Yếu tố văn hóa và tâm linh
Ý nghĩa đồ dâng cúng: Đồ dâng cúng là những thứ ngon nhất, tinh túy nhất của gia chủ dâng lên tổ tiên đã khuất và thần linh để thể hiện tấm lòng tôn kính. Bởi thế mọi thứ cúng đều phải cẩn trọng hơn khi nấu để gia đình ăn. Theo đó thì đồ dâng cúng phải ngon, sạch sẽ, thơm tho, tránh tanh tưởi, tránh mùi hôi khó chịu vì sẽ gây nhiễu loạn trường khí phòng thờ. Bởi thế những thực phẩm không rõ nguồn gốc, đồ giả, ôi thiu, thực phẩm có mùi tanh, mùi hôi, nặng mùi sẽ không được dâng cúng. Những loại gợi ý nghĩa xấu, có tên gọi phạm húy cũng không được cúng.
Gà và lợn: Biểu tượng của sự no ấm và may mắn
Gà: Từ xa xưa, gà đã được xem là loài vật mang lại may mắn, báo hiệu điềm lành. Tiếng gà gáy vào sáng sớm tượng trưng cho sự khởi đầu mới, một ngày tốt lành. Thịt gà thường được sử dụng trong các lễ cúng gia tiên, lễ tân gia, cầu mong sự bình an và thịnh vượng.
Lợn: Lợn là biểu tượng của sự no ấm, sung túc. Thịt lợn dễ chế biến thành nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng, đáp ứng nhu cầu ẩm thực của con người. Việc dâng lễ vật là lợn thể hiện lòng thành kính, mong muốn cuộc sống đầy đủ và hạnh phúc.
Trâu, bò, ngan, vịt: Những quan niệm khác biệt
Trâu, bò: Là những con vật lớn, khỏe mạnh, được coi là "đầu cơ nghiệp" của nhà nông. Việc sử dụng thịt trâu, bò trong lễ cúng không phổ biến vì chúng mang ý nghĩa lao động, sinh sống hơn là biểu tượng tâm linh.
Ngan, vịt: Mặc dù là những loài gia cầm quen thuộc, nhưng ngan, vịt thường được cho là có tính cách chậm chạp, lề mề, không mang lại may mắn. Ngoài ra, thịt ngan, vịt cũng có mùi vị đặc trưng, không phù hợp với tất cả mọi người.
Yếu tố thực tế sinh hoạt
Sự phổ biến và dễ nuôi: Gà và lợn là những loài vật dễ nuôi, sinh sản nhanh, phù hợp với điều kiện khí hậu và kinh tế của nhiều gia đình Việt Nam.
Dễ chế biến: Thịt gà và thịt lợn có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, từ những món đơn giản đến những món cầu kỳ, đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng.
Ít gây dị ứng: So với các loại thịt khác, thịt gà và thịt lợn ít gây dị ứng hơn, phù hợp với nhiều người.
Mâm cơm cúng thường dùng gà luộc.
Sự thay đổi theo thời gian
Trong xã hội hiện đại, với sự đa dạng hóa các loại thực phẩm, quan niệm về việc lựa chọn lễ vật cúng cũng có những thay đổi. Tuy nhiên, gà và lợn vẫn giữ được vị trí quan trọng trong các nghi lễ truyền thống của người Việt.
Việc lựa chọn gà và lợn làm lễ vật cúng là kết quả của quá trình hình thành và phát triển lâu dài của văn hóa Việt Nam. Sự kết hợp giữa ý nghĩa văn hóa, tâm linh và các yếu tố thực tế sinh hoạt đã tạo nên một truyền thống đẹp và ý nghĩa.
Dâng cúng thịt vịt, ngan, ngỗng, trâu, bò, chó, mèo có bị xui rủi?
Việc thờ cúng quan trọng thành tâm. Thế nên nhiều người cho rằng nếu có lòng thành thì cứ dâng cúng. Nhưng cũng có người cho rằng cúng trâu, bò, chó, mèo, ngan, vịt là không mang lại may mắn vì chúng nặng mùi hơn gà, lợn nên có thể làm tổn hại phong thủy thờ cúng. Hơn nữa chúng không có ý nghĩa trong kết nối tâm linh như gà trống mà chỉ có ý nghĩa là một món ăn dâng cúng. Do đó theo nhiều người thì tốt nhất là có thờ có thiêng có kiêng có lành nê cứ cúng gà, lợn vừa dễ làm dễ tìm dễ mua lại không lo lắng về việc phạm đại kỵ.
* Thông tin mang tính tham khảo.
Hoàng Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)