Người xưa 'làm mặt lạnh' khi chụp ảnh, lý do là gì? Phải chăng cuộc sống của người xưa không được vui vẻ như chúng ta bây giờ?

Lý do kĩ thuật

Một số người nói vui rằng, máy chụp hình được phát minh ra khiến con người trở nên nghiêm túc hơn. Chẳng hạn vào năm 1852, một cô gái đã ngồi chụp một tấm chân dung theo quy trình Daguerre. Khi đó đầu cô hơi nghiêng, tư thế ngồi nghiêm nghị, tự tin và không cười, đây chính là tấm ảnh mãi đến ngày nay vẫn được nhiều người gọi rằng "cô gái nghiêm túc".

Kiểu ảnh này không có gì lạ vào thời kỳ Victory (khoảng năm 1837-1901). Ngay cả Charles Darwin - một người có tính cách hiền dịu, ấm áp và giàu tình thương cũng xuất hiện trên ảnh với vẻ mặt lạnh lùng cau có.

Một trong những lý do đơn giản nhất để giải thích vấn đề này là do điều kiện nhiếp ảnh thuở sơ khai vẫn còn rất thô sơ, tất cả các tấm ảnh chân dung cần phải được phơi sáng trong một thời gian lâu. Chính vì thế họ buộc phải giữ nguyên khuôn mặt trong suốt khoảng thời gian chụp ảnh đó để có được tấm ảnh hoàn hảo nhất của mình.

Ý thức của chính người được chụp ảnh

Việc chụp ảnh ngày xưa cũng còn rất hiếm, không đại trà như thời nay của chúng ta. Vì thế những người được chụp ảnh chân dung ở thời kỳ xưa, đặc biệt là những gia đình trung lưu đều hiểu rằng chụp ảnh là thời khắc quan trọng để họ lưu giữ lại khoảnh khắc giàu có và khẳng định địa vị của mình. Đối với nhiều người, đây có thể là khoảnh khắc một lần duy nhất trong cuộc đời của mình, chính vì vậy họ rất coi trọng tấm ảnh được tạo ra.

Tạo dáng trước ống kính thực tế cũng không khác nhiều so với việc tạo dáng để vẽ tranh, nhưng nó ít tốn kém hơn, nhanh hơn và đồng nghĩa với việc những ai không có cơ hội được vẽ tranh sẽ xem như đây là dịp để có được bức ảnh của riêng mình. Và họ tỏ ra nghiêm túc khi được chụp cũng giống như khi được vẽ tranh chân dung. Đây không chỉ là một bức ảnh chụp cho vui, đối với họ, nó giống như một bức tranh vẽ nhằm lưu giữ lại nét đẹp của mình trường tồn theo thời gian.

Ảnh hưởng từ hội họa

Bạn có để ý thấy rằng, người xưa khi vẽ chân dung họ không hề cười? Chúng ta rất hiếm khi thấy những bức tranh cổ xưa có bóng dáng của nụ cười, duy chỉ có ngoại lệ là bức vẽ nổi tiếng “Nàng Monalisa” của Leonardo Da Vinci vào thế kỷ XVIII. Da Vinci hẳn đã phải lao tâm khổ tứ rất nhiều mới có được nụ cười đó và cũng nhờ thế mà bức vẽ nàng Monalisa đã gây chấn động cho cho giới hội họa thời bấy giờ.

Người xưa quan niệm chụp ảnh cũng giống như được vẽ tranh chân dung nhưng nhanh hơn và giá rẻ hơn. Ngoài ra, họ cũng quan niệm rằng, không điều gì tệ hơn là những bức tranh với nụ cười gượng gạo. Vì thế dường như thái độ nghiêm túc và vẻ mặt “lạnh như băng” khi ngồi vẽ chân dung đã được giữ nguyên khi họ chụp ảnh.

Do góc nhìn nghệ thuật

Ngày nay chúng ta thường chụp rất nhiều ảnh kèm theo nụ cười, nhiếp ảnh cũng một phần tái hiện lại xã hội đương thời. Chúng ta muốn giao tiếp với nhau như những người vui vẻ, vì thế chúng ta cười và cười không ngừng trong những tấm ảnh selfie nhằm chia sẻ khắp nơi.

Trong khi đó, do người thời xưa coi việc chụp ảnh giống như hội họa - đó là một tác phẩm nghệ thuật thực sự. Một bức chân dung đẹp có thể đem lại giá trị nghệ thuật cao đồng thời được lưu giữ trong nhiều năm sau đó.

Theo một số ghi chép, người xưa khi chụp ảnh thường hay nghĩ đến thời gian, sinh tử và ký ức. Có lẽ chính vì thế mà những bức hình thời xưa luôn có chiều sâu và giá trị lưu giữ hơn hẳn so với phần lớn những hình chụp ngày nay.

Dương Huyền