Danh mục

Trường hợp nào không thể chia tài sản theo di chúc của bố mẹ để lại?

Chủ nhật, 23/03/2025 14:31

Theo Điều 659 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc. Tuy ưu tiên chia thừa kế theo di chúc nhưng ở một số trường hợp, di sản thừa kế vẫn được chia theo pháp luật dù có di chúc.

Di chúc là một tài liệu quan trọng, thể hiện ý nguyện cuối cùng của cá nhân về việc phân chia tài sản sau khi qua đời.

Tuy nhiên, không phải lúc nào tài sản cũng có thể được chia theo di chúc. Có nhiều tình huống pháp lý phức tạp có thể ảnh hưởng đến việc thực thi di chúc, dẫn đến việc bất đồng hoặc không thể chia tài sản như mong muốn.

Theo Điều 659 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc. Tuy ưu tiên chia thừa kế theo di chúc nhưng ở một số trường hợp, di sản thừa kế vẫn được chia theo pháp luật dù có di chúc.

không thể chia tài sản theo di chúc của bố mẹ để lại

Di chúc là một tài liệu quan trọng, thể hiện ý nguyện cuối cùng của cá nhân về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. (Ảnh minh họa)

Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định rõ những trường hợp thừa kế theo pháp luật. Cụ thể, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong các trường hợp sau:

- Không có di chúc.

- Di chúc không hợp pháp.

- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc là chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc nhưng không có quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản.

Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản như sau:

- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc.

- Phần di sản có liên quan tới phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật.

- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Như vậy, dù đã có di chúc nhưng di sản thừa kế vẫn có thể được chia theo pháp luật trong các trường hợp dưới đây:

Di chúc không hợp pháp

Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự, di chúc hợp pháp cần phải có đủ các điều kiện như sau:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong lúc lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép.

- Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội; hình thức của di chúc không trái quy định của luật.

Lưu ý, di chúc của người từ đủ 15 tuổi tới chưa đủ 18 tuổi phải lập thành văn bản, được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc là của người không biết chữ cần phải được người làm chứng lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực.

Di chúc phải lập bằng văn bản, nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng (theo Điều 627 Bộ luật Dân sự năm 2015).

Di chúc bằng văn bản mà không có công chứng, chứng thực sẽ chỉ được coi là hợp pháp nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Di chúc miệng sẽ chỉ được coi là hợp pháp nếu đáp ứng các điều kiện dưới đây:

- Người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 2 người làm chứng.

- Ngay sau khi người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng cần phải ghi chép lại, cùng ký tên hoặc là điểm chỉ.

- Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng, cần phải công chứng hoặc là chứng thực xác nhận chữ ký hoặc là điểm chỉ của người làm chứng.

Người hưởng di chúc chết trước hoặc là cùng thời điểm với người lập di chúc

Theo quy định ở Điều 613 Bộ luật dân sự năm 2015, người thừa kế là cá nhân:

- Phải còn sống tại thời điểm mở thừa kế.

- Đã sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản thừa kế chết.

Nếu như không phải là cá nhân thì cần phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm mà người có tài sản chết (theo Điều 611 Bộ luật Dân sự).

Di chúc sẽ không có hiệu lực toàn bộ hoặc là một phần nếu thuộc một trong các trường hợp nêu tại Điều 643 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể:

- Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc là chết cùng thời điểm với người lập di chúc.

- Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại ở thời điểm mở thừa kế.

Người hưởng di chúc không có quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản

Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định rõ những người không được quyền hưởng di sản, cụ thể như sau:

- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;

- Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;

- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;

- Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Nếu như thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì sẽ không được quyền hưởng di sản, ngoại trừ trường hợp người để lại di sản đã biết về hành vi của họ nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Ngoài ra, những người mà được hưởng thừa kế theo di chúc nhưng từ chối nhận thì di sản sẽ được chia theo pháp luật.

Quy định về người thừa kế theo pháp luật

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự như sau:

- Hàng thừa kế thứ nhất: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

- Hàng thừa kế thứ hai: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.

- Hàng thừa kế thứ ba: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau sẽ chỉ được hưởng thừa kế nếu như không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc là từ chối nhận di sản.

Theo quy định ở Điều 652 Bộ luật Dân sự năm 2015, trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc là cùng một thời điểm với người để lại di sản, cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc là mẹ của cháu được hưởng nếu như còn sống.

Trong trường hợp cháu cũng chết trước hoặc là cùng một thời điểm với người để lại di sản, chắt sẽ được hưởng phần di sản mà cha hoặc là mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

H.Anh (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Năm, ngày 31 tháng 7, tức ngày mùng 7 tháng 6 âm lịch?

Ngày 31 tháng 7, thứ Năm, ngày 7 tháng 6 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Tân Sửu. Trong...
Đời sống số 2 ngày, 17 giờ trước

7 trường hợp không đăng kí thường trú bị phạt 1.000.000 đồng/người, là những ai?

Không tuân thủ quy định về đăng ký tạm trú hoặc khai báo tạm vắng có thể bị phạt tiền từ 500.000 đến 1.000.000 đồng....
Tin trong ngày 2 ngày, 13 giờ trước

Cho dù bạn nấu đậu xanh hay đậu đỏ, hãy nhớ 3 mẹo này và chỉ cần đun sôi 10 phút là mềm và nhừ

Mùa hè đã đến, vậy làm sao để chống chọi với cái nóng? Điều hòa, kem, hay dưa hấu ướp lạnh? Chẳng có cách nào...
Địa chỉ ăn ngon 2 ngày, 20 giờ trước

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy chọn một sân vườn bạn thích! Kiểm tra tình hình tài chính của bạn trong nửa cuối năm?

Đây là một bài trắc nghiệm tâm lý nhẹ nhàng giúp bạn khám phá tình hình tài chính của bạn trong nửa cuối năm nay...
Đời sống số 2 ngày, 17 giờ trước

Từ nay đi xe máy ra đường cần chú ý: Không đáp ứng điều kiện này có thể bị CSGT phạt tới 10 triệu đồng

Người dân cần chú ý để thực hiện đúng những quy định của Luật Trật tự an toàn giao thông và Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Kiến thức 2 ngày, 13 giờ trước

Tin cùng mục

Nếu người tuổi Tuất kết hôn với 4 con giáp này, họ sẽ ở bên nhau mãi mãi và sống hạnh phúc đến tuổi già!

Trong hành trình cuộc đời, mỗi người chúng ta đều khao khát tìm được một người bạn đời có thể cùng ta vượt qua giông...
Đời sống số 2 phút trước

Từ ngày 15/8, thông tin trên thẻ bảo hiểm y tế có sự thay đổi, người dân cần chú ý

Nghị định 188/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 15/8/2025 quy định chi tiết về thông tin thẻ bảo hiểm y tế.
Kiến thức 42 phút trước

Loại cây mọc dại bờ rào, mùi khai nồng ai ngửi cũng phải bỏ chạy, lại thành 'vàng xanh' giúp anh nông dân Cà Mau kiếm bội tiền

Từng là loại cây dại mọc ven bờ rào, quả có mùi khai nồng đặc trưng khiến nhiều người nhăn mặt, nhưng cây nhàu giờ...
Kiến thức 42 phút trước

Chính thức bán xăng E10 từ hôm nay (1/8): Thực hư loại xăng mới dễ gây hỏng động cơ?

Từ ngày 1/8, theo chỉ định của Bộ Công Thương, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) sẽ bán xăng E10 tại các cửa hàng...
Tin trong ngày 43 phút trước

Chú ý: EVNHANOI công bố một kỷ lục, cảnh báo người dân toàn thành phố

EVNHANOI cho biết thời tiết oi bức khiến nhu cầu sử dụng điện của người dân trên địa bàn thành phố tăng vọt.
Kiến thức 43 phút trước

Đất nông nghiệp từ nay được phép kết hợp nhiều mục đích mà không cần chuyển đổi

Quy định mới mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế nông thôn, nhưng đòi hỏi tuân thủ đúng pháp luật.
Kiến thức 2 giờ, 42 phút trước

Tin mới cập nhật

Sao Việt 1/8: Diễn viên Kim Oanh kể về cuộc nói chuyện với ông Hoàng Nam Tiến; Siêu mẫu Hà Anh báo tin tang sự

Tin sao Việt 1/8/2025: Với Kim Oanh thì doanh nhân Hoàng Nam Tiến là một trong những người mà nữ diễn viên thần tượng. Hà...
Chuyện làng sao 42 phút trước

Ưng Hoàng Phúc đối xử với con riêng của vợ siêu mẫu thế nào mà ai cũng nể?

Ưng Hoàng Phúc thương con riêng của vợ như con ruột, cho con đi du học Mỹ khi đủ 18 tuổi.
Chuyện làng sao 42 phút trước

6 lời khuyên tâm huyết của ông Hoàng Nam Tiến dành cho giới trẻ

Trong suốt sự nghiệp của mình, ông Hoàng Nam Tiến đã nói không ít câu truyền cảm hứng và có tác động sâu sắc đến...
Đời sống trẻ 42 phút trước

Mua chung cư ở tầng 13 bao giờ cũng rẻ, người khôn ngoan đều biết nó không xấu về mặt phong thủy

Tại nhiều tòa nhà cao tầng hoặc chung cư, tầng 13 thường bị bỏ qua do quan niệm đây là con số không may mắn....
Phong thủy 2 giờ, 41 phút trước

Chính thức có thêm một đại diện được đề cử là Di sản văn hóa thế giới tại Việt Nam

Việc được công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới sẽ mở ra cơ hội lớn cho khu di tích này trong việc phát...
Du lịch Việt 2 giờ, 42 phút trước

5 trường hợp mua bán nhà không bắt buộc phải có sổ đỏ theo quy định mới nhất, đó là?

Theo quy định, một số trường hợp giao dịch liên quan đến nhà ở không cần phải có sổ đỏ.
Kiến thức 2 giờ, 21 phút trước

Chuẩn bị thu hồi đất của hơn 2.100 hộ dân ở tỉnh miền Trung để thực hiện dự án lớn bậc nhất cả nước, dài 1.500 km kết nối 3 miền

Tỉnh này đang gấp rút triển khai công tác giải phóng mặt bằng phục vụ tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, đoạn...
Tin trong ngày 2 giờ, 21 phút trước

Từ 01/01/2026, những trường hợp nào bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp?

Luật Việc làm số 74/2025/QH15 quy định những trường hợp bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Tin trong ngày 2 giờ, 21 phút trước

Đang chờ xét tuyển Đại học, thí sinh cần làm gì để tạm hoãn nghĩa vụ quân sự?

Mỗi mùa tuyển sinh đại học, câu hỏi về việc tạm hoãn nghĩa vụ quân sự lại trở thành mối băn khoăn lớn của các...
Tin trong ngày 2 giờ, 21 phút trước

4 dấu hiệu nhận biết người giả giàu, 'phông bạt', đừng để vẻ ngoài làm mờ con mắt

Trong thời đại mạng xã hội, xe sang, đồ hiệu và những bức ảnh hào nhoáng có thể gây lầm tưởng về sự giàu có....
Đời sống trẻ 2 giờ, 22 phút trước