Danh mục

Tháp Champa cổ bí ẩn được xây dựng ở vị trí cao nhất Việt Nam từng bị lãng quên suốt 5 thế kỷ

Thứ sáu, 28/03/2025 14:17

Công trình này được xây dựng trên một khối đá khổng lồ có hình dáng giống như một quả chuông úp, cao khoảng 49m và khó lòng tiếp cận được.

Tọa lạc trên đỉnh núi Bà ở độ cao 727m, thuộc thôn Chánh Danh, xã Cát Tài, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, tháp Hòn Chuông là một trong những công trình kiến trúc Champa bí ẩn còn sót lại. Cách thành phố Quy Nhơn khoảng 50km về phía bắc và chỉ cách kinh đô Vijaya 20km về hướng đông bắc, ngọn tháp này từng nằm trong trung tâm văn hóa của vương quốc Champa. Tuy nhiên, suốt hơn năm thế kỷ, công trình dường như bị lãng quên và chỉ được biết đến một cách tình cờ vào năm 1993.

Tháp Champa, Tháp Hòn Chuông

Công trình này được xây dựng trên một khối đá khổng lồ có hình dáng giống như một quả chuông úp, cao khoảng 49m. Ảnh: Bảo tàng Bình Định

Vào cuối thế kỷ XIX, nhà nghiên cứu người Pháp Henri Parmentier đã tiến hành khảo sát hệ thống di tích Champa trên khắp Việt Nam. Tuy nhiên, tháp Hòn Chuông hoàn toàn không có tên trong danh sách các tháp và di tích được ghi nhận. Ngay cả những nghiên cứu hiện đại về văn hóa Champa cũng không đề cập đến công trình này. Mãi đến năm 1993, trong một cuộc khảo sát khu căn cứ Núi Bà, các nhà nghiên cứu mới phát hiện dấu tích của một kiến trúc trên tảng đá lớn, cùng nhiều mảnh gạch, ngói Champa rải rác dưới chân tháp. Kể từ đó, tháp Hòn Chuông chính thức được bổ sung vào hệ thống tháp Champa tại Bình Định, nâng tổng số lên 8 cụm với 14 tháp.

Công trình này được xây dựng trên một khối đá khổng lồ có hình dáng giống như một quả chuông úp, cao khoảng 49m. Đặc biệt, từ chân khối đá không có bất kỳ lối đi nào dẫn lên tháp, khiến việc tiếp cận trở nên vô cùng khó khăn. Kiến trúc tháp có hình vuông, chân tháp dài 4m, cửa tháp quay về hướng đông, trong khi ba mặt còn lại được xây kín, không có cửa giả như các tháp Champa khác. Kết cấu tháp thu nhỏ dần lên trên, không có gờ hay hoa văn trang trí. Đế tháp lót bằng một lớp đá cuội, trong khi khung cửa là bộ phận duy nhất có sự xuất hiện của chất liệu đá.

Tháp Champa, Tháp Hòn Chuông

Tháp Hòn Chuông có kết cấu thuôn dần lên trên và hoàn toàn không có hoa văn. Ảnh: Bảo tàng Bình Định

Hiện nay, phần ngọn tháp đã bị đổ sập, chỉ còn phần thân cao khoảng 5m với bên trong bị lấp đầy bởi gạch vỡ. Những viên gạch xây tháp có kích thước 32cm x 16cm x 6cm, tương đồng với các công trình Champa khác. Xung quanh chân tháp vẫn còn nhiều mảnh ngói rơi vãi, bao gồm ngói âm dương dài 30cm, rộng 20cm, ngói vảy với hai kích thước 10cm và 20cm, cùng các hiện vật đất nung trang trí hình sừng bò.

Hành trình chinh phục tháp Hòn Chuông không hề dễ dàng. Từ thôn Chánh Danh, xã Cát Tài, người đi phải mất từ 3-4 giờ băng rừng, lội suối mới đến được chân tháp. Tuy nhiên, leo lên khối đá cao gần 50m lại càng khó khăn hơn, đòi hỏi người leo phải bám vào vách đá hoặc sử dụng dây thừng. Chính nhờ vị trí đặc biệt này mà từ tháp Hòn Chuông có thể quan sát bao quát cả vùng Vijaya xưa. Từ đây, có thể nhìn thấy đầm Nước Ngọt (Đề Gi), đầm Thị Nại (Quy Nhơn), kéo dài đến dãy Trường Sơn. Phía tây và hai phía bắc - nam là đồng bằng sông La Tinh và sông Côn, những khu vực từng giữ vai trò trọng yếu trong lịch sử Champa.

Nhiều ý kiến cho rằng tháp Hòn Chuông có thể từng là một tháp canh hoặc mang chức năng tôn giáo đặc biệt. Tuy nhiên, đến nay, chưa có tư liệu lịch sử hay truyền thuyết nào giải thích chính xác về sự tồn tại của công trình này. Theo nhận định của các chuyên gia, kiến trúc của tháp mang phong cách độc đáo, khác biệt hoàn toàn so với những công trình nghệ thuật Champa từng được biết đến.

Tháp Champa, Tháp Hòn Chuông

Hành trình chinh phục tháp Hòn Chuông không hề dễ dàng. Ảnh: Bảo tàng Bình Định

Không giống các tháp Champa truyền thống với hệ thống cột ốp, vòm cửa và họa tiết trang trí, tháp Hòn Chuông có kết cấu thuôn dần lên trên và hoàn toàn không có hoa văn. Công trình được xây dựng trên đỉnh núi cao, phía trước không có ngọn núi nào che chắn, tạo nên một tầm nhìn rộng lớn, bao quát cả vùng địa lý quan trọng của vương quốc Champa xưa.

Theo Bảo tàng Bình Định, tháp Hòn Chuông là một trong 22 điểm di tích thuộc khu căn cứ Núi Bà, được xếp hạng di tích cấp quốc gia vào ngày 25/1/1994. Đây cũng là tháp Champa còn tồn tại có vị trí cao nhất Việt Nam. Những năm gần đây, Bảo tàng Bình Định tiếp tục khảo sát công trình này và đưa ra nhận định về niên đại của tháp. Dựa trên loại gạch được sử dụng, nhiều khả năng công trình đã được xây dựng vào thế kỷ XII.

Với vị trí đặc biệt cùng những bí ẩn chưa có lời giải, tháp Hòn Chuông tiếp tục thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và những người yêu thích khám phá. Không chỉ là một minh chứng cho nghệ thuật kiến trúc Champa, công trình này còn là biểu tượng của sự kỳ vĩ và bí ẩn giữa đại ngàn Bình Định.

Nam Tường (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Từ ngày 1/6, người dân có Căn cước công dân gắn chip cần biết thay đổi mới này

Việc ứng dụng Căn cước công dân gắn chip vào hoạt động này không chỉ giúp tối ưu quy trình kiểm soát mà còn mở...
Kiến thức 3 ngày, 12 giờ trước

10 nghề ở Việt Nam có thể bị AI 'xóa sổ' vĩnh viễn trong 5 năm tới, ngành đầu tiên gây bất ngờ rất nhiều người đăng ký thi năm nay

Sự phát triển vượt bậc của Al làm tăng nguy cơ người làm ở các ngành nghề sau rơi vào cảnh thất nghiệp, khó kiếm...
Kiến thức 1 ngày, 11 giờ trước

Người lao động được tăng gấp đôi lương cơ bản từ 1/7/2025 đúng không?

Có tăng gấp đôi lương cơ bản từ 1/7/2025 hay không là vấn đề được nhiều người quan tâm và thắc mắc.
Tin trong ngày 2 ngày, 5 giờ trước

Theo quy định, xe ô tô dừng đỗ, quay đầu tại phần đường này có thể bị phạt tới 22 triệu đồng và trừ 10 điểm giấy phép lái xe, các tài xế cần lưu ý

Nghị định 168/2024/NĐ-CP đã quy định rõ mức xử phạt với hành vi dừng đỗ và quay đầu xe ô tô không đúng nơi quy...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Vào tháng 5 âm lịch, 'Sao Phi Liêm' đi vào vận mệnh của 4 con giáp và họ bị cuốn vào những cơn bão tình cảm

Sau tháng 5 âm lịch, những người sinh năm Dậu, Mùi, Hợi và Thìn sẽ chịu ảnh hưởng của sao Phi Liêm và sẽ rơi...
Đời sống số 3 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ tư, 28 tháng 5, tức ngày mùng 2 tháng 5 âm lịch?

Ngày 28 tháng 5, thứ tư, là ngày thứ hai của tháng năm âm lịch. Các con giáp nào may mắn?
Đời sống số 2 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

Ở nơi 'đèn đỏ được rẽ phải', chủ phương tiện xử lý thế nào khi gặp đèn vàng để không bị phạt?

Hiện nay, tại nhiều ngã ba, ngã tư có đặt biển báo phụ "xe mô tô được phép rẽ phải khi đèn đỏ". Vậy tại...
Kiến thức 12 phút trước

Người đàn ông phải mổ lấy 35 viên sỏi do uống một loại nước phổ biến được nhiều người thích dùng

Một người đàn ông ở Brazil đã phải phẫu thuật lấy 35 viên sỏi khỏi bàng quang. Sau khi tìm hiểu, các bác sĩ đã...
Tin trong ngày 25 phút trước

Những ai đang có ý định đặt tour du lịch dịp hè, hãy chú ý điều này, để tránh 'tiền mất tật mang'

Mùa hè là thời điểm vàng để các gia đình tận hưởng những chuyến du lịch đáng nhớ, nhưng cũng là mùa của những kẻ...
Tin trong ngày 1 giờ, 1 phút trước

Địa phương sở hữu khu kinh tế lâu đời nhất Việt Nam sắp có khu đô thị gần 10.000 tỷ đồng

Dự án khu đô thị mới này có thời hạn hoạt động 50 năm với tiến độ thực hiện trong vòng 8 năm kể từ...
Tin trong ngày 1 giờ, 12 phút trước

Cách thủ đô Hà Nội 50km, đây là công viên nước đầu tiên tại Việt Nam được vận hành cả ban ngày lẫn ban đêm

Với công suất thiết kế trung bình 6.500 lượt khách/ngày, đây là công viên nước đầu tiên tại Việt Nam hoạt động cả ban ngày...
Kiến thức 2 giờ, 56 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ sáu ngày 30/5, tức ngày 4 tháng 5 âm lịch?

Văn hóa truyền thống sử dụng sự kết hợp giữa thân trời và cành đất để tượng trưng cho bốn thời điểm trong năm, tháng,...
Đời sống số 5 giờ, 37 phút trước

Tin mới cập nhật

Con gái ruột đầu lòng nhà Angelina Jolie đón tuổi mới bên 'người tình tin đồn' đồng giới

Shiloh, con gái chung giữa nữ minh tinh Angelina Jolie và nam tài tử Brad Pitt đã chính thức bước sang tuổi 19.
Chuyện làng sao 30 phút trước

Sau sáp nhập, tỉnh mới này sở hữu cả 'Hạ Long trên cao nguyên' và 'Cù lao giữa đại dương'

Dự kiến sau khi sáp nhập, địa phương mới này sẽ sở hữu loạt cảnh quan thiên nhiên độc đáo khó nơi nào sánh được....
Du lịch Việt 2 giờ, 31 phút trước

Cho coca vào kho thịt ba chỉ có tác dụng gì? Nhiều người làm nhưng không hiểu rõ

Việc sử dụng coca trong nấu ăn, đặc biệt là các món thịt kho, đã trở thành một xu hướng độc đáo thu hút nhiều...
Địa chỉ ăn ngon 3 giờ, 16 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn một bức tranh dựa trên trực giác của bạn để kiểm tra xem bạn có thể kiếm được nhiều tiền hay ít tiền trong cuộc sống hay không?

Bạn hãy chọn một trong các hình dưới đây dựa trên trực giác đầu tiên của bạn – không cần suy nghĩ quá lâu. Sau...
Đời sống số 5 giờ, 57 phút trước

'Mùa khoe con': Phụ huynh đua nhau tung hô thành tích của con, chuyên gia nói gì?

Mùa hè đến, mạng xã hội lại rộn ràng với những bảng điểm 9, 10, dòng trạng thái đầy tự hào về thành tích học...
Tin trong ngày 6 giờ, 34 phút trước

Nam ca sĩ mất một cánh tay: Chật vật với cuộc sống, tuổi 53 bán trà sữa mưu sinh

Dù cả cuộc đời luôn chìm trong áp lực cuộc sống, lại gặp biến cố mất một cánh tay nhưng Nhật Linh không ngừng phấn...
Chuyện làng sao 6 giờ, 34 phút trước

Đối tượng được tăng lương hưu 3 lần, nhận 140 triệu/tháng từ 1/7 là ai?

Từ ngày 1/7/2025, việc điều chỉnh lương hưu tiếp nối đợt tăng 15% hứa hẹn sẽ mang lại lợi ích cho hàng triệu người cao...
Kiến thức 6 giờ, 34 phút trước

30 trường THCS tư thục ở Hà Nội công bố học phí lớp 6 năm học 2025, có trường cao nhất 84 triệu/tháng

Hà Nội có hơn 40 trường THCS tư thục, có tổng hơn 38.000 học sinh, theo số liệu Sở Giáo dục và Đào tạo công...
Tin trong ngày 6 giờ, 35 phút trước

Tại sao Tử Cấm Thành đóng cửa lúc 5 giờ chiều? Sử dụng 60 tấn máu lợn để trừ tà mỗi năm? Sự thật đằng sau nó là gì?

Dù đã trở thành điểm đến văn hóa nổi tiếng, Cố Cung (Tử Cấm Thành) vẫn bao phủ trong lớp màn huyền bí với hàng...
Hồ sơ tư liệu 6 giờ, 36 phút trước

Bất kể là lãnh đạo hay bạn bè, chỉ cần họ đối xử với bạn theo '6 cách' này thì họ đang coi thường bạn!

Mọi người đều muốn được người khác tôn trọng, nhưng sự tôn trọng không thể đạt được chỉ bằng lời nói. Nếu bạn muốn được...
Đời sống số 6 giờ, 36 phút trước