Điểm khác biệt lớn nhất của kỳ thi năm nay nằm ở triết lý ra đề. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chú trọng phát triển phẩm chất và năng lực người học, do đó, đề thi sẽ không còn những nội dung có thể học thuộc lòng. Thí sinh cần rèn luyện năng lực thật sự, thay vì đối phó bằng cách học vẹt.
Môn ngữ văn
Thầy Võ Kim Bảo, tổ trưởng tổ ngữ văn Trường THCS Nguyễn Du (quận 1, TP.HCM), nhận định môn Ngữ văn năm nay sẽ có nhiều điểm khác biệt so với trước. Thay vì ôn tập theo thứ tự bài học, học sinh nên tập trung vào các chuyên đề lớn để có cái nhìn toàn diện và kết nối kiến thức từ lớp 6, 7, 8. Thầy Bảo gợi ý học sinh nên đào sâu các chuyên đề như truyện (bao gồm truyện ngắn, truyền kỳ, thơ Nôm hay trinh thám), thơ (từ kiến thức về thơ nói chung đến thơ tự do, song thất lục bát), các dạng văn bản thông tin (chú ý cách trình bày), và văn bản nghị luận (nhấn mạnh mối quan hệ giữa các yếu tố).
Thí sinh cần lưu ý những gì để chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10 theo chương trình mới? (Ảnh minh hoạ)
Ngoài ra, việc ôn tập kiến thức nền tảng từ các lớp dưới như các biện pháp tu từ, cách trình bày thông tin trong văn bản, và các hình thức nghệ thuật trong văn học là rất quan trọng. Để hoàn thành tốt bài nghị luận xã hội, việc đọc báo, theo dõi tin tức chính thống để thu thập bằng chứng và có cái nhìn đúng đắn là rất cần thiết.
Khi làm bài, thầy Bảo đặc biệt lưu ý về việc trình bày rõ ràng, không tùy tiện, tránh đảo thứ tự câu hỏi. Các quy tắc cơ bản như lùi đầu dòng khi bắt đầu đoạn văn mới, gạch chân đề mục cần được chú ý để người chấm dễ theo dõi. Thầy cũng nhắc nhở học sinh viết chữ cẩn thận, rõ ràng để tránh lỗi chính tả đáng tiếc. Trước khi viết, việc đọc kỹ toàn bộ đề để hình dung ý chính và có sự kết nối hợp lý là điều cần thiết, tránh việc đọc không trọn vẹn dẫn đến lạc đề hoặc thiếu ý. Thầy Bảo nhấn mạnh quy tắc "câu hỏi trước làm nền tảng cho câu hỏi sau", đặc biệt phần đọc hiểu thường là gợi ý quan trọng cho phần viết. Ở phần đọc hiểu, thí sinh cần trình bày ngắn gọn, rõ ràng nhưng phải viết thành câu văn đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, tránh dùng các ký hiệu lạ.
Môn tiếng Anh
Theo thầy Lê Minh Châu, tổ phó tổ tiếng Anh Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM), đề thi tiếng Anh gồm 40 câu theo hình thức tự luận và trắc nghiệm. Điểm mới đáng chú ý là sự xuất hiện của hai câu hỏi về việc viết cụm từ phù hợp theo thông tin cho sẵn, một dạng bài kiểm tra khả năng đọc chú thích từ điển và vận dụng kiến thức ngôn ngữ. Đây là bài thi tuyển sinh nên sẽ có độ phân hóa cao, đòi hỏi thí sinh phải học kỹ kiến thức thầy cô đã dạy.
(Ảnh minh hoạ)
Thầy Châu khuyên các em cần nắm vững kiến thức ngữ âm ở mức cơ bản, chẳng hạn như phát âm tận cùng ED, S/ES hay phân biệt các âm đơn giản, cùng với việc nhận diện trọng âm trong từ hai đến ba âm tiết. Về ngữ pháp, từ vựng và giao tiếp, việc nắm chắc cấu trúc ngữ pháp (các thì, câu điều kiện, bị động, mệnh đề quan hệ, cấu trúc so sánh) và sử dụng từ vựng đúng ngữ cảnh là tối quan trọng. Học sinh cũng nên luyện các câu giao tiếp ngắn, các tình huống thường gặp và khả năng đọc hiểu các thông báo, biển hiệu. Với phần đọc hiểu, kỹ năng đọc nhanh, nắm bắt ý chính và tìm kiếm thông tin chi tiết là chìa khóa; thầy gợi ý luyện đọc các đoạn văn ngắn mỗi ngày, gạch chân từ khóa và học kỹ từ nối để đoán nghĩa từ ngữ cảnh. Một câu nâng cao được dự kiến sẽ xuất hiện trong phần này.
Phần viết đòi hỏi khả năng biến đổi từ, viết câu đúng ngữ pháp và ngữ cảnh, đặc biệt là nắm vững quy tắc sử dụng từ loại (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ) và làm quen với cách đọc chú thích từ điển. Các cấu trúc câu đơn giản như thì, so sánh, mệnh đề quan hệ, câu điều kiện cần được luyện tập thành thạo. Thầy Châu khuyến khích thí sinh đọc cẩn thận, dò kỹ đáp án, không hấp tấp vì thời gian làm bài khá thoải mái, từ đó hoàn toàn có thể đạt 8-9 điểm.
Môn toán
Thầy Kiều Tuấn Hưng, tổ trưởng tổ toán - tin Trường THCS Nguyễn Văn Tố (quận 10, TP.HCM), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nắm vững các kiến thức, kỹ năng làm toán và có tâm lý vững vàng khi đi thi. Để đạt được điều này, học sinh nên luyện tập các chuyên đề theo cấu trúc đề thi, qua đó nắm bắt được kiến thức cơ bản và các câu hỏi thường gặp.
(Ảnh minh hoạ)
Thầy cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải các đề thi mẫu, đề thi thử, không học vẹt mà phải rút kinh nghiệm sau mỗi lần làm bài. Thi thử tại nhà cũng là cách tốt để biết phân phối thời gian và làm quen với áp lực kỳ thi thật. Khi vào phòng thi, thí sinh nên đọc kỹ đề để phân loại câu dễ, câu khó và ưu tiên làm các câu dễ trước, làm được câu nào chắc câu đó. Khoảng 60 phút đầu tiên nên dùng để hoàn thành các câu dễ (mục tiêu 6-7 điểm), sau đó mới tập trung vào những câu khó hơn để nâng cao điểm số. Về trình bày, thầy Hưng lưu ý không làm tắt, không viết tắt, trình bày rõ ràng và cần có kết luận với từng câu trong bài toán thực tế, tận dụng tối đa hiểu biết của mình vì điểm số được chấm rất chi tiết, đến 0,25 điểm.
Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm nay với những điểm mới đòi hỏi thí sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phải có phương pháp ôn tập hiệu quả và chiến lược làm bài thông minh. Bằng cách áp dụng những lời khuyên từ các chuyên gia, các em hoàn toàn có thể tự tin và đạt được kết quả như mong đợi.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)