Cứ mỗi năm tới dịp Tết về thì thứ không thể thiếu để trang trí tết trên bàn thờ gia tiên đó là mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả bày trên bàn thờ ngày Tết không chỉ khiến không khí Tết lan tỏa khắp nơi mà còn mang ý nghĩa tâm linh hết sức quan trọng.
Mâm ngũ quả thường được trưng với 5 loại trái cây khác nhau và điều này cũng được nhắc đến trong kinh Vu Lan Bồn với hình ảnh tượng trưng trái cây 5 màu. Và đối với người Việt chúng ta, con số 5 tượng trưng cho mong muốn được ngũ phúc lâm môn:Phú: Giàu có, nhiều của cải; Quý: Phẩm chất sang trọng; Thọ: Sống lâu trăm tuổi; Khang: Có nhiều sức khỏe; Ninh: Cuộc sống bình an.
Mâm ngũ quả là thứ không thể thiếu trên ban thờ ngày Tết.
Hiện nay nhiều người có tâm lý thờ cúng càng nhiều, càng đắt, càng độc sẽ càng nhận được sự phù trợ của tổ tiên, thần linh – điều này thậm chí đã ăn sâu trong đời sống tâm linh của một số người. Chính vì thế họ chọn những loại trái cây mạ vàng, khắc chữ, hình thù độc lạ để bày cúng Tổ Tiên trong ngày Tết.
Thực ra, những trái cây lạ được gò ép vào khuôn để có hình dáng lạ mắt, đẹp hơn để trưng mâm, bày lễ và không có vấn đề gì. Chất lượng của những thứ trái cây gò khuôn đó cúng bái xong, vẫn bổ ra ăn được.
Quan niêm “tốt lễ dễ nói” chỉ với người phàm, chứ không phải lễ đẹp, lễ nhiều là có sự ứng nghiệm nào đó của thần linh, hay ông bà tổ tiên. Nhiều người đi cúng lễ lại suy lòng tham của con người trần thế sang lòng tham của những bậc linh thiêng.
Nếu đấng linh thiêng như người trần nghĩ ở trên, chắc họ chỉ ủng hộ người giàu có. Còn người nghèo, người có mức sống trung bình thì rất nhiều sẽ không được phù hộ.
Dùng các loại trái cây hình thù độc lạ, khắc chữ mạ vàng có khác gì so với quả thường?
Việc khác duy nhất là chúng khác về hình thức nên có thể nhiều người thích thú thấy đẹp mắt, độc lạ gây thích thú. Nhiều người xem đó là một sự chơi sang, thú chơi, đầu tư cho Tết để ngắm cho lạ.
Còn với ý nghĩa thờ cúng cho rằng mua những loại trái cây độc lạ hình thù này giúp thu hút tài lộc may mắn hơn thì chưa có cơ sở nảo để nói. Có chăng việc đó tạo cảm giác vui mắt, thư thái, tâm lý thỏa mãn cho gia chủ khi mua được những món quả lạ như thế.
Những loại trái cây độc lạ này thường có nguy cơ phải sử dụng nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích sinh trưởng, thuốc chống rụng quả nhằm làm quả tươi trong thời gian nhất có thể.
Do đó các loại cây cảnh trưng thờ Tết để được lâu, các loại quả độc lạ, độc đáo có nguy cơ không còn an toàn thực phẩm. Chưa kể, chất lượng quả cũng sẽ không ngon, như bưởi dù nhìn ngoài rất đẹp nhưng khi ăn có thể sẽ khô, đắng.
Những loại trái cây trên có thể chỉ để trưng bày trông đẹp mắt không nên ăn. Cố gắng tiêu thụ những loại trái cây trên cây cảnh trưng bày này có thể có nguy cơ ngộ độc thực phẩm hơn những trái cây thông thường. Một số loại còn có thể bị tẩm, phun hóa chất ở bên ngoài, nên trẻ nhỏ sờ vào lại đưa tay lên miệng có thể không an toàn, người lớn sau khi tiếp xúc cũng nên rửa tay.
Theo một góc độ tâm linh phong thủy việc cúng phẩm mà có dính hóa chất không đảm bảo an toàn thì nhiều người sẽ không dùng vì cho rằng như thế không trang trọng, thờ cúng như vậy là màu mè hình thức.
Thế nên tùy theo gia đình có nên lựa chọn những loại trái cây như vậy để thắp hương không, điều đó phụ thuộc vào tài chính và sở thích, niềm tin của mỗi người. Tuy nhiên việc ăn các loại quả này sau khi thắp hương thì nên cẩn trọng chú ý tránh ngộ độc thực phẩm.
Những quả bưởi, quất trên các cây bán để trưng dịp Tết có tính tươi lâu cũng không nên dùng vì chúng thường có hóa chất để giữ tươi trên cây lâu. Do đó hãy vặt bỏ mẻ quả đó, trồng cây lại đợi mẻ quả mới thì mới dùng.
*Thông tin trong bài mang tính tham khảo, chiêm nghiệm
Hoàng Khuông (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)