Đủ tuổi nghỉ nhưng đóng BHXH mới 10 năm thì có được nhận lương hưu?

Căn cứ Điều 38 Luật Việc làm 2025 (có hiệu lực áp dụng từ ngày 1/1/2026) quy định, người lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

- Chấm dứt hợp đồng lao động theo đúng quy định pháp luật, trừ trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật hoặc nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu.

- Đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.

- Đã nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trong vòng 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.

- Trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp và không thuộc một trong các trường hợp: Có việc làm và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc; hoặc thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ Công an nhân dân, dân quân thường trực; hoặc đi học tập có thời hạn trên 12 tháng hoặc chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; hoặc bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù; hoặc ra nước ngoài định cư; hoặc chết.

Đối chiếu trường hợp thực tế, vì bạn chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu do chưa tham gia đủ số năm đóng BHXH theo luật định hiện hành (tối thiểu 15 năm) nên có thể làm thủ tục nhận trợ cấp thất nghiệp.

Để được nhận trợ cấp thất nghiệp, bạn cần chuẩn bị hồ sơ gồm:

- Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mẫu do Bộ Nội vụ quy định.

- Thông báo chấm dứt hợp đồng lao động.

- Sổ bảo hiểm xã hội có xác nhận toàn bộ thời gian đã đóng BHXH, BHTN.

- Căn cước công dân.

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bạn tiến hành làm thủ tục đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp trên hệ thống Dịch vụ công Quốc gia.

(Ảnh minh họa).

Lưu ý: Kể từ ngày 1/10/2025, việc giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp phải được thực hiện trực tuyến theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 24/CT-TTg được ban hành ngày 13/9/2025.

- Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp = 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng đã đóng BHTN gần nhất trước khi chấm dứt hợp đồng lao động nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng do Chính phủ công bố được áp dụng tại tháng cuối cùng đóng BHTN.

- Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đã đóng BHTN, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không được quá 12 tháng.

Trên thực tế, với thời gian đóng BHTN 10 năm và giả sử đóng với mức lương bình quân 6 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động là 10 triệu đồng/tháng, thì mỗi tháng bạn sẽ nhận được 6 triệu tiền trợ cấp thất nghiệp và nhận trong vòng 10 tháng.

Bên cạnh khoản trợ cấp thất nghiệp, bạn có thể chọn hưởng một trong hai khoản sau:

1. Bảo hiểm xã hội một lần

Căn cứ Điểm a Khoản 1 Điều 70 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH, đã chấm dứt tham gia BHXH, nếu có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần.

Mức hưởng BHXH một lần = (1,5 tháng x mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH đối với những năm đóng trước năm 2014 x số năm đóng BHXH trước năm 2014) + (2 tháng x mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH đối với những năm đóng từ năm 2014 trở đi x số năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi).

Lưu ý: Nếu tổng thời gian đóng BHXH có những năm trước và năm sau 2014, mà thời gian đóng BHXH trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng này sẽ được tính chuyển sang giai đoạn từ năm 2014 trở đi để tính hưởng BHXH một lần.

Thực tế với trường hợp đã bắt đầu đi làm lại và đóng BHXH từ tháng 1/2016 đến tháng 1/2026 thì thời gian đóng BHXH cho những năm từ 2014 trở đi là tròn 10 năm.

Giả sử mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho khoảng thời gian này là 9.500.000 đồng/tháng thì mức hưởng BHXH một lần được nhận được tính như sau:

Mức hưởng BHXH một lần = 2 tháng x 9.500.000 đồng/tháng x 10 năm = 190.000.000 đồng.

2. Trợ cấp hàng tháng dành cho người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu

Căn cứ Khoản 1 Điều 23 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo luật định, nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng của mình.

Theo Nghị định 158/2025/NĐ-CP, về cơ bản, mức trợ cấp hàng tháng được tính bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng. Căn cứ Nghị định 176/2025/NĐ-CP, mức trợ cấp hưu trí xã hội hiện tại là 500.000 đồng/tháng.

Sau đó, căn cứ vào thời gian đã đóng và mức đóng BHXH làm cơ sở để tính thời gian thực tế được hưởng cũng như mức hưởng cao hơn (nếu có).

- Thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng = (Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH x 2 x số năm đóng BHXH) / Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng.

Lưu ý:

- Nếu số năm đóng BHXH có tháng lẻ từ 1 tháng đến 6 tháng thì được tính là nửa năm. Nếu số năm đóng BHXH có tháng lẻ từ 7 tháng đến 11 tháng thì được tính là 1 năm.

- Thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được tính từ tháng người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu có văn bản đề nghị hưởng đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng (từ đủ 75 tuổi trở lên).

- Nếu thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng tính theo công thức trên vượt quá thời gian đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng thì người lao động sẽ được hưởng mức trợ cấp hàng tháng với mức cao hơn theo cách tính sau đây:

- Mức trợ cấp hàng tháng cao hơn = Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng + [(Thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng tính theo công thức nêu trên - Thời gian từ tháng người lao động có văn bản đề nghị đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng) x Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng] / Thời gian từ tháng người lao động có văn bản đề nghị đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng.

Đối chiếu trường hợp của bạn, giả sử với mức lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH là 9.500.000 đồng/tháng và bạn nộp đơn đề nghị ngay thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu thì thời gian hưởng trợ cấp và mức trợ cấp được tính như sau:

- Thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng = (9.500.000 đồng/tháng x 2 x 10 năm) / 500.000 đồng/tháng = 380 tháng.

- Thời gian từ tháng bạn nộp văn bản đề nghị đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội = (75 tuổi - 57 tuổi) x 12 tháng = 216 tháng.

Vì thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng cao hơn thời gian từ tháng nộp văn bản đề nghị hưởng đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng nên bạn sẽ nhận được mức trợ cấp hàng tháng cao hơn mức trợ cấp hưu trí xã hội:

- Mức trợ cấp hàng tháng = 500.000 đồng/tháng + [(380 tháng - 216 tháng ) x 500.000 đồng/tháng] / 216 tháng = 500.000 đồng/tháng + 379.630 đồng/tháng = 879.630 đồng/tháng.

Lưu ý: Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng nêu trên được tính tại thời điểm giải quyết chế độ trợ cấp hàng tháng. Ngoài ra, trong trường hợp chưa hết thời hạn hưởng trợ cấp hàng tháng mà người lao động được hưởng qua đời thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận cùng với trợ cấp mai táng.

H.Anh (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)