Có nên cho người thân nghèo khó vay tiền không? 3 sự thật này sẽ khiến bạn thức tỉnh ngay lập tức

Người thân hỏi vay tiền, nếu cho thì sợ mất, không cho thì sợ bị nói vô tình, nỗi khó xử này như một cái gai, khiến nhiều người ngại đối mặt. Khi quan hệ huyết thống va chạm với lợi ích cá nhân, khi tình thân biến thành áp lực đạo đức, vậy nên cho vay hay không cho vay? 3 sự thật dưới đây sẽ phơi bày bản chất thực tế khiến ai cũng phải suy nghĩ lại.

Khi người thân hỏi vay tiền, nhiều người rơi vào cảnh khó xử (Ảnh minh họa)

1. Bản chất của việc vay tiền: Cứu nguy hay lấp hố?

Không ít trường hợp "người nhà khó khăn" lại bắt nguồn từ tiêu xài hoang phí, lười biếng hoặc dính vào tệ nạn.

Có người bị gia đình ép đưa tiền mua nhà để trả nợ cờ bạc cho anh trai; có người cho em họ vay tiền "khởi nghiệp" nhưng sau đó lại thấy tiền bị mang đi… phẫu thuật thẩm mỹ.

Một người bạn tên Lão Trương kể: Em họ anh ta lấy lý do "con bệnh nặng" để mượn 3 triệu, nhưng thực tế là trả nợ đánh bạc. Đã vậy còn nói tỉnh queo: "Anh là anh họ mà không giúp thì giúp ai?". Kiểu suy nghĩ "tôi nghèo nên tôi đúng" thực chất là biến tình thân thành lá chắn, biến người khác thành nguồn cung tài chính lâu dài.

Cách ứng xử hợp lý:

- Hỏi rõ mục đích vay và đánh giá khả năng trả nợ.

- Nhu cầu cấp thiết như y tế, học hành, sinh hoạt thiết yếu có thể cân nhắc hỗ trợ.

- Các khoản chi cho tiêu xài, đầu tư rủi ro hoặc mục đích mập mờ nên từ chối.

Lòng tốt cần có nguyên tắc, không thể trao bừa.

2. Giá trị của tình thân: Đong đếm bằng tiền được không?

Không hiếm những câu trách móc: "Không cho vay là tuyệt tình", "Anh làm anh bao năm mà keo kiệt thế?". Khi tình thân bị biến thành cây gậy để ép buộc, người bị mượn tiền thường buộc phải nhượng bộ để giữ thể diện.

Một độc giả kể lại việc bị cậu ruột mượn 30 triệu để "dưỡng già", hứa 5 năm trả. Năm thứ năm trôi qua, cậu không những không trả mà còn trách ngược: "Cháu tính toán quá!". Những người họ hàng xung quanh cũng khuyên "thôi bỏ qua, đều là người một nhà". Khi tình thân bị lợi dụng, nó không còn giữ được sự ấm áp vốn có.

Nguyên tắc cần có:

- Giúp thì được, nhưng phải có giấy mượn, thời hạn cụ thể.

- Có thể hỗ trợ thêm vì tình nghĩa, nhưng tiền gốc phải hoàn trả.

- Tình thân thật sự không gãy vì một lần từ chối, những mối quan hệ bị tiền bạc phá hủy vốn đã không bền vững từ đầu.

3. Thử thách của lòng người: Tiền cho vay có lấy lại được không?

Câu nói "Mượn thì như cháu, trả thì như ông" phản ánh một thực tế đáng buồn. Thống kê cho thấy tỷ lệ nợ xấu trong vay mượn dân sự rất cao, mà phần lớn lại đến từ mối quan hệ thân thích.

Một đồng nghiệp là anh Lý từng cho em họ vay 15 triệu để đóng tiền nhà. Hai năm sau, người em liên tục viện lý do "lương thấp", "con đi học"… rồi cuối cùng chặn luôn liên lạc. Khi anh Lý nhờ người thân đứng ra hòa giải, anh lại bị chỉ trích chuyện nhỏ mà làm lớn.

Bài học cần nhớ:

- Chỉ cho vay trong khả năng; tuyệt đối không để ảnh hưởng đến cuộc sống của mình.

- Giữ tất cả bằng chứng: giấy vay, chuyển khoản, tin nhắn.

- Chuẩn bị tâm lý đó có thể là tiền mất không. Nếu cho vay mà vẫn không làm ảnh hưởng đến tài chính, bạn sẽ bớt áp lực hơn.

Lời kết: Cân bằng giữa tình và tiền không khó, quan trọng là nguyên tắc

Giúp người thân không phải chuyện nên hay không, mà là người đó có xứng đáng để giúp hay không.

Người biết điều, có trách nhiệm, biết trân trọng thì đáng để hỗ trợ.

Người xem việc mượn tiền là hiển nhiên, lấy tình thân làm lá chắn thì cần dứt khoát đặt giới hạn.

Như nhà văn Tam Mao từng nói: "Trái tim không có nơi nương tựa thì đi đâu cũng là lang thang". Tiền bạc cũng vậy, nếu không có ranh giới, đưa ra rồi sẽ như nước đổ đi.

Lần tới khi gặp cảnh người thân xin vay tiền, hãy tự hỏi: Cho vay là giúp họ đứng dậy, hay tiếp tay để họ sa xuống? Là giữ tình cảm, hay nuông chiều thói xấu?

Hạ Tú (Theo Thời Trang Vàng)