Từ ngày 1/7, dự kiến người đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hưởng lương hưu như thế nào?

Lao động đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện trước 1/1/2021, đủ 20 năm có thể hưởng lương hưu ngay tháng liền kề sau khi nam tròn 60 tuổi và nữ 55 tuổi.

Bộ Nội vụ đang xây dựng dự thảo thông tư hướng dẫn thời điểm hưởng lương hưu, căn cứ tính, điều kiện hưởng với từng trường hợp tham gia BHXH tự nguyện khi đủ tuổi nghỉ hưu, đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên. Chính sách dự kiến áp dụng từ ngày 1/7.

Theo đó, người đóng BHXH tự nguyện từ đủ 15 năm trở lên thì thời điểm hưởng hưu trí được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

Ví dụ, ông An sinh ngày 5/4/1964, đóng BHXH tự nguyện 19 năm. Tính đến tháng 7/2025, ông tròn 61 tuổi 3 tháng và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Ông An sẽ được hưởng lương hưu từ ngày 1/8/2025.

Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đóng tiếp sau khi đã đủ điều kiện hưởng hưu trí thì thời điểm hưởng là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng hưu trí.

Người đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện dự kiến hưởng lương hưu thế nào từ 1/7? (Ảnh minh hoạ)

Ví dụ, ông An không hưởng lương hưu ngay mà tiếp tục đóng BHXH tự nguyện từ tháng 8 đến tháng 12/2025. Tới tháng 3/2026, ông có yêu cầu hưởng lương hưu từ tháng 1/2026 thì được giải quyết, thời điểm hưởng hưu trí của ông được tính từ ngày 1/1/2026.

Bà Bình sinh ngày 23/4/1969, đóng BHXH 16 năm. Tính tới tháng 12/2025 bà tròn 56 tuổi 8 tháng, đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Song bà Bình tiếp tục đóng BHXH tự nguyện từ tháng 1 đến tháng 3/2026 thì dừng và có yêu cầu hưởng lương hưu. Thời điểm hưởng của bà được tính từ ngày 1/4/2026 dù tại thời điểm tháng 3 bà tròn 56 tuổi 11 tháng.

Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng hưu trí thì thời điểm hưởng là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ tiền cho thời gian thiếu.

Ví dụ, bà Cúc sinh ngày 14/1/1969, đến tháng 9/2025 tròn 56 tuổi 8 tháng, đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Song thời điểm này bà mới đóng BHXH 12 năm 8 tháng, chưa đủ thời gian tham gia để hưởng lương hưu. Bà Cúc chọn đóng một lần cho thời gian còn thiếu ngay tại tháng 9/2025 thì sẽ được hưởng lương hưu từ ngày 1/10.

Luật sửa đổi quy định người tham gia BHXH tự nguyện trước ngày 1/1/2021, đóng đủ 20 năm trở lên thì được nghỉ hưu sớm so với tuổi quy định, nam 60 và nữ 55 tuổi. Với những trường hợp này, thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu.

(Ảnh minh hoạ)

Ví dụ, bà Dung sinh ngày 16/8/1970 và đủ 55 tuổi vào tháng 8/2025. Bà tham gia BHXH tự nguyện 20 năm 3 tháng, yêu cầu hưởng lương hưu khi đủ tuổi. Thời điểm hưởng của bà Dung tính từ ngày 1/9/2025.

Trường hợp lao động đã xác định thời điểm hưởng lương hưu trước ngày 1/7/2025 thì mốc hưởng được tính từ ngày này.

Ví dụ, bà Điền sinh ngày 16/8/1968, tham gia BHXH tự nguyện và đang bảo lưu thời gian đóng 18 năm 9 tháng. Tới tháng 8/2025, bà có yêu cầu hưởng lương hưu khi đủ điều kiện, thời điểm hưởng được tính từ ngày 1/7/2025.

Ông Nam sinh ngày 25/4/1965, đến tháng 4/2025 đủ 60 tuổi, đóng BHXH 20 năm 8 tháng. Tháng 7/2025, ông có yêu cầu hưởng lương hưu thì thời điểm hưởng tính từ ngày 1/7/2025.

Trường hợp không xác định được ngày tháng mà chỉ có năm sinh thì thời điểm hưởng hưu trí được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ điều kiện hưởng. Lấy ngày 1/1 của năm sinh làm căn cứ tính tuổi người lao động.

Ví dụ, bà Giang sinh năm 1969 nhưng không rõ ngày tháng sinh, đóng BHXH tự nguyện 16 năm. Theo hướng dẫn, lấy ngày 1/1/1969 để làm căn cứ tính tuổi thì thời điểm hưởng lương hưu của bà sẽ từ ngày 1/10/2025.

(Ảnh minh hoạ)

Dự kiến từ ngày 1/7, lao động đủ tuổi nghỉ hưu tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng một lần cho thời gian thiếu để hưởng hưu trí nhưng không quá 5 năm, thay vì 10 năm như hiện hành. Tiền đóng một lần cho số năm còn thiếu được tính bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư Quỹ Bảo hiểm xã hội bình quân tháng của năm trước liền kề năm đóng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố.

Ngoài ra, lao động còn được chọn đóng một lần cho nhiều năm về sau, nhưng không quá 5 năm một lần. Tiền đóng được tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư Quỹ Bảo hiểm xã hội bình quân tháng của năm trước liền kề với năm đóng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố.

Hết tháng 1/2025, người tham gia BHXH tự nguyện đạt 2,3 triệu, chiếm khoảng 4,9% lực lượng lao động trong độ tuổi.

T.Hà (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)