Danh mục

Trường hợp nào không thể chia tài sản theo di chúc của bố mẹ để lại?

Chủ nhật, 23/03/2025 14:31

Theo Điều 659 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc. Tuy ưu tiên chia thừa kế theo di chúc nhưng ở một số trường hợp, di sản thừa kế vẫn được chia theo pháp luật dù có di chúc.

Di chúc là một tài liệu quan trọng, thể hiện ý nguyện cuối cùng của cá nhân về việc phân chia tài sản sau khi qua đời.

Tuy nhiên, không phải lúc nào tài sản cũng có thể được chia theo di chúc. Có nhiều tình huống pháp lý phức tạp có thể ảnh hưởng đến việc thực thi di chúc, dẫn đến việc bất đồng hoặc không thể chia tài sản như mong muốn.

Theo Điều 659 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc. Tuy ưu tiên chia thừa kế theo di chúc nhưng ở một số trường hợp, di sản thừa kế vẫn được chia theo pháp luật dù có di chúc.

không thể chia tài sản theo di chúc của bố mẹ để lại

Di chúc là một tài liệu quan trọng, thể hiện ý nguyện cuối cùng của cá nhân về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. (Ảnh minh họa)

Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định rõ những trường hợp thừa kế theo pháp luật. Cụ thể, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong các trường hợp sau:

- Không có di chúc.

- Di chúc không hợp pháp.

- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc là chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc nhưng không có quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản.

Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản như sau:

- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc.

- Phần di sản có liên quan tới phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật.

- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Như vậy, dù đã có di chúc nhưng di sản thừa kế vẫn có thể được chia theo pháp luật trong các trường hợp dưới đây:

Di chúc không hợp pháp

Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự, di chúc hợp pháp cần phải có đủ các điều kiện như sau:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong lúc lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép.

- Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội; hình thức của di chúc không trái quy định của luật.

Lưu ý, di chúc của người từ đủ 15 tuổi tới chưa đủ 18 tuổi phải lập thành văn bản, được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc là của người không biết chữ cần phải được người làm chứng lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực.

Di chúc phải lập bằng văn bản, nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng (theo Điều 627 Bộ luật Dân sự năm 2015).

Di chúc bằng văn bản mà không có công chứng, chứng thực sẽ chỉ được coi là hợp pháp nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Di chúc miệng sẽ chỉ được coi là hợp pháp nếu đáp ứng các điều kiện dưới đây:

- Người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 2 người làm chứng.

- Ngay sau khi người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng cần phải ghi chép lại, cùng ký tên hoặc là điểm chỉ.

- Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng, cần phải công chứng hoặc là chứng thực xác nhận chữ ký hoặc là điểm chỉ của người làm chứng.

Người hưởng di chúc chết trước hoặc là cùng thời điểm với người lập di chúc

Theo quy định ở Điều 613 Bộ luật dân sự năm 2015, người thừa kế là cá nhân:

- Phải còn sống tại thời điểm mở thừa kế.

- Đã sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản thừa kế chết.

Nếu như không phải là cá nhân thì cần phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm mà người có tài sản chết (theo Điều 611 Bộ luật Dân sự).

Di chúc sẽ không có hiệu lực toàn bộ hoặc là một phần nếu thuộc một trong các trường hợp nêu tại Điều 643 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể:

- Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc là chết cùng thời điểm với người lập di chúc.

- Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại ở thời điểm mở thừa kế.

Người hưởng di chúc không có quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản

Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định rõ những người không được quyền hưởng di sản, cụ thể như sau:

- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;

- Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;

- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;

- Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Nếu như thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì sẽ không được quyền hưởng di sản, ngoại trừ trường hợp người để lại di sản đã biết về hành vi của họ nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Ngoài ra, những người mà được hưởng thừa kế theo di chúc nhưng từ chối nhận thì di sản sẽ được chia theo pháp luật.

Quy định về người thừa kế theo pháp luật

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự như sau:

- Hàng thừa kế thứ nhất: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

- Hàng thừa kế thứ hai: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.

- Hàng thừa kế thứ ba: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau sẽ chỉ được hưởng thừa kế nếu như không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản.

Theo quy định ở Điều 652 Bộ luật Dân sự năm 2015, trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc là cùng một thời điểm với người để lại di sản, cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc là mẹ của cháu được hưởng nếu như còn sống.

Trong trường hợp cháu cũng chết trước hoặc là cùng một thời điểm với người để lại di sản, chắt sẽ được hưởng phần di sản mà cha hoặc là mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

H.Anh (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Từ nay đến 31/12/2025: Người đủ 30 năm tuổi Đảng sẽ được nhận mức tiền thưởng là bao nhiêu?

Theo Kết luận số 83-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, từ ngày 1/7/2024, lương cơ sở sẽ...
Kiến thức 2 ngày, 14 giờ trước

Chính thức từ nay: Công dân Việt Nam có thể thoải mái đi hơn 50 nước này mà không cần hộ chiếu (passport), chỉ cần CCCD

Người dân có thể sử dụng Căn cước công dân (CCCD) để thay thế hộ chiếu khi xuất cảnh, thay vì phải sử dụng hộ...
Kiến thức 21 giờ, 10 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Năm ngày 21 tháng 8, tức ngày 28 tháng 6 nhuận âm lịch?

Ngày 21 tháng 8, thứ Năm, ngày 28 tháng 6 âm lịch, tương ứng với năm Dật Tư, tháng Giáp Thân và ngày Nhâm Hư....
Đời sống số 2 ngày, 19 giờ trước

Loại gỗ chỉ cần cắt 1 tấm đem bán cũng đủ mua cả căn chung cư: Quý như ‘vàng ròng’, đắt đỏ nhất hành tinh

Bởi giá cao ngất ngưởng nên những cây gỗ loại này đang bị khai thác một cách triệt, phải đứng trước nguy cơ bị tuyệt...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Sắp có thêm khu du lịch tâm linh tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư 35.000 tỷ đồng, nằm ở tỉnh thành nào?

Toàn bộ dự án Huyền tích Am Tiên sẽ được hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 2027 - 2030 với số vốn đầu...
Du lịch Việt 2 ngày, 22 giờ trước

Cách để đi qua vạch xương cá - vạch 4.2 mà không lo bị phạt?

Nhiều người thắc mắc vạch xương cá là gì, khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải xử lý thế nào để không...
Làm sao 2 ngày, 14 giờ trước

Tin cùng mục

Đây là ngành học có điểm chuẩn trung bình 9 điểm/môn vẫn trượt đại học

Năm ngoái chứng kiến cuộc đua vào đại học khốc liệt hơn bao giờ hết, với 117 ngành/chuyên ngành có điểm chuẩn từ 28 trở...
Tin trong ngày 33 phút trước

Cận cảnh dự án nhà ở xã hội rẻ nhất Thủ đô chuẩn bị nhận hồ sơ mua, thuê mua

Sở Xây dựng Hà Nội vừa thông tin về giá bán Khu nhà ở cao tầng - nhà ở xã hội thuộc dự án Khu...
Tin trong ngày 34 phút trước

Hứa Khải 'Diên Hi công lược' bị bạn gái cũ tố ngoại tình, nhiều lần vào khách sạn với 'tiểu tam'

Nam diễn viên Hứa Khải đang gây chú ý khi bất ngờ bị sao nữ phanh phui lùm xùm chuyện tình cảm và tố là...
Tin trong ngày 34 phút trước

Tuyển sinh đại học năm 2025 rối ren, phức tạp khiến thí sinh như 'ngồi trên đống lửa'

Nói về mùa tuyển sinh năm nay, thí sinh, phụ huynh và chuyên gia tuyển sinh từ các trường dùng từ 'rối loạn', 'phức tạp'....
Tin trong ngày 34 phút trước

Lịch nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025: Trường hợp nào người lao động không được nghỉ 4 ngày?

Dịp lễ Quốc khánh 2/9 hằng năm là kỳ nghỉ được nhiều người lao động mong chờ. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật...
Tin trong ngày 34 phút trước

'Nữ Nhi Quốc' trong 'Tây Du Ký' thực sự đen tối đến mức nào? Khác xa với hình ảnh lãng mạn trên phim, không một đạo diễn nào dám đưa lên màn ảnh

Nhắc đến Nữ Nhi Quốc trong Tây Du Ký, nhiều người thường nghĩ đến mối tình dang dở giữa Đường Tăng và Nữ Vương. Tuy...
Kiến thức 34 phút trước

Tin mới cập nhật

Khi nào xét tuyển bổ sung 2025 của các trường đại học? Thông báo tuyển sinh bổ sung đại học vào thời điểm nào?

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn chi tiết về công tác tuyển sinh đại học năm 2025, trong đó nêu...
Tin trong ngày 1 giờ, 14 phút trước

Từ 1/10, chủ xe ô tô bắt buộc phải làm điều này mới được qua trạm thu phí tự động không dừng

Trường hợp không thực hiện điều này theo quy định thì phương tiện sẽ bị từ chối qua các trạm thu phí tự động không...
Tin trong ngày 1 giờ, 15 phút trước

Hai ái nữ nhà Quyền Linh khoe nhan sắc ấn tượng, xinh như Hoa hậu

Hạt Dẻ và Lọ Lem - hai con gái của Quyền Linh khiến khán giả trầm trồ với nhan sắc xinh đẹp, vóc dáng ấn...
VIDEO 1 giờ, 16 phút trước

Tỉ lệ 1 chọi 200, điểm chuẩn ngành Sư phạm năm 2025 dự kiến khó giảm

Với tỉ lệ chọi khốc liệt, nhiều chuyên gia dự đoán, ngành Sư phạm vẫn tiếp tục tăng sức hút năm 2025.
Tin trong ngày 1 giờ, 17 phút trước

Dự án sân bay trên đồi núi tại ‘Đà Lạt thứ 2’ của Tây Nguyên đón tin vui lớn

Sân bay Măng Đen sẽ được xem xét đưa vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc...
Tin trong ngày 1 giờ, 17 phút trước

Loạt đại học phía Nam dự kiến điểm chuẩn năm 2025 tăng

Tính đến chiều 21/8, nhiều trường đại học phía Nam ghi nhận điểm chuẩn tăng, một số ngành áp sát mốc 30 điểm, sau 8...
Tin trong ngày 1 giờ, 20 phút trước

Đây là 3 con giáp nữ có trái tim nhân hậu và hiếu thảo với cha mẹ nhất. Đàn ông sẽ thật may mắn nếu cưới được

Giữa thiên hà bao la, mười hai con giáp tỏa sáng như những vì sao lấp lánh, mỗi cung đều tỏa ra vẻ đẹp riêng...
Đời sống số 2 giờ, 51 phút trước

Tăng gần 1 tỷ USD chỉ trong 8 tháng, khối tài sản của người phụ nữ giàu nhất Việt Nam đạt mức cao chưa từng có

Theo cập nhật từ Forbes, hiện tại tài sản tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo đạt 3,7 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay....
Doanh nghiệp 2 giờ, 52 phút trước

Hà Nội công bố 22 vị trí lắp màn hình lớn phục vụ người dân xem trực tiếp diễu binh, diễu hành A80

Sự kiện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (Diễu binh A80) đang được người dân...
Tin trong ngày 2 giờ, 52 phút trước

Duy nhất một cung đường tại Việt Nam lọt danh sách đẹp nhất thế giới

Cung đường này dài khoảng 21km, được mệnh danh là “con đường trong mây”.
Du lịch Việt 2 giờ, 52 phút trước