Theo kế hoạch sáp nhập, tỉnh Tuyên Quang mới sẽ có diện tích tự nhiên lên tới 13.795,50 km², xếp thứ 7 trong số các tỉnh thành mới của Việt Nam. Địa hình của tỉnh vô cùng đa dạng, trải dài từ vùng trung du của Tuyên Quang cũ đến những dãy núi cao hùng vĩ và cao nguyên đá cheo leo của Hà Giang, tạo nên một bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ. Với quy mô dân số đạt 1.865.270 người, tỉnh Tuyên Quang mới không chỉ là một trung tâm dân cư quan trọng mà còn mang trong mình một nguồn lực lao động dồi dào.
Vị trí địa lý của tỉnh cũng được nâng lên một tầm cao mới. Phía Bắc giáp Trung Quốc, các phía còn lại tiếp giáp với Cao Bằng, Lào Cai, Phú Thọ và Thái Nguyên. Vị thế này không chỉ củng cố vai trò chiến lược trong liên kết vùng mà còn mở ra cơ hội lớn cho giao thương quốc tế và phát triển kinh tế biên giới. Sự hợp nhất này được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích mạnh mẽ, giúp Tuyên Quang tận dụng tối đa tiềm năng và nguồn lực từ cả hai địa phương, phấn đấu trở thành một trong những tỉnh phát triển khá của vùng miền núi phía Bắc.
Điều thú vị là, đây không phải lần đầu tiên hai tỉnh "về chung một nhà". Giai đoạn từ tháng 12/1975 đến tháng 8/1991, tỉnh Hà Tuyên đã được thành lập trên cơ sở hợp nhất Hà Giang và Tuyên Quang, trước khi được tách ra. Lần tái hợp này như một cuộc hội ngộ định mệnh, hứa hẹn một chương mới cho vùng đất giàu truyền thống này. Về mặt hành chính, tỉnh sẽ sử dụng song song hai mã biển số xe là 22 (của Tuyên Quang cũ) và 23 (của Hà Giang cũ) để quản lý phương tiện giao thông.
Tuyệt tác thiên nhiên giữa lòng miền Bắc
Tuyên Quang có một trong tứ đại đỉnh đèo nổi tiếng ở miền Bắc
Nói đến Tuyên Quang mới là nói đến một miền đất sở hữu những kỳ quan thiên nhiên đã được thế giới công nhận. Nổi bật nhất chính là Cao nguyên đá Đồng Văn, địa danh duy nhất của tỉnh được UNESCO công nhận là Công viên Địa chất Toàn cầu vào năm 2010. Trải rộng trên diện tích gần 2.357 km² với độ cao trung bình 1.400 - 1.600m, cao nguyên là một tuyệt tác của tạo hóa với những dãy núi đá vôi trùng điệp, những thung lũng sâu hun hút và những con đường uốn lượn tựa dải lụa.
Góp phần tạo nên sự hiểm trở và hùng vĩ cho vùng đất này là Đèo Mã Pí Lèng, một trong "tứ đại đỉnh đèo" của Việt Nam. Với chiều dài khoảng 20km, con đèo được mệnh danh là "vua của các con đèo phía Bắc" này vắt mình qua những vách núi dựng đứng ở độ cao 1.200m. Từ đỉnh đèo, du khách có thể thu vào tầm mắt toàn cảnh núi non tráng lệ, một bên là vách đá tai mèo, một bên là vực sâu sông Nho Quế xanh màu ngọc bích, tạo nên một khung cảnh ngoạn mục đến nghẹt thở.
Không chỉ có núi cao đèo thẳm, Tuyên Quang còn được bồi đắp bởi dòng sông Lô hiền hòa, một trong năm con sông dài nhất miền Bắc. Bắt nguồn từ Trung Quốc, sông Lô chảy qua trái tim của tỉnh, trở thành tuyến giao thông đường thủy quan trọng và là nguồn sống cho sinh hoạt và sản xuất của người dân.
Nơi hội tụ những sắc màu văn hóa độc đáo
Tuyên Quang là nơi giao thoa của hơn 20 dân tộc anh em, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và sống động. Điểm nhấn văn hóa nổi bật nhất, biến Tuyên Quang trở thành độc nhất vô nhị, chính là Lễ hội Trung thu kéo dài tận hai tháng. Người dân thành phố Tuyên Quang, hay còn gọi là người Thành Tuyên, đã biến Tết Trung thu thành một lễ hội đường phố lớn nhất cả nước. Ngay từ tháng 3 âm lịch, các tổ dân phố đã bắt đầu chuẩn bị những mô hình đèn khổng lồ. Đến tháng 6 âm lịch, không khí lễ hội đã rộn ràng khắp nơi. Đỉnh cao của lễ hội là những đêm diễu hành với hàng trăm mô hình đèn lồng rực rỡ, được làm thủ công dựa trên các câu chuyện lịch sử, cổ tích và đời sống, tạo nên một bữa tiệc ánh sáng và màu sắc đầy sáng tạo.
Bên cạnh đó, Lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày vào dịp đầu xuân cũng là một nét văn hóa đặc sắc. Lễ hội là dịp để người dân cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, với phần lễ trang nghiêm và phần hội tưng bừng các trò chơi dân gian như ném còn, kéo co, đi cà kheo, thi cấy...
Miền đất của lịch sử hào hùng và những giai nhân
Cái tên Tuyên Quang, bắt nguồn từ sông Tuyên Quang (nay là sông Lô), đã đi vào lịch sử từ thế kỷ 14. Nơi đây còn là "Thủ đô Khu giải phóng", "Thủ đô Kháng chiến", với những di tích lịch sử quốc gia đặc biệt như cây đa Tân Trào và đình Hồng Thái. Cây đa Tân Trào, biểu tượng của cách mạng, là nơi chứng kiến những quyết định lịch sử trọng đại của dân tộc trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Một danh xưng mỹ miều khác mà người đời ưu ái dành cho vùng đất này là “miền gái đẹp”, được đúc kết qua câu ca "Chè Thái, gái Tuyên". Vẻ đẹp của những cô gái Tuyên Quang được lý giải bởi ba yếu tố. Thứ nhất là điều kiện khí hậu mát mẻ, trong lành cùng địa hình sông suối dày đặc đã tạo nên làn da trắng mịn và mái tóc óng ả. Thứ hai, đây từng là kinh đô của nhà Mạc, nơi quy tụ nhiều cung tần, mỹ nữ từ khắp nơi, và vẻ đẹp của họ đã được di truyền qua nhiều thế hệ. Cuối cùng, sự giao thoa văn hóa và hôn nhân giữa hơn 20 dân tộc anh em đã tạo ra những thế hệ thiếu nữ xinh đẹp cả về hình thể lẫn trí tuệ.
Hành trình khám phá Tuyên Quang sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi trải nghiệm ẩm thực. Những món ăn đặc sản như mèn mén (cơm ngô), cháo ấu tẩu bổ dưỡng, thắng cố với hơn 12 loại gia vị núi rừng, hay món quà vặt ngọt ngào thắng dền, tất cả đều mang đậm hương vị độc đáo của vùng cao phía Bắc, làm say lòng bất kỳ du khách nào.
Từ một vùng đất của lịch sử và cách mạng, Tuyên Quang đang vươn mình mạnh mẽ, kết hợp hài hòa giữa những di sản thiên nhiên hùng vĩ của Hà Giang và trầm tích văn hóa của Tuyên Quang cũ. Một Tuyên Quang mới, với lễ hội náo nhiệt, cảnh quan kỳ vĩ, lịch sử hào hùng và con người duyên dáng, đang sẵn sàng viết tiếp những trang sử mới đầy tự hào.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)