Bán 28 hộp xôi/ngày phải nộp thuế: Hộ kinh doanh nói ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng/năm là quá thấp

Lo ngại ngưỡng thuế quá thấp

Theo đề xuất của Bộ Tài chính tại dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), ngưỡng doanh thu chịu thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh dự kiến áp dụng là từ 200 triệu đồng/năm trở lên.

Quy định này khiến nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ băn khoăn. Chị Nguyễn Thu, chủ một hàng xôi ăn sáng tại Hà Nội nhẩm tính, với giá trung bình 20.000 đồng/hộp, chị chỉ cần bán 28 hộp xôi mỗi ngày là doanh thu đã đạt 560.000 đồng, tức là vượt mức chịu thuế.

“Nếu phải nộp thuế tới 4,5%/doanh thu (3% thuế giá trị gia tăng và 1,5% thuế thu nhập cá nhân - PV) là không hợp lý khi hộ kinh doanh nhỏ như chúng tôi đều mong doanh thu tăng lên mỗi ngày để bù chi phí, giảm bớt khó khăn”, chị Thu chia sẻ.

Không chỉ riêng hàng xôi của chị Thu, với ngưỡng doanh thu này, các hộ bán phở chỉ cần bán 14 bát (40.000 đồng/bát) hay 22 chiếc bánh mì kẹp (20.000-30.000 đồng/chiếc) mỗi ngày đều có nguy cơ phải đóng thuế.

Nhiều hộ kinh doanh lo lắng về ngưỡng doanh thu nộp thuế từ 200 triệu đồng, áp dụng từ năm 1/1/2026 (Ảnh minh hoạ)

Anh Văn Tuấn, chủ một cửa hàng tạp hóa tại phường Hoàng Liệt (Hà Nội) cũng nhận định ngưỡng 200 triệu đồng/năm là quá thấp. Anh cho biết, khách mua vài thùng bia, sữa hay nước ngọt đã lên đến tiền triệu. Chỉ cần bán 18-20 triệu đồng tiền hàng/tháng là vượt ngưỡng.

“Tạp hóa thường có doanh thu cao nhưng lợi nhuận chỉ khoảng 10%, trong khi thuế tính theo doanh thu; ngưỡng quá thấp sẽ tạo áp lực lớn”, anh Tuấn nhận xét.

Tại phiên thảo luận chiều 19/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa ý kiến đại biểu, tập trung nghiên cứu để xây dựng ngưỡng thuế hợp lý, phản ánh đúng thực tế và bảo đảm công bằng.

Vì sao lại là con số 200 triệu đồng?

Trao đổi về vấn đề này, TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội thừa nhận ngưỡng 200 triệu đồng/năm là thấp so với thực tế. Tuy nhiên, ông lý giải rằng con số này nhằm đảm bảo tính đồng bộ với Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) vừa sửa đổi, cũng có hiệu lực từ 1/1/2026.

Ông Tú phân tích, thuế GTGT là thuế gián thu do người tiêu dùng chịu, hộ kinh doanh chỉ thu và nộp thay. Về nguyên tắc, cứ có doanh thu là có thuế GTGT. Tuy nhiên, do chi phí hành thu lớn nên Việt Nam quy định ngưỡng doanh thu để miễn hoặc thu thuế.

“Rất khó để Luật Thuế TNCN đưa ra một mức khác, vì cùng hộ kinh doanh không thể để hai mức khác nhau. Đây là cái khó của Bộ Tài chính khi xây dựng chính sách: một bên là doanh thu, một bên là thu nhập”, ông Tú nói.

(Ảnh minh hoạ)

Cũng theo ông Tú, hiện chưa có cơ sở chắc chắn để đánh giá doanh thu thực của hộ kinh doanh. Nếu nâng ngưỡng chịu thuế lên cao, số lượng hộ được miễn thuế sẽ rất lớn, dẫn đến việc nhiều hộ doanh thu cao vẫn "khoác áo" thu nhập thấp để trốn thuế. Do đó, ông cho rằng tạm thời giữ mức 200 triệu để đánh giá tác động là hợp lý.

Về mức thuế suất, TS Nguyễn Ngọc Tú cho rằng mức 4,5% doanh thu với hàng ăn uống không quá cao về số tuyệt đối. Tuy nhiên, với lĩnh vực bán buôn có biên lợi nhuận mỏng (1-2%), mức thuế suất 1,5% có thể là quá cao.

Đề xuất nâng ngưỡng lên 1 tỷ đồng để đảm bảo công bằng

Trái ngược với quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Được - Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín đã từng đề xuất doanh thu không chịu thuế nên từ 1 tỷ đồng.

Cơ sở của đề xuất này là sự so sánh với mức giảm trừ gia cảnh của người làm công ăn lương. Từ năm 2026, mức giảm trừ gia cảnh được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng (tức 186 triệu đồng/năm), chưa kể giảm trừ cho người phụ thuộc. Trong khi đó, hộ kinh doanh chỉ được miễn thuế nếu doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm.

(Ảnh minh hoạ)

Ông Được nhận định quy định này tạo ra sự bất bình đẳng, đặc biệt với người có hai nguồn thu nhập (vừa kinh doanh vừa có lương) khi họ được hưởng "lợi ích kép".

“Để đảm bảo tính công bằng, bình đẳng cần thiết xây dựng mức doanh thu không chịu thuế nhằm tiệm cận và tương đồng với mức giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế có thu nhập từ tiền lương tiền công theo phương án 15,5 triệu đồng/tháng, tức 186 triệu đồng/năm”, ông Được kiến nghị.

Ngoài ra, ông Được nhấn mạnh: “Đề xuất miễn thuế với doanh thu 1 tỷ đồng không chỉ đảm bảo tính công bằng mà còn phù hợp với quy định hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên phải sử dụng máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế (theo Nghị định 70/2025 của Chính phủ). Điều này giúp chính sách thuế đồng bộ và thuận tiện cho người nộp thuế, đồng thời tạo cơ sở cho quản lý thuế hiệu quả hơn”.

T.Hà (Theo Thời Trang Vàng)