Từ nay, người dân ra đường không có Căn cước/CCCD sẽ bị phạt tiền, đúng không?

Quy định không mang căn cước bị xử phạt?

Hiện nay không có quy định nào ghi rõ rằng khi ra đường công dân phải bắt buộc mang theo căn cước, CCCD. Nhưng Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính trong một số lĩnh vực an ninh trật tự... thì cũng quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng trong tường hợp không xuất trình được Chứng minh nhân dân, căn cước công dân khi có yêu cầu kiểm tra.

Bộ Công an gần đây đã hoàn thiện dự thảo đề xuất sửa đổi bổ sung Nghị định 144/2021/NĐ-CP (dự kiến có hiệu lực từ 1/2025), trong đó cũng ghi rõ Cảnh cáo hoặc phạt tiền 300.000-500.000 đồng đối với các hành vi:

+ Không xuất trình thẻ Căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận thông tin số CMND 9 số với số định danh cá nhân, giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số định danh cá nhân đã xác lập lại khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.

+ Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước; cấp căn cước điện tử.

+ Không nộp lại thẻ CCCD, thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Do đó việc cần mang theo căn cước hoặc CCCD là hợp lý. Không chỉ là khi cơ quan chức năng cần kiểm tra mà giấy tờ này còn giúp người dân thuận tiện trong giao dịch khác như giao dịch ngân hàng, mua sắm tài sản, ký kết hợp đồng...

Căn cước hoặc Căn cước công dân là giấy tờ nên có bên mình. (Ảnh minh hoạ)

Không mang căn cước bị tạm giữ?

Hiện nay có một số thông tin khi cơ quan chức năng kiểm tra một số trường hợp vi phạm, không có thẻ Căn cước. CCCD và sau đó người vi phạm được mời về cơ quan công an để lấy lời khai và một số thông tin. Điều đó khiến một số người lại cho rằng không có Căn cước. CCCD bên mình sẽ bị tạm giữ.

Thông tin này là không chính xác và không phù hợp với luật. Lý do các trường hợp tạm giữ không phải do không mang căn cước hay CCCd mà do những vi phạm khác mà cơ quan chức năng cần điều tra nhân thân và lấy thêm thông tin lời khai.

Cơ quan chức năng thường kiểm tra căn cước/CCCD khi nào?

Trong nhiều trường hợp cơ quan chức năng có quyền yêu cầu người dân cần xuất trình giấy tờ tùy thân để phục vụ kiểm tra, điển hình thường gặp trong các trường hợp:

- Cảnh sát giao thông kiểm tra giấy tờ để phục vụ tuần tra, kiểm tra, xử lý vi phạm. Các giấy tờ cần kiểm tra: Căn cước hoặc căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân, đăng ký xe, giấy phép lái xe, bảo hiểm xe máy bắt buộc...

- Kiểm tra cư trú

- Kiểm tra giấy tờ tang chứng tội phạm

- Kiểm tra xử phạt vi phạm hành chính...

Nhiều trường hợp cần xuất trình Căn cước/CCCD. (Ảnh minh hoạ)

Không cần bản cứng, xuất trình bản trên VNeID

Khoản 5, 6 Điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP có quy định như sau:

- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là công dân Việt Nam có giá trị tương đương như việc sử dụng thẻ Căn cước công dân trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình thẻ Căn cước công dân; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.

- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là người nước ngoài có giá trị tương đương như việc sử dụng hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của người nước ngoài được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.

Như vậy khi người dân ra đường không mang theo bản cứng thẻ căn cước, căn cước công dân thì hoàn toàn có thể xuất trình thông tin trên ứng dụng VNeID và có giá trị tương đương xuất trình bản cứng.

Hoàng Lê (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)