Kết cục "thảm" của Đệ nhất mỹ nhân phủ Chúa Trịnh

Sử sách chép rằng, Thị Huệ có nguồn gốc xuất thân nghèo khổ, là cô gái hái chè quê ở làng Phù Đổng, huyện Đông Anh, Bắc Ninh (nay là Hà Nội). Vì có nhan sắc, nói năng nhanh nhẹn, làm việc hoạt bát nên Thị Huệ được phủ Chúa chọn vào làm thị tỳ cho một trong những bà Tiệp Dư của Trịnh Sâm là Trần Thị Vinh. Xét về thứ bậc, Tiệp Dư chỉ là vợ thứ của Chúa, cho nên thị tỳ của vợ thứ chẳng danh giá gì. Tuy nhiên, Đặng Thị Huệ lại khôn khéo tận dụng mọi cơ hội để mở lối tiến thân và đã thành công.

Tình cảm của Chúa với Huệ ngày càng đắm say

Sau khi vào phủ Chúa, Đặng Thị Huệ vốn khéo ngon ngọt yêu chiều, được Trịnh Sâm coi như báu vật, ngọc ngà. Tình cảm của Chúa đối với Huệ không hề nhạt phai, mà trái lại ngày càng tha thiết, sâu đậm, đắm say. Chúa phong cho Huệ làm Tuyên phi, ban cho bà bao nhiêu thứ quý giá và sẵn sàng chiều theo mọi ý thích của bà, dù nhỏ nhặt nhất. Đặng Thị Huệ rất hay vật vã, giận hờn, kêu khóc khi gặp chuyện trái ý, nhưng Chúa Trịnh Sâm đầy quyền lực thì ngày càng chịu lép vế trước người con gái xinh đẹp quá sắc sảo này.

Ảnh minh họa.

Có giai thoại rằng, Chúa Trịnh Sâm có ngọc dạ quang, đây là chiến lợi phẩm của một trận đánh phương Nam, nên rất quý viên ngọc này. Trong một lần lấy viên ngọc xem, Thị Huệ lấy tay mân mê viên ngọc, Chúa nói: "Nhè nhẹ tay chứ, đừng làm ngọc sây sát!". Thị Huệ bèn ném viên ngọc xuống đất mà khóc rằng: "Làm gì cái hạt ngọc này! Chẳng qua vào Quảng Nam kiếm giả Chúa hạt khác là cùng. Sao Chúa nỡ trọng của khinh người như vậy?". Rồi Thị tự ý bỏ ra ở cung khác, từ chối không gặp Chúa nữa. Chúa phải dùng nhiều cách dỗ dành cho Thị Huệ vui lòng, lúc ấy mới chịu làm lành.

Cũng tương truyền, một lần, có tay truyền giáo nười Tây Dương đem theo lọ nước hoa đáng giá mười xe ngọc, Thị Huệ bỏ cơm ba bữa làm Trịnh Sâm phải đồng ý. Lần khác, có người lái buôn mang sang đôi giày đáng giá mười dãy phố, thấy Cúa trù trừ, Thị Huệ leo hẳn lên kỳ đài dọa nhảy xuống tự vẫn, khiến Trịnh Sâm rốt cuộc cũng phải bằng lòng.

Có thể nói, không gì Đặng Thị Huệ không dám đòi, kể cả việc hỏi con gái Chúa là Công nữ Ngọc Lan cho em trai mình là Đặng Mậu Lân, một kẻ nổi tiếng có tính hung bạo, dâm dật và càn rỡ…

Âm mưu giành ngôi báu

Khi Đặng Thị Huệ có thai, Chúa Trịnh sai người lễ khắp các chùa để mong sinh con thánh. Năm 1777, Tuyên phi hạ sinh hoàng nam, Chúa yêu dấu khác thường, lấy tên của mình ngày còn nhỏ đặt tên cho đứa bé là Cán, tỏ ra giống mình. Cán được một tuổi đã có tướng mạo khôi ngô và tư chất thông minh.

Biết Chúa cưng chiều Cán, Đặng Thị Huệ âm mưu giành ngôi thế tử cho con. Bà tìm được đồng minh là Quận Huy công Hoàng Đình Bảo.

Bấy giờ, Thái phi Ngọc Hoan có con trai là Trịnh Tông. Khi Tông đến tuổi lập phủ, các quan nhắc thì Trịnh Sâm im lặng. Trịnh Tông thấy cha lạnh nhạt với mình và lại biết âm mưu của Đặng Thị Huệ và Quận Huy, liền nhân lúc cha ốm, tìm cách giết Quận Huy, bắt giam hai mẹ con Thị Huệ để tự lập ngôi chúa. Không ngờ Trịnh Sâm lại qua khỏi, việc bại lộ, Trịnh Tông bị biếm truất xuống làm con thứ và bị giam. Từ đó, phe cánh của Đặng Thị Huệ ngày càng lớn mạnh.

Đặng Thị Huệ hối thúc Trịnh Sâm lập Cán làm thế tử và Chúa Trịnh cũng nghe theo, dù Cán mới 5 tuổi. Và nhân thời điểm Chúa Trịnh Sâm bị bệnh trĩ, luôn ở trong cung; Đặng Thị Huệ tự ý xếp đặt công việc, gài tay chân giữ những vị trí then chốt trong phủ Chúa…

Kết cục bi đát

Năm Tân Sửu (1781), bệnh tình của Sâm nặng thêm và qua đời. Đặng Thị Huệ thông đồng với Quận Huy lập Cán lên ngôi chúa. Tuyên phi nghiễm nhiên trở thành người điều khiển triều chính giúp con. Lòng người lo sợ, từ phủ Chúa ra kinh thành, thôn dã, ai cũng biết chắc hoạ loạn sẽ xảy ra.

Tháng 10 cùng năm, binh lính Tam phủ nổi loạn, truất ngôi Cán, giáng xuống làm Cung quốc công, đập phá nhà cửa, giết Quận Huy cùng thân thuộc phe cánh. Họ đón Trịnh Tông lên ngôi vương, phong là Nguyên soái Đoan Nam vương. Phe cánh Đặng Thị Huệ bị truy lùng và trả thù.

Lại nói bà Ngọc Hoan bị Trịnh Sâm ruồng bỏ, trở lại nắm ngôi mẫu hậu, đã bắt Đặng Thị Huệ, truất xuống thứ nhân, đánh đập rất tàn tệ, rồi giam vào ngục. Đến ngày giỗ Chúa Trịnh Sâm, Tuyên phi mới được cho ra dự lễ. Bà đã gào khóc và uống thuốc độc tự tử trước bàn thờ chồng.

Đất Việt