Đóng BHXH tự nguyện mà còn chưa biết quyền lợi này, cẩn thận có thể mất tiền oan

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đã bổ sung cơ chế hoàn trả tiền đối với người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện. Theo đó, người tham gia được phép lựa chọn nhiều phương thức đóng: theo 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng hoặc một lần cho nhiều năm về sau (tối đa 60 tháng/lần).

Đáng chú ý, trong một số trường hợp nhất định, người đã đóng BHXH tự nguyện sẽ được hoàn trả phần tiền tương ứng với thời gian chưa sử dụng. Chính sách mới này tạo điều kiện linh hoạt hơn cho người dân tham gia, đồng thời đảm bảo quyền lợi trong những tình huống phát sinh bất ngờ.

Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hoàn trả tiền đã đóng trong một số trường hợp cụ thể. (Ảnh minh họa)

Ai được hoàn tiền đóng BHXH tự nguyện?

Theo Nghị định 159/2025 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện, người đã đóng tiền theo các phương thức nói trên sẽ được hoàn trả phần còn lại của số tiền đã đóng nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

- Chuyển sang tham gia BHXH bắt buộc: Khi người lao động có việc làm chính thức và bắt buộc phải tham gia BHXH theo chế độ bắt buộc.

- Đã hưởng BHXH một lần: Theo quy định tại Điều 102 Luật BHXH.

- Tử vong hoặc bị tuyên bố là đã chết: Trong trường hợp này, người thân hoặc người thừa kế hợp pháp có thể làm thủ tục nhận lại phần tiền tương ứng.

- Đủ điều kiện và có yêu cầu hưởng lương hưu: Theo Điều 98 hoặc Khoản 9 Điều 141 của Luật BHXH, người tham gia có thể chuyển sang hưởng chế độ hưu trí, thay vì tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Cách tính số tiền được hoàn trả

Người tham gia sẽ không được hoàn lại khoản tiền hỗ trợ đóng của Nhà nước (nếu có), mà chỉ nhận lại phần tương ứng với thời gian còn lại chưa sử dụng của phương thức đã đóng.

Cụ thể, nếu người tham gia đã đóng BHXH tự nguyện một lần cho nhiều năm về sau (tối đa 60 tháng), thì tiền hoàn trả sẽ được tính theo công thức:

Trong đó:

HT: Số tiền hoàn trả (đồng)

TNi: Mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện tại thời điểm đóng (đồng/tháng)

M: Mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện từ ngân sách nhà nước (nếu có)

r: Lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng của năm trước (do BHXH Việt Nam công bố)

n: Số năm đã đóng BHXH một lần, từ 2 đến 5

m: Số tháng còn lại trong số năm đã đóng

i: Biến số tự nhiên, tính theo tháng

Người tham gia cần lưu ý, công thức này chủ yếu áp dụng trong trường hợp đã chọn phương thức đóng một lần cho nhiều năm về sau. Với các phương thức đóng theo tháng hoặc theo quý, cơ quan BHXH sẽ xác định phần tiền hoàn trả tương ứng dựa trên thời gian chưa sử dụng và mức đóng thực tế.

K.Hoàng (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)