Vì sao nhiều bảo tàng, thủy cung cấm du khách chụp ảnh?

Bạn đã bao giờ lôi máy ảnh hoặc điện thoại ra bảo tàng hoặc địa điểm lịch sử và đột nhiên thấy một nhân viên nói với bạn “Xin lỗi, ở đây không được phép chụp ảnh”? Quy định cấm chụp ảnh không chỉ áp dụng ở một vài quốc gia mà thật ra là ở hầu hết các nước trên khắp thế giới. Bạn không thể chụp ảnh ở những nơi như Nhà nguyện Sistine ở Rome, bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam, cung điện Buckingham,…

Có 5 lý do giải thích cho việc cấm du khách chụp ảnh.

Đầu tiên, đèn flash của máy ảnh với cường độ ánh sáng cao cũng như năng lượng tia cực tím từ đèn flash được cho là có thể làm tổn thương cấu trúc, phát sinh phản ứng hoá học với các tác phẩm nghệ thuật.

Tuy nhiên, nghiên cứu của Martin Evans thuộc tổ chức Unversity of Cambridge về việc đánh giá tác hại của việc chụp ảnh bằng đèn flash cho thấy “việc du khách sử dụng đèn flash điện tử gây nguy hiểm không đáng kể cho hầu hết các cuộc triển lãm trong bảo tàng”.

Thứ hai, việc cấm chụp ảnh cải thiện trải nghiệm của khách truy cập. Du khách thích bảo tàng có nhiều khả năng quay lại, tham gia với tư cách thành viên và giới thiệu bảo tàng cho bạn bè. Thật khó để thưởng thức một bức tranh khi mọi người đang tụ tập trước mặt để chụp ảnh selfie bằng gậy, điều này đôi khi đập vào cả tác phẩm nghệ thuật và những khách hàng quen khác.

Việc người dân dừng lại chụp ảnh cũng có thể dẫn tới tình trạng ùn ứ. Đảm bảo nhiều người hơn có thể truy cập một cách an toàn và có trải nghiệm tốt giúp tăng doanh thu.

Nó cũng làm giảm chi phí bảo hiểm của bảo tàng vì một số nhiếp ảnh gia phải trải qua những thử thách đáng kinh ngạc, như cố gắng trèo ra ngoài ban công để canh góc ảnh, hay cố gắng đến gần tác phẩm tạo ra khung cảnh rất hoảng loạn và mất kiểm soát.

Thứ ba, cấm chụp chụp ảnh đảm bảo quà tặng duy trì độc quyền bán hình ảnh. Nếu không được phép chụp ảnh bên trong bảo tàng hoặc địa điểm lịch sử thì sách, áp phích và bưu thiếp của cửa hàng sẽ là quà tặng độc quyền về hình ảnh.

Thứ tư, việc cấm chụp ảnh được cho là để tăng cường an ninh bằng cách ngăn chặn những tên trộm hoặc khủng bố chụp ảnh trực quan và xác định điểm yếu trong hệ thống báo động và camera giám sát. Mặc dù thực sự có tương đối ít vụ trộm nghệ thuật lớn, nhưng cứ mỗi vụ trộm xảy ra, đó điều sẽ là một tin tức chấn động và là tiêu đề trên các mặt báo.

Lý do thứ năm là việc chụp ảnh thường vi phạm bảo vệ bản quyền. Bản quyền được sinh ra để bảo vệ tác giả, nghệ sĩ, các nhà sáng tạo, nhằm đảm bảo họ sẽ được một khoản phí bất cứ lúc nào có ai đó muốn tạo ra bản sao các tác phẩm của họ. Bản quyền thường tồn tại trong suốt cuộc đời của một người nghệ sĩ, và cộng thêm 70 năm sau đó. Điều này có nghĩa là phần lớn các bộ sưu tập trong bảo tàng có từ thời Phục Hưng, Hy Lạp đã mất bản quyền từ nhiều năm trước đó.

Thế nhưng, đây là vấn đề lớn đối với các tác phẩm nghệ thuật hiện đại, đặc biệt là khi các tác phẩm được cho mượn. Bảo tàng không sở hữu bản quyền của các bức tranh hoặc tác phẩm điêu khắc cho mượn vì nó thuộc về chủ sở hữu hoặc nghệ sĩ ban đầu.

Dương Huyền