Năm 2025, 4 trường hợp đất lấn chiếm vẫn đủ điều kiện cấp sổ đỏ, cụ thể là gì?

Tại Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định rõ, lấn chiếm là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.

Trong khi đó, lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

Theo đó, tại Điều 139 Luật Đất đai 2024 đã quy định cụ thể các trường hợp đất vẫn được cấp sổ đỏ, gồm:

1. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 1/7/2024, do lấn chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình sau khi Nhà nước công bố, cắm mốc; lấn chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi công bố chỉ giới xây dựng; lấn chiếm đất sử dụng cho mục đích xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì Nhà nước thu hồi đất để trả lại cho công trình mà không cấp sổ đỏ đối với diện tích đã lấn chiếm.

Trong những trường hợp này, nếu như đã có điều chỉnh quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt mà phần diện tích đất lấn chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng; không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông; không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công cộng khác, thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp sổ đỏ. Chủ đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính khi làm sổ đỏ cho phần đất này.

Một số trường hợp đất lấn chiếm sẽ vẫn được xem xét cấp sổ đỏ nếu đáp ứng đủ yêu cầu theo quy định. (Ảnh minh họa)

2. Trường hợp người đang sử dụng diện tích đất lấn, chiếm thuộc quy hoạch lâm nghiệp, đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ thì UBND cấp tỉnh chỉ đạo thu hồi đất đã lấn, chiếm để giao cho Ban quản lý rừng quản lý, sử dụng đất. Người đang sử dụng đất lấn, chiếm được Ban quản lý rừng xem xét khoán bảo vệ, phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

Trong trường hợp địa phương không có ban quản lý rừng thì người đang sử dụng đất lấn, chiếm, được Nhà nước giao đất để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ và sẽ được cấp sổ đỏ.

Nếu như diện tích đất lấn chiếm có nguồn gốc nông lâm trường, được quy hoạch để làm hạ tầng công cộng thì UBND cấp tỉnh sẽ tiến hành thu hồi, giao chủ đầu tư xây dựng.

Người đang sử dụng đất này sẽ được tạm thời sử dụng cho đến khi Nhà nước thu hồi và phải giữ nguyên hiện trạng, kê khai đăng ký đất.

Đối với đất lấn chiếm có nguồn gốc nông lâm trường và nay đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở từ trước ngày 1/7/2014, không thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, không thuộc quy hoạch sử dụng đất cho mục đích xây dựng công trình hạ tầng công cộng thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp sổ đỏ và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

3. Trường hợp các hộ gia đình, cá nhân hiện đang sử dụng đất do lấn đất, chiếm đất không thuộc các trường hợp đã nêu và sử dụng đất không đúng mục đích.

Nếu đang sử dụng đất ổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn thì được xem xét cấp sổ đỏ và phải buộc thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Trường hợp đất vi phạm chưa sử dụng ổn định hoặc không phù hợp với quy hoạch thì người dùng đất được dùng tạm thời đất khi Nhà nước thu hồi.

4. Trong trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không có tranh chấp thì được Nhà nước cấp sổ đỏ theo hạn mức giao đất nông nghiệp do UBND cấp tỉnh quy định. Diện tích đất vượt hạn mức chuyển sang thuê của Nhà nước.

Đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai như đã nêu kể từ ngày 1/7/2014 trở về sau thì Nhà nước không cấp sổ đỏ và xử lý theo quy định của pháp luật.

H.Anh (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)