Xếp hạng hoàng đế Trung Quốc theo đánh giá của người phương Tây

1. Tuỳ Dạng Đế - Dương Quảng

Dương Quảng, vị hoàng đế thứ hai của nhà Tùy, là một nhân vật đầy mâu thuẫn. Ông sở hữu ngoại hình đẹp trai, tài năng xuất chúng, xuất thân cao quý, tất cả tạo nên một hình ảnh rực rỡ, như một bạch mã hoàng tử trong mắt nhiều người. Nhưng ẩn sâu bên trong, là một tâm trí đầy tham vọng, một con người luôn suy tính sâu xa, thậm chí có phần điên rồ.

Sự nghiệp của Dương Quảng đầy những thành tựu đáng ghi nhận. Ông dẫn quân chinh phạt Thổ Cốc Hồn, mở rộng lãnh thổ, đưa toàn bộ Thanh Hải vào bản đồ Trung Hoa. Ông cũng ngăn chặn sự lớn mạnh của Khiết Đan, bảo vệ biên giới. Những chiến công ấy khiến ông trở thành một vị tướng tài ba, một vị hoàng đế có công với đất nước.

Xếp hạng hoàng đế Trung Quốc theo đánh giá của người phương Tây (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, con đường ông đi đến thành công lại đầy rẫy những tội lỗi. Việc ông chinh phạt Thổ Cốc Hồn, đánh bại Cao Ly, khiến người dân phải gánh chịu vô vàn khổ cực, tiếng chửi rủa vang vọng khắp nơi. Việc ông xây dựng Đông đô, đào kênh đào, dù mang lại lợi ích lâu dài, nhưng cũng khiến người dân phải gánh chịu những tổn thất và cực khổ trong thời gian đó.

Dương Quảng là một con người phức tạp, với những mặt trái ngược. Ông là một vị tướng tài ba, một vị hoàng đế đầy tham vọng, nhưng cũng là một người tàn bạo, một kẻ độc tài. Công lao của ông có thể lưu danh sử sách, nhưng tội lỗi của ông cũng không thể nào xóa bỏ. Chính vì thế, Dương Quảng trở thành một vị hoàng đế rất khó đánh giá, một nhân vật đầy bí ẩn trong lịch sử Trung Hoa.

2. Đường Thái Tông - Lý Thế Dân

Lý Thế Dân, vị hoàng đế thứ hai của nhà Đường, được lịch sử ghi nhớ với danh hiệu Đường Thái Tông, một minh quân tài ba, khai sáng thời kỳ thịnh trị huy hoàng của nhà Đường.

Sau khi lên ngôi, ông thể hiện sự khiêm tốn, lắng nghe ý kiến của quần thần, dựa vào văn hóa để cai trị đất nước. Ông không ngại tiếp thu những lời chỉ trích, khuyến khích tiết kiệm, ưu tiên phát triển nông nghiệp, giúp người dân an cư lạc nghiệp. Những chính sách này đã góp phần tạo nên một xã hội ổn định, thịnh vượng, mở đầu cho thời kỳ "Khai Nguyên chi trị" - một trong những thời kỳ thịnh trị huy hoàng nhất lịch sử Trung Quốc.

(Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, Đường Thái Tông cũng là một vị tướng tài ba. Ông dẫn quân chinh phạt, mở rộng lãnh thổ về phía Tây và Bắc, tiêu diệt Đông Tột Cốt, Tiết Diên Đà, chinh phục Cao Xương, Cưu Từ, Thổ Cốc Hồn, đánh bại Cao Ly. Ông thiết lập An Tây tứ trấn, góp phần duy trì hòa bình giữa các dân tộc, được các dân tộc khác tôn vinh là "Thiên khả hãn".

Những chiến công rực rỡ của Đường Thái Tông đã đặt nền móng vững chắc cho hơn 100 năm thịnh trị của nhà Đường, tạo nên một thời kỳ hoàng kim trong lịch sử Trung Quốc. Ông được lịch sử ghi nhớ là một vị hoàng đế tài năng, một minh quân lỗi lạc, một người anh hùng vĩ đại.

3. Thành Cát Tư Hãn

Thành Cát Tư Hãn, sinh năm 1162 với cái tên Thiết Mộc Chân, là một vị tướng tài ba và là người thống nhất Mông Cổ, đưa đất nước này lên đỉnh cao quyền lực. Ông được tôn làm "Khả Hãn" vào năm 1206, đánh dấu sự khởi đầu cho một đế chế rộng lớn và hùng mạnh.

Là một chiến binh lỗi lạc trong thời đại binh khí lạnh, Thành Cát Tư Hãn dẫn dắt quân đội kỵ binh Mông Cổ thiện chiến, gieo rắc nỗi kinh hoàng cho cả thế giới Kitô giáo châu Âu và thế giới Hồi giáo Tây Á. Trong suốt cuộc đời mình, ông đã trải qua vô số cuộc chiến tranh, chinh phục hơn 100 quốc gia, tạo nên uy danh chiến thắng vang dội, không ai sánh bằng. Con cháu của ông kế thừa di sản đế chế, lập nên đế chế Mông Cổ vĩ đại, đế chế lớn nhất thế giới, được người đời ca ngợi là "Kẻ chinh phục thế giới".

(Ảnh minh họa)

Sau khi lên ngôi, Thành Cát Tư Hãn đã thực hiện những cải cách chính trị, kinh tế và quân sự táo bạo. Ông thành lập "chế độ phong đất cho các tộc trưởng", đặt nền móng cho chế độ phong kiến ở Mông Cổ.

Ông xây dựng hệ thống luật pháp, lực lượng bảo vệ, phát minh ra chữ viết Mông Cổ, và bắt đầu mở rộng lãnh thổ. Từ năm 1218, ông lần lượt chinh phục Tây Lương, Hoa Tư Tử Mẫu (Afghanistan, Iran), Can Giả (Azerbaijan), đến Biển Caspi, Biển Aral. Năm 1227, ông tiêu diệt Tây Hạ, nhưng cũng chính trong năm này, ông qua đời tại Sa Ly Xuyên, kết thúc 21 năm trị vì, khi ấy ông 65 tuổi.

Thành Cát Tư Hãn là vị vua của kỵ binh nhẹ, là một bậc đế vương tài năng và đầy tham vọng. Ông đã tạo ra một đế chế rộng lớn, thúc đẩy sự giao lưu văn hóa, kinh tế giữa Đông và Tây.

Người Mông Cổ đã truyền bá kỹ thuật in ấn, vũ khí bằng thuốc súng, la bàn và bàn tính của phương Đông đến phương Tây. Họ cũng mang theo những sản phẩm của phương Tây đến phương Đông, giúp chúng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân trên toàn thế giới.

4. Tần Thủy Hoàng

Tần Thủy Hoàng, con trai của Tần Trang Tương Vương, là một nhân vật lịch sử đầy uy quyền và bí ẩn. Ông lên ngôi khi mới 13 tuổi, xưng đế khi 39 tuổi và trị vì suốt 37 năm, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Trung Quốc.

Tần Thủy Hoàng là người đầu tiên thống nhất Trung Quốc, kết thúc thời kỳ chiến quốc hỗn loạn, mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước. Ông là một chính trị gia lỗi lạc, một chiến lược gia tài ba, và là một nhà cải cách vĩ đại. Ông đã thực hiện những biến đổi mang tính cách mạng, đưa Trung Quốc vào thời kỳ thống nhất, đặt nền móng cho chế độ chuyên chế tập trung quyền lực, có ảnh hưởng sâu rộng đến lịch sử Trung Quốc và thế giới.

(Ảnh minh họa)

Với tư duy chiến lược nhạy bén, Tần Thủy Hoàng đã thiết lập chế độ hoàng đế, áp dụng chế độ tam công cửu khanh ở trung ương, bãi bỏ chế độ phong kiến ở địa phương, thay thế bằng chế độ quận huyện, thống nhất chữ viết, đường sá, đơn vị đo lường, đánh đuổi Hung Nô ở phía bắc, xây dựng Vạn Lý Trường Thành. Những cải cách này đã giúp thống nhất lãnh thổ, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xây dựng một quốc gia mạnh mẽ và thống nhất.

Nhà trí thức thời Minh là Lý Trị đã ca ngợi Tần Thủy Hoàng là "Thiên cổ nhất đế", tuy nhiên, người nước ngoài lại biết rất ít về vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc này. Điều này là do thời đại ông sống, giao thông bất tiện, tin tức bị hạn chế, dẫn đến sự thiếu thông tin về ông.

Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)