ tiêu kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10...
Dòng sự kiện 57 phút trước

Tin vui từ nay đến 31/12/2025: Cấp đổi Căn cước/CCCD sẽ được giảm 50% lệ phí nếu làm điều này

Quy định của Bộ tài chính về lệ phí cấp đổi căn cước có một ưu đãi đặc biệt cho người dân tới hết năm...
Kiến thức 57 phút trước

NSND Hồng Vân chê Tiến Luật 'hỗn' vì gọi mình bằng danh xưng này

NSND Hồng Vân bày tỏ những cảm xúc khi lần đầu đóng mẹ con với Tiến Luật trên màn ảnh.
Chuyện làng sao 58 phút trước

Trồng loại cây 'say như điếu đổ', nông dân Hải Phòng kiếm bộn tiền khi giá bán chạm ngưỡng 2 triệu đồng/kg

Cây thuốc lào đã gắn bó với người dân xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng, trở thành nguồn thu nhập chính của...
Kiến thức 1 giờ, 17 phút trước

Hoa hậu Kỳ Duyên từng trầm cảm vì sự tấn công của anti fan

Sự công kích, phẫn nộ vẫn chưa "buông tha" Kỳ Duyên sau khoảnh khắc bị soi kém thân thiện với người hâm mộ.
Chuyện làng sao 2 giờ, 36 phút trước

Được 'nhả vía' bầu, Hoa hậu Đỗ Thị Hà nói gì?

Biểu cảm của Đỗ Thị Hà lúc "nhận vía" mang thai đã thu hút sự chú ý từ phía một bộ phận khán giả.
Chuyện làng sao 2 giờ, 38 phút trước

Loại gỗ trong thân chứa 'vàng thơm', giá lên đến 160 triệu đồng/kg không có mà mua

Với hương thơm độc nhất và các ứng dụng đa dạng, loại gỗ này không chỉ là nguyên liệu để sản xuất nước hoa cao...
Kiến thức 2 giờ, 41 phút trước