Ung Chính là vị hoàng đế để lại trong lịch sử ấn tượng không tốt bằng con trai Càn Long của ông. Để so sánh thì ấn tượng lớn nhất mà mọi người dành cho Ung Chính chính là “cải chiếu đoạt vị” (sửa đổi chiếu thư cướp đoạt ngôi vị), “sát hại thân sinh cốt nhục” (giết hại con ruột), “lòng dạ độc ác”... Bao gồm cả Ung Chính xuất hiện trong những bộ phim truyền hình, hầu như đều mang lại cảm giác nghiêm khắc và bạo ngược. Có nhiều đánh giá trái ngược nhau mà mọi người dành cho vị vua này, phân hóa hai thái cực vô cùng nghiêm trọng.
Ung Chính có tổng cộng 10 người con trai. Mọi người cũng biết, cuối cùng là Tứ hoàng tử Hoằng Lịch đăng cơ hoàng vị, còn về vị hoàng tử mà Ung Chính sát hại chính là Tam hoàng tử Hoằng Thời. Khi Tứ hoàng tử Hoằng Lịch còn chưa ra đời, ngoài một người con chưa tới 3 tuổi đã chết yểu thì khi ấy Ung Chính đã có 3 người con trai, sau này con trai trưởng và con trai thứ cũng lần lượt qua đời, chỉ còn lại một mình người con trai thứ ba là Hoằng Thời.
Khi lập Thái Tử, trừ phi là xuất hiện trường hợp đặc biệt, nếu không thì sẽ đều chọn lập con trưởng hoặc đích tử (con trai của Hoàng hậu), thế nên Ung Chính bèn lập Hoằng Thời làm Thái Tử. Năm 1711, Tứ hoàng tử Hoằng Lịch ra đời, Hoằng Lịch được Thái Thượng Hoàng vô cùng sủng ái, cậu là người vô cùng ngoan ngoãn, hiểu chuyện, từ nhỏ đã hiếu học, phẩm hạnh đoan chính. Ung Chính vì thế cũng để tâm tới người con trai này hơn, thường xuyên đưa cậu theo cùng đọc sách, học hỏi với các quan đại thần. Kết quả, ngày qua ngày, Ung Chính ngày càng hài lòng về người con trai này hơn, có vài lần muốn lập cậu làm Thái Tử.
Nhưng ngôi vị Thái Tử từ lâu đã ban cho Hoằng Thời, nếu như vị trí của mình bị cướp đi, đương nhiên là Hoằng Thời sẽ không vui vẻ gì. Thấy em trai ngày càng được hoàng thượng yêu thích, trước mặt văn võ bá quan cũng ngày càng được họ tán thưởng, Hoằng Thời càng bất mãn. Thế nên, Hoằng Thời âm thầm lên kế sách gây chuyện để hại Hoằng Lịch nhưng chẳng ngờ rất nhanh sau đó đã bị Ung Chính phát hiện, hơn nữa cũng điều tra ra mọi chuyện.
Đối với việc này, Ung Chính cực kỳ phẫn nộ, thêm vào việc Hoằng Thời ngày càng không nghe lời nên đã mượn việc này gạt bỏ Hoằng Thời ra khỏi tông tích, nhân cơ hội này thuận thế đẩy Tứ Hoàng tử Hoằng Lịch lên làm Thái Tử. Sau cùng, Hoằng Thời chết ở bên ngoài cung, có không ít người đã nghi ngờ rằng đây là do Ung Chính đã hạ lệnh. Nhiều người cho rằng với thủ đoạn của Ung Chính, nghĩ tới vì muốn quốc gia có thể bình ổn mãi mãi, để tất cả đều trong kế sách của chính mình thì làm ra chuyện này cũng hoàn toàn là có khả năng.
Để Hoằng Lịch kế vị một cách thuận lợi, Ung Chính cũng thường xuyên quan sát những người con trai khác của mình. Trong khi đó, những người con trai khác cũng hiểu rằng ngai vị chắc chắn là của Hoằng Lịch, bọn họ vì thế cũng không muốn mạo hiểm tính mạng đi tranh đoạt hoàng vị. Trong đó, Ngũ Hoàng tử Hoằng Trú lại dứt khoát giả điên giả ngốc, không hỏi han quá nhiều về chuyện triều chính, làm một vương gia thái bình dưới sự giám sát của Ung Chính.
Cũng chính vì Ung Chính lựa chọn như thế, Hoằng Lịch 25 tuổi đăng cơ, trở thành vị hoàng đế Càn Long được nhiều người yêu mến, cũng không phụ lòng mong mỏi của Ung Chính, trị vì quốc gia chu đáo đâu vào đó. Nhưng Ung Chính cũng vì sự lựa chọn này mà phải gánh vô số lời mắng chửi của người đời. Sự tranh đoạt trong hoàng gia vốn dĩ rất máu lạnh vô tình, huynh đệ thủ túc tàn sát lẫn nhau là chuyện rất bình thường, chuyện này cũng thường xuyên xảy ra trong thời cổ đại. Thực ra Ung Chính cũng có không ít đánh giá tốt, chỉ là bị những đánh giá tiêu cực này vùi lấp hết, quả thực cũng vô cùng đáng tiếc.
Vũ Phong (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)