Danh mục

Tết Nguyên đán 2025: Quan niệm 'Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy' nghĩa là gì?

Thứ ba, 28/01/2025 23:31

Câu nói: "Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy" được xem như là câu cửa miệng của người Việt mỗi khi Tết đến xuân về. Nó hàm chứa ý nghĩa phân chia ngày thăm Tết của các gia đình nhằm mong muốn sum vầy cùng cha mẹ, thể hiện đạo hiếu, uống nước nhớ nguồn.

Nguồn gốc câu nói

Vì sao gọi là "Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy", nguồn gốc câu nói này từ đâu mà ra? Câu nói dân gian này ra đời khi có nền giáo dục, có chữ viết mà ông cha để lại chứ không theo sách vở nào cả được người đời truyền tai nhau qua bao nhiêu năm.

Đây cũng chính là lịch trình để mọi người đi lại, thăm hỏi nhau trong 3 ngày Tết Việt đầu năm. Miền Nam có một phiên bản khác là "Mùng một ăn Tết tại gia (nhà), mùng Hai Tết vợ, mùng Ba Tết Thầy".

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy, kiến thức, Tết nguyên đán

Câu nói trên phản ánh một nếp sống đẹp của người Việt mỗi dịp Tết đến. Người Việt tin rằng, cả ba mối quan hệ này đều liên hệ trực tiếp và chặt chẽ đến sự xuất hiện, phát triển và trưởng thành của mỗi người. Vì thế cả ba mối quan hệ đó rất quan trọng.

Từ xưa đến nay, Tết Nguyên đán được coi là dịp nghỉ lễ lớn và quan trọng nhất trong năm. Đây là khoảng thời gian để các thành viên trong gia đình có dịp được ngồi quây quần bên nhau sau một năm dài làm việc vất vả.

Đồng thời 3 ngày Tết quan trọng cũng là cơ hội để mọi người thăm hỏi người thân, thầy cô, bạn bè và cầu chúc cho nhau thêm một năm mới bình an và hạnh phúc.

Giải nghĩa câu nói

Theo quan niệm xưa, cha là bên nội, mẹ là bên ngoại. Tức là mùng một vợ chồng, con cái, anh chị em ruột thịt tập trung sang chúc Tết bên nội, mùng hai thì về nhà ngoại thăm hỏi, chúc tụng, tỏ lòng thành kính. Đến mùng ba thì thăm thầy thể hiện truyền thống tôn sư trọng đạo.

Mùng một Tết cha

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy, kiến thức, Tết nguyên đán

Trong sách Việt Nam phong tục (1915), cụ Phan Kế Bính (đỗ cử nhân Hán học năm 1906, là nhà báo vừa có cựu học, vừa có có tinh thần duy tân) viết về mồng một Tết: "Cúng gia tiên xong thì con cháu ra mừng tuổi ông bà cha mẹ, lạy hai lạy. Ông bà cha mẹ mừng cho con cháu mỗi đứa một vài xu hoặc một vài hào, gọi là tiền mừng tuổi".

Mùng hai Tết mẹ

Sang ngày mùng hai Tết, vợ chồng con cái ở riêng hoặc đi làm ăn xa nay có dịp về quê ăn Tết nhớ sang nhà ông bà cha mẹ bên ngoại. Nghi thức chung cũng tương tự như bên nội. Con cháu chúc tụng ông bà cha mẹ và ông bà cha mẹ mừng tuổi con cháu bằng những đồng tiền mới bọc trong giấy hồng điều tượng trưng.

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy, kiến thức, Tết nguyên đán

Sau những nghi thức vừa trang trọng vừa đầm ấm thân tình như thế, ông bà cha mẹ con cháu thường tổ chức ăn cỗ Tết đông vui. Nghi thức chúc Tết và ăn ngày đầu xuân bao giờ cũng để lại ấn tượng sâu đậm cho mọi người, đặc biệt là tuổi thơ về hạnh phúc gia đình đầm ấm, có trên có dưới, đầy đủ, viên mãn. Nếp sống đẹp ngày Tết thể hiện sự tri ân của con cháu với ông bà cha mẹ hai bên nội ngoại - cái gốc sinh thành và giáo dưỡng mình nên người.

Mùng ba Tết thầy

Ngày xưa thầy đồ dạy học đa số không có chuyện biên chế hay giáo chức ăn lương nhà nước như bây giờ, trừ trường đặc biệt do triều đình lập ra. Người học trước thông chữ hoặc đỗ đạt dạy cho người học sau. Học trò muốn học thì kiếm buồng cau xin nhập môn và lạy thầy hai lạy. Đủ học trò, thầy chọn ngày tế thánh rồi mở lớp. Học hết chữ thầy này, nếu muốn theo đòi bút nghiên, trò lại tìm thầy nhiều chữ hơn để học lên.

Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy, kiến thức, Tết nguyên đán

Thu nhập của các thầy đồ là quà cáp của phụ huynh. Có sách xưa đã viết, lúc học có năm ngày Tết, như Tết Nguyên đán, Tết thanh minh, Tết đoan dương, Tết Trung thu, mùa nào thức ấy, hoặc cặp gà thúng gạo, hoặc đường mứt bánh trái, hoặc dăm ba quan tiền, tùy tình đa thiểu mà đem đến lễ thầy.

Đạo lý thầy trò ngày xưa rất trọng, thầy được coi trọng như cha. Nhà thầy có việc hiếu hỉ, thì trò thông qua trưởng tràng, giám tràng (cán bộ lớp), chăm lo như việc của chính nhà mình. Khi thầy quy tiên, học trò cũng để tang ba năm, có điều không phải tang phục, tang chế đầy đủ. Để tang trong bụng gọi là tâm tang. Học trò thành đạt thường giúp đỡ thầy trong cuộc sống. Nhà thầy không có con trai nối dõi cúng tế thì trò phải cúng tế cho đến hết đời mình. Người xưa chọn "mùng ba Tết thầy" là theo cái đạo nghĩa đó.

Hoàng Mai (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tet-nguyen-dan.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tet-nguyen-dan-2025-quan-niem-mung-mot-tet-cha-mung-hai-tet-me-mung-ba-tet-thay-nghia-la-gi-vz112405.html

Tin được quan tâm

86.000 Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố sắp được hưởng chính sách có lợi đặc biệt này

Số người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay chỉ được hưởng 2 chế độ, thời gian tới sẽ được hưởng đầy đủ...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Trong số 10 loài động vật sống lâu nhất, rùa chỉ đứng thứ tư! Loài có tuổi thọ cao nhất thực ra có thể sống mãi mãi

Dù con người không ngừng nghiên cứu cách kéo dài tuổi thọ, nhưng những đột phá về mặt công nghệ trong lĩnh vực này vẫn...
Kiến thức 3 ngày, 16 giờ trước

Những ai đi khám chữa bệnh bằng BHYT hết sức lưu ý quy định này từ 01/06/2025, kẻo mất quyền lợi

Theo Công văn 168/BHXH-QLT của Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành về việc sử dụng phôi thẻ BHYT, từ ngày 1/6/2025, cơ quan...
Kiến thức 3 ngày, 1 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Ba, 27 tháng 5, tức là ngày đầu tiên của tháng 5 âm lịch?

Ngày 27 tháng 5, thứ Ba, là ngày đầu tiên của tháng năm âm lịch. Sự kết hợp giữa Thiên Can và Địa Chi, con...
Đời sống số 3 ngày, 17 giờ trước

3 con giáp có vận may lớn trong mùa hè này: giàu có và tự do, thịnh vượng và hòa thuận với gia đình

Tin tốt lành từ thiên đường! Vào tháng 5, ba con giáp tràn đầy sức sống và năng lượng, những nỗ lực của họ đã...
Đời sống số 3 ngày, 2 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Ba ngày 27/5, tức ngày mùng 1 tháng 5 âm lịch?

Thời tiết có những quy luật riêng ảnh hưởng đến sinh lý và tâm lý của chúng ta. Ngày 27 tháng 5, thứ Ba, là...
Đời sống số 3 ngày, 14 giờ trước

Tin cùng mục

Người đi xe máy không cấp đổi Giấy phép lái xe theo mẫu mới sẽ bị phạt 3 triệu đồng, đúng không?

Trong năm 2025, người dân có bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới không? Đây là thắc mắc của nhiều người. Vậy...
Kiến thức 1 giờ, 22 phút trước

Vận may của bạn sẽ không ngừng đến kể từ Tết Đoan Ngọ! 3 con giáp sẽ thịnh vượng trong 3 năm liên tiếp

Những con giáp tuổi Thìn, Tỵ và Thân sẽ đón chào may mắn từ Tết Đoan Ngọ, nhận được sự giúp đỡ của quý nhân...
Đời sống số 2 giờ, 31 phút trước

Tại sao Từ Hi lại sủng ái Lý Liên Anh trong suốt 53 năm? Ngoài khả năng chải tóc của Lý Liên Anh, còn có những lý do đặc biệt khác

Lý Liên Anh, người tháp tùng Từ Hi nhiều năm, có thể nói là ví dụ điển hình của một người có cuộc sống may...
Đời sống số 2 giờ, 31 phút trước

Duy nhất trường hợp một mảnh đất được cấp nhiều Sổ đỏ trong năm 2025, đó là?

Theo nguyên tắc thông thường, mỗi thửa đất đủ điều kiện chỉ được cấp một Giấy chứng nhận (hay còn gọi là Sổ đỏ, Sổ...
Kiến thức 2 giờ, 37 phút trước

Thành phố nhỏ nhất dự kiến 'vươn lên' thành phố trực thuộc Trung ương lớn nhất sau sáp nhập: Sở hữu những ưu thế gì?

Theo Nghị quyết số 60, Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, thành phố Đà Nẵng mới sẽ có...
Tin trong ngày 2 giờ, 49 phút trước

Trên bồn cầu có một nút lớn và một nút nhỏ. Hóa ra là tôi đã nhấn nhầm nút trong suốt những năm qua! Đây là cách sử dụng đúng đắn

Trong cuộc sống hàng ngày, cuộc sống của chúng ta dường như có thể được tóm tắt đơn giản là "ăn, uống, đại tiện, tiểu...
Kiến thức 2 giờ, 11 phút trước

Tin mới cập nhật

Hãy nói với con bạn: Nếu không muốn bị người khác bắt nạt, hãy nhớ 4 “thuật ngữ của con người” này

Tôi đã xem một bộ phim tài liệu trên Internet. Các nhà nghiên cứu từ một thị trấn đã tiến hành một cuộc khảo sát...
Chăm con 2 giờ, 35 phút trước

Mới: Kiến nghị xóa bỏ Sổ hồng giấy, tích hợp vào số Căn cước công dân

Đây là kiến nghị của Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường gửi thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Thành...
Đời sống số 9 giờ, 4 phút trước

'Nữ hoàng ảnh lịch' Thanh Mai sống trong biệt thự mặt tiền rộng 800m2, nhan sắc tuổi 52 gây choáng

"Nữ hoàng ảnh lịch", "biểu tượng nhan sắc", "người đẹp không tuổi" là những mỹ danh mà khán giả ưu ái dành tặng cho nữ...
Chuyện làng sao 10 giờ, 32 phút trước

Bạn gái cũ của ViruSs tái xuất, nói một câu đủ hiểu tình trạng sau scandal tình ái

Một trong những bạn gái cũ đứng ra đấu tố ViruSs trong scandal tình ái là Emma Nhất Khanh lần đầu xuất hiện tại sự...
Chuyện làng sao 11 giờ, 35 phút trước

Từ nay, mắc những lỗi vi phạm này sẽ bị tịch thu xe vĩnh viễn, ai cũng nên chú ý

Theo Nghị định 168, một số hành vi vi phạm giao thông nghiêm trọng có thể dẫn đến việc tịch thu xe vĩnh viễn.
Kiến thức 11 giờ, 17 phút trước

Tôi đã bôi kem đánh răng vào lòng bàn chân của chồng 5 ngày liên tiếp, hiệu quả thần kỳ khiến ai cũng bất ngờ, hãy thử ngay

Kem đánh răng có nhiều tác dụng bất ngờ trong cuộc sống hàng ngày mà không phải ai cũng biết.
Làm sao 11 giờ, 19 phút trước

Mỹ tạm dừng cấp visa du học trong bao lâu? Giấc mơ du học của hàng ngàn sinh viên đang treo ngược

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã gây chấn động cộng đồng giáo dục quốc tế khi bất ngờ tuyên bố tạm dừng vô thời...
Tin trong ngày 11 giờ, 20 phút trước

Các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý: Công an ra cảnh báo về việc 'khoe' giấy khen của con lên MXH

Bậc cha mẹ cần cẩn trọng khi khoe bảng điểm, giấy khen của con trên mạng xã hội. Thông tin cá nhân có thể bị...
Làm sao 11 giờ, 20 phút trước

Binz tiết lộ thời điểm kết hôn với Châu Bùi

Binz xác nhận thời điểm sẽ kết hôn với Châu Bùi khiến nhiều người không khỏi xôn xao.
Chuyện làng sao 11 giờ, 21 phút trước

BXH Top 10 nhân vật có sức ảnh hưởng nhất MXH tháng 4/2025: HIEUTHUHAI dẫn đầu, Sơn Tùng vậy mà lại bị 'vượt mặt'

HIEUTHUHAI dẫn vị trí đầu và vượt mặt Sơn Tùng khiến nhiều người xôn xao.
Chuyện làng sao 11 giờ, 23 phút trước