Hướng dẫn cách tính lương hưu bình quân 5 năm cuối

1. Đối tượng áp dụng quy định tính lương hưu theo 5 năm cuối

Theo Điều 72, Luật Bảo hiểm xã hội 2024, quy định tính lương hưu dựa trên mức bình quân tiền lương của 5 năm cuối áp dụng đối với người lao động thuộc các trường hợp sau:

- Người tham gia BHXH trước ngày 01/01/1995.

- Người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định (trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị - xã hội...).

Đối tượng này sẽ áp dụng cách tính lương hưu theo mức bình quân tiền lương 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu.

Trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội theo hai chế độ tiền lương khác nhau thì căn cứ theo quy định tại Khoản 3, Điều 72, Bộ Luật bảo hiểm xã hội 2024.

Cụ thể, nếu người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội thuộc đối tượng áp dụng mức lương do Nhà nước quy định và đồng thời có thời gian đóng theo mức lương do người sử dụng lao động quyết định, thì mức bình quân tiền lương làm căn cứ tính hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội sẽ được xác định trên cơ sở bình quân của toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Trong đó, tiền lương theo chế độ do Nhà nước quy định sẽ được tính bình quân theo nguyên tắc áp dụng đối với từng giai đoạn tương ứng với mốc thời gian quy định của pháp luật. Trong trường hợp tham gia BHXH trước ngày 01/1/1995 thì tính bình quân 5 năm cuối.

Người tham gia BHXH được nhận lương hưu theo mức đóng 5 năm cuối. (Ảnh minh họa)

2. Công thức tính lương hưu bình quân 5 năm cuối

Công thức tính lương hưu:

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng lương hưu x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Trong đó các thành phần của công thức trên được quy định chi tiết bên dưới.

2.1 Tỷ lệ hưởng lương hưu

Trường hợp người lao động tính lương hưu bình quân 5 năm cuối tức là tham gia BHXH bắt buộc. Căn cứ Điều 99 Luật BHXH 2024, tỷ lệ hưởng lương hưu với người tham gia BHXH bắt buộc như sau:

- Đối với lao động nữ: Người lao động nữ có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội đủ 15 năm được hưởng tỷ lệ lương hưu là 45%. Sau đó, với mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội bổ sung, tỷ lệ này được cộng thêm 2%. Tỷ lệ tối đa hưởng lương hưu là 75%, tương ứng với 30 năm tham gia bảo hiểm xã hội.

- Đối với lao động nam: Người lao động nam có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội đủ 20 năm được hưởng tỷ lệ lương hưu là 45%. Từ năm đóng thứ 21 trở đi, mỗi năm đóng thêm được tính thêm 2%. Mức tối đa hưởng lương hưu là 75%, tương ứng với 35 năm đóng bảo hiểm xã hội.

Trường hợp đặc biệt đối với lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm: Mức lương hưu hàng tháng được xác định bằng 40% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với 15 năm đóng; từ năm đóng thứ 16 đến dưới 20 năm, mỗi năm bổ sung được cộng thêm 1% vào tỷ lệ hưởng.

2.2 Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Người bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 01/01/1995 sẽ được tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu.

Ví dụ: Ông A tham gia BHXH từ năm 1990 và sẽ nghỉ hưu vào tháng 12/2025. Trong 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu, mức lương của ông như sau:

2021: 8 triệu đồng/tháng;

2022: 8,5 triệu đồng/tháng;

2023: 9 triệu đồng/tháng;

2024: 9,5 triệu đồng/tháng;

2025: 10 triệu đồng/tháng;

- Mức bình quân tiền lương 5 năm cuối = (8 + 8,5 + 9 + 9,5 + 10)/5 = 9 triệu đồng/tháng.

- Tỷ lệ hưởng của ông A:

20 năm đầu tiên: được hưởng 45%;

16 năm tiếp theo (36 - 20 = 16): mỗi năm thêm 2% → 16 × 2% = 32%;

Tổng cộng: 45% + 32% = 77%, nhưng mức tối đa là 75% → tỷ lệ hưởng lương hưu là 75%.

Mức lương hưu của ông A = 9.000.000 * 75% = 6.750.000đ/tháng.

(Ảnh minh họa).

3. Cách tính lương hưu bình quân 5 năm cuối cho người có 02 chế độ tiền lương

Trường hợp người lao động có hai chế độ tiền lương là do người sử dụng lao động đóng và Nhà nước quy định thì vẫn áp dụng công thức tương tự.

Tuy nhiên, bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đối với người hưởng hai chế độ tiền lương sẽ được tính theo bình quân của thời gian tham gia của cả hai chế độ.

Ví dụ: Ông Trần Bình (Hà Nội) đóng BHXH từ tháng 01/1998 đến tháng 12/2020 theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định từ tháng 1/2020 và dự kiến nghỉ hưu vào tháng 1/2026.

Biết Ông Bình có bình quân tiền lương do nhà nước quy định là 20 triệu đồng/ tháng. Bình quân tiền lương tháng trong thời gian hưởng lương do người sử dụng lao động quyết định là 10 triệu đồng/ tháng.

Vậy khi nghỉ hưu, ông Bình được tính lương hưu như thế nào?

Giải đáp:

Như vậy, trong trường hợp của ông Trần Bình nghỉ hưu tháng 1/2026, ta có công thức tính các chỉ số áp dụng theo luật bảo hiểm xã hội mới nhất (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) như sau:

a) Thời gian tham gia BHXH của ông Bình

Từ 01/1998 đến 12/2020: 23 năm, đóng theo mức lương do Nhà nước quy định.

Từ 01/2021 - tháng 1/2026: thêm 6 năm, đóng theo mức lương do người sử dụng lao động quyết định

- Tổng thời gian đóng BHXH = 23 + 6 = 29 năm.

b) Tỷ lệ hưởng lương hưu

20 năm đầu tiên: được hưởng 45%.

Phần vượt quá 20 năm: 9 năm.

Mỗi năm tăng thêm 2%: 9 x 2% = 18%

- Tổng tỷ lệ hưởng lương hưu = 45% + 18% = 63%

c) Tiền lương bình quân

- Tiền lương bình quân với chế độ lương nhà nước: 20 triệu đồng/ tháng.

- Tiền lương bình quân với chế độ lương tư nhân: 10 triệu đồng/ tháng.

- Bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội chung của các thời gian = (20.000.000 * 23 + 10.000.000 * 6 )/29 = 17.931.034,4828

d) Lương hưu được hưởng hàng tháng

Lương hưu = 17.931.034,4828 * 63% = 11.296.551,7241/tháng.

Trên đây là những thông tin về cách tính lương hưu theo chế độ 5 năm trước khi nghỉ hưu tham khảo của Bảo hiểm xã hội điện tử eBH. Người lao động cần nắm rõ các quy định mới về cách tính lương hưu theo Luật BHXH mới nhất để có kế hoạch đóng BHXH hợp lý, đảm bảo quyền lợi tối đa khi về hưu. Đặc biệt, việc hiểu rõ cách tính lương hưu dựa trên mức bình quân tiền lương 5 năm cuối sẽ giúp người lao động đánh giá chính xác thu nhập sau khi nghỉ hưu và có kế hoạch tài chính phù hợp.

H.Anh (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)