Danh mục

Tại sao lăng mộ ông vua đầu tiên nhà Nguyễn lại đặt ở xa kinh thành Huế nhất?

Chủ nhật, 04/05/2025 06:30

Dù ở xa kinh thành Huế, đây lại là công trình được nhiều người yêu thích, hòa hợp với cảnh quan nhất của toàn bộ hệ thống lăng hoàng đế Gia Long.

Hoàng đế Gia Long tên húy là Nguyễn Phúc Ánh, sinh năm 1762. Ông là vị hoàng đế sáng lập ra nhà Nguyễn - triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam - lên ngai vàng năm 1802, sử dụng niên hiệu là "Gia Long" và trị vì đất nước đến khi qua đời năm 1820.

Thiên Thọ Lăng là nơi an nghỉ của vị hoàng đế đầu tiên sáng lập ra triều nhà Nguyễn. Nơi đây có sự kết hợp hoàn hảo của kiến trúc và thiên nhiên, một bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp của sự hùng vĩ, thơ mộng, hoang sơ mà cũng không kém phần liêu trai.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Lăng Gia Long còn gọi là Thiên Thọ lăng, được xây từ năm 1814 đến năm 1820.

Ngày nay, Lăng Gia Long nằm trong một vùng núi hoang sơ, non xanh nước biếc thuộc xã Hương Long, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Toàn bộ khu vực gồm 42 ngọn đồi, núi lớn nhỏ trong đó có núi Đại Thiên Thọ là lớn nhất, nằm án ngữ, tiền án của lăng và là tên gọi của cả quần sơn này.

Chính thiên nhiên ở đây, rừng thông xanh mướt đã làm nên đường biên tự nhiên cho khu lăng mộ, bởi lăng Gia Long không xây dựng la thành bao bọc bên ngoài giống lăng tẩm các vua Nguyễn khác.

Trước đây, phương tiện duy nhất đến đây chỉ là đường thủy, đò ngang của người dân quanh vùng hoặc thuyền lớn xuôi theo dòng Hương Giang qua chùa Thiên Mụ, Điện Hòn Chén...

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Xa xôi cách trở như vậy nên rất hiếm người ghé thăm, lăng Gia Long luôn trong tình trạng vắng khách, u tịch và xuống cấp.

Ngày nay, du khách có thể đến thăm lăng Gia Long bằng hai lối: lối cầu phao do người dân tự bắc qua sông Tả Trạch, lối thứ hai đường lớn chạy qua cầu Tuần, qua lối lăng vua Minh Mạng, tiếp tục qua cầu Hữu Trạch bắc qua sông cùng tên.

Đi hết rừng thông sẽ bắt gặp hai trụ biểu uy nghi khổng lồ nằm ngoài cùng lăng, đây là những cột được xây với mục đích báo hiệu, nhắc nhở mọi người phải kính cẩn, không ồn ào khi đi qua khu vực này.

Ban đầu có tới 85 cột trụ biểu như thế bao quanh, ngày nay do sự tàn phá của thời gian mà chỉ còn lại hai cột.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Lăng vua Gia Long nằm trên một ngọn đồi bằng phẳng, trước mặt là núi Đại Thiên Thọ án ngữ, sau có bảy ngọn núi làm hậu chẩm, trái phải mỗi bên 14 ngọn núi gọi là "Tả Thanh Long - Hữu Bạch Hổ". Tổng thể lăng chia làm ba khu vực.

Chính giữa trung tâm là mộ vua Gia Long và mộ bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu. Đây là điều đặc biệt nhất trong các lăng mộ vua Nguyễn, duy nhất ở đây phần mộ có cả vua và hoàng hậu.

Sở dĩ vậy vì bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu chính là người vợ đã "nếm mật nằm gai" cùng nhà vua, luôn sát cánh cùng vua Gia Long từ lúc chạy nạn, chiến chinh, đến khi lên ngôi báu... nên đã được nhà vua cho phép đi cùng sau khi qua đời.

Đây là hai mộ cổ bằng đá đặt cạnh nhau, dạng thạch thất, được song táng theo quan niệm “Càn Khôn hiệp đức”, một hình ảnh đẹp của hạnh phúc và thủy chung.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Mộ phần của vua Gia Long nằm bên phải nhìn từ ngoài vào, chính giữa hai mộ cổ theo trục xuyên tâm là ngọn Đại Thiên Thọ.

Hai mộ cổ bằng đá cách nhau chỉ một gang tay, có cùng kích thước, không một nét hoa văn, chạm trổ, không sơn son thiếp vàng, qua thời gian ngả dần sang màu đen xám.

Bảo vệ bên ngoài song mộ là bức tường thành kiên cố được gọi là "Bửu Thành". Có bảy cấp sân tế dẫn lên Bửu Thành.

Cánh cổng bằng đồng của Bửu Thành chính là nơi dẫn vào chốn yên giấc ngàn thu của vua và hoàng hậu. Một năm cánh cổng này chỉ mở cửa vài lần vào ngày lễ Tết, ngày giỗ... để sang sửa, dọn dẹp vệ sinh.

Phía dưới bảy cấp sân tế là sân chầu, hai bên là hai hàng tượng đá tạc hình quan văn, quan võ đứng chầu, ngoài ra còn có cả tượng đá voi chiến, ngựa chiến.

Bi Đình là nhà bia ghi công trạng, một công trình kiến trúc quen thuộc có ở hầu hết các lăng tẩm vua chúa triều Nguyễn.

Trong Bi Đình đặt tấm bia "Thánh Đức thần công" chạm khắc tinh tế, sau gần 200 năm vẫn còn rõ chữ. Đây là tấm bia của vua Minh Mạng dựng lên ca ngợi vua cha Gia Long của mình.

Bi Đình phủ ngói lưu ly quen thuộc dưới triều Nguyễn, ngói lưu ly là vật liệu được dùng xây dựng Kinh Thành, Hoàng Thành, Tử Cấm Thành, cung diện, lăng tẩm,...

Bên phải khu lăng mộ là khu vực tẩm điện với điện Minh Thành là trung tâm. Điện Minh Thành là nơi thờ, thắp hương lễ bái hoàng đế và hoàng hậu thứ nhất là bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Ba lối bậc cấp dẫn lên điện thờ được tạo thành từ bốn con rồng đá uy nghiêm ngậm ngọc, tay cầm hý cầu.

Điện Minh Thành ngày trước có thờ nhiều kỷ vật gắn liền với cuộc đời bôn ba chiến chinh của vua Gia Long như mũ, đai, yên ngựa.

Minh Thành có nghĩa là "sự hoàn thiện rực rỡ", thế nhưng thật bất ngờ khi khu tẩm điện này rất đơn giản, chỉ có dấu ấn thời gian, không cầu kỳ, không sơn son thếp vàng như một số tẩm điện ở các lăng khác.

Lăng Gia Long còn là quần thể lăng tẩm của hoàng quyến vua Gia Long, có thể kể đến lăng chúa Nguyễn đời trước, lăng vợ chúa Nguyễn, lăng mẹ vua Gia Long, lăng chị ruột vua...

Ngoài chính lăng tẩm của vua Gia Long và hoàng hậu thì lăng tẩm được chú ý nhất, đẹp nhất tiếp theo chính là lăng Thiên Thọ Hữu, nơi chôn cất vợ thứ hai của vua Gia Long - bà Thuận Thiên Cao hoàng hậu.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Thời điểm này (tháng 7-2020) lăng Thiên Thọ Hữu đang trong thời gian tu sửa, bảo tồn... cùng với một số công trình khác của lăng Gia Long.

Bà cùng với Thừa Thiên Cao hoàng hậu là hai người vợ gắn bó với vua Gia Long từ thuở hàn vi lập nghiệp. Bà chính là thân mẫu sinh ra vua Minh Mạng, vị hoàng đế thứ hai của triều Nguyễn, kế tục vua cha Gia Long.

Trước cổng lăng mộ Thiên Thọ Hữu là đầm sen rộng mênh mông, với cặp rồng ở chân bậc đá nhìn thẳng về cặp trụ biểu khổng lồ đằng xa.

T.San (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Chính thức chốt mức lương thấp nhất 3.450.000 đồng/tháng thay thế mức lương cơ sở từ 1/1/2026, ai được hưởng lợi?

Sang đầu năm 2026 mức tối thiểu vùng mới được áp dụng, đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền...
Kiến thức 2 ngày, 12 giờ trước

Hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: Từ nay, 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Sau 1/7/2025: Người dân ra đường không mang theo Căn cước/CCCD sẽ bị phạt 500.000 đồng và tạm giữ về đồn, có đúng không?

Kể từ nay, người dân đi ra đường không mang theo Căn cước/CCCD mà gặp cơ quan chức năng kiểm tra thì có thể bị...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Đám tang diễn viên Ngọc Trinh: Gia đình xin mọi người đừng làm điều này, một nhân vật khóc nức nở

Những tấm bảng có nội dung đặc biệt được gia đình diễn viên Ngọc Trinh treo ở khu vực tang lễ.
Chuyện làng sao 2 ngày, 9 giờ trước

Từ bây giờ, công chức nghỉ việc sẽ không được hưởng chính sách theo Nghị định 178

Sau ngày 1/9, chế độ nghỉ việc theo Nghị định 178 đã chấm dứt, công chức chưa hoàn tất thủ tục sẽ không còn được...
Dòng sự kiện 2 ngày, 18 giờ trước

Những con giáp cảnh giác có tang lễ vào nửa cuối năm 2025

Sinh, lão, bệnh, tử là những điều ai cũng phải trải qua. Khi một thành viên trong gia đình trải qua mất mát, nỗi đau...
Đời sống số 2 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

Quy định mới nhất, người dân không được dùng Căn cước công dân mà phải dùng sang Căn cước, đúng không?

Có nhiều thông tin cho rằng người dân phải dùng sang Căn cước không được dùng Căn cước công dân, vậy điều đó có đúng...
Kiến thức 2 phút trước

Ngành học 'thời thượng' mở rộng cánh cửa nghề nghiệp trong kỷ nguyên số, mức lương hơn 50.000.000 đồng/tháng

Cơ hội nghề nghiệp rộng mở, mức thu nhập hấp dẫn và khả năng phát triển lâu dài là những yếu tố khiến ngành học...
Đời sống số 20 phút trước

Các tổ chức quốc tế dự báo về tăng trưởng kinh tế Việt Nam

AMRO dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 7% trong năm nay và 6,5% trong năm 2026. Ngân hàng UOB dự báo trong...
Tin trong ngày 34 phút trước

Công trình thủy điện dưới lòng đất lớn nhất Việt Nam, như 'cung điện' ngầm ẩn mình sâu 600m trong lòng núi

Công trình này được khởi công vào ngày 4/11/1993, hòa lưới quốc gia tổ máy đầu tiên vào ngày 12/5/2000, khánh thành nhà máy ngày...
Kiến thức 36 phút trước

Người sở hữu nhà ở xã hội trên 5 năm khi bán nhà sẽ được miễn một khoản phí lớn, cụ thể là?

Theo Luật Nhà ở 2023, người sở hữu nhà ở xã hội sau 5 năm sẽ được hưởng một ưu đãi đáng kể: miễn tiền...
Tin trong ngày 58 phút trước

Đến 1/1/2026: Chi phí làm Sổ đỏ tăng mạnh, người dân cần làm ngay việc này để tránh thiệt thòi

Thông tin không làm Sổ đỏ trước 2026 sẽ mất rất nhiều tiền là hoàn toàn có cơ sở. Bởi theo khoản 1 Điều 257...
Kiến thức 1 giờ, 3 phút trước

Tin mới cập nhật

Sau 10 năm làm sếp, tôi nhận ra kiểu nhân sự này sẽ thăng tiến nhanh nhất

Đi làm, ai cũng mong muốn tiến xa trong sự nghiệp, nhưng không phải ai cũng biết con đường đúng đắn để đi. Một vị...
Đời sống trẻ 19 phút trước

Nên ở chung cư tầng nào là tốt nhất? 5 tầng 'hút lộc' người thông minh hay lựa chọn

Việc chọn tầng khi mua căn hộ chung cư là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống hàng ngày....
Mẫu nhà đẹp 28 phút trước

Người EQ thấp rất thích mặc 5 kiểu đồ này mỗi ngày, tưởng nổi bật ai ngờ mất điểm trầm trọng

Trang phục không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ mà còn phản ánh tính cách và chỉ số EQ của mỗi người. Những ai có...
Thời trang + 56 phút trước

Thành phố nào có nhiều tỷ phú Vietlott 'khủng' nhất Việt Nam, với loạt giải Jackpot kỷ lục từ đầu năm?

TP. Hồ Chí Minh khẳng định vị thế là "mảnh đất vàng" của những người chơi Vietlott khi giải Jackpot trị giá gần 50 tỷ...
Tin trong ngày 1 giờ, 10 phút trước

Quy định mới nhất: Người dân thành phố mua xe máy mới được hưởng lợi lớn, có thể lên đến cả chục triệu đồng

Việc sáp nhập địa giới hành chính các tỉnh, thành phố và bỏ cấp huyện kèm theo một số thay đổi về lệ phí trước...
Tin trong ngày 1 giờ, 14 phút trước

Con giáp nào may mắn vào Chủ Nhật, ngày 7 tháng 9, tức ngày 16 tháng 7 âm lịch?

Chủ Nhật, ngày 7 tháng 9, tức ngày 16 tháng 7 âm lịch, tượng trưng cho Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Kỷ Mậu....
Đời sống số 1 giờ, 18 phút trước

Theo số người phụ thuộc, mức lương phải nộp thuế thu nhập cá nhân là bao nhiêu?

Năm 2025, quy định về mức thu nhập phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tiếp tục được xác định dựa trên các khoản...
Tin trong ngày 1 giờ, 29 phút trước

Loài xâm lấn châu Á khiến giới chức Mỹ lo ngại: Sống tới 10 năm, đẻ hàng trăm trứng, ở Việt Nam lại là đặc sản

Loài vật này đào hang sâu tới 1,5 m trong bùn. Đường hang giúp chúng trú ẩn nhưng có thể làm suy yếu kênh mương,...
Kiến thức 1 giờ, 29 phút trước

Từ nay: Người dân khi khám, chữa bệnh ngoại trú trái tuyến sẽ được BHYT thanh toán 100% chi phí?

Nghị định 188 lần đầu tiên cho phép BHYT thanh toán chi phí điều trị ngoại trú trái tuyến với tỷ lệ 50% hoặc 100%...
Kiến thức 2 giờ, 55 phút trước

3 cuộc hôn nhân bí ẩn nhất Vbiz, toàn nam thần và có một điểm chung

Trong khi nhiều sao Việt chọn cách thoải mái chia sẻ cuộc sống thì những sao nam này vẫn rất kín tiếng.
Chuyện làng sao 2 giờ, 4 phút trước