Những thay đổi này được quy định tại Nghị định 154/2024/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 26/11/2024. Nghị định này chính thức có hiệu lực từ ngày 10/01/2025.
60 ngày là thời hạn đăng ký thường trú cho trẻ sau khi khai sinh
Một trong những điểm đáng chú ý nhất của Nghị định 154/2024/NĐ-CP là quy định về thời hạn đăng ký thường trú cho trẻ em. Theo Khoản 2 Điều 7, cha mẹ, chủ hộ hoặc người giám hộ có trách nhiệm thực hiện thủ tục đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, khai báo thông tin về cư trú cho người chưa thành niên trong vòng tối đa 60 ngày kể từ ngày đăng ký khai sinh.
Điều này có nghĩa, các bậc phụ huynh cần chủ động chuẩn bị hồ sơ và thực hiện đăng ký thường trú cho con trong khoảng thời gian này để tránh bị xử phạt vi phạm hành chính.
Phụ huynh cần lưu ý quy định mới về đăng ký cư trú trường trú cho trẻ (Ảnh minh hoạ)
Nghị định cũng quy định rõ, trong trường hợp cha mẹ của người chưa thành niên có nơi thường trú nhưng không phải nơi đang thực tế sinh sống, thì người chưa thành niên được phép đăng ký thường trú tại nơi thường trú của cha mẹ.
Ai là người kê khai tờ khai thay đổi thông tin cư trú cho trẻ?
Khoản 1 Điều 7 Nghị định 154/2024/NĐ-CP cũng quy định cụ thể về người kê khai tờ khai thay đổi thông tin cư trú cho trẻ trong các trường hợp khác nhau:
Trường hợp trẻ đăng ký thường trú, tạm trú tại nơi thường trú, tạm trú của cha mẹ (hoặc một trong hai người): Cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ thực hiện kê khai và xác nhận ý kiến vào tờ khai.
Trường hợp trẻ đăng ký thường trú, tạm trú không phải tại nơi thường trú, tạm trú của cha mẹ hoặc người giám hộ: Cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ vẫn phải thực hiện kê khai và xác nhận ý kiến vào tờ khai.
Trường hợp trẻ được Tòa án quyết định giao cho cha hoặc mẹ chăm sóc, nuôi dưỡng: Người được giao chăm sóc, nuôi dưỡng sẽ là người kê khai và xác nhận ý kiến vào tờ khai.
Lưu ý: Đối với việc đăng ký thường trú, tạm trú lần đầu cho người chưa thành niên, cơ quan đăng ký cư trú sẽ không thực hiện kiểm tra, xác minh điều kiện về tính hợp pháp của chỗ ở và tình trạng cư trú. Điều này giúp giảm bớt thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân.
Trường hợp cha mẹ không có nơi cư trú
(Ảnh minh hoạ)
Một tình huống đặc biệt khác được quy định trong Nghị định là trường hợp cha mẹ của trẻ chưa thành niên không có cả nơi thường trú và nơi tạm trú. Trong trường hợp này, việc khai báo thông tin về cư trú cho người chưa thành niên sẽ được thực hiện theo quy định tại Điều 4 Nghị định 154/2024/NĐ-CP.
Cụ thể, người không có nơi thường trú, nơi tạm trú sẽ khai báo thông tin về cư trú theo mẫu Tờ khai thay đổi thông tin cư trú và nộp trực tuyến, trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích đến cơ quan đăng ký cư trú tại nơi ở hiện tại.
Nếu thông tin của công dân chưa có hoặc không đầy đủ, chính xác trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú, thì cơ quan đăng ký cư trú tại nơi ở hiện tại có trách nhiệm tiếp nhận thông tin, hồ sơ, kiểm tra, xác minh và thực hiện thu thập, cập nhật thông tin công dân theo quy định của pháp luật.
Giảm tải giấy tờ: Không bắt buộc nộp giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân và chỗ ở hợp pháp
Một điểm tiến bộ đáng ghi nhận của Nghị định 154/2024/NĐ-CP là việc giảm tải giấy tờ cho người dân khi thực hiện thủ tục đăng ký cư trú.
Trước đây, theo quy định tại Điều 5 và Điều 6 Nghị định 62/2021/NĐ-CP, người dân bắt buộc phải nộp các giấy tờ, tài liệu chứng minh quan hệ nhân thân và chứng minh về chỗ ở hợp pháp. Tuy nhiên, từ ngày 10/01/2025, công dân chỉ cần cung cấp thông tin chứng minh về chỗ ở hợp pháp cho cơ quan đăng ký cư trú khi nộp hồ sơ.
Cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm khai thác những thông tin này từ các nguồn sau:
- Căn cước điện tử: Tài khoản định danh điện tử trên hệ thống định danh và xác thực điện tử qua Ứng dụng định danh quốc gia hoặc trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
- Cơ sở dữ liệu về cư trú: Kho quản lý dữ liệu điện tử tổ chức, cá nhân trên Cổng dịch vụ công quốc gia.
(Ảnh minh hoạ)
Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh hoặc cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.
Chỉ trong trường hợp không khai thác được thông tin từ các nguồn trên, công dân mới cần cung cấp bản sao, bản chụp, bản điện tử một trong các giấy tờ, tài liệu chứng minh về chỗ ở hợp pháp và quan hệ nhân thân khi cơ quan đăng ký cư trú yêu cầu.
Tương tự, đối với trẻ em, không còn yêu cầu về giấy tờ chứng minh người chưa thành niên như quy định hiện hành.
Việc không thực hiện đúng thủ tục đăng ký thường trú, tạm trú có thể dẫn đến việc bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Do đó, các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý và thực hiện đúng theo các quy định mới để tránh những phiền toái không đáng có.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)