Danh mục

Tại sao lại gọi là lịch âm? Lịch âm bắt nguồn từ đâu?

Chủ nhật, 09/02/2025 16:01

Lịch âm, một hệ thống đo thời gian dựa trên chu kỳ mặt trăng, gắn liền sâu sắc với văn hóa phương Đông và các lễ hội truyền thống, đặc biệt là Tết Nguyên Đán – thời điểm chuyển giao năm mới, tượng trưng cho sự đoàn viên và khởi đầu may mắn. Tuy nhiên, ít ai biết được nguồn gốc thực sự của lịch âm.

Nguồn gốc từ chu kỳ mặt trăng

Lịch âm thuần túy dựa trên chu kỳ tròn khuyết của mặt trăng. Người xưa quan sát và nhận thấy mặt trăng trải qua một chu kỳ tròn khuyết đều đặn, trung bình khoảng 29,53 ngày. Khoảng thời gian này được dùng làm đơn vị thời gian gọi là "tháng", với tháng đủ 30 ngày và tháng thiếu 29 ngày.

Một năm âm lịch gồm 12 tháng, tương ứng với khoảng 354 hoặc 355 ngày. Tuy nhiên, đây chỉ là lịch âm thuần túy, không hoàn toàn phản ánh sự thay đổi của các mùa trong năm.

Lịch âm không phải bắt nguồn từ Trung Hoa

lịch âm, nguồn gốc của lịch âm, Tết Nguyên Đán

Nguồn gốc của lịch âm là gì? (Ảnh minh hoạ)

Nhiều người lầm tưởng lịch âm bắt nguồn từ Trung Hoa. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ học đã chứng minh nền văn minh Sumer, phát triển bên cạnh sông Tigris (Iraq ngày nay) cách đây hơn 6000 năm, đã biết làm lịch dựa vào chu kỳ mặt trăng. Đế quốc La Mã trước thời Julius Caesar cũng sử dụng loại lịch âm này.

Giáo sư Trần Ngọc Thêm trong cuốn "Cơ sở văn hóa Việt Nam" cũng khẳng định lịch âm phát sinh từ vùng văn hóa Lưỡng Hà, dựa trên chuyển động của mặt trăng với chu kỳ 29,53 ngày, tạo thành một năm có 354 ngày.

Việt Nam không hề sử dụng lịch âm thực sự

Việt Nam hiện đang sử dụng âm dương lịch, chứ không phải âm lịch thuần túy. Sự khác biệt nằm ở việc điều chỉnh để lịch phù hợp với chu kỳ thay đổi thời tiết trong năm.

Một năm âm lịch ngắn hơn khoảng 10-11 ngày so với chu kỳ thời tiết (khoảng 364 ngày). Để khắc phục điều này, người xưa đã bổ sung thêm một "tháng nhuận" vào năm thứ ba, tạo thành năm có 13 tháng và 384 hoặc 385 ngày.

Ads

Thực chất, việc thêm tháng nhuận là cách kết hợp giữa âm lịch và dương lịch. Bởi chu kỳ thời tiết thay đổi nóng lạnh phụ thuộc vào sự vận động của Trái Đất quanh Mặt Trời, vốn là cơ sở của dương lịch. Do đó, âm dương lịch là sự kết hợp tinh tế giữa hai hệ thống đo thời gian, giúp lịch vừa gắn liền với chu kỳ mặt trăng, vừa phản ánh chính xác sự thay đổi của các mùa.

lịch âm, nguồn gốc của lịch âm, Tết Nguyên Đán

(Ảnh minh hoạ)

Tết Nguyên Đán, hay còn gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết cổ truyền, là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt. Từ "Nguyên đán" có nghĩa là "bữa sáng đầu tiên của năm mới".

Giáo sư Trần Ngọc Thêm giải thích rằng, trong nền văn minh nông nghiệp lúa nước, việc canh tác phụ thuộc lớn vào thiên nhiên. Do đó, người xưa đã chia một năm thành 24 tiết khí để tiện tính toán chu kỳ gieo gặt. Tiết khởi đầu của chu kỳ canh tác, tức Tiết Nguyên đán, trở thành ngày lễ quan trọng nhất.

Quốc gia nào duy nhất ở châu Á bỏ Tết Nguyên Đán

Nhật Bản là quốc gia châu Á duy nhất đã bỏ Tết Nguyên Đán truyền thống. Thay vào đó, người Nhật đón Tết dương lịch (Ganjitsu) vào ngày 1/1, trùng với ngày đầu năm theo lịch Gregorian.

Tuy không còn tổ chức Tết Nguyên Đán, các tục lệ và lễ hội truyền thống vẫn được người Nhật duy trì trong dịp Tết dương lịch, như múa sư tử, treo đèn lồng đỏ, nấu các món ăn truyền thống và tổ chức diễu hành kỷ niệm.

Lịch âm, với nguồn gốc từ các nền văn minh cổ đại, đã trải qua quá trình phát triển và biến đổi để phù hợp với văn hóa và điều kiện tự nhiên của từng quốc gia. Dù có những thay đổi, giá trị văn hóa và ý nghĩa tinh thần của lịch âm vẫn được lưu giữ và trân trọng, đặc biệt trong các dịp lễ hội truyền thống như Tết Nguyên Đán.

Thu Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-lai-go.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-lai-goi-la-lich-am-lich-am-bat-nguon-tu-dau-vz114216.html

Tin được quan tâm

Hoa hậu Yến Nhi lủi thủi một mình về nước với núi hành lý, sau khi 'trắng tay' tại Miss Grand International 2025

Hoa hậu Yến Nhi đã chính thức về nước sau khi out top 22 Miss Grand International 2025.
Chuyện làng sao 1 ngày, 8 giờ trước

Sao Việt 18/10: Lương Bằng Quang 'điên loạn, tan nát' vì nhớ Ngân 98; Tuấn Hưng 'muốn khóc thật to' khi mẹ mắc bệnh

Tin sao Việt 18/10/2025: Sau khi Ngân 98 bị bắt tạm giam, Lương Bằng Quang có dòng chia sẻ gây chú ý trên trang cá...
Chuyện làng sao 3 ngày, 5 giờ trước

Những cái tên 'kỵ' đặt ở Việt Nam: Có tên bị cấm khai sinh, thậm chí nếu cố tình còn mang tới xui rủi bất lợi cho trẻ sau này

Việc đặt tên cho con không chỉ là thể hiện tình yêu và ước nguyện của cha mẹ mà còn liên quan đến các quy...
Kiến thức 3 ngày, 5 giờ trước

H'Hen Niê mừng con gái đầy tháng, tiết lộ tên thật của bé dân tình trầm trồ vì quá ý nghĩa

Hoa hậu H'Hen Niê cùng gia đình hạnh phúc mừng đầy tháng con gái. Con gái nàng Hậu trộm vía bụ bẫm, sở hữu làn...
Chuyện làng sao 2 ngày, 19 giờ trước

MAILISA trao tặng 2 căn nhà Tình Thương trị giá 140 triệu đồng tại Phường Cầu Kiệu TP.HCM – Lan tỏa giá trị nhân ái

Giữa lòng Sài Gòn hoa lệ, nơi ánh đèn phố xá rực rỡ, vẫn còn đâu đó những mái nhà đơn sơ, những phận người...
Doanh nghiệp 3 ngày trước

Lương Bằng Quang đang 'hại' Ngân 98?

Những động thái của Lương Bằng Quang nhiều ngày qua càng khiến công chúng phản cảm với Ngân 98.
Chuyện làng sao 1 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

HLV châu Âu thẳng thắn nhận xét tuyển Việt Nam có thể thua cả Lào và Campuchia

HLV Popov, nhà cầm quân người Bulgaria, vừa khiến làng bóng đá Việt Nam “nóng mặt” khi thẳng thắn nhận xét: “Nếu bóng đá Việt...
Tin trong ngày 8 phút trước

Tham gia BHYT từ 1/7/2025: Nhóm đối tượng nào được Nhà nước đóng, ai phải tự lo?

Từ 1/7/2025, Luật BHYT sửa đổi chính thức có hiệu lực, phân loại lại 6 nhóm đối tượng tham gia và bổ sung nhiều chính...
Kiến thức 35 phút trước

Mở bán 466 căn hộ nhà ở xã hội tại Đông Anh, Hà Nội: Giá từ 824 triệu đồng/căn

Sở Xây dựng Hà Nội vừa thông báo tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội (đợt 1) thuộc Dự...
Tin trong ngày 35 phút trước

Ngành học được ví như ‘tấm vé vàng’ trong thời đại số: Nhà tuyển dụng tranh nhau săn đón, thu nhập 30-40.000.000 đồng/tháng

Không chỉ nuôi dưỡng đam mê sáng tạo, ngành học này còn mở ra cơ hội việc làm rộng khắp và mức thu nhập mơ...
Kiến thức 35 phút trước

Đề xuất cấm tham gia đấu giá đất đến 5 năm nếu bỏ cọc

Bộ Tư pháp đề xuất người trúng đấu giá đất nhưng bỏ cọc có thể bị cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến...
Tin trong ngày 36 phút trước

Đã xác định được danh tính tài xế điều khiển ô tô hất thiếu tá CSGT lên nắp ca-pô rồi bỏ chạy

Sáng 21/10, Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an tỉnh Nghệ An cho biết đã xác định danh tính tài xế điều khiển ô...
Tin trong ngày 36 phút trước

Tin mới cập nhật

Quang Hải khiến dân mạng 'tan chảy' với hành động cực đáng yêu và tinh tế dành cho Chu Thanh Huyền

Dù chỉ là một bó hoa giản dị, nhưng cách Quang Hải lựa chọn thể hiện tình cảm với Chu Thanh Huyền lại khiến nhiều...
VIDEO 8 phút trước

Những con giáp nào may mắn vào ngày mùng 2 tháng 9 âm lịch, tức thứ Tư, ngày 22 tháng 10?

Thứ Tư, ngày 22 tháng 10, đánh dấu ngày thứ hai của tháng chín âm lịch và sự kết hợp giữa Thiên Can và Địa...
Đời sống số 1 giờ, 1 phút trước

Người nông dân đào giếng bất ngờ 'nhặt được' 60kg vàng, có thể còn hơn 200 tấn nữa ẩn giấu dưới lòng đất

Các chuyên gia nhận định, 60kg vàng mà người nông dân tìm thấy rất có khả năng là một phần nhỏ trong kho báu khổng...
Tin trong ngày 1 giờ, 26 phút trước

Ngân 98 bị bắt tạm giam, khối tài sản trong tay Lương Bằng Quang là bao nhiêu?

Dù Ngân 98 bị khởi tố, bắt tạm giam nhưng dân tình vẫn liên tục bàn tán về cô, nhất là việc khối tài sản...
Chuyện làng sao 1 giờ, 26 phút trước

Chuẩn bị tinh thần hơn 1 tháng nữa, 3 trường hợp này sẽ tốn bộn tiền khi làm sổ đỏ

Từ 1/1/2026, dự kiến sẽ áp dụng bảng giá đất mới, có 3 trường hợp người dân bị ảnh hưởng trực tiếp khi làm sổ...
Tin trong ngày 1 giờ, 27 phút trước

Lê Phương qua camera thường gây sốc, chồng kém tuổi nói một câu đủ hiểu lấy đúng người

Nhan sắc của Lê Phương trong lần xuất hiện mới nhất khiến dân tình xôn xao.
Toàn cảnh 1 giờ, 27 phút trước

'Chiến thần livestream' Phạm Thoại bất ngờ lên sóng, thừa nhận 'đã thất bại' và rao bán xưởng 1.000 m2 vì không còn đủ khả năng duy trì

Sau một thời gian yên ắng trên mạng xã hội, Phạm Thoại bất ngờ thông báo việc cho thuê hoặc thanh lý xưởng livestream có...
Đời sống trẻ 1 giờ, 27 phút trước

Chuối thắp hương chín không ăn hết thì nên bảo quản thế nào? Người bán hoa quả: Cứ theo cách này, chuối không thâm đen, để cả tuần không bị biến màu, biến vị

Chuối từ lâu đã được mệnh danh là nữ hoàng của các loại trái cây. Không chỉ dễ ăn, dễ mua, chuối còn chứa nhiều...
Làm sao 1 giờ, 27 phút trước

Triệu Vy nên trách ai về tình cảnh hiện tại của mình? Sự nghiệp và hôn nhân tan vỡ, giờ cô còn phải bán nhà

Tin tức căn nhà cũ của Triệu Vy tại Hồng Kông bị bán đấu giá đã trở thành chủ đề tìm kiếm nóng của cư...
Chuyện làng sao 3 giờ, 36 phút trước

Đề xuất quan trọng của Bộ Công an liên quan đến việc mua bán nhà đất, ô tô

Bộ Công an đề xuất bỏ công chứng hợp đồng, xác nhận tình trạng hôn nhân khi giao dịch nhà đất, ô tô nếu thông...
Tin trong ngày 3 giờ, 37 phút trước