Danh mục

Tại sao lăng mộ ông vua đầu tiên nhà Nguyễn lại đặt ở xa kinh thành Huế nhất?

Chủ nhật, 04/05/2025 06:30

Dù ở xa kinh thành Huế, đây lại là công trình được nhiều người yêu thích, hòa hợp với cảnh quan nhất của toàn bộ hệ thống lăng hoàng đế Gia Long.

Hoàng đế Gia Long tên húy là Nguyễn Phúc Ánh, sinh năm 1762. Ông là vị hoàng đế sáng lập ra nhà Nguyễn - triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam - lên ngai vàng năm 1802, sử dụng niên hiệu là "Gia Long" và trị vì đất nước đến khi qua đời năm 1820.

Thiên Thọ Lăng là nơi an nghỉ của vị hoàng đế đầu tiên sáng lập ra triều nhà Nguyễn. Nơi đây có sự kết hợp hoàn hảo của kiến trúc và thiên nhiên, một bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp của sự hùng vĩ, thơ mộng, hoang sơ mà cũng không kém phần liêu trai.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Lăng Gia Long còn gọi là Thiên Thọ lăng, được xây từ năm 1814 đến năm 1820.

Ngày nay, Lăng Gia Long nằm trong một vùng núi hoang sơ, non xanh nước biếc thuộc xã Hương Long, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Toàn bộ khu vực gồm 42 ngọn đồi, núi lớn nhỏ trong đó có núi Đại Thiên Thọ là lớn nhất, nằm án ngữ, tiền án của lăng và là tên gọi của cả quần sơn này.

Chính thiên nhiên ở đây, rừng thông xanh mướt đã làm nên đường biên tự nhiên cho khu lăng mộ, bởi lăng Gia Long không xây dựng la thành bao bọc bên ngoài giống lăng tẩm các vua Nguyễn khác.

Trước đây, phương tiện duy nhất đến đây chỉ là đường thủy, đò ngang của người dân quanh vùng hoặc thuyền lớn xuôi theo dòng Hương Giang qua chùa Thiên Mụ, Điện Hòn Chén...

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Xa xôi cách trở như vậy nên rất hiếm người ghé thăm, lăng Gia Long luôn trong tình trạng vắng khách, u tịch và xuống cấp.

Ngày nay, du khách có thể đến thăm lăng Gia Long bằng hai lối: lối cầu phao do người dân tự bắc qua sông Tả Trạch, lối thứ hai đường lớn chạy qua cầu Tuần, qua lối lăng vua Minh Mạng, tiếp tục qua cầu Hữu Trạch bắc qua sông cùng tên.

Đi hết rừng thông sẽ bắt gặp hai trụ biểu uy nghi khổng lồ nằm ngoài cùng lăng, đây là những cột được xây với mục đích báo hiệu, nhắc nhở mọi người phải kính cẩn, không ồn ào khi đi qua khu vực này.

Ads

Ban đầu có tới 85 cột trụ biểu như thế bao quanh, ngày nay do sự tàn phá của thời gian mà chỉ còn lại hai cột.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Lăng vua Gia Long nằm trên một ngọn đồi bằng phẳng, trước mặt là núi Đại Thiên Thọ án ngữ, sau có bảy ngọn núi làm hậu chẩm, trái phải mỗi bên 14 ngọn núi gọi là "Tả Thanh Long - Hữu Bạch Hổ". Tổng thể lăng chia làm ba khu vực.

Chính giữa trung tâm là mộ vua Gia Long và mộ bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu. Đây là điều đặc biệt nhất trong các lăng mộ vua Nguyễn, duy nhất ở đây phần mộ có cả vua và hoàng hậu.

Sở dĩ vậy vì bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu chính là người vợ đã "nếm mật nằm gai" cùng nhà vua, luôn sát cánh cùng vua Gia Long từ lúc chạy nạn, chiến chinh, đến khi lên ngôi báu... nên đã được nhà vua cho phép đi cùng sau khi qua đời.

Đây là hai mộ cổ bằng đá đặt cạnh nhau, dạng thạch thất, được song táng theo quan niệm “Càn Khôn hiệp đức”, một hình ảnh đẹp của hạnh phúc và thủy chung.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Mộ phần của vua Gia Long nằm bên phải nhìn từ ngoài vào, chính giữa hai mộ cổ theo trục xuyên tâm là ngọn Đại Thiên Thọ.

Hai mộ cổ bằng đá cách nhau chỉ một gang tay, có cùng kích thước, không một nét hoa văn, chạm trổ, không sơn son thiếp vàng, qua thời gian ngả dần sang màu đen xám.

Bảo vệ bên ngoài song mộ là bức tường thành kiên cố được gọi là "Bửu Thành". Có bảy cấp sân tế dẫn lên Bửu Thành.

Cánh cổng bằng đồng của Bửu Thành chính là nơi dẫn vào chốn yên giấc ngàn thu của vua và hoàng hậu. Một năm cánh cổng này chỉ mở cửa vài lần vào ngày lễ Tết, ngày giỗ... để sang sửa, dọn dẹp vệ sinh.

Phía dưới bảy cấp sân tế là sân chầu, hai bên là hai hàng tượng đá tạc hình quan văn, quan võ đứng chầu, ngoài ra còn có cả tượng đá voi chiến, ngựa chiến.

Bi Đình là nhà bia ghi công trạng, một công trình kiến trúc quen thuộc có ở hầu hết các lăng tẩm vua chúa triều Nguyễn.

Trong Bi Đình đặt tấm bia "Thánh Đức thần công" chạm khắc tinh tế, sau gần 200 năm vẫn còn rõ chữ. Đây là tấm bia của vua Minh Mạng dựng lên ca ngợi vua cha Gia Long của mình.

Bi Đình phủ ngói lưu ly quen thuộc dưới triều Nguyễn, ngói lưu ly là vật liệu được dùng xây dựng Kinh Thành, Hoàng Thành, Tử Cấm Thành, cung diện, lăng tẩm,...

Bên phải khu lăng mộ là khu vực tẩm điện với điện Minh Thành là trung tâm. Điện Minh Thành là nơi thờ, thắp hương lễ bái hoàng đế và hoàng hậu thứ nhất là bà Thừa Thiên Cao hoàng hậu.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Ba lối bậc cấp dẫn lên điện thờ được tạo thành từ bốn con rồng đá uy nghiêm ngậm ngọc, tay cầm hý cầu.

Điện Minh Thành ngày trước có thờ nhiều kỷ vật gắn liền với cuộc đời bôn ba chiến chinh của vua Gia Long như mũ, đai, yên ngựa.

Minh Thành có nghĩa là "sự hoàn thiện rực rỡ", thế nhưng thật bất ngờ khi khu tẩm điện này rất đơn giản, chỉ có dấu ấn thời gian, không cầu kỳ, không sơn son thếp vàng như một số tẩm điện ở các lăng khác.

Lăng Gia Long còn là quần thể lăng tẩm của hoàng quyến vua Gia Long, có thể kể đến lăng chúa Nguyễn đời trước, lăng vợ chúa Nguyễn, lăng mẹ vua Gia Long, lăng chị ruột vua...

Ngoài chính lăng tẩm của vua Gia Long và hoàng hậu thì lăng tẩm được chú ý nhất, đẹp nhất tiếp theo chính là lăng Thiên Thọ Hữu, nơi chôn cất vợ thứ hai của vua Gia Long - bà Thuận Thiên Cao hoàng hậu.

Gia Long, Lăng Gia Long,  vua đầu tiên nhà Nguyễn

Thời điểm này (tháng 7-2020) lăng Thiên Thọ Hữu đang trong thời gian tu sửa, bảo tồn... cùng với một số công trình khác của lăng Gia Long.

Bà cùng với Thừa Thiên Cao hoàng hậu là hai người vợ gắn bó với vua Gia Long từ thuở hàn vi lập nghiệp. Bà chính là thân mẫu sinh ra vua Minh Mạng, vị hoàng đế thứ hai của triều Nguyễn, kế tục vua cha Gia Long.

Trước cổng lăng mộ Thiên Thọ Hữu là đầm sen rộng mênh mông, với cặp rồng ở chân bậc đá nhìn thẳng về cặp trụ biểu khổng lồ đằng xa.

T.San (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Tin vui: Người lao động được nhận 1,3 triệu đồng trong dịp Tết Nguyên đán 2026 nếu đáp ứng điều kiện này

Theo kế hoạch, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tổ chức nhiều hoạt động cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán...
Tin trong ngày 3 ngày, 13 giờ trước

Quy định mới nhất về bằng cấp với cán bộ, công chức: Bằng Đại học tại chức, không chính quy có đáp ứng yêu cầu không?

Với quy định mới được xem là bước đi nhằm chuẩn hóa đội ngũ công chức trong bối cảnh thực hiện tinh gọn bộ máy...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Lập đông năm 2025 rơi vào ngày nào?

Lập đông là một trong những tiết khí quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của mùa đông theo lịch khí tượng. Vậy ngày Lập...
Tin trong ngày 3 ngày, 15 giờ trước

Từ nay đến 31/12/2025, những người sinh năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ căn cước mới

Theo quy định, 3 đối tượng dưới đây sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn cước.
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Ngày 26 tháng 9 là thứ Sáu, tức 5 tháng 8 âm lịch. Những con giáp nào cần thận trọng?

Thứ sáu, ngày 26 tháng 9, ngày mùng 5 tháng 8 âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Ất Dậu và Ngày Mậu Tuất....
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Tin cùng mục

Tử vi ngày 28/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Ngọ tiền bạc rủng rỉnh, Thân vướng phải chuyện thị phi

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 28/9/2025.
Đời sống số 2 giờ, 28 phút trước

Tin vui với hàng nghìn người trên cả nước: Sắp nhận liền tay gần 60 triệu đồng/năm, đặc quyền trước nay chưa từng có

Giáo viên mầm non công lập mới tuyển sẽ nhận trợ cấp thu hút tương đương 12 tháng lương cơ bản, với điều kiện gắn...
Kiến thức 3 giờ, 32 phút trước

Lương hưu của ai sẽ bị ảnh hưởng khi luật mới về tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thay đổi?

Cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc được thực hiện theo Luật Bảo hiểm xã hội...
Tin trong ngày 3 giờ, 47 phút trước

Từ bây giờ: Cấm dùng Căn cước/CCCD vào việc này, vi phạm sẽ bị phạt lên tới 6.000.000 đồng

Những hành vi dùng căn cước, căn cước công dân như dưới đây sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, người dân cần chú...
Kiến thức 3 giờ, 2 phút trước

Xóa bỏ Sổ đỏ hộ gia đình, người dân không đi đổi sang mẫu mới sẽ bị phạt đến 20.000.000 đồng, đúng không?

Sổ đỏ hộ gia đình có phải đổi lại theo luật mới không? Đây là thắc mắc chung của rất nhiều người hiện nay.
Tin trong ngày 3 giờ, 17 phút trước

Năm 2025, mức tiền thưởng Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng là bao nhiêu?

Bạn đọc hỏi: Mức tiền thưởng huy hiệu 60 năm tuổi Đảng năm 2025 là bao nhiêu?
Kiến thức 4 giờ, 32 phút trước

Tin mới cập nhật

Sao Việt 27/9: Quỳnh Nga nói về hình ảnh ở phòng khám với Việt Anh; Em ruột bất ngờ tiết lộ số tiền 100 tỷ liên quan đến Hoài Linh

Tin sao Việt 27/9/2025: Hình ảnh mới lan truyền trên mạng xã hội làm dấy lên tin đồn Quỳnh Nga đi khám thai. Tuy nhiên,...
Chuyện làng sao 2 giờ, 29 phút trước

Đối tượng duy nhất này được tăng lương rất cao sau khi tăng lương hưu 15% từ tháng 7/2025, là ai?

Một số người nghỉ hưu trước năm 1995 tại Khoản 2 Điều 1 Nghị định 75/2024/NĐ-CP nếu sau khi tăng lương hưu 15% mà đối...
Kiến thức 4 giờ, 47 phút trước

Những người ít có khả năng mắc ung thư thường có 6 đặc điểm này! Nếu bạn có, hãy mỉm cười thật nhẹ nhàng

Dù y học hiện đại đã có nhiều tiến bộ, vẫn còn không ít loại ung thư mà con người chưa thể khống chế hoàn...
Chăm sóc sức khỏe 4 giờ, 1 phút trước

Dừng xe mặc áo mưa khi đang đi trên đường có thể bị phạt đến 5.000.000 đồng nếu rơi vào trường hợp này

Người dừng xe mặc áo mưa phải tuân thủ các quy tắc dừng, đỗ xe. Nếu không, sẽ bị xem là hành vi vi phạm...
Kiến thức 4 giờ, 16 phút trước

Bài văn viết về bố vỏn vẹn chỉ 4 câu nhưng đạt điểm 9, lời phê của thầy giáo khiến ai nấy đều xúc động

Chỉ vỏn vẹn có 4 câu nhưng bài văn được chấm 9 điểm. Không những vậy, thầy giáo còn để lại lời phê: 'Không biết...
Kiến thức 4 giờ, 22 phút trước

Giáo viên chủ nhiệm lâu năm tiết lộ: 4 kiểu gia đình này thường sẽ có con học giỏi đứng đầu lớp

Là giáo viên chủ nhiệm nhiều năm, tôi nhận thấy những học sinh giữ vững thành tích học tập tốt thường đến từ những gia...
Tin trong ngày 5 giờ, 32 phút trước

Phạt nặng lên tới 20.000.000 đồng đối với trường hợp chủ xe này khi giao xe máy cho người khác

Chủ xe máy cần nên lưu ý khi giao xe cho người khác.
Kiến thức 5 giờ, 47 phút trước

Người có bằng lái xe quốc tế có được sử dụng tại Việt Nam hay không?

Nếu có giấy phép lái xe quốc tế thì phải làm thủ tục đổi sang giấy phép lái xe tương ứng của Việt Nam, người...
Kiến thức 5 giờ, 55 phút trước

Một ngôi làng nghèo nhưng có tới 33 tiến sĩ, nguyên nhân không đến từ phong thủy

Nằm giữa vùng núi nghèo hẻo lánh với khoảng 6.000 nhân khẩu, nhưng nơi đây lại được mệnh danh là 'làng tiến sĩ'.
Kiến thức 5 giờ, 2 phút trước

Vì sao Bích Phương không công khai hẹn hò Tăng Duy Tân?

Bích Phương và Tăng Duy Tân mãi không cho nhau danh phận khiến ai cũng tò mò nguyên nhân.
Chuyện làng sao 5 giờ, 3 phút trước