Ninh Thuận được coi là thủ phủ muối của Việt Nam với hơn 3.078 ha, sản lượng 6 tháng năm 2023 đạt trên 200.000 tấn. Hàng năm, Ninh Thuận cung cấp 50% tổng lượng muối cả nước. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 nâng diện tích sản xuất muối lên 3.267 ha, sản lượng đạt 550.000 tấn một năm.
Những lợi thế giúp tỉnh phát triển nghề này là đường bờ biển dài hơn 105 km, nước biển có độ mặn cao, nhiều nắng, gió, nền nhiệt độ ở mức 26-27 độ C, độ ẩm không khí từ 75-77%. Muối ở đây được đánh giá chất lượng tốt nhất cả nước nhờ hương vị đậm đà, thanh thanh đặc trưng của vùng nắng gió.
Nghề làm muối ở Ninh Thuận tập trung chủ yếu ở các xã Phương Hải, Tri Hải, Nhơn Hải (huyện Ninh Hải); các xã Cà Ná, Phước Diêm, Phước Minh (huyện Thuận Nam).
Ninh Thuận - thủ phủ muối của Việt Nam
Ninh Thuận là tỉnh khô hạn với lượng mưa trung bình hàng năm ít nhất cả nước, khoảng 700-800 mm. Mùa khô tại đây kéo dài 9/12 tháng trong năm. Những năm qua, tỉnh đã có nhiều nỗ lực nhằm thoát khỏi khô hạn bằng cả giải pháp công trình, phi công trình, sử dụng tiết kiệm nước... Tuy nhiên, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên từ đầu năm 2024 đến nay, tỉnh này hầu như không mưa, ngày nắng kéo dài.
Nguyên nhân chính là do tính khắc nghiệt của địa hình tỉnh Ninh Thuận. Bốn bề vây quanh bởi núi non kéo dài ra tận biển khiến vùng đất này như lọt thỏm bên trong một hình cung khép kín. Do đó, các loại gió mùa không thể tác động giúp đem lượng hơi ẩm từ đại dương vào đất liền gây mưa.
Hơn nữa, bờ biển Ninh Thuận chạy đúng theo hướng gió tây nam nên ít nhận ảnh hưởng của loại gió gây mưa vào mùa hạ này, trong khi gió mùa đông bắc không đủ mạnh khi về đến cực Nam Trung Bộ.
Ngược lại, Ninh Thuận lại chịu tác động của hiệu ứng phơn, gần giống như hiện tượng gió lào ở các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ. Gió tây nam mang hơi ẩm gây mưa ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, khi vượt qua những quả núi đến Ninh Thuận thì chuyển sang khô nóng.
Hình ảnh đẹp khi diêm dân Ninh Thuận thu hoạch muối
Đặc biệt, hiện tượng nước trồi diễn ra từ vùng biển Ninh Thuận đến bắc Bình Thuận tạo nên sự khác biệt cho khí hậu nơi đây. Hiện tượng nước trồi xảy ra ở những nơi có đường bờ biển song song với hướng gió, thềm lục địa có độ dốc thích hợp, tồn tại của hệ dòng chảy lạnh ven bờ theo hướng Bắc - Nam và chịu ảnh hưởng ổn định về cường độ và hướng của gió mùa tây nam.
Khi đó, gió sẽ làm cho tầng mặt nước biển đang có nhiệt độ cao và độ muối thấp ở vùng ven bờ bị đẩy ra xa. Đồng thời, nước có nhiệt độ thấp và độ mặn cao từ các tầng sâu sẽ theo sườn dốc trồi lên vào các vùng ven bờ bù vào phần nước đã mất.
Tháng 6 đến tháng 8 là thời kỳ gió mùa tây nam hoạt động mạnh, nên hiện tượng nước trồi nơi đây cũng diễn ra mạnh mẽ nhất. Khí quyển vùng này không thể kết tụ hơi nước để làm mưa do mặt nước luôn mặn và lạnh khiến nước khó bốc hơi.
Hoàng Lê (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)