Nhiều người tin rằng "nghèo đói mang đến đau khổ", nên họ nỗ lực kiếm tiền và tiết kiệm, hy vọng mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho bản thân và tạo nền tảng vững chắc hơn cho sự phát triển của con cái.
Tuy nhiên, sau tuổi trung niên, người ta vô tình nhận ra rằng xung đột và bất đồng trong gia đình ngày càng nhiều; dường như con cái không còn muốn hòa thuận với cha mẹ nữa, chỉ muốn bay đi và sống cuộc sống riêng của mình. Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy buồn bã, phẫn nộ và hoang mang vì điều này, nhưng trong mắt con cái, đó lại là một hình ảnh khác. Cha mẹ cãi nhau vì những chuyện nhỏ nhặt, không thể thuyết phục hay góp ý. Sự kiệt quệ về mặt cảm xúc kéo dài khiến chúng cảm thấy kiệt quệ; cha mẹ phải bảo chúng phải làm gì, đưa ra những gợi ý lỗi thời và ép buộc chúng làm theo, nếu không chúng sẽ trở nên "bất hiếu" và "vô ơn".
Trong xã hội ngày nay, thảm họa lớn nhất đối với một gia đình không phải là nghèo đói hay bất lực, mà là có cha mẹ đã 50 tuổi mà vẫn trong 3 tình trạng này, điều này sẽ đẩy cả gia đình vào một cuộc khủng hoảng lớn.
1. Sống mãi trong quá khứ
Một gia đình hạnh phúc không bao giờ dựa vào tiền bạc hay sự kiểm soát để duy trì (Ảnh minh hoạ)
Một bà mẹ từng lên mạng cầu cứu vì cô con gái ngoài 20 tuổi nhất quyết không chịu kết hôn, chỉ thích đi chụp ảnh, đi chơi, tiêu tiền vào mỹ phẩm, quần áo. Bà băn khoăn: "Có phải chúng tôi đã nuông chiều nó quá rồi không?".
Một cư dân mạng đã trả lời thẳng thắn: "Cô cần hiểu một quy luật: mỗi thế hệ đều có hệ giá trị riêng... Trong thời đại của cô, kết hôn là điều có lợi, là việc buộc phải làm... Nhưng thời nay, nhiều người thấy hôn nhân đem lại hại nhiều hơn lợi... Điều cô cần làm là thích ứng với sự thay đổi của thời đại, chứ không phải dùng chìa khóa của 30 năm trước để mở cánh cửa của hôm nay".
Khi đến một độ tuổi nhất định, tư duy của cha mẹ dễ trở nên cứng nhắc. Giữa kỷ nguyên internet phát triển chóng mặt, họ dần bị bỏ lại phía sau nhưng vẫn dùng kinh nghiệm cũ và chuẩn mực truyền thống để áp đặt lên con cái. Chỉ khi cha mẹ thuận theo thời đại và trao cho con sự tự do, gia đình mới tránh được việc trở thành gánh nặng trói buộc tương lai của con.
Vào những năm 1990, các nhà nghiên cứu tại Đại học Cornell đã đề xuất hiệu ứng Dunning-Kruger , còn được gọi là hiệu ứng Dunning-Kruger. Hiệu ứng này đề cập đến xu hướng đánh giá quá cao năng lực của những người có năng lực thấp, trong khi những người có năng lực cao lại có xu hướng đánh giá thấp năng lực của họ. Nhiều người có nhận thức và năng lực hạn chế bị giới hạn trong một góc nhìn hạn hẹp, do đó bị ám ảnh bởi ảo tưởng tự tạo về sự vượt trội, tự khoe khoang về bản thân và không đánh giá khách quan năng lực của người khác. Nhiều bậc cha mẹ, do nhận thức cực kỳ hạn chế, không thể hiểu được suy nghĩ và quan điểm của con cái.
Lỗ Tấn từng nói: "Cha mẹ phải cho con cái sinh ra khỏe mạnh, được giáo dục tốt nhất và được giải phóng hoàn toàn."
Chỉ bằng cách thích ứng với thời đại, trao cho trẻ em sự tự do tối đa và cho phép chúng tiến về phía trước theo chủ đề chính của thời đại hiện tại, chúng ta mới có thể đảm bảo rằng không có gánh nặng như xung đột gia đình trên con đường tiến về phía trước của trẻ em.
2. Không có kế hoạch tài chính
(Ảnh minh hoạ)
Một người bạn chia sẻ câu chuyện mẹ anh rất thích mua những sản phẩm quảng cáo trên tivi. Có lần, bà mua một chiếc máy massage giá cao với niềm tin sẽ tăng cường sức khỏe. Khi con cái góp ý, bà buồn bã cho rằng con "tiếc tiền hơn thương mẹ".
Việc mua sắm có thể là một thú vui, giúp người lớn tuổi cảm thấy được quan tâm. Tuy nhiên, nếu chi tiêu thiếu cân nhắc hoặc quá tin vào quảng cáo, khoản tiền tích góp cả đời có thể dần hao hụt. Mặt khác, nhiều cha mẹ trở nên chủ quan khi con cái đã có việc làm ổn định, nghĩ rằng mình đã có chỗ dựa mà không chuẩn bị cho các chi phí y tế, sinh hoạt tuổi già. Thay vì chỉ chi tiền theo sở thích, cha mẹ cần một kế hoạch tài chính rõ ràng để vừa có niềm vui, vừa giữ được sự an tâm lâu dài.
3. Lệ thuộc cảm xúc nghiêm trọng
Có câu: "Người già như trẻ nhỏ". Khi tuổi cao, cha mẹ càng cần sự hiện diện và tình cảm từ con cái.
(Ảnh minh hoạ)
Một số cha mẹ nhanh nhạy đã chủ động xây dựng cuộc sống riêng: theo đuổi sở thích cũ, kết bạn mới, học thêm kỹ năng mới, thậm chí hòa nhập với lối sống của giới trẻ như xem phim ngắn, uống trà sữa. Dù qua tuổi 50, họ vẫn có thể bắt đầu một chương đời mới.
Ngược lại, nhiều bậc cha mẹ lại trói buộc toàn bộ cảm xúc vào con cái, sống xoay quanh và muốn chen vào mọi ngóc ngách trong cuộc đời con. Trong tâm lý học, đây là trạng thái "lệ thuộc cảm xúc", khi một người không tự tin vào giá trị bản thân và luôn cần sự công nhận từ người khác. Việc con cái trưởng thành và rời xa có thể khiến họ mất cân bằng, đó là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, để thoát khỏi trạng thái này, cha mẹ cần học cách tìm niềm vui mới, trong khi con cái cũng cần quan tâm để giúp cha mẹ vượt qua giai đoạn này.
Do đó, một gia đình hạnh phúc không bao giờ dựa vào tiền bạc hay sự kiểm soát để duy trì. Mỗi thành viên đều là một cá thể độc lập, có quyền lên kế hoạch cho cuộc sống riêng. Chỉ khi cha mẹ trao cho con sự tự do, còn bản thân cũng tìm thấy niềm vui trong tuổi già, gia đình mới có thể thiết lập được những ranh giới lành mạnh. Chính những ranh giới đó sẽ giúp gia đình giữ được sự hòa hợp và hạnh phúc bền lâu.
Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)