Danh mục

Tết Hàn thực 3/3 âm lịch là ngày gì?

Thứ sáu, 05/04/2019 19:02

Tết Hàn Thực là một ngày tết diễn ra hàng năm vào ngày mồng 3 tháng 3 Âm lịch. "Hàn Thực" nghĩa là "thức ăn lạnh". Theo các nhà nghiên cứu về văn hóa, Tết Hàn thực ở Việt Nam được bắt nguồn từ một điển tích của Trung Quốc qua tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc được lưu truyền tới ngày nay.

Nguồn gốc ngày Tết Hàn thực 3/3 âm lịch

Theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là tết ăn đồ lạnh. Phong tục cổ truyền này có nguồn gốc từ Trung Quốc theo một câu chuyện ly kỳ truyền tụng nhiều đời. Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221), vua Tấn Văn Công nước Tấn, gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Bấy giờ, có một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi, theo phò vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế. Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết đem lòng cảm kích vô cùng.

Tết Hàn thực 3/3 âm lịch là ngày gì?

Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng mười chín năm trời, cùng nhau nếm mật nằm gai, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công dành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo vua phò vua là chuyện nên làm, ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói.

Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng (muốn thúc ép Tử Thôi quay về). Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.

Nhà vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, đến ngày 3 tháng 3 là ngày chết cháy của 2 mẹ con Tử Thôi thì cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

Ý nghĩa của bánh trôi bánh chay trong tết Hàn thực của người Việt

Tuy có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng Tết Hàn thực của người Việt vẫn mang những sắc thái riêng, mang đậm chất Việt. Vào ngày mùng 3/3 âm lịch hằng năm, người dân đều ăn đồ nấu chín để nguội với tấm lòng thành kính nhất nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.

Khác với Tết Hàn thực ở Trung Quốc, vào ngày này người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Điều đặc biệt, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội - hàn thực.

Bánh trôi.

Hướng về cội nguồn

Tết Hàn thực của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tưởng nhớ công lao của những người đã khuất. Chẳng hạn người Việt có lệ dâng bánh trôi lễ Hai Bà Trưng vào ngày mùng 6/3 ở Hà Tây. Tiếp đó, ngày giỗ tổ Hùng vương mùng 10/3 người Việt từ khắp mọi miền tổ quốc về đền Hùng, Phú Thọ thắp hương và dâng cúng những đĩa bánh trôi bánh chay, tưởng nhớ cội nguồn... Như thế, rõ ràng tết Hàn thực của ta mang màu sắc dân tộc riêng, trường tồn trong quá trình dựng nước và giữ nước.

Truyền thống dân tộc

Bánh chay.

Bánh trôi bánh chay là đặc trưng của ngày lễ này. Từ xa xưa bánh trôi bánh chay đã đi vào thơ ca dân tộc như những món ăn đặc trưng phổ biến của người Việt. Hai thứ bánh trôi và chay đều làm từ bột gạo nếp thơm. Bánh trôi nặn viên nhỏ, ngoài trắng, trong nhân đường đỏ, thả luộc trong nồi nước sôi, khi bánh nổi lên mặt nước vớt ra vừa chín tới. Còn bánh chay thì nặn tròn dẹt, không nhân, đặt lên đĩa nhỏ, khi ăn đổ nước đường lên trên.

Ôn lại chuyện xưa

Vào những ngày này, cùng người thân thưởng thức một đĩa bánh trôi, bánh chay ta như cảm nhận được nhân tình thế thái. Nhiều người còn truyền tai nhau rằng, ăn bánh trôi bánh chay vào ngày này để ôn lại những chuyện xưa cũ, chuyện một thời đã xa của dân tộc ta.

Tết Hàn thực với món bánh trôi bánh chay truyền thống là dịp để mọi người tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.

Cũng có tích kể lại rằng bánh trôi bánh chay có từ thời Hùng Vương và tục làm hai thứ bánh này để nhắc nhớ về sự tích "bọc trăm trứng" của Âu Cơ. Trăm viên bánh nhỏ tượng trưng cho trăm quả trứng của Đức Lạc Long Quân. Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con lên rừng theo mẹ. Bánh chạy tượng trưng cho 50 quả trứng nở ra thành 50 người con theo cha xuống biển.

Và những truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt, để rồi cứ đến ngày Tết Hàn thực, người người nhà nhà lại nô nức chuẩn bị làm bánh trôi, bánh chay. Với mùi thơm phức của đỗ xanh, đường mật, không khí tết dường như trở nên sôi động và ý nghĩa hơn.

Cách làm bánh trôi - bánh chay cho Tết Hàn thực

I. Nguyên liệu làm bánh trôi - bánh chayGhi chú:II. Hướng dẫn làm bánh trôi - bánh chayBước 1: Chuẩn bị bột bánh trôi

Cho bột vào bát to, cho 1 cốc nước vào lò vi sóng quay khoảng 30s-45s cho nước ấm. Từ từ đổ nước vào bát bột, lấy đũa khuấy rồi dùng tay nhào đều. Làm sao cho khối bột dẻo quánh, cầm chắc tay, không bị quá nhão và không bị quá khô. Mô tả cảm quan thì sẽ hơi giống đất nặn của các bé. Bột quá khô thì cầm vào sẽ có cảm giác còn hạt bột bên trong khối bột. Quá nhão thì sẽ có cảm giác hơi ướt, sau này luộc bánh sẽ dễ bị nát và khó đứng bánh.

Các bạn chú ý xem bột cũ hay bột mới để biết độ chịu nước sẽ khác nhau. Nhưng để nhận ra bột đạt cũng không khó lắm đâu.

Các bạn cho nước vào từ từ, ít một thì sẽ dễ điều chỉnh hơn.

Bột nhào xong thì lấy nilon gói thức ăn bọc kín cho khỏi bị khô. Tiếp theo đi chuẩn bị hai loại nhân và vừng rắc mặt bánh.

Bước 2: Chuẩn bị nhân bánh chayNhân bánh chay: Đậu xanh có thể ngâm với nước ấm trước khoảng 2-3 tiếng hoặc 1 đêm. Cho đậu xanh vào nồi, đổ nước xâm xấp, để lửa vừa. Sau khi nước sôi được một lúc thì hạ lửa, cho đường và chút xíu muối, nêm sao cho vừa ngọt, đun tiếp đến khi cạn nước. Vừa đun vừa lấy cái thìa hoặc muôi lớn, nghiền và đánh đậu xanh cho nhuyễn và tơi. Nếu nước cạn quá nhanh mà đậu xanh chưa chín mềm & chưa nhuyễn thì cho thêm nước.

Đậu xanh sau khi chín và nghiền nhuyễn thì nắm lại thành từng nắm nhỏ cỡ quả trứng chim cút. Nên nắm đậu lúc đậu còn ấm nóng, đậu kết dính sẽ tốt hơn. Có thể trộn thêm dừa nạo vào trong nhân, tùy thích.

Bước 3: Nặn bánh trôi, bánh chay

Bước 4: Cách luộc bánh trôi, bánh chay

Thả bánh đã nặn vào nồi nước sôi, luộc đến khi bánh nổi và trong thì vớt ra thả vào bát nước lạnh. Sau đó dùng muôi thủng vớt ra đĩa sao cho đẹp rồi trang trí vừng đã rang lên phía trên mặt bánh.

Cách nấu nước bánh chay

Hòa tan bột sắn dây với 100g đường và nước, đặt lên bếp đun sôi sao cho hỗn hợp sắn dây sánh, lỏng thì tắt bếp, thêm nước hoa bưởi vào để tạo mùi thơm.

- Bánh chay múc ra bát, thêm nước sắn dây. Có thể rắc thêm vài hạt đậu đã đồ chín hoặc vài sợi dừa nạo (nếu muốn).

Bạn có thể thêm lá dứa, củ dền hoặc trà xanh vào bột để tạo món bánh chay nhiều màu, hấp dẫn.

VD (Tổng hợp - khoahoc.tv/nld.com.vn)

Tin được quan tâm

Người sinh năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Việc sử dụng thẻ CCCD hết hạn sẽ bị xử phạt hành chính và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng.
Kiến thức 3 ngày, 15 giờ trước

Thẻ bảo hiểm y tế giấy cũ sẽ hết hiệu lực sau ngày 31/5, người dân cần làm gì để khám chữa bệnh?

Từ ngày 1/6 tới đây, người dân cần chuyển sang sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trên ứng dụng VssID, VNeID khi đi khám...
Kiến thức 3 ngày, 22 giờ trước

Từ 1/6/2025, ai khám chữa bệnh bằng BHYT hết sức lưu ý quy định này kẻo mất quyền lợi

Ngày 26/3/2025, Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành Công văn 168/BHXH-QLT về việc sử dụng phôi thẻ BHYT. Theo đó, từ ngày 1/6/2025,...
Tin trong ngày 2 ngày, 19 giờ trước

Từ 1/1/2026, dự kiến sẽ áp dụng bảng giá đất mới, có 3 trường hợp người dân bị ảnh hưởng trực tiếp là ai?

Kể từ ngày 1/1/2026, sau khi chính thức áp dụng bảng giá đất mới tiệm cận với giá thị trường, chắc chắn sẽ có những...
Kiến thức 2 ngày, 16 giờ trước

Có nên dùng mỡ để thay thế dầu ăn? Một loại mỡ được khuyên nên sử dụng nhưng ít người Việt dùng

Giữa bối cảnh hàng trăm tấn dầu ăn bị làm giả tràn lan trên thị trường, người tiêu dùng Việt đang phải đối mặt với...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Năm 2025, dù không có tên trong di chúc nhưng người này vẫn được hưởng thừa kế, đó là ai?

Theo quy định, những trường hợp dưới đây, nếu người để lại di sản không cho họ thừa kế thì luật pháp vẫn bảo vệ...
Kiến thức 3 ngày, 22 giờ trước

Tin cùng mục

'Thành phố dưới lòng đất' duy nhất Việt Nam sẽ được trình UNESCO công nhận Di sản thế giới vào năm 2027

Không chỉ là một di tích lịch sử gắn liền với chiến thắng vang dội của dân tộc, Địa đạo Củ Chi còn đang được...
Kiến thức 36 phút trước

3 chuyên ngành đại học không phù hợp với nam sinh: Triển vọng nghề nghiệp sẽ bị hạn chế nghiêm trọng dù cơ hội việc làm vẫn ổn

Trong xã hội hiện đại, việc lựa chọn ngành học đại học đóng vai trò then chốt trong việc định hình con đường sự nghiệp...
Kiến thức 36 phút trước

Video về 10 loại quả ngon nhất ở TP HCM hút hơn 3 triệu lượt xem, quả đầu tiên có nhiều người Việt còn không biết

Kênh Youtube Clappy-Street Food thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng mạng nhờ cách tiếp cận độc đáo trong việc giới thiệu ẩm...
Tin trong ngày 37 phút trước

Sắp tới khi chính thức bỏ cấp huyện, người dân làm thủ tục đất đai, đăng ký kinh doanh, hộ tịch ở đâu?

Khi sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, nhiều chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai được sáp nhập để tối ưu hóa việc tiếp...
Kiến thức 37 phút trước

Phân trên máy bay được xử lý như thế nào? Liệu nó có rơi trúng người không?

Ngày nay, máy bay không còn giống như trước nữa, khi mà chỉ có người giàu mới có thể đi máy bay.
Kiến thức 2 giờ, 46 phút trước

2 ngành nghề ‘tiềm năng vô hạn’: Lương trung bình 80 triệu đồng/tháng, cơ hội làm giàu không thể bỏ lỡ

Đừng bỏ lỡ 2 ngành nghề "hot" nhất hiện nay, nơi mà nhu cầu nhân lực luôn cao và mức lương lên đến 100 triệu...
Kiến thức 2 giờ, 53 phút trước

Tin mới cập nhật

Nếu thấy cây trầu bà xanh bắt đầu ra chồi mới, tưới 3 loại nước thường xuyên, cây sẽ phát triển xum xuê

hi cây trầu bà xanh bắt đầu ra chồi mới, đó là dấu hiệu cho thấy cây đang phát triển khỏe mạnh. Nếu bạn kết...
Kiến thức 2 giờ, 11 phút trước

Đừng vứt quần áo trắng bị ố vàng, chỉ cần ngâm và giặt chúng trắng phau như mới

Số báo này sẽ hướng dẫn bạn một phương pháp đơn giản có thể loại bỏ hoàn toàn vết ố vàng trên quần áo trắng...
Kiến thức 2 giờ, 29 phút trước

Mua bán đất thổ cư ở Hà Nội giảm hơn 50%, chuyên gia dự báo bất ngờ

Có một thời gian giá nhà đất Hà Nội lên đạt đỉnh ở ngưỡng cao, nhưng hiện tại xu hướng lại có phần chững lại,...
Kiến thức 3 giờ, 39 phút trước

Tại sao người châu Phi thà chết đói còn hơn làm nông, hoặc chết khát còn hơn đào giếng?

Khi nhắc đến Châu Phi, ấn tượng đầu tiên của chúng ta là sự nghèo đói và lạc hậu. Do vị trí địa lý, một...
Kiến thức 3 giờ, 42 phút trước

Con giáp nữ nào mà gia đình chồng không dám động vào

Mỗi người có một tính cách khác nhau. Nguyên nhân dẫn đến tính cách khác nhau là do con người chịu ảnh hưởng của những...
Đời sống số 3 giờ, 48 phút trước

4 thay đổi lớn về bảo hiểm y tế sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, người dân cần lưu ý để tránh mất quyền lợi

Một số thay đổi đáng chú ý được quy định trong Luật Bảo hiểm y tế (năm 2024) chính thức có hiệu lực từ ngày...
Kiến thức 3 giờ, 50 phút trước

Uống mật ong vào thời điểm này mỗi ngày, giúp giảm cân mà ít người ngờ tới

Mật ong ngọt và bổ dưỡng, có giá trị sức khỏe cao hơn đường. Đây là một trong những nguồn cung cấp đường ưa thích...
Khỏe đẹp 3 giờ, 4 phút trước

Tử vi ngày 9/5/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tý thu hút tài lộc, Hợi có bước tiến lớn trong sự nghiệp

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 9/5/2025.
Đời sống số 10 giờ, 3 phút trước

Nếu trẻ em đã ở độ tuổi ba mươi mà vẫn chưa tìm được bạn đời, điều này cho thấy hai thực tế về gia đình

Nếu con cái trong gia đình đó đã ngoài ba mươi và vẫn chưa tìm được bạn đời, phản ứng đầu tiên của bạn sẽ...
Đời sống số 10 giờ, 17 phút trước

Tuổi thọ trung bình của người Đức là 80,4 năm. Bí quyết sống lâu của họ là gì?

Đức là một trong những quốc gia có tuổi thọ trung bình cao nhất ở Châu Âu. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới,...
Kiến thức 10 giờ, 17 phút trước