Vì sao người xưa kiêng 'Tháng Chạp định thân, tháng Giêng cưới vợ'?

“Tháng Chạp không định thân”

Nghĩa đen của vế đầu tiên trong câu tục ngữ là tháng 12 Âm lịch (tháng Chạp) không phải là thời điểm thích hợp để tổ chức lễ đính hôn (định thân). Điều này xuất phát từ nhiều lý do cả về tự nhiên lẫn quan niệm tâm linh.

Trước hết, tháng Chạp là thời điểm lạnh nhất trong năm, khi dương khí suy yếu và âm khí trở nên thịnh vượng. Cảnh vật lúc này thường mang vẻ héo úa, thiếu sức sống. Trong khi đó, hôn nhân được coi là chuyện “hồng hỉ”, cần một không khí vui tươi, ấm áp để tượng trưng cho khởi đầu tốt lành. Sự lạnh lẽo, tiêu điều của tháng Chạp bị cho là khắc với điềm lành của một hỷ sự.

Lý do tại sao người xưa lại nói: “Tháng Chạp không định thân, tháng Giêng không cưới vợ”? (Ảnh minh hoạ)

Theo quan niệm ngũ hành, người xưa tin rằng việc định thân vào tháng Chạp có thể làm suy vận tài lộc của nhà trai. Về mặt ngữ âm, chữ “lạp” (腊) trong “lạp nguyệt” (tháng Chạp) lại đồng âm với chữ “lạt” (拉), mang nghĩa kéo dài lê thê, một hình ảnh không may mắn. Vì rất coi trọng điềm lành, ông bà ta thường tránh làm việc lớn vào những tháng mang âm xui xẻo.

Ngoài ra, một lý do rất thực tế là tháng Chạp cũng là thời điểm cuối năm, mọi gia đình đều tất bật chuẩn bị đón Tết Nguyên đán. Việc tổ chức lễ định thân vào giai đoạn bận rộn này được xem là không hợp thời điểm, dễ gây cập rập và thiếu chu toàn.

“Tháng Giêng không cưới vợ”

Tục lệ “tháng Giêng không cưới vợ” cũng đã tồn tại từ lâu đời và được lý giải theo nhiều cách.

Ở nông thôn xưa, người ta tin rằng tháng Giêng là tháng của thần linh, đặc biệt là Thái Tuế - vị thần cai quản năm đó. Cưới hỏi vào đầu năm bị coi là “tranh phong” với ngài, dân gian ví von là động thổ trên đầu Thái Tuế, có thể mang đến xui xẻo, ảnh hưởng đến vận khí và tài lộc của đôi vợ chồng trẻ và con cháu sau này.

Về mặt xã hội, tháng Giêng là tháng đầu tiên của năm mới, thời gian bận rộn nhất với các hoạt động chúc Tết, thăm hỏi họ hàng và cúng bái tổ tiên. Một đám cưới vào lúc này sẽ làm xáo trộn không khí chung và gây bất tiện cho khách mời.

(Ảnh minh hoạ)

Hơn nữa, sau những ngày Tết ăn uống no nê, tiệc tùng liên miên, việc mời cưới có thể khiến khách không còn hào hứng. Đám cưới tổ chức trong tháng Giêng còn dễ bị cho là gia chủ cưới để tiết kiệm hay cưới gấp cho qua chuyện.

Giá trị của tục lệ xưa trong xã hội hiện đại

Những câu tục ngữ như “Tháng Chạp không định thân, tháng Giêng không cưới vợ” là sự đúc kết kinh nghiệm và quan niệm sống của người xưa. Việc cẩn trọng trong việc chọn ngày lành tháng tốt cho thấy sự tôn trọng sâu sắc đối với hôn nhân, đồng thời là lời chúc phúc cho đôi trẻ có một cuộc sống hạnh phúc, thuận hòa và viên mãn.

Ngày nay, dù nhiều người không còn quá coi trọng những quy tắc cũ, nhưng trên thực tế, vẫn ít cặp đôi chọn hai thời điểm nhạy cảm này để tổ chức hỷ sự. Giới trẻ hiện đại thường ưu tiên chọn các ngày nghỉ lễ, cuối tuần hoặc kỳ nghỉ dài để tổ chức đám cưới, vừa thuận tiện cho việc đi lại, vừa có thể sum vầy trọn vẹn bên người thân và bạn bè.

* Thông tin mang tính chất tham khảo

T.Hà (Theo Thời Trang Vàng)