Danh mục

Vì sao gọi là 'Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy', câu này có nghĩa là gì?

Thứ tư, 29/01/2025 10:43

Câu tục ngữ 'Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy' đã trở thành một câu nói quen thuộc trong văn hóa Tết của người Việt. Tuy nhiên, nhiều người thực sự hiểu hết ý nghĩa sâu xa mà câu nói này truyền tải.

Nguồn gốc câu nói "Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy"

Vì sao gọi là "Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy", nguồn gốc câu nói này từ đâu mà ra? Câu nói dân gian này ra đời khi có nền giáo dục, có chữ viết mà ông cha để lại chứ không theo sách vở nào cả được người đời truyền tai nhau qua bao nhiêu năm.

Đây cũng chính là lịch trình để mọi người đi lại, thăm hỏi nhau trong 3 ngày Tết Việt đầu năm. Miền Nam có một phiên bản khác là "Mùng một ăn Tết tại gia (nhà), mùng Hai Tết vợ, mùng Ba Tết Thầy".

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy

‘Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy’ là câu tục ngữ thể hiện nét đẹp văn hóa của người Việt ta.

Câu nói trên phản ánh một nếp sống đẹp của người Việt mỗi dịp Tết đến. Người Việt tin rằng, cả ba mối quan hệ này đều liên hệ trực tiếp và chặt chẽ đến sự xuất hiện, phát triển và trưởng thành của mỗi người. Vì thế cả ba mối quan hệ đó rất quan trọng.

Từ xưa đến nay, Tết Nguyên đán được coi là dịp nghỉ lễ lớn và quan trọng nhất trong năm. Đây là khoảng thời gian để các thành viên trong gia đình có dịp được ngồi quây quần bên nhau sau một năm dài làm việc vất vả.

Đồng thời 3 ngày Tết quan trọng cũng là cơ hội để mọi người thăm hỏi người thân, thầy cô, bạn bè và cầu chúc cho nhau thêm một năm mới bình an và hạnh phúc.

Giải nghĩa câu nói

Theo quan niệm xưa, cha là bên nội, mẹ là bên ngoại. Tức là mùng một vợ chồng, con cái, anh chị em ruột thịt tập trung sang chúc Tết bên nội, mùng hai thì về nhà ngoại thăm hỏi, chúc tụng, tỏ lòng thành kính. Đến mùng ba thì thăm thầy thể hiện truyền thống tôn sư trọng đạo.

Mùng một Tết cha

Ads

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy

Trong sách Việt Nam phong tục (1915), cụ Phan Kế Bính (đỗ cử nhân Hán học năm 1906, là nhà báo vừa có cựu học, vừa có có tinh thần duy tân) viết về mồng một Tết: "Cúng gia tiên xong thì con cháu ra mừng tuổi ông bà cha mẹ, lạy hai lạy. Ông bà cha mẹ mừng cho con cháu mỗi đứa một vài xu hoặc một vài hào, gọi là tiền mừng tuổi".

Mùng hai Tết mẹ

Sang ngày mùng hai Tết, vợ chồng con cái ở riêng hoặc đi làm ăn xa nay có dịp về quê ăn Tết nhớ sang nhà ông bà cha mẹ bên ngoại. Nghi thức chung cũng tương tự như bên nội. Con cháu chúc tụng ông bà cha mẹ và ông bà cha mẹ mừng tuổi con cháu bằng những đồng tiền mới bọc trong giấy hồng điều tượng trưng.

Sau những nghi thức vừa trang trọng vừa đầm ấm thân tình như thế, ông bà cha mẹ con cháu thường tổ chức ăn cỗ Tết đông vui. Nghi thức chúc Tết và ăn ngày đầu xuân bao giờ cũng để lại ấn tượng sâu đậm cho mọi người, đặc biệt là tuổi thơ về hạnh phúc gia đình đầm ấm, có trên có dưới, đầy đủ, viên mãn. Nếp sống đẹp ngày Tết thể hiện sự tri ân của con cháu với ông bà cha mẹ hai bên nội ngoại - cái gốc sinh thành và giáo dưỡng mình nên người.

Mùng ba Tết thầy

Ngày xưa thầy đồ dạy học đa số không có chuyện biên chế hay giáo chức ăn lương nhà nước như bây giờ, trừ trường đặc biệt do triều đình lập ra. Người học trước thông chữ hoặc đỗ đạt dạy cho người học sau. Học trò muốn học thì kiếm buồng cau xin nhập môn và lạy thầy hai lạy. Đủ học trò, thầy chọn ngày tế thánh rồi mở lớp. Học hết chữ thầy này, nếu muốn theo đòi bút nghiên, trò lại tìm thầy nhiều chữ hơn để học lên.

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy

Thu nhập của các thầy đồ là quà cáp của phụ huynh. Có sách xưa đã viết, lúc học có năm ngày Tết, như Tết Nguyên đán, Tết thanh minh, Tết đoan dương, Tết Trung thu, mùa nào thức ấy, hoặc cặp gà thúng gạo, hoặc đường mứt bánh trái, hoặc dăm ba quan tiền, tùy tình đa thiểu mà đem đến lễ thầy.

Đạo lý thầy trò ngày xưa rất trọng, thầy được coi trọng như cha. Nhà thầy có việc hiếu hỉ, thì trò thông qua trưởng tràng, giám tràng (cán bộ lớp), chăm lo như việc của chính nhà mình. Khi thầy quy tiên, học trò cũng để tang ba năm, có điều không phải tang phục, tang chế đầy đủ. Để tang trong bụng gọi là tâm tang. Học trò thành đạt thường giúp đỡ thầy trong cuộc sống. Nhà thầy không có con trai nối dõi cúng tế thì trò phải cúng tế cho đến hết đời mình. Người xưa chọn "mùng ba Tết thầy" là theo cái đạo nghĩa đó.

Hoàng Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/vi-sao-goi-la-.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/vi-sao-goi-la-mung-mot-tet-cha-mung-hai-tet-me-mung-ba-tet-thay-cau-nay-co-nghia-la-gi-vz112376.html

Tin được quan tâm

Hoa hậu Yến Nhi lủi thủi một mình về nước với núi hành lý, sau khi 'trắng tay' tại Miss Grand International 2025

Hoa hậu Yến Nhi đã chính thức về nước sau khi out top 22 Miss Grand International 2025.
Chuyện làng sao 1 ngày, 11 giờ trước

Sao Việt 18/10: Lương Bằng Quang 'điên loạn, tan nát' vì nhớ Ngân 98; Tuấn Hưng 'muốn khóc thật to' khi mẹ mắc bệnh

Tin sao Việt 18/10/2025: Sau khi Ngân 98 bị bắt tạm giam, Lương Bằng Quang có dòng chia sẻ gây chú ý trên trang cá...
Chuyện làng sao 3 ngày, 9 giờ trước

Những cái tên 'kỵ' đặt ở Việt Nam: Có tên bị cấm khai sinh, thậm chí nếu cố tình còn mang tới xui rủi bất lợi cho trẻ sau này

Việc đặt tên cho con không chỉ là thể hiện tình yêu và ước nguyện của cha mẹ mà còn liên quan đến các quy...
Kiến thức 3 ngày, 9 giờ trước

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

Hoa hậu H'Hen Niê cùng gia đình hạnh phúc mừng đầy tháng con gái. Con gái nàng Hậu trộm vía bụ bẫm, sở hữu làn...
Chuyện làng sao 2 ngày, 23 giờ trước

MAILISA trao tặng 2 căn nhà Tình Thương trị giá 140 triệu đồng tại Phường Cầu Kiệu TP.HCM – Lan tỏa giá trị nhân ái

Giữa lòng Sài Gòn hoa lệ, nơi ánh đèn phố xá rực rỡ, vẫn còn đâu đó những mái nhà đơn sơ, những phận người...
Doanh nghiệp 3 ngày, 4 giờ trước

Lương Bằng Quang đang 'hại' Ngân 98?

Những động thái của Lương Bằng Quang nhiều ngày qua càng khiến công chúng phản cảm với Ngân 98.
Chuyện làng sao 1 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Tư ngày 22 tháng 10, tức ngày mùng 2 tháng 9 âm lịch?

Thứ tư, ngày 22 tháng 10, ngày thứ hai của tháng chín âm lịch, đại diện cho sự kết hợp Thiên can (Thiên can) và...
Đời sống số 3 giờ, 39 phút trước

Tục ngữ gốc: 'Gia đình có bốn điều, nếu không tan vỡ sẽ diệt vong', bốn điều nào có thể khiến một gia đình tan vỡ?

Giữa những biến động xã hội, gia đình, với tư cách là đơn vị nền tảng của xã hội, mang trong mình những cảm xúc,...
Kiến thức 3 giờ, 42 phút trước

Người dân Hà Nội đón tin vui lớn: 4 nhóm đối tượng này được hưởng 100% bảo hiểm y tế từ năm 2026

Theo Nghị quyết 19 thì Hà Nội sẽ hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế với 4 nhóm đối tượng chính sách và...
Tin trong ngày 3 giờ, 53 phút trước

Đức Phật dạy: Bốn hạng người này có cuộc sống khốn khổ, ít phước đức. Bạn có thuộc nhóm này không?

Điều thiết yếu nhất trong cuộc sống là vận may. Nếu không có nó, cuộc sống nghèo đói, nghịch cảnh và bất hạnh thực sự...
Kiến thức 3 giờ, 56 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích cây trồng trong chậu nào ngay từ cái nhìn đầu tiên? Kiểm tra não bạn bao nhiêu tuổi?

Hãy tưởng tượng có 4 chậu cây với hình dáng, màu sắc và năng lượng khác nhau. Chọn chậu cây khiến bạn yêu thích ngay...
Đời sống số 3 giờ, 59 phút trước

Thêm nhiều tuyến đường tại Hà Nội được lắp camera AI phạt nguội, là những tuyến đường nào?

Hàng loạt camera AI đang được lắp đặt trên nhiều tuyến phố của Thủ đô nhằm tăng cường giám sát, xử lý vi phạm trật...
Tin trong ngày 4 giờ, 32 phút trước

Tin mới cập nhật

Mẹ của Ngân 98 - người đứng tên giấy tờ chủ công ty hiện thế nào?

Trong một livestream mới nhất, em gái của Ngân 98 đã tiết lộ tình trạng của mẹ mình sau khi chị gái bị bắt.
Chuyện làng sao 17 phút trước

TikToker Đào Quang Hà vừa bị bắt là ai?

Đào Quang Hà, từng nổi tiếng với hành trình đạp xe từ Hà Nội đi TP.HCM xem diễu binh, vừa bị công an tỉnh Thanh...
Đời sống trẻ 32 phút trước

Danh tính nữ ca sĩ ở Đà Nẵng bị xử phạt vì lái xe không có bằng lái, hút ‘bóng cười’ trước mặt CSGT

Một nữ ca sĩ ở Đà Nẵng vừa bị phạt vì lái xe không có GPLX và hít “bóng cười” trước mặt CSGT. Cô là...
Chuyện làng sao 43 phút trước

Nếu trẻ không ngủ vào giờ này, chiều cao và trí thông minh của chúng sẽ bị ảnh hưởng! Sự thật đau lòng được bác sĩ tiết lộ

Con bạn thường đi ngủ lúc mấy giờ? Là 9 giờ tối đã yên vị trong chăn, hay 11 giờ vẫn còn dán mắt vào...
Chăm con 3 giờ, 53 phút trước

Bị đồn 'ăn bám' nhà vợ, Đoàn Văn Hậu có tài sản trị giá khủng như thế nào?

Chấn thương nhiều năm nhưng Đoàn Văn Hậu vẫn sở hữu gia sản kếch xù, vậy số tiền này ở đâu mà ra?
Đời sống trẻ 3 giờ, 53 phút trước

Người cha vừa nhận tin mất con nhưng không đủ tiền quay lại bệnh viện, hành động của tài xế taxi khiến bao người xúc động

Người cha quê Yên Bái, trong túi còn vỏn vẹn 200 nghìn đồng. Trên đường về quê, anh nhận được tin phải quay lại bệnh...
VIDEO 4 giờ, 32 phút trước

Muốn chinh phục phụ nữ ư? Đừng dựa vào tiền bạc hay sự nịnh nọt, cô ấy không chịu nổi 3 'chiêu' này đâu

Khi chinh phục trái tim phụ nữ, nhiều người đàn ông thường sa vào ngộ nhận rằng tiền bạc và lời ngon tiếng ngọt là...
Đàn ông yêu 4 giờ, 32 phút trước

Làm sao để loại bỏ tất cả các loại côn trùng trong chậu hoa cây cảnh?

Khi trồng hoa tại nhà và xuất hiện sâu bệnh, mọi người có thể lo lắng về tác động của việc sử dụng thuốc trừ...
Kiến thức 4 giờ, 33 phút trước

HLV châu Âu thẳng thắn nhận xét tuyển Việt Nam có thể thua cả Lào và Campuchia

HLV Popov, nhà cầm quân người Bulgaria, vừa khiến làng bóng đá Việt Nam “nóng mặt” khi thẳng thắn nhận xét: “Nếu bóng đá Việt...
Tin trong ngày 4 giờ, 56 phút trước

Quang Hải khiến dân mạng 'tan chảy' với hành động cực đáng yêu và tinh tế dành cho Chu Thanh Huyền

Dù chỉ là một bó hoa giản dị, nhưng cách Quang Hải lựa chọn thể hiện tình cảm với Chu Thanh Huyền lại khiến nhiều...
VIDEO 4 giờ, 56 phút trước