Danh mục

Tại sao lại gọi là lịch âm? Lịch âm bắt nguồn từ đâu?

Chủ nhật, 09/02/2025 16:01

Lịch âm, một hệ thống đo thời gian dựa trên chu kỳ mặt trăng, gắn liền sâu sắc với văn hóa phương Đông và các lễ hội truyền thống, đặc biệt là Tết Nguyên Đán – thời điểm chuyển giao năm mới, tượng trưng cho sự đoàn viên và khởi đầu may mắn. Tuy nhiên, ít ai biết được nguồn gốc thực sự của lịch âm.

Nguồn gốc từ chu kỳ mặt trăng

Lịch âm thuần túy dựa trên chu kỳ tròn khuyết của mặt trăng. Người xưa quan sát và nhận thấy mặt trăng trải qua một chu kỳ tròn khuyết đều đặn, trung bình khoảng 29,53 ngày. Khoảng thời gian này được dùng làm đơn vị thời gian gọi là "tháng", với tháng đủ 30 ngày và tháng thiếu 29 ngày.

Một năm âm lịch gồm 12 tháng, tương ứng với khoảng 354 hoặc 355 ngày. Tuy nhiên, đây chỉ là lịch âm thuần túy, không hoàn toàn phản ánh sự thay đổi của các mùa trong năm.

Lịch âm không phải bắt nguồn từ Trung Hoa

lịch âm, nguồn gốc của lịch âm, Tết Nguyên Đán

Nguồn gốc của lịch âm là gì? (Ảnh minh hoạ)

Nhiều người lầm tưởng lịch âm bắt nguồn từ Trung Hoa. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ học đã chứng minh nền văn minh Sumer, phát triển bên cạnh sông Tigris (Iraq ngày nay) cách đây hơn 6000 năm, đã biết làm lịch dựa vào chu kỳ mặt trăng. Đế quốc La Mã trước thời Julius Caesar cũng sử dụng loại lịch âm này.

Giáo sư Trần Ngọc Thêm trong cuốn "Cơ sở văn hóa Việt Nam" cũng khẳng định lịch âm phát sinh từ vùng văn hóa Lưỡng Hà, dựa trên chuyển động của mặt trăng với chu kỳ 29,53 ngày, tạo thành một năm có 354 ngày.

Việt Nam không hề sử dụng lịch âm thực sự

Việt Nam hiện đang sử dụng âm dương lịch, chứ không phải âm lịch thuần túy. Sự khác biệt nằm ở việc điều chỉnh để lịch phù hợp với chu kỳ thay đổi thời tiết trong năm.

Một năm âm lịch ngắn hơn khoảng 10-11 ngày so với chu kỳ thời tiết (khoảng 364 ngày). Để khắc phục điều này, người xưa đã bổ sung thêm một "tháng nhuận" vào năm thứ ba, tạo thành năm có 13 tháng và 384 hoặc 385 ngày.

Thực chất, việc thêm tháng nhuận là cách kết hợp giữa âm lịch và dương lịch. Bởi chu kỳ thời tiết thay đổi nóng lạnh phụ thuộc vào sự vận động của Trái Đất quanh Mặt Trời, vốn là cơ sở của dương lịch. Do đó, âm dương lịch là sự kết hợp tinh tế giữa hai hệ thống đo thời gian, giúp lịch vừa gắn liền với chu kỳ mặt trăng, vừa phản ánh chính xác sự thay đổi của các mùa.

lịch âm, nguồn gốc của lịch âm, Tết Nguyên Đán

(Ảnh minh hoạ)

Tết Nguyên Đán, hay còn gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết cổ truyền, là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt. Từ "Nguyên đán" có nghĩa là "bữa sáng đầu tiên của năm mới".

Giáo sư Trần Ngọc Thêm giải thích rằng, trong nền văn minh nông nghiệp lúa nước, việc canh tác phụ thuộc lớn vào thiên nhiên. Do đó, người xưa đã chia một năm thành 24 tiết khí để tiện tính toán chu kỳ gieo gặt. Tiết khởi đầu của chu kỳ canh tác, tức Tiết Nguyên đán, trở thành ngày lễ quan trọng nhất.

Quốc gia nào duy nhất ở châu Á bỏ Tết Nguyên Đán

Nhật Bản là quốc gia châu Á duy nhất đã bỏ Tết Nguyên Đán truyền thống. Thay vào đó, người Nhật đón Tết dương lịch (Ganjitsu) vào ngày 1/1, trùng với ngày đầu năm theo lịch Gregorian.

Tuy không còn tổ chức Tết Nguyên Đán, các tục lệ và lễ hội truyền thống vẫn được người Nhật duy trì trong dịp Tết dương lịch, như múa sư tử, treo đèn lồng đỏ, nấu các món ăn truyền thống và tổ chức diễu hành kỷ niệm.

Lịch âm, với nguồn gốc từ các nền văn minh cổ đại, đã trải qua quá trình phát triển và biến đổi để phù hợp với văn hóa và điều kiện tự nhiên của từng quốc gia. Dù có những thay đổi, giá trị văn hóa và ý nghĩa tinh thần của lịch âm vẫn được lưu giữ và trân trọng, đặc biệt trong các dịp lễ hội truyền thống như Tết Nguyên Đán.

Thu Hà (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-lai-go.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-lai-goi-la-lich-am-lich-am-bat-nguon-tu-dau-vz114216.html

Tin được quan tâm

Từ năm 2025: Người có 30 năm tuổi Đảng sẽ nhận được bao nhiêu tiền thưởng?

Tại Nghị định 73/2024/NĐ-CP quy định mức tiền thưởng huy hiệu Đảng sẽ được tính theo mức lương cơ sở.
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Ông Đặng Lê Nguyên Vũ: 'Ai cũng muốn giàu nhanh nhưng lại không có 2 thứ này'

Nhìn lại hành trình khởi nghiệp của mình, ông 'vua cà phê' Đặng Lê Nguyên Vũ đã rút ra được những điều còn 'quý hơn...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Việt Nam lần đầu tiên có 2 thành phố trực thuộc Trung ương liền kề nhau, đó là?

Kể từ ngày 01/01/2025, Việt Nam có thêm một thành phố trực thuộc Trung ương được thành lập.
Kiến thức 1 ngày, 8 giờ trước

4 thị xã của Việt Nam sẽ lên thành phố trong năm 2025, đó là?

Theo Quy hoạch phát triển giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, 4 thị xã dưới đây sẽ được nâng cấp lên...
Kiến thức 2 ngày, 3 giờ trước

Người dân Thái Bình trúng lớn nhờ trồng 'cây thuốc vàng' hỗ trợ ngăn ngừa sự hình thành khối u

So với trồng lúa, người nông dân ở Thái Bình đã thu lợi gấp nhiều lần nhờ trồng cây dược liệu có tên ngưu tất....
Kiến thức 1 ngày, 11 giờ trước

Cách Hà Nội 100km có 1 thành phố chuẩn bị được sáp nhập, diện tích có thể tăng gấp đôi

Sau khi được sáp nhập, thành phố này có thể được mở rộng gần hai lần (từ 68,1 km2 lên 131,87 km2).
Kiến thức 2 ngày, 15 giờ trước

Tin cùng mục

Tử vi ngày 16/3/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tỵ tài lộc rực rỡ, Mùi phải đối mặt với nhiều rắc rối

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 16/3/2025.
Đời sống số 2 giờ, 52 phút trước

Bắt đầu từ nay đến 2030: Hàng triệu người được hưởng quyền lợi chưa từng có từ BHYT

100% người cao tuổi có thẻ bảo hiểm y tế; ít nhất 90% người cao tuổi được chăm sóc sức khỏe ban đầu kịp thời,...
Kiến thức 3 giờ, 53 phút trước

Làm lại sổ đỏ cho thửa đất có ao, vườn, đất thổ cư đừng bỏ qua lưu ý quan trọng này

Trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao, đất thổ cư khi muốn làm lại sổ đỏ có cần đóng thêm phí hay thủ...
Kiến thức 3 giờ, 58 phút trước

Điều kiện hưởng lương hưu từ 1/7, trong điều kiện làm việc bình thường

Từ năm 2025, có nhiều quy định mới về điều kiện hưởng lương hưu, thời gian đóng bảo hiểm xã hội và cách tính tiền...
Dòng sự kiện 3 giờ, 58 phút trước

Người xưa khuyên: '40 không tham dục, 50 không tham tình, 60 không tham thực', tại sao lại nói như vậy?

Câu nói "Bốn mươi không tham dục, năm mươi không tham tình, sáu mươi không tham thực" không chỉ là lời răn dạy đơn thuần,...
Kiến thức 3 giờ, 59 phút trước

Những trường hợp không được cấp lại, đổi giấy phép lái xe, bạn có nằm trong số đó?

Theo quy định, nếu thuộc những trường hợp dưới đây sẽ không được cấp lại, đổi giấy phép lái xe.
Kiến thức 4 giờ, 50 phút trước

Tin mới cập nhật

Lễ an táng Từ Hy Viên: Chồng Hàn khóc đến run rẩy ôm tro cốt của vợ đi trong mưa, mẹ và em gái ngồi nhìn từ xa

Truyền thông Hoa ngữ mới đây đưa tin, dù Từ Hy Viên đã qua đời hơn 1 tháng nhưng hôm nay (ngày 15/3), gia đình...
Chuyện làng sao 3 giờ, 6 phút trước

5 ngành nghề khó có khả năng thất nghiệp nhất trong 5 năm tới: Có ngành lương trung bình lên đến 70 triệu đồng/tháng

Trong bối cảnh thị trường lao động liên tục biến động, việc lựa chọn ngành nghề phù hợp không chỉ giúp các bạn trẻ có...
Kiến thức 4 giờ, 50 phút trước

Quản lý khách sạn tiết lộ: Đây là lý do bạn nên rút phích cắm TV ngay khi nhận phòng

Khi đi công tác hay du lịch, việc kiểm tra phòng khách sạn trước khi ở là điều ai cũng làm. Tuy nhiên, có một...
Kiến thức 4 giờ, 51 phút trước

Tuổi trung niên nhất định phải có 3 số tiền sau, nếu không cuộc sống sẽ khốn khổ, điều này quá hợp lý!

Thực tế cho thấy, khi đến tuổi trung niên là lúc nhất định bạn phải có 3 số tiền sau đây, nếu không có thể...
Kiến thức 4 giờ, 51 phút trước

Lễ ăn hỏi Hàn Hằng - Huyme: Gia thế 'khủng' của cô dâu được hé lộ

Sau thời gian dài hẹn hò và sống chung nhà, đến sáng nay (15/3), Hàn Hằng - Huyme mới chính thức tổ chức lễ ăn...
Hotgirl, hotboy 4 giờ, 55 phút trước

Xe tải rơi hàng gây tai nạn: Ai chịu trách nhiệm bồi thường?

Tình trạng xe tải rơi hàng hóa xuống đường, gây ra những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, đang trở thành một vấn đề...
Kiến thức 5 giờ, 42 phút trước

Từ 2025, bổ sung quy định thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT cho bệnh viện tư nhân

Nghị định 02/2025/NĐ-CP bổ sung quy định thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh giữa cơ quan Bảo hiểm xã hội và cơ sở...
Dòng sự kiện 5 giờ, 44 phút trước

Ngôi làng này có mật độ dân số cao nhất Việt Nam: Gấp hơn 9 lần TP. HCM, gần 17 lần Hà Nội

Theo thống kê, mật độ dân số ở ngôi làng này cao gấp gần 17 lần so với Hà Nội và hơn 9 lần so...
Kiến thức 5 giờ, 45 phút trước

Thùy Tiên mất ngủ và luôn sợ hãi sau lùm xùm quảng cáo kẹo rau củ

Tình trạng hiện tại của Thùy Tiên sau scandal quảng cáo kẹo rau củ.
Chuyện làng sao 5 giờ, 46 phút trước

Lặn xuống đáy biển sâu hơn 10.000 mét, phát hiện điều kinh ngạc khiến con người phải 'xem lại chính mình'

Ở độ sâu hàng nghìn mét, các nhà khoa học phát hiện ra thứ đáng lẽ không nên có ở đó! Con người tưởng vô...
Kiến thức 5 giờ, 48 phút trước