Tết Hạ Nguyên là Tết gì?

Cùng chúng tôi tìm hiểu Tết Hạ Nguyên là gì và các hoạt động nên làm trong ngày Tết Hạ Nguyên. Mời bạn đọc tham khảo!

Tết Hạ Nguyên là gì?

Tết Hạ Nguyên hay còn gọi là Lễ mừng lúa mới, đây là dịp lễ truyền thống của các dân tộc Việt Nam diễn ra vào ngày Rằm tháng mười âm lịch hàng năm. Dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn, cảm tạ trời đất đã cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, người dân được ấm no hạnh phúc.

Tết Hạ Nguyên hay còn gọi là Lễ mừng lúa mới

Nguồn gốc ngày lễ tết Hạ Nguyên

Sau vụ mùa tháng 8, người dân sẽ thu hoạch được lúa, rơm rạ dự trữ cho mùa Đông lạnh lẽo. Chính vì vậy, dân gian rất biết ơn trời đất đã mang mưa thuận gió hòa cho người dân có cuộc sống no đủ. Ngày lễ 15/10 Âm lịch được tổ chức như một cách cảm tạ trời đất đã ban phước lành cho hạ giới.

Theo quan niệm dân gian, cứ vào rằm tháng 10 Âm lịch, Thiên Đình sẽ cử thần Tam Thanh xuống hạ giới để xem xét cuộc sống dân tình. Sau đó, thần sẽ về báo cáo lại Ngọc Hoàng mọi sự việc dưới hạ giới. Vì thế, người dân sẽ dùng gạo mới nấu cỗ đón thần Tam Thanh và cầu mong cho mùa màng năm mới tốt tươi. Từ đó về sau, cứ vào ngày này người dân lại cúng tết Hạ Nguyên. Bên cạnh đó, mọi người cũng mua quà, gạo nếp mới và những đặc sản giao mùa Thu Đông để biếu ông bà bố mẹ để thể hiện lòng tôn kính.

Tết Hạ Nguyên là dịp để cầu an cho người thân

Ý nghĩa ngày lễ Tết Hạ Nguyên

Cầu an cho người thân và cầu siêu cho thân nhân

Ngày lễ tết Hạ Nguyên có ý nghĩa cầu an cho gia đình, cầu siêu cho những người đã khuất và còn là dịp để con cháu kết nối, nhớ ơn nghĩa công sinh thành và thể hiện truyền thống gia đình.

Vào ngày này, nhiều gia đình sẽ tổ chức đi chùa, dâng hương lễ Phật để cầu an. Một số gia đình sẽ đến viếng thăm mộ người thân ở nghĩa trang hay những tro cốt được gửi ở chùa.

Tưởng nhớ công ơn tổ tiên, chư Phật

Trong ngày tết Hạ Nguyên, mỗi người sẽ bày tỏ lòng kính trọng và thành kính đối với công ơn của tổ tiên, đức Phật, Bồ Tát đã phát huy tính hướng thiện, trừ ác. Do đó, vào ngày này mọi người hay vào chùa để thành kính noi gương đức Phật.

Hướng đến điều thiện

Ngày tết Hạ Nguyên còn mang ý nghĩa đưa mọi người tự nguyện hướng thiện, tích đức, làm nhiều việc tốt dưới sự chứng kiến của tổ tiên, chư Phật. Trong ngày lễ rằm tháng 10, các gia đình dâng hướng cúng kiến, làm lễ như một cách để nhớ đến công ơn của tổ tiên, cha mẹ và các bậc tiền nhân.

Một số phong tục tiêu biểu ở các vùng trong ngày tết Hạ Nguyên

Phong tục tết Hạ Nguyên của vùng đồng bằng sông Hồng

Được xem là cái nôi của nền nông nghiệp lúa nước, người dân đồng bằng sông Hồng thường lấy gạo nếp để làm bánh chưng, bành giày, bánh nếp, bánh trôi để cúng ông bà tổ tiên cùng một số các đồ lễ khác như: con gà luộc, thịt heo luộc, giò lụa, xôi vò hoặc xôi đậu xanh, canh măng, canh mọc hoặc canh miếng, nem rán, chè hạt sen, chè đỗ xanh,rau luộc hoặc rau xào, hoa quả, rượu, trầu cau

Viếng chùa và thắp hương trong ngày Tết Hạ Nguyên

Tết Hạ Nguyên của vùng Tây Bắc, Tây Nguyên

Vào ngày lễ Hạ Nguyên, người dân vùng Tây Bắc, Tây Nguyên thường tổ chức cúng thần sông, thần rừng núi để cầu mong mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi. Tuỳ thuộc vào điều kiện từng nhà mà lễ cúng sẽ diễn ra to hay nhỏ.

Người dân tộc Ê Đê: tổ chức lễ theo từng hộ gia đình và thường mổ heo hay gà để ăn mừng.

Người dân tộc Gia Rai và Ba Na: họ sẽ tổ chức lễ tết hạ Nguyên từ tháng 11 dương lịch đến hết tháng giêng năm sau.

Người dân tộc Mạ: thường thì họ sẽ giết trâu để ăn mừng lễ.

Tết Hạ Nguyên của người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Vào ngày tết Hạ Nguyên, người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ lấy gạo mới để làm bánh dâng lên tổ tiên như bánh tét, banh bao và một số món ăn khác như heo quay, gà luộc, xôi, giò lụa, cá lóc kho, thịt kho hột vịt, canh khổ qua, gỏi cuốn, thịt heo hầm măng,…

Những món ăn thường gặp trong ngày tết Hạ Nguyên ở các vùng khác:

Một số vùng khác cũng có các tập tục riêng, tuy nhiên đa số người dân sẽ tổ chức lễ cúng dâng hương ông bà tổ tiên trong ngày này. Một số món ăn tiêu biểu như:

Gà hấp, xôi ngũ sắc, bánh in, bánh cúng là những món ăn đặc trưng trong ngày Tết Hạ Nguyên

- Món chay: Đậu mơ hấp lá sen, xôi chiên phồng, bánh cúng

- Món mặn: Thịt heo luộc, gà hấp.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã biết nguồn gốc, ý nghĩa và những phong tục các vùng miền ngày tết Hạ Nguyên. Bạn có thể tham khảo để chuẩn bị cho mâm cúng cho gia đình nhé!

Lưu ý: Thông tin bài viết mang tính tham khảo!

Hoàng Mai (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)