Tử Cấm Thành không có màu tím, vậy tại sao lại gọi là “Tử Cấm Thành”?

Theo hệ thống màu sắc cổ xưa của Trung Quốc, năm màu lục, đỏ, vàng, trắng và đen có địa vị cao, còn màu tím vốn là màu thấp.

Vì vậy, Hoàn công nước Tề thích mặc áo màu tím, Khổng Tử thậm chí còn chê bai ông ta rằng: “Nếu ghét màu tím thì sẽ chiếm lấy màu đỏ son”.

Là một trong những công trình kiến ​​trúc cổ bằng gỗ lớn nhất và được bảo tồn tốt nhất trên thế giới, Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh là hoàng cung của triều đại nhà Minh và nhà Thanh ở Trung Quốc, trước đây được gọi là Tử Cấm Thành.

Đi bộ vào Tử Cấm Thành, giữa một mảng màu đỏ son và vàng vàng, Tử Cấm Thành được phác thảo trong một vẻ ngoài duyên dáng và lộng lẫy. Vào năm 1925, trước khi Tử Cấm Thành được tổng hợp thành bảo tàng, nó luôn được gọi là Tử Cấm Thành, nhưng Tử Cấm Thành rõ ràng là màu đỏ và màu vàng, vậy tại sao cái tên lại có ký tự màu tím trong đó?

Như chúng ta đã biết, người xưa rất chú ý về phong thủy, các hiện tượng thiên văn và thuyết âm dương, dù đó là tên người hay địa danh thì sau nhiều lần cân nhắc sử dụng. Tên Tử Cấm Thành cũng vậy.

Thời xưa, màu tím mang ý nghĩa tốt lành, đồng thời nó cũng tượng trưng cho ý nghĩa của hiền nhân, nhân phẩm nên người xưa còn gọi là khí tốt lành là Tử vân, nơi sinh sống của các vị thần bất tử cũng được gọi là Tử khí, điều may mắn, là rất tốt. Có thể thấy rằng người xưa vẫn tôn thờ màu tím.

Vậy tại sao người xưa lại cho rằng màu tím là màu rất quý phái? Lý do rất đơn giản là vì màu tím rất đắt, màu tím ngày xưa chủ yếu được nhuộm bằng cành và lá rễ của cây hoa chuông, rất khó để tẩy màu thuốc nhuộm này, nên nhiều quan chức cấp cao các triều đại sau này đều mặc y phục màu tím để thể hiện sự cao quý của mình.

Ngoài sự đắt đỏ, màu tím còn có mối quan hệ với các vị hoàng đế, thậm chí cái tên Tử Cấm Thành cũng không thể tách rời với sự trợ giúp của chiêm tinh và Đạo giáo. Thực tế, cái tên Tử Cấm Thành có liên quan đến ngôi sao (bằng lăng) trong cổ đại. Trung Quốc, các nhà thiên văn học rất quan tâm đến các chòm sao. Xuất xứ của từ “Tử Cấm Thành” có liên quan với học thuyết “Hoàng Viên" (chòm sao) cổ đại. Thời cổ các sao trên trời được các nhà thiên văn chia làm tam viên, 28 tinh tú và các chòm sao khác. “Tam viên” chỉ “Thái Vi Viên”, “Thiên Thị Viên”, “Tử Vi Tinh Viên”. Tử Vi Tinh Viên đại diện cho thiên tử, ở giữa tam viên. Sao Tử Vi Chính là sao Bắc Đẩu xung quanh có rất nhiều sao bao bọc bảo vệ. Thời cổ có thuyết “Thái bình thiên tử ngồi chính giữa, thanh tình quan viên tứ hải phân”. Người xưa coi Thiên tử là chòm sao Tử Vi, vì vậy chòm sao Tử Vi trở thành đất của hoàng cực (hoàng gia), gọi cung điện hoàng đế là “tử cực", “tử cấm", “tử viên”. Cách nói “Tử cấm" đã có từ đời nhà Đường.

Các hoàng đế cổ đại tin rằng họ là con trai của trời và các vị thần trên bầu trời là thiên tử. Thiên cung là nơi Thượng đế ở cũng là nơi thiên tử trú ngụ. Sổ sách có nói “Thiên cung” còn gọi là “Tử cung” (cung màu tím). Vì vậy, cung điện của hoàng đế ở được gọi là “Tử cung". "Tử cung" cũng gọi là “Tử Vi cung”. Sách “Hậu Hán Thư” viết: “Trời có cung Tử Vi, là nơi ở của thượng đế, vua lập cung điện cũng gọi như vậy”. Sách “Nghệ Văn Loại Tụ” lại ghi: “Hoàng khung thuỳ tượng, dĩ thị đế vương, Tử Vi chi tắc, hoằng đán di quang” (Nơi ở của hoàng đế phải nguy nga tráng lệ để tỏ uy nghiêm. Nguyên tắc của sao Tử Vi cũng toả sáng khắp nơi).

Nói đến đây thì không khó hiểu vì sao trong Tử Cấm Thành không có những công trình kiến ​​trúc màu tím mà lại có một chữ màu tím trong tên gọi.

Ngoài tên gọi, cấu trúc của Tử Cấm Thành cũng được mô phỏng bởi bức tường, Cố Cung Bắc Kinh rộng 1087 mẫu, chiều dài Nam Bắc 961m,chiều rộng Đông Tây là 753m, chu vi dài 3,5km, có hơn 9000 gian phòng khác nhau trong các cung điện. Tường bao quanh Cố Cung cao hơn 10m. Gọi thành hoàng đế ở là Tử Cấm Thành không những trang nghiêm mà còn có hàm nghĩa “Thành của Thiên tử” (con trời). Khảo sát các công trình kiến trúc trong Cố Cung cho biết điện Thái Hòa tượng trưng cho sự vĩ đại và cao cả của "trời" ở chính giữa Cố Cung và là nơi cao nhất trong Cố Cung. Hai cung Càn Thanh, Khôn Ninh tượng trưng cho trời và đất liên kết chặt chẽ với nhau. Hai cổng Nhật Tinh và Nguyệt Hoa ở hai bên cung Càn Thanh, Khôn Ninh tượng trưng cho Mặt trời và Mặt trăng. 6 cung Đông Tây tượng trưng 12 tinh tú và các tổ hợp kiến trúc khác biểu thị các vì sao trên bầu trời. Quần thể kiến trúc mang tính tượng trưng này bao bọc hai cung Càn Thanh, Khôn Ninh biểu thị thiên tử “nhận mệnh trời”- và tính uy nghiêm của Hoàng đế.

Autran (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)