Tại sao nước biển không thể dập tắt được núi lửa? Làm thế nào tôm có thể tồn tại ở nhiệt độ cao 450°C của miệng núi lửa?

Núi lửa dưới đáy biển được chia làm 2 loại giống như núi lửa trên cạn: núi lửa đã tắt và núi lửa đang hoạt động. Hiện trên thế giới có hơn 500 núi lửa đang hoạt động, trong đó có khoảng 70 núi lửa nằm dưới đáy biển, chiếm 1/8. Mặc dù có nhiều núi lửa ngầm nhưng hầu hết các núi lửa đang hoạt động chủ yếu phân bố quanh Thái Bình Dương.

Nước biển chiếm 70% diện tích trái đất không thể dập tắt được núi lửa

Trong số hơn 20.000 ngọn núi lửa dưới đáy biển thế giới, đường bờ biển dài 40.000 km của Thái Bình Dương chiếm hơn 50%. Tại sao các núi lửa lại thích Thái Bình Dương đến vậy thực chất chủ yếu là do bản thân mảng kiến ​​tạo Thái Bình Dương rất lớn. Khi va chạm với nhiều mảng nhỏ bao quanh, nó sẽ tạo ra năng lượng khổng lồ. Khi năng lượng tích lũy được giải phóng sẽ gây ra những thảm họa thiên nhiên như núi lửa, động đất.

Những ngọn núi lửa đang hoạt động thỉnh thoảng phun trào dưới đáy biển. Tại sao nước biển chiếm 70% diện tích trái đất không thể dập tắt được một ngọn núi lửa nhỏ?

Sự hình thành của núi lửa có liên quan đến cấu trúc của Trái đất. Trái đất có nhiều lớp giống như một củ hành, trung tâm là lõi. Dù nhiệt độ của lõi lên tới hơn 5.000 độ C có thể làm tan chảy bất kỳ vật chất nào nhưng áp suất cũng vô cùng lớn nên các chất nóng chảy bị nén thành chất rắn.

Bên ngoài lõi là lớp Manti, phía trên lớp Manti là lớp vỏ. Nhiệt độ lớp vỏ tương đối thấp, trong khi nhiệt độ của lớp lõi cao, do đó lớp Manti sẽ hình thành đối lưu nhiệt, vì vậy lớp Manti ở dạng chất lỏng nhớt. Nếu có các vết nứt trên mảng Trái đất khi các mảng kiến tạo va chạm vào nhau hoặc tách nhau ra, lớp Manti sẽ được giải phóng dọc theo các vết nứt, và hình thành các vụ phun trào núi lửa.

Nước biển tuy có thể làm giảm nhiệt độ của dung nham nhưng không thể ngăn cản sự phun trào của núi lửa, vì nguyên lý hoạt động của núi lửa phun trào là do áp suất bên trong quá cao, trong khi nước biển không thể làm giảm áp suất bên trong Trái đất.

Tại thời điểm núi lửa phun trào, vật chất nóng chảy trên 1000 độ C sẽ phun lên bề mặt Trái đất. Do sự hình thành núi lửa và đám cháy khác nhau, do đó nước biển không thể dập tắt núi lửa ngầm dưới đại dương.

Nước biển tuy có thể làm giảm nhiệt độ của dung nham nhưng không thể ngăn cản sự phun trào của núi lửa

Ngoài ra, nhiệt độ bên trong núi lửa cao đến mức nước biển không thể chịu được nhiệt độ cao này. Thông thường, núi lửa lưu trữ nhiệt và magma trên bề mặt, nhiệt độ của dung nham thường nằm trong khoảng từ 1000°C đến 1200°C, trong khi nhiệt độ của nước biển chỉ khoảng 100°C nếu đổ nước biển lên dung nham, nó sẽ gần như bốc hơi ngay lập tức. Hơi nước thoát ra do bốc hơi tức thời sẽ gây ra vụ nổ và phun ra magma, đe dọa đến sự an toàn tính mạng của người dân.

Sự pha trộn giữa magma nóng chảy và nước biển sẽ tạo ra phản ứng axit-bazơ nghiêm trọng hơn chính núi lửa. Nước và khí kết hợp tạo thành dung dịch axit có thể ăn mòn sâu đá. Nước biển tràn vào đất liền hoặc các khu vực khác xung quanh miệng núi lửa sẽ tạo thành một lượng lớn bong bóng. Đất xung quanh miệng núi lửa sẽ trở nên lỏng lẻo và sự phát triển của khí bị mắc kẹt trong magma sẽ được đẩy nhanh, mạnh lên, có thể gây ra các vụ phun trào núi lửa quy mô lớn.

Khi nước biển và dung nham tương tác với nhau, vật liệu magma mới hình thành sẽ được nung nóng và làm lạnh nhiều lần để tạo thành đá bazan núi lửa, chất lượng của nó khó xử lý hơn dung nham và cấu trúc địa chất sẽ trở nên mạnh hơn để xử lý magma núi lửa mới này.

Các vụ phun trào núi lửa dưới đáy biển về cơ bản có thể nấu chín tất cả sinh vật biển. Tất nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ. Ở Caribe, tôm mù trắng có khả năng di chuyển qua các miệng núi lửa dưới biển ở nhiệt độ 450 độ C.

Tôm mù trắng có khả năng di chuyển qua các miệng núi lửa dưới biển ở nhiệt độ 450 độ C

Chúng được gọi là tôm mù trắng vì toàn thân có màu trắng là do môi trường sống, ngoài ra ở vùng biển sâu quanh năm nên mắt không hoạt động và chỉ có thể dựa vào lưng, cơ quan nhạy cảm với ánh sáng dùng để tìm đường phía trước và có lẽ vì thế mà trên lưng nó không có đường chỉ tôm. Tôm mù trắng đi lại thành từng đàn, thường thì một góc nhỏ sẽ có hàng nghìn cụm tôm.

Vì tôm mù không có mắt không khác với thể chất của tôm thông thường, liệu con người, với tư cách là những người sành ăn, có thể thưởng thức được món ngon biển sâu này không? Trên thực tế, bản thân tôm mù không khác gì tôm thông thường nhưng nó sống trong miệng núi lửa, nơi có rất nhiều kim loại nặng chảy ra cùng với magma. Các nhà khoa học phát hiện chỉ riêng lượng ion đồng đã nhiều gấp nhiều lần ở các vùng biển thông thường, nếu ăn vào nó có khả năng gây ngộ độc kim loại nặng.

Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)