Những kiêng kỵ ngày mùng 1 được lưu truyền nhiều đời nay, tin hay không tin tùy quan niệm mỗi người. Tuy không có kiểm chứng khoa học, nhưng nhiều người vẫn tin và làm theo với niềm tin “có kiêng có lành” để được an tâm về mặt tâm lý.
Vì sao mùng 1 kiêng ăn thịt vịt?
Thịt vịt là món ăn tương đối phổ biến ở Việt Nam và được xem là thực phẩm bổ dưỡng. Thế nhưng với người miền Bắc và miền Trung thì thịt vịt lại mang nhiều điều không tốt trong phong thủy.
Do đó cứ đến ngày mùng 1 tháng Âm hoặc dịp Tết nguyên đán thì có cho thịt vịt cũng nhiều người không lấy, không ăn. Thậm chí người mang thịt vịt đi cho sẽ bị xem là chơi xấu, chơi đểu cầu mong xui xẻo cho người khác.
Việc kiêng ăn thịt vịt có trong dân gian từ lâu đời, theo đó thịt vịt bị cho là mang lại điều xui xẻo nếu ăn đầu tháng đầu năm khiến cho mọi việc khó bề thuận lợi suôn sẻ được.
Có lẽ do vịt có đặc tính là chậm chạp lạch bạch nên mọi người sẽ không muốn khởi đầu một tháng mới ì ạch. Hơn nữa vịt sống theo đàn nhưng rất dễ bị tan đàn xẻ nghé, không có quy củ nên gợi tới sự tan vỡ, chia ly và mất đoàn kết mất hòa thuận, mỗi người một nơi không may mắn.
Thịt vịt cũng là loại thịt có mùi hôi, không thơm như thịt lợn thịt gà nên việc ăn đầu tháng cũng gây "ám quẻ", "ám mùi" và có thể dẫn ma quỷ theo. Hơn nữa đầu tháng đầu năm là dịp cúng lễ. Mà theo quan niệm thì khi cúng lễ phải thanh sạch. Những mùi hương khó chịu sẽ khuấy động gia tiên thần linh và báng bổ, không mang lại may mắn. Có lẽ vì thế mà thịt vịt bị loại khỏi danh sách các loại thịt trong mâm cơm những ngày đầu tháng đầu năm.
Một số món ăn khác kiêng ăn ngày mùng 1
Ngoài việc kiêng thịt vịt thì nhiều người còn kiêng ăn những thứ sau trong ngày đầu tháng vì sợ đen đủi:
Thịt chó
Tục kiêng ăn thịt chó dịp đầu tháng rất phổ biến ở cả ba miền, vì nhiều người coi việc ăn thịt chó vào dịp này sẽ đem lại xui xẻo trong cả công việc lẫn cuộc sống.
Ngày càng có nhiều người không ăn thịt chó vào tất cả mọi ngày trong năm, ngoài lý do tâm linh thì còn vì họ coi chó là bạn của con người.
Mực
Nguyên nhân khiến mực bị loại bỏ khỏi thực đơn ngày mùng 1 khá dễ đoán. Dân gian có câu "đen như mực", vốn để nói về mực viết, nhưng nhiều người dùng nó cả với ý nghĩa ăn mực sẽ đen đủi. Con mực không chỉ đồng âm với mực viết với màu đen đặc trưng, mà bản thân nó cũng có túi mực đen sì, mà ngày đầu tháng nhiều người tránh tất cả những gì khiến họ liên tưởng tới sự đen đủi.
Tôm
Việc kiêng ăn tôm trong ngày đầu tháng không phổ biến như kiêng thịt chó, thịt vịt. Lý do tôm bị "hắt hủi" là do đầu to đuôi nhỏ và đặc tính bơi thụt lùi, khiến nhiều người sợ nếu ăn tôm đầu tháng thì công việc sẽ không có kết quả tốt đẹp.
Mắm tôm
Người miền Bắc thường kiêng mắm tôm vào ngày đầu tháng và đầu năm. Nó bị coi là xui vì mùi nặng, bị cho là ô uế, không thanh tịnh.
Trứng vịt lộn
Ở miền Nam và một số tỉnh miền Trung, trứng vịt lộn bị coi là đem đến xui xẻo trong ngày đầu tháng vì chữ "lộn" khiến người ta nghĩ đến sự lộn ngược, đảo ngược, khiến mọi chuyện tốt trở thành xấu.
Sầu riêng
Ngoài yếu tố nặng mùi, kém thanh tịnh, sầu riêng bị nhiều người kiêng ăn vào mùng 1 vì chữ "sầu" gợi sự buồn rầu, khiến người ta lo lắng sẽ gặp chuyện buồn phiền xui xẻo.
Cháo trắng
Ở nhiều nơi, cháo trắng được coi là món cúng cô hồn đặc trưng, nhiều người sợ việc ăn cháo trắng vào ngày mùng 1 sẽ khiến ma quỷ nghĩ tức giận, nghĩ mình bị giành ăn và tìm cách quấy.
(*)Thông tin trong bài mang tính tham khảo, chiêm nghiệm.
Hoàng Khuông (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)