Danh mục

Trước khi có phẫu thuật hiện đại, người xưa làm thế nào để chữa gãy xương?

Chủ nhật, 06/11/2022 08:53

Con người chưa bao giờ miễn nhiễm với chấn thương và chữa gãy xương không hề xa lạ với những tổ tiên nguyên thủy nhất của chúng ta. Thật vậy, với kỹ năng của con người thời kỳ đồ đá trong việc điều chỉnh hộp sọ, sẽ rất ngạc nhiên nếu các kỹ thuật tương tự không được sử dụng để chữa gãy xương.

Kỹ thuật điều trị gãy xương thời cổ đại

Những ví dụ sớm nhất về việc điều trị gãy xương ở người đã được phát hiện tại Naga-ed-Der (khoảng 100 dặm về phía bắc Luxor ở Ai Cập) bởi Giáo sư G. Elliott Smith trong chuyến thám hiểm Ai Cập Hearst của Đại học California vào năm 1903.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Hai mẫu vật được tìm thấy là các chi bị nẹp. Một là xương đùi vị thành niên bị gãy, gãy xương giữa và được nẹp bằng bốn tấm gỗ dọc, mỗi tấm được quấn bằng băng vải lanh. Một miếng băng có chứa huyết sắc tố cũng được tìm thấy ở gần vị trí gãy xương. Nạn nhân được cho là đã chết ngay sau khi bị thương, vì xương không có bất kỳ phản ứng chữa lành nào.

Mẫu thứ hai là gãy xương hở của cẳng tay, được xử lý bằng nẹp tương tự, nhưng trong trường hợp này, một miếng xơ thực vật dính máu (có thể lấy từ cây chà là) được tìm thấy dính vào mảnh trên của cây chà là, rõ ràng là đã bị bị đẩy vào vết thương đến chảy máu.

Người Ai Cập được biết đến là những người có kỹ năng xử lý gãy xương và nhiều mẫu vật đã được chữa lành đã được tìm thấy. Phần lớn các trường hợp gãy xương đùi có liên quan đến rút ngắn và biến dạng, nhưng một số trường hợp gãy xương cẳng tay đã được chữa lành đã được phát hiện.

Nẹp gỗ băng bó vào chi bị thương

Một số hình thức nẹp gỗ băng bó vào chi bị thương đã được sử dụng từ thời cổ đại cho đến ngày nay. Chắc chắn, cả Hippocrates và Celsus đều mô tả chi tiết về sự nứt gãy bằng cách sử dụng các thiết bị bằng gỗ, nhưng một tài liệu thú vị về sự nứt gãy bên ngoài được tìm thấy trong tác phẩm của El Zahrawi. Trong chuyên luận thứ 30 của mình, "Phẫu thuật", ông đã mô tả chi tiết việc băng bó cho người bị gãy xương.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Một số hình thức nẹp gỗ băng bó vào chi bị thương đã được sử dụng từ thời cổ đại cho đến ngày nay. Năm 1517, vị bác sĩ có tên Gersdorf người Đức đã minh họa một cách tuyệt vời một phương pháp mới để buộc các thanh nẹp gỗ. Ông sử dụng các mối ghép xung quanh thanh nẹp đã lắp ráp, siết chặt vào chân bị thương bằng cách vặn chúng bằng các nút vặn bằng gỗ. Dần dần, công nghệ này được tiếp thu và phát triển qua từng thời kì, giúp các bác sĩ có thể tìm ra phương thức nẹp gãy xương hiệu quả nhất.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Ads

Bó bột

Trong 1500 năm tiếp theo, những thay đổi duy nhất được thực hiện là phần bột dùng để băng bó. Phần bột này sẽ được làm cứng bằng bột mì, trứng và mỡ động vật. Sáng kiến này được tạo ra bởi Ambroise Pare (Paris, Pháp) vào những năm 1500 và được sử dụng cho đến những năm 1800.

Đến năm 1814, phương pháp bó bột bằng thạch cao chỉ áp dụng cho các trường hợp bị gãy chân, xương cẳng tay, bàn tay, xương đòn. Bột thạch cao sẽ được trộn với một loại giấy tương tự như giấy thấm, sau đó bọc phần chi bị gãy trong một cái máng lớn bằng bìa cứng sau đó đổ hỗn hợp vào và bọc kín lại.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Nẹp Thomas

Không có một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình nào trên thế giới không quen thuộc với nẹp Thomas, hiện vẫn đang được sử dụng ở nhiều trung tâm trên toàn thế giới trong việc điều trị gãy xương đùi. Việc sử dụng phương pháp này trong Thế chiến I đã cứu sống nhiều người. Giúp những người gặp chấn thương vẫn có thể di chuyển khi cần thiết và vết thương được cố định một cách tối đa, khiến quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Gãy xương hở

Cho đến khoảng 150 năm trước, gãy xương hở gần như đồng nghĩa với cái chết và thường cần phải cắt cụt ngay lập tức. Bản thân việc cắt cụt chi mang theo tỷ lệ tử vong rất cao, thường là tử vong do xuất huyết hoặc nhiễm trùng huyết. Cho đến thế kỷ 16, phương pháp truyền thống để cố gắng kiểm soát xuất huyết sau khi cắt cụt chi là khâu vết thương bằng bàn là nóng hoặc áp dụng phương pháp đun sôi. Điều này có thể đã gây ra hoại tử mô, nhiễm trùng và xuất huyết thứ phát.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Năm 1564, bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng người Pháp - Ambroise Paré (từng phục vụ cho các vị vua như Henry II, Francis II, Charles IX và Henry III, cha để của phẫu thuật quân sự) là người đầu tiên mô tả việc thắt các mạch máu để hạn chế xuất huyết trong quá trình cắt cụt chi.

Cố định vít

Việc sử dụng vít trong xương có lẽ bắt đầu vào khoảng cuối những năm 1840. Chắc chắn vào năm 1850, các bác sĩ phẫu thuật người Pháp - Cucuel và Rigaud đã mô tả hai trường hợp, trong đó đinh vít được sử dụng trong điều trị gãy xương. Trong trường hợp đầu tiên, một người đàn ông 64 tuổi bị gãy lõm phần trên của xương ức, sau đó một đinh vít được đưa vào để cho phép tác dụng lực kéo để nâng mảnh xương ức bị lõm vào một vị trí thích hợp.

gãy xương, điều trị gãy xương, chữa gãy xương, người xưa chữa gãy xương, lịch sự kỹ thuật chữa gãy xương

Trong trường hợp thứ hai, bác sĩ Rigaud đã lắp một vít vào xương trụ và vào mấu khuỷu bị dịch chuyển, làm giảm các mảnh vỡ và nối hai vít lại với nhau để cánh tay hoàn toàn không bị gãy và có được sự kết hợp thỏa đáng của vết gãy. Rigaud cũng mô tả một quy trình tương tự đối với xương bánh chè.

Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://baove.congly.vn/truoc-khi-co-phau-thua.. Nguồn: https://baove.congly.vn/truoc-khi-co-phau-thuat-hien-dai-nguoi-xua-lam-the-nao-de-chua-gay-xuong-38245.html

Tin được quan tâm

Hoa hậu Yến Nhi lủi thủi một mình về nước với núi hành lý, sau khi 'trắng tay' tại Miss Grand International 2025

Hoa hậu Yến Nhi đã chính thức về nước sau khi out top 22 Miss Grand International 2025.
Chuyện làng sao 1 ngày, 1 giờ trước

Sao Việt 18/10: Lương Bằng Quang 'điên loạn, tan nát' vì nhớ Ngân 98; Tuấn Hưng 'muốn khóc thật to' khi mẹ mắc bệnh

Tin sao Việt 18/10/2025: Sau khi Ngân 98 bị bắt tạm giam, Lương Bằng Quang có dòng chia sẻ gây chú ý trên trang cá...
Chuyện làng sao 3 ngày, 23 giờ trước

Những cái tên 'kỵ' đặt ở Việt Nam: Có tên bị cấm khai sinh, thậm chí nếu cố tình còn mang tới xui rủi bất lợi cho trẻ sau này

Việc đặt tên cho con không chỉ là thể hiện tình yêu và ước nguyện của cha mẹ mà còn liên quan đến các quy...
Kiến thức 3 ngày, 23 giờ trước

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

Hoa hậu H'Hen Niê cùng gia đình hạnh phúc mừng đầy tháng con gái. Con gái nàng Hậu trộm vía bụ bẫm, sở hữu làn...
Chuyện làng sao 2 ngày, 13 giờ trước

MAILISA trao tặng 2 căn nhà Tình Thương trị giá 140 triệu đồng tại Phường Cầu Kiệu TP.HCM – Lan tỏa giá trị nhân ái

Giữa lòng Sài Gòn hoa lệ, nơi ánh đèn phố xá rực rỡ, vẫn còn đâu đó những mái nhà đơn sơ, những phận người...
Doanh nghiệp 3 ngày, 18 giờ trước

Lương Bằng Quang đang 'hại' Ngân 98?

Những động thái của Lương Bằng Quang nhiều ngày qua càng khiến công chúng phản cảm với Ngân 98.
Chuyện làng sao 1 ngày, 1 giờ trước

Tin cùng mục

Những người có ngày sinh kết thúc bằng các chữ số này được định sẵn là người giàu có. Họ không sinh ra để nghèo và được định sẵn là người giàu có

Trong vũ trụ bao la của các vì sao, mỗi ngôi sao đều mang một mật mã vận mệnh riêng biệt. Khi bàn về mối...
Đời sống số 27 phút trước

Theo Quy định mới nhất: Ô tô thuộc diện này sẽ bị từ chối đăng kiểm, hàng triệu tài xế cần đặc biệt chú ý!

Nghị định số 166/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định những trường hợp ô tô bị từ chối đăng kiểm.
Kiến thức 28 phút trước

Đây là mức thuế áp dụng theo quy định mới từ ngày 1/1/2026, hộ kinh doanh lưu ý

Bộ Tài chính vừa phê duyệt Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xoá...
Tin trong ngày 28 phút trước

Thứ 'đắt hơn vàng' chỉ có tại Việt Nam: Sống ở độ cao 2.500m, được cả thế giới săn lùng với giá 45 triệu/kg

Chỉ mọc ở vùng núi cao hơn 2.500m, không thể trồng công nghiệp, loại nấm này được ví như báu vật rừng già. Giá mỗi...
Kiến thức 29 phút trước

Nụ hôn từ biệt nghẹn ngào của người mẹ liệt giường và con trai 5 tuổi trước khi mất khiến nhiều người rơi lệ

Nụ hôn cuối cùng trong khoảnh khắc sinh ly tử biệt chứa đựng bao tình yêu, sự gắn bó và nỗi đau không thể diễn...
Tin trong ngày 56 phút trước

Cha dượng sẽ đối mặt với mức án nào khi dùng búa bạo hành con riêng 10 tuổi ở Hà Tĩnh?

Nguyễn Văn Nam, 31 tuổi, đã bị bắt khẩn cấp sau khi dùng búa đánh vào đầu con gái riêng 10 tuổi của vợ. Dư...
Tin trong ngày 1 giờ, 19 phút trước

Tin mới cập nhật

Vì sao NSND Công Lý không nhìn mặt con gái suốt 2 tháng?

Con gái NSND Công Lý cho biết bố mình từng không nhìn mặt con 2 tháng vì cô không thi bằng lái xe.
Chuyện làng sao 28 phút trước

Thủ môn Bùi Tiến Dũng gặp chấn thương nặng

Thủ môn Bùi Tiến Dũng dính chấn thuơng nặng và phải rời sân bất đắc dĩ ở trận Đà Nẵng làm khách Viettel tối 20/10...
Đời sống trẻ 1 giờ, 10 phút trước

Hơn 1 tháng nữa, người lao động thất nghiệp được hưởng trợ cấp gấp 5 lần lương tối thiểu

Quy định mới, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa của người lao động cũng được nâng lên 5 lần mức lương tối thiểu...
Tin trong ngày 1 giờ, 19 phút trước

Từ đêm 22/10, bão số 12 gây mưa to trước khi đổ bộ, dự báo khu vực trọng tâm mưa lớn sẽ ở đâu?

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bão số 12 sẽ gây ra một đợt mưa lớn diện rộng ở khu...
Tin trong ngày 1 giờ, 19 phút trước

Tháng 10 đi chợ mua rau, người thông minh chỉ mua 5 loại sau, vừa không thuốc trừ sâu lại vừa rẻ

Tháng 10 là thời điểm tuyệt vời để đi chợ, trời mát mẻ, rau củ ngoài đồng cũng bước vào mùa thu hoạch rộ. Tuy...
Làm sao 1 giờ, 19 phút trước

Cổ phiếu giảm kỷ lục: Nên bán tháo hay chớp thời cơ mua vào?

Các chuyên gia nhấn mạnh nhà đầu tư không nên bán tháo sau phiên giảm sâu nhất lịch sử của VN-Index. Thay vào đó, đây...
Tin trong ngày 2 giờ, 46 phút trước

Theo quy định, mức phạt lỗi nồng độ cồn đối với ô tô năm 2025 cao nhất là bao nhiêu?

Theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ‑CP, mức phạt cao nhất đối với người điều khiển ô tô vi phạm nồng độ cồn là 30.000.000 đến...
Kiến thức 2 giờ, 50 phút trước

Trào lưu không dùng thuốc hạ sốt: Bác sĩ ngay lập tức đưa ra cảnh báo nguy cơ biến chứng nguy hiểm

Một trào lưu lan truyền trên mạng xã hội cho rằng sốt là phản ứng có lợi và không nên dùng thuốc hạ sốt có...
Chăm sóc sức khỏe 2 giờ, 50 phút trước

Vì sao nhiều nơi yêu cầu người dân nộp bản photo 'sổ đỏ' để làm sạch dữ liệu đất đai?

Làm sạch dữ liệu đất đai là chủ trương đúng đắn. Thế nhưng, điều khiến người dân bức xúc là nhiều nơi vẫn yêu cầu...
Tin trong ngày 2 giờ, 50 phút trước

Các khoản giảm trừ người dân cần biết trước khi nộp thuế thu nhập cá nhân 2026

Giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ tiền lương,...
Tin trong ngày 2 giờ, 6 phút trước