Đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 15 năm, người dân cần làm gì để không bị thiệt thòi về quyền lợi

Thay đổi quan trọng về điều kiện hưởng lương hưu

Luật BHXH 2024 đánh dấu một sự thay đổi lớn so với Luật BHXH 2014, đặc biệt là trong điều kiện hưởng lương hưu. Trước đây, người lao động phải có tối thiểu 20 năm đóng BHXH mới đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng. Tuy nhiên, với luật mới, điều kiện này đã được giảm xuống còn 15 năm. Điều này tạo cơ hội cho những người bắt đầu tham gia BHXH muộn hoặc có thời gian tham gia không liên tục có thể tích lũy đủ số năm cần thiết để được hưởng lương hưu và thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí.

Việc giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu không chỉ mang lại lợi ích cho người lao động mà còn khuyến khích họ duy trì việc đóng BHXH lâu dài. Điều này giúp giảm số lượng người rút BHXH một lần, từ đó đảm bảo nguồn thu nhập ổn định và chăm sóc sức khỏe cho người lao động khi về già.

Quy định về mức hưởng lương hưu

Từ ngày 1/7/2025, Luật BHXH 2024 mở rộng quyền lợi với người lao động có từ 15 năm đóng BHXH (Ảnh minh hoạ)

Mặc dù thời gian đóng BHXH tối thiểu đã giảm, mức hưởng lương hưu vẫn phụ thuộc vào thời gian đóng và mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Cụ thể:

Đối với lao động nữ: Mức lương hưu hàng tháng bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó, cứ mỗi năm đóng thêm, mức hưởng sẽ tăng thêm 2%, tối đa không quá 75%.

Đối với lao động nam: Mức lương hưu hàng tháng bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Sau đó, cứ mỗi năm đóng thêm, mức hưởng sẽ tăng thêm 2%, tối đa không quá 75%. Đối với lao động nam có thời gian đóng BHXH từ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hàng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, sau đó cứ mỗi năm đóng thêm, mức hưởng sẽ tăng thêm 1%.

Như vậy, việc đóng BHXH càng lâu, mức hưởng lương hưu sẽ càng cao. Đây là một động lực quan trọng để người lao động tiếp tục tham gia BHXH và tích lũy quyền lợi cho tương lai.

Giải pháp cho người lao động chưa đủ 15 năm đóng BHXH

Thứ nhất, trường hợp người lao động chưa đủ điều kiện nghỉ hưu (chưa đủ 15 năm đóng BHXH) nên tiếp tục tham gia BHXH để có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như:

- Khi tiếp tục tham gia BHXH, người lao động được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn do các chế độ đều tính theo thời gian đóng như chế độ ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp…

(Ảnh minh hoạ)

- Được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn (về điều kiện số năm đóng tối thiểu để hưởng lương hưu là 15 năm thay vì 20 năm như quy định hiện hành);

- Trong thời gian hưởng lương hưu, người hưởng còn được quỹ BHXH đóng BHYT, chi trả các khoản phí khám bệnh, chữa bệnh để chăm sóc sức khỏe khi về già.

Thứ hai, trường hợp người tham gia BHXH đã đủ tuổi nghỉ hưu (nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu) và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu thời gian đã đóng BHXH mà có yêu cầu thì được hưởng chế độ như sau:

- Hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng BHXH của mình. Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng và tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của người lao động. Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội.

- Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người hưởng được ngân sách nhà nước đóng BHYT; khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện theo quy định.

Luật BHXH 2024 mang đến những thay đổi tích cực, đặc biệt là đối với người lao động có thời gian đóng BHXH dưới 15 năm. Việc nắm rõ các quy định mới và lựa chọn phương án phù hợp sẽ giúp người lao động tối đa hóa quyền lợi của mình, đảm bảo an sinh khi về già. Việc tiếp tục tham gia BHXH được khuyến khích để đạt đủ điều kiện hưởng lương hưu và các chế độ khác. Trong trường hợp không thể tiếp tục tham gia, việc hưởng trợ cấp hàng tháng là một lựa chọn thay thế giúp đảm bảo cuộc sống tối thiểu và chăm sóc sức khỏe.

T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)