Danh mục

Tháp Champa cổ bí ẩn được xây dựng ở vị trí cao nhất Việt Nam từng bị lãng quên suốt 5 thế kỷ

Thứ sáu, 28/03/2025 14:17

Công trình này được xây dựng trên một khối đá khổng lồ có hình dáng giống như một quả chuông úp, cao khoảng 49m và khó lòng tiếp cận được.

Tọa lạc trên đỉnh núi Bà ở độ cao 727m, thuộc thôn Chánh Danh, xã Cát Tài, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, tháp Hòn Chuông là một trong những công trình kiến trúc Champa bí ẩn còn sót lại. Cách thành phố Quy Nhơn khoảng 50km về phía bắc và chỉ cách kinh đô Vijaya 20km về hướng đông bắc, ngọn tháp này từng nằm trong trung tâm văn hóa của vương quốc Champa. Tuy nhiên, suốt hơn năm thế kỷ, công trình dường như bị lãng quên và chỉ được biết đến một cách tình cờ vào năm 1993.

Tháp Champa, Tháp Hòn Chuông

Công trình này được xây dựng trên một khối đá khổng lồ có hình dáng giống như một quả chuông úp, cao khoảng 49m. Ảnh: Bảo tàng Bình Định

Vào cuối thế kỷ XIX, nhà nghiên cứu người Pháp Henri Parmentier đã tiến hành khảo sát hệ thống di tích Champa trên khắp Việt Nam. Tuy nhiên, tháp Hòn Chuông hoàn toàn không có tên trong danh sách các tháp và di tích được ghi nhận. Ngay cả những nghiên cứu hiện đại về văn hóa Champa cũng không đề cập đến công trình này. Mãi đến năm 1993, trong một cuộc khảo sát khu căn cứ Núi Bà, các nhà nghiên cứu mới phát hiện dấu tích của một kiến trúc trên tảng đá lớn, cùng nhiều mảnh gạch, ngói Champa rải rác dưới chân tháp. Kể từ đó, tháp Hòn Chuông chính thức được bổ sung vào hệ thống tháp Champa tại Bình Định, nâng tổng số lên 8 cụm với 14 tháp.

Công trình này được xây dựng trên một khối đá khổng lồ có hình dáng giống như một quả chuông úp, cao khoảng 49m. Đặc biệt, từ chân khối đá không có bất kỳ lối đi nào dẫn lên tháp, khiến việc tiếp cận trở nên vô cùng khó khăn. Kiến trúc tháp có hình vuông, chân tháp dài 4m, cửa tháp quay về hướng đông, trong khi ba mặt còn lại được xây kín, không có cửa giả như các tháp Champa khác. Kết cấu tháp thu nhỏ dần lên trên, không có gờ hay hoa văn trang trí. Đế tháp lót bằng một lớp đá cuội, trong khi khung cửa là bộ phận duy nhất có sự xuất hiện của chất liệu đá.

Tháp Champa, Tháp Hòn Chuông

Tháp Hòn Chuông có kết cấu thuôn dần lên trên và hoàn toàn không có hoa văn. Ảnh: Bảo tàng Bình Định

Hiện nay, phần ngọn tháp đã bị đổ sập, chỉ còn phần thân cao khoảng 5m với bên trong bị lấp đầy bởi gạch vỡ. Những viên gạch xây tháp có kích thước 32cm x 16cm x 6cm, tương đồng với các công trình Champa khác. Xung quanh chân tháp vẫn còn nhiều mảnh ngói rơi vãi, bao gồm ngói âm dương dài 30cm, rộng 20cm, ngói vảy với hai kích thước 10cm và 20cm, cùng các hiện vật đất nung trang trí hình sừng bò.

Hành trình chinh phục tháp Hòn Chuông không hề dễ dàng. Từ thôn Chánh Danh, xã Cát Tài, người đi phải mất từ 3-4 giờ băng rừng, lội suối mới đến được chân tháp. Tuy nhiên, leo lên khối đá cao gần 50m lại càng khó khăn hơn, đòi hỏi người leo phải bám vào vách đá hoặc sử dụng dây thừng. Chính nhờ vị trí đặc biệt này mà từ tháp Hòn Chuông có thể quan sát bao quát cả vùng Vijaya xưa. Từ đây, có thể nhìn thấy đầm Nước Ngọt (Đề Gi), đầm Thị Nại (Quy Nhơn), kéo dài đến dãy Trường Sơn. Phía tây và hai phía bắc - nam là đồng bằng sông La Tinh và sông Côn, những khu vực từng giữ vai trò trọng yếu trong lịch sử Champa.

Nhiều ý kiến cho rằng tháp Hòn Chuông có thể từng là một tháp canh hoặc mang chức năng tôn giáo đặc biệt. Tuy nhiên, đến nay, chưa có tư liệu lịch sử hay truyền thuyết nào giải thích chính xác về sự tồn tại của công trình này. Theo nhận định của các chuyên gia, kiến trúc của tháp mang phong cách độc đáo, khác biệt hoàn toàn so với những công trình nghệ thuật Champa từng được biết đến.

Tháp Champa, Tháp Hòn Chuông

Hành trình chinh phục tháp Hòn Chuông không hề dễ dàng. Ảnh: Bảo tàng Bình Định

Không giống các tháp Champa truyền thống với hệ thống cột ốp, vòm cửa và họa tiết trang trí, tháp Hòn Chuông có kết cấu thuôn dần lên trên và hoàn toàn không có hoa văn. Công trình được xây dựng trên đỉnh núi cao, phía trước không có ngọn núi nào che chắn, tạo nên một tầm nhìn rộng lớn, bao quát cả vùng địa lý quan trọng của vương quốc Champa xưa.

Theo Bảo tàng Bình Định, tháp Hòn Chuông là một trong 22 điểm di tích thuộc khu căn cứ Núi Bà, được xếp hạng di tích cấp quốc gia vào ngày 25/1/1994. Đây cũng là tháp Champa còn tồn tại có vị trí cao nhất Việt Nam. Những năm gần đây, Bảo tàng Bình Định tiếp tục khảo sát công trình này và đưa ra nhận định về niên đại của tháp. Dựa trên loại gạch được sử dụng, nhiều khả năng công trình đã được xây dựng vào thế kỷ XII.

Với vị trí đặc biệt cùng những bí ẩn chưa có lời giải, tháp Hòn Chuông tiếp tục thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và những người yêu thích khám phá. Không chỉ là một minh chứng cho nghệ thuật kiến trúc Champa, công trình này còn là biểu tượng của sự kỳ vĩ và bí ẩn giữa đại ngàn Bình Định.

Nam Tường (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Người sinh năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Việc sử dụng thẻ CCCD hết hạn sẽ bị xử phạt hành chính và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng.
Kiến thức 3 ngày, 1 giờ trước

Thẻ bảo hiểm y tế giấy cũ sẽ hết hiệu lực sau ngày 31/5, người dân cần làm gì để khám chữa bệnh?

Từ ngày 1/6 tới đây, người dân cần chuyển sang sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trên ứng dụng VssID, VNeID khi đi khám...
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Từ 1/6/2025, ai khám chữa bệnh bằng BHYT hết sức lưu ý quy định này kẻo mất quyền lợi

Ngày 26/3/2025, Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành Công văn 168/BHXH-QLT về việc sử dụng phôi thẻ BHYT. Theo đó, từ ngày 1/6/2025,...
Tin trong ngày 2 ngày, 5 giờ trước

Từ 1/1/2026, dự kiến sẽ áp dụng bảng giá đất mới, có 3 trường hợp người dân bị ảnh hưởng trực tiếp là ai?

Kể từ ngày 1/1/2026, sau khi chính thức áp dụng bảng giá đất mới tiệm cận với giá thị trường, chắc chắn sẽ có những...
Kiến thức 2 ngày, 1 giờ trước

Có nên dùng mỡ để thay thế dầu ăn? Một loại mỡ được khuyên nên sử dụng nhưng ít người Việt dùng

Giữa bối cảnh hàng trăm tấn dầu ăn bị làm giả tràn lan trên thị trường, người tiêu dùng Việt đang phải đối mặt với...
Kiến thức 3 ngày, 21 giờ trước

Năm 2025, dù không có tên trong di chúc nhưng người này vẫn được hưởng thừa kế, đó là ai?

Theo quy định, những trường hợp dưới đây, nếu người để lại di sản không cho họ thừa kế thì luật pháp vẫn bảo vệ...
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

Tử vi ngày 9/5/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tý thu hút tài lộc, Hợi có bước tiến lớn trong sự nghiệp

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 9/5/2025.
Đời sống số 20 giờ, 40 phút trước

Nếu trẻ em đã ở độ tuổi ba mươi mà vẫn chưa tìm được bạn đời, điều này cho thấy hai thực tế về gia đình

Nếu con cái trong gia đình đó đã ngoài ba mươi và vẫn chưa tìm được bạn đời, phản ứng đầu tiên của bạn sẽ...
Đời sống số 20 giờ, 54 phút trước

Tuổi thọ trung bình của người Đức là 80,4 năm. Bí quyết sống lâu của họ là gì?

Đức là một trong những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất ở Châu Âu. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới,...
Kiến thức 20 giờ, 54 phút trước

Câu tục ngữ cổ “Bạn không thể ngủ khi đầu quay về hướng tây và chân quay về hướng đông”, câu này có nghĩa là gì? Đi về phía tây có thực sự tệ không?

Khi xây nhà ở vùng nông thôn, người ta thường hướng nhà về hướng bắc và hướng nam. Những ngôi nhà hướng về phía bắc...
Kiến thức 20 giờ, 54 phút trước

Chọn thời điểm nghỉ hưu trước tuổi như thế nào để được hưởng 75% lương hưu?

Nghỉ hưu trước tuổi đang trở thành một lựa chọn được nhiều người lao động quan tâm, đặc biệt là những người thuộc diện tinh...
Tin trong ngày 20 giờ, 1 phút trước

Việt Nam sắp có tòa tháp chọc trời cao bậc nhất khu vực Đông Nam Á được xây ở vị trí rất đặc biệt

Công trình chọc trời này gồm 108 tầng, dự kiến cao hơn kỷ lục của Landmark 81 và nằm trong top tòa tháp cao bậc...
Tin trong ngày 20 giờ, 3 phút trước

Tin mới cập nhật

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Bảy ngày 10 tháng 5, tức ngày 13 tháng 4 âm lịch?

Người xưa lấy sự thống nhất giữa con người và thiên nhiên làm nền tảng cho tư tưởng của mình và nhấn mạnh sự hòa...
Đời sống số 44 phút trước

Sao Việt 9/5: Ngọc Trinh bị bắt gặp mặc đồ bộ giá rẻ bèo đi làm; Ca sĩ Quang Lê đáp trả khi bị chê hát dở

Tin sao Việt 9/5/2025: Ngọc Trinh cho biết nếu ai thân thiết đều biết cô hay mặc đồ bộ đi làm. Khi livestream, Quang Lê...
Chuyện làng sao 1 giờ, 2 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn nhìn thấy gì đầu tiên? Hãy kiểm tra xem bạn không thể tránh khỏi những thảm họa nào trong cuộc sống này?

Hãy cùng nhìn vào bức ảnh dưới đây và lựa chọn hình ảnh mà bạn thấy đầu tiên. Đáp án sẽ nói cho bạn biết...
Đời sống số 1 giờ, 3 phút trước

Hành vi nào bị cấm trong việc dùng căn cước, CCCD? Ai vi phạm bị phạt lên tới 6 triệu đồng

Luật pháp có những quy định cụ thể rõ ràng về những hành vi bị cấm không được dùng Căn cước/CCCD.
Kiến thức 1 giờ, 4 phút trước

Loại gỗ quý hiếm hàng triệu năm tuổi được định giá lên tới 600 tỷ, ở Việt Nam có một khối nặng gần 8 tấn

Gỗ hóa thạch - loại gỗ được ví như 'báu vật từ lòng đất' thường có các màu xám nâu, phớt xanh lá, phớt đỏ,...
Kiến thức 1 giờ, 26 phút trước

Tin vui: Cán bộ ở xã không sáp nhập khi nghỉ việc sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt này, ai cũng nên biết

Bộ Nội vụ xác định viên chức và người lao động làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập này là đối tượng...
Kiến thức 1 giờ, 26 phút trước

Sau khi tắm xong, tuyệt đối đừng giặt quần lót ngay! Nhiều người mắc phải hai lỗi này

Chúng ta mặc quần lót thường xuyên nhưng không phải ai cũng biết cách giặt cho đúng. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Làm sao 1 giờ, 27 phút trước

Ngoài tiền lương, giáo viên dự kiến được nhận thêm nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt khác

Dự thảo Luật Nhà giáo quy định nhiều chính sách ưu đãi với giáo viên, ngoài các chế độ về tiền lương.
Tin trong ngày 1 giờ, 27 phút trước

Chấm dứt tình trạng tắc đường trong tương lai với 'xe máy bay': Vận tốc 200 km/h và nhẹ hơn xe thường tới 7 lần

Với phát minh 'xe máy bay' thế giới đang tiến thêm một bước gần hơn tới tương lai nơi phương tiện bay cá nhân trở...
Sản phẩm hot 1 giờ, 27 phút trước

Mỹ nhân Việt 'gây bão' nhờ vài giây cài cúc áo, mặc đồ kín mít vẫn nhận 'mưa' lời khen

Trong clip hậu trường bộ phim 'Cha Tôi Người Ở Lại', nhan sắc nổi bật của Lương Thu Trang khiến người xem không khỏi trầm...
VIDEO 1 giờ, 27 phút trước