Danh mục

Vì sao tháng 12 âm lịch gọi là tháng Chạp? 3 lễ cúng quan trọng trong tháng Chạp nhất định không được bỏ qua!

Chủ nhật, 07/01/2024 16:11

Tháng Chạp chính là tháng 12, nhưng cách gọi này chỉ dành cho lịch âm. Tháng Chạp đến đồng nghĩa với việc chỉ còn mấy tuần nữa là năm cùng tháng tận, Tết Nguyên đán tới cửa.

Vì sao gọi tháng 12 âm lịch là tháng Chạp?

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, chữ “chạp” là một biến âm của từ “lạp” trong tiếng Hán. Lễ tế thần vào dịp cuối năm âm lịch của người Trung Quốc xưa được gọi là Lạp, thế nên tháng này còn được gọi là Lạp nguyệt (nguyệt nghĩa là tháng). Khi nhắc tới chữ “lạp” tức là nói tới việc đi “lạp mả”, thăm nom, sửa dọn phần mộ tổ tiên để chuẩn bị đón Tết Nguyên đán.

Trong tiếng Hán, “lạp” cũng có nghĩa là lễ tất niên, nghĩa này cũng liên quan đến tập tục kể trên.

Tháng 12, tháng chạp, Tết nguyên đán

Văn hóa Việt Nam phần nào chịu ảnh hưởng qua lại với Trung Quốc, tháng 12 cũng là tháng nhiều lễ lạt cúng bái, nên dần dần có từ “giỗ chạp”. Người Việt Nam cũng coi trọng việc thăm nom, chăm sóc mồ mả cha ông trong tháng cuối năm, để năm hết tết đến khi thắp hương mời tổ tiên về nhà ăn tết thì phần mộ đều được tươm tất, thể hiện sự nhớ ơn và tình cảm ấm áp của gia đình, họ tộc.

Một cách lý giải khác: Chữ “lạp” trong tiếng Hán cũng có nghĩa là thịt. Tháng cuối năm là thời gian người ta tích trữ các loại thực phẩm để đối phó với mùa đông rét mướt, và cũng để chuẩn bị cho Tết Nguyên đán. Trong đó, thịt là loại thực phẩm quý giá, quan trọng.

Chữ “lạp” trong “lạp xường” (hay lạp xưởng, tùy cách đọc) cũng mang nghĩa này. Trong đó. “xưởng” hay “xường” có nghĩa là ruột (âm hán Việt là “trường”).

Đối với người Việt, tháng Chạp là tháng quan trọng trong năm, khi mọi người hướng đến cái Tết đoàn viên bên gia đình. Ai nấy đều hối hả, dốc sức hoàn tất các kế hoạch trong năm để khi năm mới đến, nhìn lại năm cũ thấy mình có nhiều thành tựu.

Về mặt tâm linh, tháng Chạp cũng là tháng có nhiều lễ nhất. Ngoài việc thắp hương vào mùng 1, ngày rằm như các tháng khác, các gia đình còn có lễ cúng ông Công ông Táo vào 23 tháng Chạp, lễ cúng tất niên vào chiều 30 Tết và lễ cúng Giao thừa vào khoảnh khắc cuối cùng của năm cũ, đầu tiên của năm mới.

3 lễ cúng quan trọng trong tháng Chạp nhất định không được bỏ qua

Lễ cúng rằm tháng Chạp

Tùy theo tập tục của mỗi địa phương mà lễ cúng rằm tháng Chạp có những khác biệt. Tuy nhiên về cơ bản, các gia đình thường chuẩn bị mâm lễ chay và mâm cỗ mặn.

Tháng 12, tháng chạp, Tết nguyên đán

Mâm cỗ chay gồm có:

Nến hoặc đèn

Hương

Nước sạch

Trầu cau

Trái cây

Hoa tươi

Mâm cỗ mặn gồm:

Gà luộc (chọn gà trống)

Xôi đỗ hoặc xôi gấc

Canh miến

Giò hoặc chả

Món xào (như thịt bò xào, lòng gà xào giá)

Rượu gạo và một vài món mặn khác.

Tùy vào điều kiện và quan điểm, tín ngưỡng mà các gia đình lựa chọn có làm mâm cỗ mặn hay không. Điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm.

Truyền thống của người Việt Nam thường cúng rằm tháng Chạp đúng ngày. Rằm tháng Chạp năm nay rơi vào thứ Sáu ngày 6/1/2023.

Lễ cúng ông Công, ông Táo

Theo tín ngưỡng dân gian, Táo quân là người cai quản chuyện bếp núc của mỗi gia đình. Táo quân bao gồm 2 ông và 1 bà, tượng trưng cho chiếc kiềng 3 chân trong căn bếp ấm cúng của người Việt xưa.

Tháng 12, tháng chạp, Tết nguyên đán

Lễ cúng ông Táo cần phải được tiến hành trước khi Táo quân bay về trời báo cáo Ngọc hoàng, tức là trước 12h ngày 23 tháng Chạp. Nếu gia chủ có ban thờ Táo quân đặt ở phòng bếp thì thắp hương ở ban thờ này. Nếu không có, gia đình thắp hương ở ban thờ gia tiên.

Đồ cúng gồm 3 con cá chép và bộ mũ áo; mũ Táo quân gồm có 2 mũ ông và 1 mũ bà. Mũ dành cho bà không cần cánh chuồn nhưng mũ dành cho ông cần 2 cánh chuồn. Đồ vàng mã sẽ được đốt sau lễ cúng ngày 23 tháng Chạp.

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo:

• 1 đĩa gạo, 1 đĩa muối

• 5 lạng thịt vai luộc

• 1 bát canh mọc

• 1 đĩa xào thập cẩm, 1 đĩa giò

• 1 đĩa xôi gấc, 1 đĩa chè kho

• 1 đĩa trái cây

• 1 ấm trà sen, 3 chén rượu

• Cau trầu

• Hoa

• Giấy tiền, vàng mã

Mâm cúng ông Công ông Táo có những gì tùy thuộc vào điều kiện mỗi gia đình.

Lễ cúng Tất niên

Lễ cúng Tất niên thường được tổ chức vào chiều 30 Tết như để kết thúc một năm, chuẩn bị đón chào những ngày năm mới. Tuy nhiên, với cuộc sống tất bật hiện nay, nhiều gia đình vì điều kiện mà thường tổ chức trước đó một hai ngày.

Tháng 12, tháng chạp, Tết nguyên đán

Mâm cơm cúng Tất niên thường được các gia đình làm rất thịnh soạn. Gia chủ sẽ mời ông bà, tổ tiên và những người đã khuất về ăn Tết cùng với con cháu. Tùy theo mỗi vùng miền mà mâm cơm cúng Tất niên cũng có những đặc trưng riêng. Chẳng hạn, ở miền Bắc hay có bánh trưng, giò, canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, giò xào... Miền Trung hay có bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm... Miền Nam hay có canh măng, gỏi tôm thịt, thịt kho tàu... Ngoài ra, lễ cúng còn có mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, trầu cau, rượu, trà, đèn nến…

Tục xưa vẫn rất coi trọng bữa cơm tất niên chiều 30 Tết. Đây là dịp để các thành viên trong gia đình đoàn tụ và nếu gia đình nào càng đông đủ các thế hệ cùng dự bữa tất niên chứng tỏ gia đình đó "phúc lộc đề đa".

Ngoài ý nghĩa gia đình đoàn tụ sum vầy, bữa cơm tất niên còn là nghi thức tiễn biệt năm cũ và mời ông Công Ông Táo trở lại trần gian để tiếp tục công việc của mình là coi sóc bếp lửa cho các gia đình nơi trần thế. Sau bữa cơm tất niên, các thành viên trong gia đình chuẩn bị làm lễ cúng giao thừa đón chào một năm mới.

(*)Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo.

Hoàng Khuông (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/vi-sao-thang-1.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/vi-sao-thang-12-am-lich-goi-la-thang-chap-3-le-cung-quan-trong-trong-thang-chap-nhat-dinh-khong-duoc-bo-qua-vz82017.html

Tin được quan tâm

Hạn cuối đến ngày 30/6: Cán bộ, công chức không thực hiện điều này sẽ bị xem là không đáp ứng yêu cầu công việc

Từ 30/6/2025, cán bộ, công chức không thực hiện việc này sẽ bị coi là không đáp ứng yêu cầu công việc.
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

Không thể tin được! Quế Trân, Người đẹp sân khấu đã lên chức mẹ

Trong showbiz, chuyện đời tư của nghệ sĩ luôn là đề tài thu hút sự chú ý đặc biệt từ công chúng và giới truyền...
Chuyện làng sao 2 ngày, 10 giờ trước

Chỉ hơn 1 tháng nữa, có tới hàng nghìn người không được chi trả BHYT khi đi khám chữa bệnh, là những ai?

Kể từ 1/7/2025, những chính sách liên quan tới bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ có nhiều những thay đổi. Trong đó, người dân cần...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Khi trồng hoa giấy, hãy nhớ 'mẹo' này, ngay cả giống hoa lười nhất cũng sẽ nở đầy hoa

Hôm nay chúng ta sẽ nói về một số mẹo trồng hoa giấy! Bạn có biết rằng nếu muốn cây hoa giấy của mình, ngay...
Đời sống số 3 ngày, 20 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Ba ngày 20/5, tức ngày 23 tháng 4 âm lịch?

Người xưa nói: Quan sát đạo trời, thuận theo hành động của trời. Ngày 17 tháng 5, thứ Bảy, ngày 20 tháng 4 âm lịch,...
Đời sống số 2 ngày, 9 giờ trước

Thay đèn xe máy từ bóng đèn halogen sang bóng led trắng để sử dụng thì có bị phạt không?

Đây là vấn đề khá nhiều người quan tâm bởi đôi khi đèn pha sợi đốt cũ ánh sáng không đủ để di chuyển trong...
Kiến thức 1 ngày, 5 giờ trước

Tin cùng mục

Trẻ hướng nội và hướng ngoại: Ai có tương lai thành công hơn

Trong tâm lý học, hướng nội và hướng ngoại là những đặc điểm tính cách rất phổ biến, thường được gọi là chiều kích tính...
Kiến thức 5 giờ, 49 phút trước

Tử vi ngày 22/5/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tuất tiền bạc thu về tay không ít, Dậu vận trình không như mong đợi

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 22/5/2025.
Đời sống số 5 giờ, 50 phút trước

Tin vui: Đề xuất cán bộ đi làm xa sau sáp nhập được mua nhà ở xã hội

Chính phủ đề xuất đưa công chức chịu tác động của việc sáp nhập các đơn vị hành vào đối tượng được hưởng chính sách...
Kiến thức 5 giờ, 57 phút trước

Dự báo thời điểm bắt đầu mùa bão năm 2025

Mùa bão năm 2025 khả năng bắt đầu ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, theo cơ quan nghiên cứu về khí tượng.
Tin trong ngày 5 giờ, 58 phút trước

Ngôi nhà cổ tại Việt Nam được làm bằng loại gỗ quý hiếm như 'khối vàng lộ thiên', trị giá lên đến hàng trăm tỷ đồng

Đây là căn nhà gây sự chú ý trên nhiều diễn đàn, mạng xã hội trong những năm qua.
Kiến thức 5 giờ, 59 phút trước

5 ngành nghề khó 'ế việc' trong 10 năm tới, luôn khát nhân lực có tay nghề cao, lương cao ngất lên đến 70 triệu đồng/tháng

Một số ngành nghề đang trên đà phát triển mạnh với nhu cầu nhân lực cao, đặc biệt là người có chuyên môn cao và...
Kiến thức 5 giờ, 59 phút trước

Tin mới cập nhật

3 sai lầm khiến con cái mãi không lớn nổi, hầu như cha mẹ nào cũng mắc ít nhất là 1 điểm

Cha mẹ nào cũng yêu thương con, nhưng điều đáng buồn là có những điểm phụ huynh cứ nghĩ là 'đúng', là 'tốt cho con',...
Chăm con 5 giờ, 58 phút trước

Giá vàng giảm: Đừng lo, đây là 3 'cửa sáng' mà ít nhà đầu tư nhìn thấy

Khi thấy giá vàng giảm mạnh có thể gây lo lắng, nhưng cũng là thời điểm lý tưởng để tái cấu trúc danh mục đầu...
Kiến thức 5 giờ, 59 phút trước

Vượt qua cả ĐH Bách khoa, ĐH Y dược đây là trường đại học đứng đầu về doanh thu từ khoa học công nghệ ở Việt Nam, lên tới 526 tỷ đồng

Tính đến hiện tại, đây là đại học có doanh thu từ chuyển giao khoa học công nghệ lớn nhất.
Dòng sự kiện 5 giờ, 59 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ năm ngày 22 tháng 5, tức ngày 25 tháng 4 âm lịch?

Người xưa sử dụng Thiên Can, Địa Chi và các thuật ngữ mặt trời để diễn tả sự chuyển động của thời tiết. Ngày 22...
Đời sống số 9 giờ, 8 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích phong cảnh mùa thu nào? Kiểm tra tình hình cuộc sống của bạn sau ba năm?

Hãy chọn một hình ảnh phong cảnh mùa thu mà bạn cảm thấy gần gũi, thư giãn hoặc thu hút nhất. Sau đó, xem phần...
Đời sống số 9 giờ, 28 phút trước

Sao Việt 21/5: Con nuôi Hoài Linh kiện đòi nhà; Tại sao Hoa hậu Thùy Tiên góp vốn nhưng không có trong danh sách cổ đông sáng lập công ty?

Tin sao Việt 21/5/2025: Vụ kiện căng thẳng của ca sĩ Ánh Linh - con nuôi nghệ sĩ Hoài Linh đang nhận được nhiều sự...
Chuyện làng sao 10 giờ, 33 phút trước

Người sinh 3 năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Từ nay đến hết năm 2025, những người sinh năm 2000, 1985 và 1965 sẽ lần lượt bước sang tuổi 25, 40 và 60 phải...
Kiến thức 10 giờ, 40 phút trước

10 ngày nữa, nhà nước sẽ ngừng cấp loại giấy tờ này, người dân lưu ý

Từ ngày 1/6, theo Công văn 168/BHXH-QLT của BHXH Việt Nam, cơ quan BHXH sẽ không cấp thẻ BHYT bản giấy cho người tham gia....
Tin trong ngày 10 giờ, 40 phút trước

Viễn cảnh tương lai của khu tập thể cũ nát ở Hà Nội: Biến thành cao ốc 55 tầng, tái định cư tại chỗ cho toàn bộ 8.300 cư dân

Các khu tập thể cũ nát tại Hà Nội đang đứng trước viễn cảnh "biến hình" ngoạn mục, với những đề xuất quy hoạch xây...
Tin trong ngày 10 giờ, 40 phút trước

6 chuyên ngành khó nhất ở trường đại học, nhưng bạn sẽ có một 'công việc vàng' sau khi tốt nghiệp

Có câu nói rằng, khi bạn không thể thay đổi hiện tại, hãy lập kế hoạch cho tương lai. Ngành học bạn chọn bây giờ...
Kiến thức 10 giờ, 41 phút trước